Lemony Snicket

OGROMNE OKNO

Seria niefortunnych zdarzeń

KSIĘGA TRZECIA

Tytuł serii: A Series of Unfortunate Events

Tytuł oryginału: The Wide Window

Dla Beatrycze

Wolałbym, abyś żyła i miała się dobrze.

ROZDZIAŁ PIERWSZY

Gdybyście nie wiedzieli za wiele o sierotach Baudelaire i zobaczyli je siedzące na walizkach w Doku Damoklesa, pomyślelibyście pewnie, że szykuje im się emocjonująca przygoda. Przed chwilą zeszły przecież z pokładu Psotnego Promu, który je przewiózł na drugi brzeg Jeziora Łzawego, gdzie miały zamieszkać u Ciotki Józefiny - u taka sytuacja wróży na ogół fantastyczne życie. Oczywiście, myśląc tak, bylibyście w wielkim biedzie. Bo chociaż Wioletka, Klaus i Słoneczko Baudelaire rzeczywiście mieli przeżyć zdarzenia emocjonujące i pamiętne, to nie byty to zdarzenia emocjonujące i pamiętne w tym sensie, w jakim emocjonująca i pamiętna bywa wizyta u wróżki albo udział w rodeo. Emocjonująca i pamiętna przygoda sierot Baudelaire przypominała raczej sytuację osoby, która, ścigana przez wilkołaka, gna o północy przez cierniste chaszcze na odludziu, gdzie nie ma żywej duszy do pomocy. Jeśli chcieliście poczytać sobie historię, której bohaterowie wiodą fantastyczne życie, to z całą pewnością wybraliście niewłaściwą książkę, gdyż sieroty Baudelaire doświadczają w swoim ponurym i nieszczęśliwym życiu wyjątkowo niewielu fantastycznych chwil. Ich nieszczęścia to bardzo przykry temat, tak przykry, że podejmuję go z największym trudem. Więc jeżeli nie macie ochoty na opowieść tragiczną i smutną, daję wam ostatnią szansę: odłóżcie tę książkę, gdyż nieszczęścia sierot Baudelaire zaczną się już w następnym akapicie.

- Spójrzcie, co dla was mam! - Pan Poe, szczerząc się od ucha do ucha, podniósł do góry papierową torebeczkę. - Miętówki!

Pan Poe byt bankierem, wyznaczonym do nadzorowania spraw sierot Baudelaire po śmierci ich rodziców. Miał dobre serce, ale na tym świecie dobre serce nie wystarczy, szczególnie gdy odpowiada się za bezpieczeństwo dzieci. Pan Poe znał trójkę młodych Baudelaire'ów od urodzenia, a mimo to nigdy nie pamiętał, że wszyscy troje są uczuleni na miętówki.

- Dziękujemy panu - powiedziała Wioletka, przyjęta torebeczkę i zajrzała do środka. Jak większość czternastolatek Wioletka była zbyt dobrze wychowana, aby napomknąć, że zjedzenie miętówki wywołałoby u niej silną alergię, co tu oznacza: „w ciągu paru godzin dostałaby swędzących wyprysków na całym ciele”. Poza tym była zanadto pochłonięta obmyślaniem pewnego wynalazku, aby zwracać szczególną uwagę na pana Poe. Każdy, kto znał Wioletkę, wiedział doskonale gdy ma ona włosy związane wstążką, aby nie leciały do oczu - tak jak w tej chwili - to znak, że myśli wyłącznie o kółkach, trybikach, dźwigniach i innych przyborach niezbędnych przy dokonywaniu wynalazków. Głowiła się właśnie nad takim sposobem udoskonalenia silnika Psotnego Promu, żeby przestał buchać kłębami dymu w szare niebo.

- To bardzo uprzejme z pana strony - rzekł z uśmiechem Klaus, środkowy reprezentant trójki Baudelaire'ów, myśląc jednocześnie, że gdyby chociaż raz polizał miętówkę, język spuchłby mu niemiłosiernie, i nie mógłby nic powiedzieć.

Klaus zdjął okulary, rozczarowany, że pan Poe zamiast miętówek nie kupił mu jakiejś książki albo chociaż gazety. Klaus byt zapalonym czytelnikiem: gdy na własnym przyjęciu z okazji ósmych urodzin przekonał się, że cierpi na alergię, natychmiast przestudiował wszystkie książki o alergiach z biblioteki rodziców. Jeszcze cztery lata później potrafił z pamięci recytować wzory chemiczne tych substancji, które sprawiły, że spuchł mu język.

- Toj! - pisnęło Słoneczko. Najmłodsze z Baudelaire'ów było jeszcze niemowlęciem i, jak większość niemowląt, posługiwało się zagadkowymi słowami. „Toj!” miało zapewne znaczyć: „Nigdy nie jadłam miętówek, gdyż podejrzewam, że, podobnie jak moje rodzeństwo, jestem na nie uczulona”. Ale mogło też znaczyć: „Chętnie schrupałabym miętówkę, ponieważ lubię gryźć co popadnie moimi czterema ostrymi zębami, jednak wolę nie ryzykować reakcji alergicznej”.

- Możecie je sobie zjeść w czasie jazdy taksówką do domu pani Anwhistle - powiedział pan Poe, pokasłując w białą chusteczkę. Pan Poe sprawiał wrażenie stale przeziębionego, więc sieroty Baudelaire przywykły już do otrzymywania od niego informacji przerywanych napadami kaszlu. - Pani Anwhistle przeprasza, że nie oczekiwała was na przystani, ale boi się tego miejsca. - Dlaczego boi się przystani? - spytał Klaus, patrząc na drewniane pomosty i żaglówki.

- Boi się wszystkiego, co ma związek z Jeziorem Łzawym - odparł pan Poe - lecz nie mówiła mi, dlaczego. Być może ma to jakiś związek ze śmiercią jej męża. Wasza Ciotka Józefina - która, oczywiście, nie jest waszą prawdziwą ciotką, tylko szwagierką waszej dalekiej kuzynki, ale prosiła, żebyście mówili na nią Ciotka Józefina - otóż wasza Ciotka Józefina niedawno straciła małżonka. Niewykluczone, że się utopił, może wypadł z łódki. Wydało mi się niestosowne wypytywać wdowę o szczegóły tak traumatycznego przeżycia. No a teraz poszukajmy taksówki.

- Co znaczy to słowo? - spytała Wioletka. Pan Poe uniósł brwi.

- Zdumiewasz mnie, Wioletko. Dziewczynka w twoim wieku powinna dawno wiedzieć, że taksówka jest to samochód, który dowozi pasażera na wybrane miejsce za ustaloną opłatą. No, bierzcie bagaże i ustawcie się przy krawężniku.

- „Traumatyczne” - szepnął Klaus do Wioletki - to mniej więcej to samo co „wstrząsające”.

- Dzięki - odszepnęła Wioletka, jedną ręką podnosząc walizkę, a drugą Słoneczko. Pan Poe zamachał chusteczką, taksówka się zatrzymała, taksówkarz w mgnieniu oka wpakował wszystkie walizki Baudelaire'ów do bagażnika, a pan Poe w tym samym czasie wpakował dzieci na tylne siedzenie.

- Tu się pożegnamy - oznajmił. - W banku rozpoczęty się już godziny urzędowania, więc obawiam się, że nie nadążyłbym z robotą, gdybym was odwiózł do Ciotki Józefiny. Pozdrówcie ją ode mnie serdecznie i przekażcie jej, że będę z wami w stałym kontakcie. - Pan Poe pokaszlał chwilę w chusteczkę, zanim podjął przemowę. - Wasza Ciotka Józefina denerwuje się nieco, że w jej domu zamieszka ni stąd ni zowąd troje dzieci, ale zapewniłem ją, że jesteście wyjątkowo dobrze wychowani. Pamiętajcie sprawować się juk należy, no i jak zwykle możecie skontaktować się ze mną telefonicznie lub faksem, gdyby wynikły jakieś problemy. Chociaż nie przypuszczam, aby tym razem coś miało pójść nie tak.

Mówiąc: „tym razem”, pan Poe spojrzał na dzieci znacząco, jakby to była ich wina, że nieszczęsny Wujcio Monty pożegnał się z życiem, Dzieci były jednak zbyt zdenerwowane perspektywą poznania nowej opiekunki, aby wykrztusić pod adresem pana Poe coś więcej niż: „No to na razie”.

- No to na razie - powiedziała Wioletka, wkładając do kieszeni torebkę miętówek.

- No to na razie - powiedział Klaus, oglądając się po raz ostatni na Dok Damoklesa.

- Frul - mruknęło Słoneczko, które już żuło pas bezpieczeństwa.

- No to na razie - odpowiedział pan Poe. - I życzę wam wszystkim powodzenia. Będę często o was myślał.

Pan Poe wręczył taksówkarzowi odliczone pieniądze i pomachał dzieciom, gdy taksówka wyjeżdżała z przystani na szarą, brukowaną kocimi łbami ulicę.

Minęli mały sklepik warzywny z wystawionymi na chodnik skrzynkami limonek i buraków. Minęli sklep odzieżowy pod nazwą PATRZ! PASUJE!, który wyglądał, jakby był w remoncie. Minęli okropną restaurację Smutny Klaun, z neonami i balonami w witrynie. Minęli jeszcze wiele innych sklepów i sklepików, ale wszystkie były zamknięte, z kratami i sztabami na oknach i drzwiach.

- Zdaje się, że to niezbyt ludne miasteczko - zauważył Klaus. - A miałem nadzieję, że nawiążemy tu nowe znajomości.

- Jest po sezonie - wyjaśnił krótko taksówkarz, chudzielec z cienkim papierosem przyklejonym do ust, popatrując na dzieci we wstecznym lusterku. - Miasteczko Jezioro Łzawe to miejscowość wypoczynkowa: gdy przychodzi ładna pogoda, szpilki tu nie można wetknąć. Ale o tej porze roku tyle tu życia, co w tym kocie, co go przejechałem dziś z rana. Jeśli szukacie nowych znajomych, to musicie poczekać na trochę lepszą pogodę. A skoro już o pogodzie mowa, to za tydzień spodziewamy się tutaj huraganu Herman. Postarajcie się, żeby wam nie zabrakło zapasów jedzenia tam na górze.

- Huragan? Na jeziorze? - zdziwił się Klaus. - Myślałem, że huragany występują tylko w rejonach oceanów.

- Na tak wielkim zbiorniku wodnym jak Jezioro Łzawe zdarzyć się może wszystko - pouczył go taksówkarz, - Szczerze mówiąc, bałbym się trochę mieszkać na samym czubku tego urwiska. Jak przyjdzie sztorm, bardzo trudno będzie zjechać taki kawał w dół do miasteczka.

Wioletka, Klaus i Słoneczko wyjrzeli przez okienka taksówki i zaraz zrozumieli, co kierowca miał na myśli, mówiąc „taki kawał w dół”. Pokonawszy ostatni zakręt, taksówka wjechała na wyboisty szczyt wysokiego, wysokiego urwiska, skąd dzieci ujrzały położone bardzo nisko w dole miasteczko: brukowana kocimi łbami ulica owijała się niczym mała szara żmijka wokół zbitych w gromadkę budynków, a po malutkim kwadraciku Doku Damoklesa poruszały się czarne kropki; to byli ludzie. Za przystanią rozciągał się kleks Jeziora Łzawego - tak wielki i czarny, jakby za trójką sierot stał gigantyczny potwór i rzucał tam swój gigantyczny cień. Dzieci przez dłuższą chwilę gapiły się jak zahipnotyzowane w olbrzymią czarną plamę na krajobrazie.

- Co za ogromne jezioro - przemówił wreszcie Klaus. - I wygląda na strasznie głębokie. Już rozumiem, czemu Ciotka Józefina się go boi.

- Ta pani, co tu mieszka, boi się jeziora? - spytał taksówkarz.

- Tak nam mówiono - odparła Wioletka. Taksówkarz pokręcił głową ze zdumieniem i zatrzymał samochód.

- No to nie wiem, jak ona tu wytrzymuje.

- O co panu chodzi? - spytała Wioletka.

- To wyście jeszcze nigdy nie byli w tym domu? - zdziwił się taksówkarz.

- Nigdy - potwierdził Klaus. - Nie znamy nawet jeszcze Ciotki Józefiny.

- Hm, jeżeli la wasza Ciotka Józefina boi się wody, to słowo daję, nie rozumiem, jak może tu mieszkać.

- Ale o czym pan mówi? - zniecierpliwił się wreszcie Klaus.

- Zobaczcie sami - powiedział taksówkarz i wysiadł z wozu.

Baudelaire'owie wyjrzeli przez okienko. Z początku ujrzeli tylko nieduży klockowaty budyneczek z łuszczącymi się białymi drzwiami, na oko niewiele większy od taksówki, która ich tu przywiozła. Jednak kiedy wygramolili się z taksówki i podeszli bliżej, stwierdzili, że ten maty klocek to tylko część domu, stercząca poza skraj urwiska. Reszta domu - cała sterta małych klocków, poustawianych jeden na drugim jak kostki cukru - zwisała nad przepaścią, przytwierdzona do zbocza stalowymi podporami, przypominającymi nogi pająka. Dzieci patrzyły osłupiałe na swój nowy dom, który wyglądał, jakby resztkami sil kurczowo czepiał się gruntu.

Taksówkarz wyjął z bagażnika walizki Baudelaire'ów, postawił je przed łuszczącymi się białymi drzwiami i odjechał z powrotem w dół, trąbiąc „tu - tut!” na pożegnanie. Białe drzwi cichutko skrzypnęły, otworzyły się i wyjrzała spoza nich blada kobieta z wysokim siwym kokiem.

- Dzień dobry - uśmiechnęła się niepewnie. - Jestem waszą Ciotką Józefiną.

- Dzień dobry - odpowiedziała Wioletka i bardzo ostrożnie dała parę kroków do przodu, aby przywitać się z nową opiekunką. Klaus zbliżył się za siostrą, a na końcu, na czworakach, przyczołgało się Słoneczko. Wszyscy troje posuwali się bardzo ostrożnie, jakby w obawie, że dom pod ich ciężarem runie ze swojej grzędy.

Sieroty Baudelaire zupełnie nie rozumiały, jak ktoś, kto boi się panicznie Jeziora Łzawego, może mieszkać w domu, który wygląda, jakby w każdej chwili miał runąć w przepastna toń.

ROZDZIAŁ DRUGI

- Jest kaloryfer. - Ciotka Józefina cienkim, bladym palcem wskazała kaloryfer. - Pamiętajcie, żeby go nigdy nie dotykać. Możliwe, że będziecie czasem marzli u mnie w domu. Nigdy nie włączam kaloryfera, ponieważ boję się, że może wybuchnąć - dlatego wieczorami często bywa u mnie chłodno.

Wioletka z Klausem wymienili przelotne spojrzenia, a Słoneczko spojrzało kolejno na siostrę i brata. Ciotka Józefina oprowadzała dzieci po ich nowym domu, w którym sama bala się chyba wszystkiego: od wycieraczki - gdyż, jak wyjaśniła, można się o nią potknąć i skręcić sobie kark - po kanapę w salonie, która, jej zdaniem, mogła się w każdej chwili przewrócić i zmiażdżyć człowieka na placek.

- To jest telefon. - Ciotka Józefina wskazała telefon. - Należy go używać tylko w nagłych wypadkach, gdyż istnieje niebezpieczeństwo porażenia prądem.

- Przepraszam - wtrącił Klaus - ale czytałem trochę o elektryczności. Zapewniam ciocię, że telefon jest pod tym względem całkiem bezpieczny.

Dłonie Ciotki Józefiny zatrzepotały wokół koka, jakby coś jej nagle wskoczyło na głowę.

- Nie wolno wierzyć we wszystko, co się czyta - zauważyła.

- A ja kiedyś własnoręcznie skonstruowałam telefon - powiedziała Wioletka. - Jeżeli ciocia chce, mogę rozebrać ten aparat i pokazać cioci, jak działa. To ciocię uspokoi.

- Nie sądzę - nachmurzyła się Ciotka Józefina.

- Delmo! - zaproponowało Słoneczko, co mogło znaczyć: „Z największą chęcią ugryzę telefon, żeby udowodnić, że jest nieszkodliwy”.

- Delmo? - powtórzyła Ciotka Józefina, podnosząc z wypłowiałego dywanu w kwiaty jakiś paproch. - A cóż to znaczy „delmo”? Uważam się za znawczynię języka angielskiego, ale nigdy nie zetknęłam się ze słowem „delmo”. Czy ona mówi jakimś obcym językiem?

- Słoneczko nie mówi jeszcze właściwie żadnym językiem - wyjaśnił Klaus, biorąc siostrzyczkę na ręce. - Tak sobie tylko gaworzy.

- Grim! - pisnęło Słoneczko, co zapewne miało znaczyć: „Protestuję przeciwko nazywaniu mojej mowy gaworzeniem!”.

- Widzę, że muszę ją nauczyć porządnie się wysławiać - stwierdziła oschle Ciotka Józefina. - Na pewno wszystkim wam przyda się parę lekcji gramatyki. Gramatyka to największa radość życia, nieprawdaż?

Trójka rodzeństwa spojrzała po sobie. Wioletka Biała chęć odpowiedzieć, że największą radością życia jest tworzenie wynalazków, Klaus - że czytanie, a Słoneczku, jak wiadomo, nic nie sprawiało większej przyjemności niż gryzienie rozmaitych przedmiotów. O gramatyce myśleli jak o plackach bananowych: jadalne, ale nie ma się czym zachwycać. Uznali jednak, że niegrzecznie byłoby sprzeciwić się Ciotce Józefinie.

- Owszem - bąknęła w końcu Wioletka. - Zawsze przepadaliśmy za gramatyką.

Ciotka Józefina kiwnęła głową i uśmiechnęła się blado do rodzeństwa.

- Zaprowadzę was teraz do waszego pokoju, a zwiedzanie domu zakończymy po obiedzie. Kiedy chcecie otworzyć drzwi, trzeba je po prostu pchnąć. Pod żadnym pozorem nie naciskajcie klamki. Boję się, że naciśnięta klamka rozpryśnie się na milion kawałków i odłamek wpadnie mi do oka.

Baudelaire'owie zaczynali pomału podejrzewać, że nie będzie im wolno dotykać niczego w całym domu - mimo to uśmiechnęli się do Ciotki Józefiny, pchnęli drzwi i oczom ich ukazał się duży, jasny pokój, z białymi ścianami i jednobarwnym niebieskim dywanem na podłodze. W pokoju stały dwa słusznych rozmiarów łóżka i jedna słusznych rozmiarów kołyska - ta ostatnia niewątpliwie dla Słoneczka - wszystkie zastane niebieskimi kapami. Przy każdym posłaniu stał w nogach spory kufer do przechowywania rzeczy. W drugim końcu pokoju widać było wielką szafę na ubrania dla całej trójki, małe okienko oraz średniej wielkości stertę puszek o niewiadomym przeznaczeniu.

- Przepraszam was, że musicie dzielić pokój, ale dom jest niezbyt duży - usprawiedliwiła się Ciotka Józefina. - Starałam się wyposażyć to pomieszczenie we wszystko, co potrzebne, i mam nadzieję, że będzie wam tu wygodnie.

- Na pewno - odparła Wioletka, wnosząc swoją walizkę do pokoju. - Bardzo dziękujemy.

- W każdym kufrze jest prezent - oznajmiła Ciotka Józefina.

Prezenty? Baudelaire'owie już od bardzo dawna nie dostali żadnych prezentów. Uśmiechnięta Ciotka Józefina podeszła do pierwszego kufra i uniosła wieko.

- To dla Wioletki. Śliczna nowa lalka z mnóstwem ubranek na zmianę. - Ciotka Józefina sięgnęła w głąb kufra i wyciągnęła plastikową lalkę z buzią w ciup i wielkimi, wytrzeszczonymi oczami. - Prześliczna, prawda? Na imię ma Panna Penny.

- Och, dziękuję! - powiedziała Wioletka, która jako czternastolatka dawno już wyrosła z lalek, zresztą nigdy specjalnie się nimi nie bawiła. Z wymuszonym uśmiechem przyjęta od Ciotki Józefiny Pannę Penny i poklepała lalkę po plastikowej głowie.

- Dla Klausa - ciągnęła Ciotka Józefina - mamy tu elektryczną kolejkę. - Otworzyła drugi kufer i wyciągnęła malutki wagonik. - Tory możesz sobie rozłożyć w tamtym pustym kącie.

- Strasznie się cieszę - odparł Klaus, siląc się na entuzjastyczną minę. Klaus nigdy nie przepadał za elektrycznymi kolejkami, ponieważ składanie ich wymagało mnóstwo roboty, a po złożeniu można było tylko patrzeć na pociąg, który bez końca jeździ w kółko.

- A teraz prezent dla Słoneczka. - Ciotka Józefina sięgnęła do najmniejszego kufra, ustawionego w nogach kołyski. - Grzechotka. Słyszysz, Słoneczko, jak ładnie grzechocze?

Słoneczko wyszczerzyło się do Ciotki Józefiny wszystkimi czterema ostrymi ząbkami, ale siostra i brat Słoneczka wiedzieli doskonale, że gardzi ono grzechotkami i nie cierpi denerwującego odgłosu, jaki wydaje grzechotka, gdy nią potrząsnąć. Słoneczko już raz w życiu dostało grzechotkę, kiedy było całkiem malutkie - i tylko jej nie żałowało, gdy przepadła w strasznym pożarze, który strawił dom Baudelaire'ów.

- Okazała ciocia wielką hojność, ofiarowując nam tak wspaniale prezenty - powiedziała Wioletka. Z grzeczności nie dodała, że nie były to prezenty wymarzone.

- Bo ja się z was bardzo cieszę! - oświadczyła płotka Józefina. - Nade wszystko kocham gramatykę. I raduje mnie myśl, że będę mogła podzielić się miłością do gramatyki z tak uroczymi dziećmi, jak właśnie wy. Teraz zostawiam was na parę minut, rozgośćcie się, a potem razem zjemy obiad. Na razie pa.

- Ciociu Józefino - zatrzymał ją Klaus. - Do czego służą te puszki?

- Te puszki? To są, oczywiście, puszki anty - włamaniowe - odparła Ciotka Józefina, gładząc się po koku. - Na pewno boicie się włamywaczy tak samo jak ja. Więc codziennie wieczorem przesuńcie po prostu tę stertę puszek pod drzwi: gdy włamywacze wtargną do pokoju, potkną się o puszki, a wtedy wy się obudzicie.

- I co zrobimy, gdy obudzimy się oko w oko z uzbrojonym włamywaczem? - spytała Wioletka. - Ja już bym wolała przespać włamanie.

Oczy Ciotki Józefiny zrobiły się wielkie ze strachu.

- Uzbrojony włamywacz? - powtórzyła. - Uzbrojony włamywacz? Dlaczego wspominasz o uzbrojonych włamywaczach? Czy chcesz nas wszystkich jeszcze bardziej przestraszyć?

- Ależ skąd - wykrztusiła speszona Wioletka, nie dodając, że to przecież Ciotka Józefina poruszyła temat włamywaczy. - Przepraszam. Nie chciałam cioci przestraszyć.

- Lepiej nie mówmy już o tym - powiedziała Ciotka Józefina, zerkając nerwowo na puszki, jakby właśnie w tej chwili potykał się o nie jakiś włamywacz. - Za parę minut oczekuję was przy stole.

Gdy ich nowa opiekunka zamknęła drzwi, sieroty Baudelaire odczekały, aż umilknie jej człapanie po schodach, i dopiero wtedy zaczęty rozmawiać.

- Możesz sobie wziąć Pannę Penny, Słoneczko - powiedziała Wioletka, wręczając lalkę siostrzyczce. - Zdaje się, że to twardy plastik, dobry do gryzienia.

- A ty, Wioletko, weź sobie kolejkę - powiedział Klaus. - Możesz rozebrać lokomotywki i skonstruować jakiś wynalazek.

- No to dla ciebie została grzechotka - stwierdziła Wioletka. - To niesprawiedliwe.

- Szu! - dodało Słoneczko, co zapewne miało znaczyć: „W naszym życiu już od dawna nic nie dzieje się sprawiedliwie”.

Baudelaire'owie wymienili gorzkie uśmiechy. Słoneczko miało rację. Niesprawiedliwością było, że stracili rodziców. Niesprawiedliwością było, że zły i odrażający Hrabia Olaf wciąż depcze im po piętach, bez skrupułów dybiąc na ich majątek. Niesprawiedliwością było, że przenoszą się od krewnego do krewnego i w każdym kolejnym domu dochodzi do strasznych rzeczy - zupełnie jakby sieroty Baudelaire jechały upiornym autobusem, zatrzymującym się wyłącznie na przystankach „Niesprawiedliwość” i „Nieszczęście”. Niesprawiedliwością było, rzecz jasna, również to, że jedyną zabawką Klausa w nowym domu stała się grzechotka.

- Widać, że Ciotka Józefina bardzo się starała, urządzając dla nas ten pokój - zauważyła smętnie Wioletka. - Zdaje się, że ma dobre serce. Nie powinniśmy na nią narzekać, nawet po cichu.

- Masz rację - przyznał Klaus, podnosząc grzechotkę i potrząsając nią od niechcenia. - Nie powinniśmy narzekać.

- Twi! - pisnęło Słoneczko, co zapewne miało znaczyć: „Oboje macic rację. Nie powinniśmy narzekać”.

Klaus podszedł do okna i wyjrzał na przedwieczorny pejzaż. Za atramentową tonią Jeziora Łzawego zachodziło słońce i zrywał się zimny, nocny wiatr. Od okna już ciągnęło lekkim chłodem.

- Chyba jednak trochę ponarzekam - powiedział Klaus.

- Zupa na stole! - zawołała z kuchni Ciotka Józefina. - Proszę na obiad!

Wioletka położyła rękę na ramieniu Klausa i uścisnęła je lekko dla dodania bratu otuchy a potem, już bez słowa, cała trójka ruszyła korytarzem z powrotem do jadalni. Ciotka Józefina nakryła stół na cztery osoby, Słoneczku podłożyła do siedzenia pękatą poduszkę, a w kącie przygotowała nową stertę puszek, na wypadek gdyby włamywacze chcieli ukraść im obiad.

- W języku potocznym - objaśniła Ciotka Józefina - „zupa na stole” to wyrażenie idiomatyczne, które nie musi mieć nic wspólnego z zupą. Oznacza po prostu, że obiad jest gotowy. A jednak dzisiaj, wyjątkowo, przygotowałam zupę.

- To świetnie - ucieszyła się Wioletka. - Nie ma nic lepszego jak talerz gorącej zupy w chłodny wieczór.

- Tyle że moja zupa nie jest gorąca - powiedziała Ciotka Józefina. - Nigdy niczego nie gotuję, ponieważ boję się włączyć kuchenkę. Mogłaby przecież wybuchnąć. Mamy więc dziś na obiad chłodnik ogórkowy.

Młodzi Baudelaire'owie spojrzeli po sobie, lecz postarali się nie okazać rozczarowania. Jak zapewne wiecie, chłodnik ogórkowy jest to specjał, który docenić można tylko w upalny dzień. Osobiście jadłem go kiedyś z wielkim smakiem w Egipcie, gdzie odwiedzałem zaprzyjaźnionego zaklinacza węży. Prawidłowo przyrządzony chłodnik ogórkowy ma rozkoszny, lekko miętowy smak, chłodny i orzeźwiający, jakby się coś piło i jadło zarazem. Ale w zimny dzień, gdy w pokoju panują przeciągi, chłodnik ogórkowy jest mniej więcej tak samo mile widziany, jak rój os podczas rodzinnej uroczystości. W grobowej ciszy dzieci siedziały przy stole z Ciotką Józefiną, zmuszając się do jedzenia zimnej, śliskiej zawiesiny. Jedyny odgłos wydawały cztery ząbki Słoneczka, podzwaniające o łyżkę z każdym kolejnym łykiem zimnego obiadu. Na pewno wiecie, że kiedy nie rozmawia się przy stole, posiłek zdaje się trwać godzinami - tak też zdawało się sierotom Baudelaire, gdy nagle Ciotka Józefina przerwała milczenie.

- Mój drogi małżonek i ja nigdy nie mieliśmy dzieci - oznajmiła. - Baliśmy się. Chciałabym jednak, abyście wiedzieli, że bardzo się z was cieszę. Nieraz czułam się samotna w tym pustym domu na szczycie urwiska, i dlatego, gdy pan Poe napisał do mnie o waszych kłopotach, postanowiłam oszczędzić wam samotności, jakiej sama zaznałam po stracie kochanego Ike'a.

- Ike to był cioci mąż? - upewniła się Wioletka.

Ciotka Józefina uśmiechnęła się, tęcz nie spojrzała na Wioletkę, tylko mówiła dalej, jakby bardziej do siebie niż do dzieci.

- Tak - rozmarzyła się - Ike był nie tylko moim mężem. Był moim najlepszym przyjacielem, współmiłośnikiem gramatyki i jedyną znaną mi osobą, która umiała gwizdać z krakersem między zębami.

- Nasza mama też tak umiała - uśmiechnął się Klaus. - Jej specjalnością była czternasta symfonia Mozarta.

- A specjalnością Ike'a był czwarty kwartet Beethovena - powiedziała Ciotka Józefina. - To widocznie cecha rodzinna.

- Szkoda, że nie mogliśmy go poznać - rzekła Wioletka, - Sądząc z opowieści, był wspaniałym człowiekiem.

- Był wspaniałym człowiekiem. - Ciotka Józefina zamieszała i podmuchała lodowatą zupę. - Jego śmierć bardzo mnie zasmuciła. Czułam się tak, jakbym straciła dwie najważniejsze rzeczy w życiu.

- Dwie? - zdziwiła się Wioletka. - Jak to dwie?

- Bo straciłam zarazem i Ike'a, i Jezioro Łzawe - wyjaśniła Ciotka Józefina. - To znaczy, jeziora tak naprawdę nie straciłam. Nadal jest tam w dole. Ale ja wychowałam się nad tym jeziorem. Pływałam w nim codziennie. Wiedziałam, które plaże są piaszczyste, a które kamieniste. Znałam tu każdą wysepkę i każdą przybrzeżną grotę. Jezioro Łzawe było moim przyjacielem. A teraz, odkąd zabrało mi Ike'a, boję się do niego zbliżać. Przestałam pływać. Nie chodzę na plażę. Schowałam nawet wszystkie książki o Jeziorze Łzawym. Mogę najwyżej patrzeć na nie przez Ogromne Okno w bibliotece.

- W bibliotece? - rozpromienił się Klaus. - Ma ciocia bibliotekę?

- Oczywiście. A gdzie trzymałabym wszystkie swoje książki o gramatyce? Skończcie jeść zupę, to pokażę wam bibliotekę.

- Ja już nie mogę ani łyżeczki - wyznała zgodnie z prawdą Wioletka.

- Irm! - poparło ją Słoneczko.

- Nie, nie, Słoneczko - zaprotestowała Ciotka Józefina. - „Irm” to jest zwrot niepoprawny. Chciałaś powiedzieć: „Ja również skończyłam jeść obiad”.

- Irm - powtórzyło z uporem Słoneczko.

- Mój Boże, tobie naprawdę przydadzą się lekcje gramatyki - westchnęła Ciotka Józefina. - Tym bardziej powinniśmy zwiedzić bibliotekę. Chodźcie, dzieci.

Niedojedzona zupa została na stole, a młodzi Baudelaire'owie podążyli korytarzem za Ciotką Józefiną. Po drodze omijali starannie wszystkie klamki. Ciotka Józefina zatrzymała się w samym końcu korytarza i otworzyła zwyczajnie wyglądające drzwi - lecz gdy dzieci przekroczyły próg, znalazły się w pokoju, którego w żadnym razie nie można było nazwać zwyczajnym.

Biblioteka nie była ani kwadratowa, ani prostokątna, jak to bywa z większością bibliotek, lecz miała kształt owalny. Jedną stronę owalu zajmowały książki, ustawione rzędami, półka nad półką, i wszystkie bez wyjątku dotyczące gramatyki. Encyklopedia rzeczowników zajmowała kilka zwykłych, drewnianych regałów, łukowato dopasowanych do ściany. Grube tomy historii czasowników wypełniały lśniąco wypolerowane regały metalowe. W oszklonych etażerkach widniały podręczniki stosowania przymiotników, wystawione zupełnie jak na sprzedaż w księgarni, a nie jak w prywatnym domu. Na samym środku stało kilka wygodnych foteli, każdy z własnym podnóżkiem, z którego czytelnik mógł skorzystać w czasie lektury.

Uwagę dzieci przykuła jednak przeciwległa ściana owalu. Ściana ta była jednym wielkim oknem - olbrzymią, łukowato wybrzuszoną szybą, za którą roztaczał się zapierający dech w piersiach widok na Jezioro Łzawe. Gdy dzieci zbliżyły się do okna, miały wrażenie, że fruną ponad ciemnym jeziorem, a nie tylko patrzą na nie przez okno.

- Tylko stąd mogę jakoś znieść widok jeziora - odezwała się cicho Ciotka Józefina. - Tylko z daleka. Kiedy podchodzę bliżej, zaraz przypominam sobie ostatni piknik na plaży z moim kochanym mężem. Tłumaczyłam mu, żeby odczekał godzinę po jedzeniu, zanim wejdzie do wody, ale on odczekał tylko czterdzieści pięć minut. Uznał, że to wystarczy.

- I skurcz go złapał? - spytał Klaus. - To się podobno zdarza, gdy człowiek po jedzeniu nie odczeka godziny przed kąpielą.

- Skurcz to jeden powód - potwierdziła Ciotka Józefina - ale w Jeziorze Łzawym jest i drugi powód. Jeżeli człowiek nie odczeka godziny przed kąpielą, Pijawki Łzawe natychmiast wyczuwają pokarm i atakują.

- Pijawki? - powtórzyła Wioletka.

- Pijawki - wyjaśnił Klaus - przypominają wyglądem robaki. Są ślepe, żyją w wodach stojących, a gdy chcą się pożywić, przyczepiają się do ciała ofiary i wysysają jej krew.

Wioletka zadrżała.

- To okropne.

- Słoch! - dodało Słoneczko, mając zapewne na myśli coś w rodzaju: „Po co w ogóle kąpać się w jeziorze pełnym pijawek?”.

- Pijawki Łzawe - powiedziała Ciotka Józefina - różnią się znacznie od pijawek zwykłych. Pijawka Łzawa ma sześć rzędów bardzo ostrych zębów i nadzwyczajnie ostry węch - wyczuje z daleka nawet najmniejszą drobinę pokarmu. Pijawki Łzawe są na ogół nieszkodliwe, gdyż żywią się głównie małymi rybkami. Kiedy jednak wyczują najedzonego człowieka, gromadzą się wokół niego i... i... - Łzy zakręciły się w oczach Ciotki Józefiny; osuszyła je rogiem bladoróżowej chusteczki. - Przepraszam was, dzieci. Nie - gramatycznie jest kończyć zdanie słowem „i”, ale na wspomnienie o Ike'u zawsze bardzo się wzruszam. Nie mogę mówić o jego śmierci.

- Bardzo ciocię przepraszamy, że poruszyliśmy ten temat - wtrącił pospiesznie Klaus. - Nie chcieliśmy sprawić cioci przykrości.

- Nic nie szkodzi - odparła Ciotka Józefina, wycierając nos. - Wolę po prostu wspominać Ike'a w innych sytuacjach. Zawsze kochał słońce, więc lubię sobie wyobrażać, że tam, gdzie teraz jest, gdziekolwiek to jest, zawsze świeci mu słońce. Oczywiście, nikt nie wie, co się dzieje z człowiekiem po śmierci, ale miło jest myśleć, że nasz mąż przebywa w jakimś bardzo, bardzo ciepłym kraju - prawda?

- Ja się zgadzam - powiedziała Wioletka. - Bardzo milo jest tak myśleć. - Przełknęła ślinę. Miała ochotę powiedzieć Ciotce Józefinie coś więcej, ale gdy zna się kogoś zaledwie od paru godzin, trudno odgadnąć, co ten ktoś chciałby usłyszeć, a czego nie. - Ciociu Józefino - zaczęła nieśmiało - czy nie myślała ciocia o przeprowadzce? Może poczułaby się ciocia lepiej, mieszkając z dala od Jeziora Łzawego.

- My się chętnie przeprowadzimy razem z ciocią - wtrącił Klaus.

- Och, nie, nie mogę sprzedać tego domu, nigdy! - oświadczyła Ciotka Józefina. - Panicznie boję się handlarzy nieruchomościami.

Baudelaire'owie spojrzeli po sobie dyskretnie, czyli tak, żeby Ciotka Józefina nie zauważyła. Żadne z nich nie słyszało jeszcze nigdy o kimś, kto bałby się handlarzy nieruchomościami.

Istnieją dwa rodzaje lęku: racjonalny i irracjonalny - lub też, mówiąc prościej: zrozumiały i niezrozumiały. Na przykład sieroty Baudelaire boją się Hrabiego Olafa i jest to lęk jak najbardziej zrozumiały, ponieważ Hrabia Olaf jest podłym człowiekiem, który dąży do ich zguby. Gdyby jednak sieroty Baudelaire bały się tortu beżowego z kremem cytrynowym, ich lęk byłby irracjonalny, gdyż taki tort to nadzwyczajny przysmak, który nikomu nie mógłby zaszkodzić. Bać się potwora, który czai się pod naszym łóżkiem - to lęk racjonalny, ponieważ w każdej chwili pod łóżkiem może czaić się potwór gotów pożreć nas do ostatniej kosteczki. Ale bać się handlarza nieruchomościami - to lęk irracjonalny. Handlarze nieruchomościami, jak wam zapewne wiadomo, to osoby pośredniczące w kupnie i sprzedaży domów. Poza tym, że czasami noszą ohydne żółte płaszcze, największą przykrością, jaką mogą wyrządzić człowiekowi, jest propozycja zakupu domu, który kupującemu wyda się ohydny - więc lęk przed nimi jest kompletnie irracjonalny.

Kiedy Wioletka, Klaus i Słoneczko spoglądali na ciemne jezioro, myśląc o swoim nowym życiu u Ciotki Józefiny, ogarnął ich znienacka dziwny lęk - i nawet światowej klasy ekspert w dziedzinie lęku nie umiałby powiedzieć, czy był to lęk racjonalny, czy irracjonalny. Młodzi Baudelaire'owie poczuli, że niedługo przydarzy im się jakieś nieszczęście. Z jednej strony byt to lęk irracjonalny, ponieważ Ciotka Józefina wyglądała na osobę poczciwą, a Hrabia Olaf chwilowo znikł z horyzontu. Z drugiej jednak strony sieroty Baudelaire doświadczyły już tylu strasznych rzeczy, że lęk przed kolejną katastrofą czyhającą o krok wydawał się w ich przypadku całkiem racjonalny.

ROZDZIAŁ TRZECI

Istnieje takie podejście do życia, które nazywa się „spojrzeniem z odpowiedniej perspektywy”. Oznacza to z grubsza tyle, co „poprawiać sobie samopoczucie, porównując swoją obecną sytuację z własnymi przeżyciami z przeszłości albo z sytuacją innych ludzi”. Jeśli na przykład denerwuje was paskudny pryszcz, który wam wyskoczył na samym czubku nosa, możecie spojrzeć na niego z odpowiedniej perspektywy. Wystarczy porównać swój pryszczowy problem z problemem człowieka pożartego przez niedźwiedzia, aby na widok pryszcza w lustrze powiedzieć sobie: „No tak, ale przynajmniej nie pożarł mnie niedźwiedź”.

Na pewno sami wiecie, dlaczego patrzenie na życie z odpowiedniej perspektywy tak rzadko się sprawdza: oczywiście dlatego, że niezmiernie trudno jest przejąć się tym, że ktoś inny został pożarty przez niedźwiedzia, kiedy samemu ma się pryszcz na nosie. Tak też było z sierotami Baudelaire przez kilka pierwszych dni pobytu u Ciotki Józefiny. Rano, gdy zasiadały z Ciotką Józefiną do śniadania, na które znów był sok pomarańczowy i nieopieczone grzanki, Wioletka mówiła sobie: „No tak, ale przynajmniej nie musimy gotować dla odrażającej trupy teatralnej Hrabiego Olafa”. Po południu, gdy Ciotka Józefina prowadziła dzieci do biblioteki, aby je nauczać gramatyki, Klaus mówił sobie: „No tak, ale przynajmniej Hrabia Olaf nie uprowadzi nas do Peru”. A wieczorami, gdy zasiadały z Ciotką Józefiną do kolacji, na którą znów był sok pomarańczowy i nieopieczone grzanki, Słoneczko mówiło sobie: „Zaks!”, co znaczyło mniej więcej: „No tak, ale przynajmniej nie ma tu ani śladu Hrabiego Olafa”.

Lecz chociaż wszyscy troje bardzo się starali patrzeć na nowe życie z perspektywy nieszczęść, które dotknęły ich w przeszłości - to jakoś nie umieli ukryć rozczarowania swoją obecną sytuacją. Wioletka w wolnych chwilach wymontowywała trybiki i przewody z elektrycznej kolejki, w nadziei że uda jej się skonstruować urządzenie do podgrzewania żywności, które nie przerażałoby Ciotki Józefiny - jednak nie opuszczała jej myśl, że Ciotka Józefina mogłaby przecież zwyczajnie włączyć kuchenkę. Klaus przesiadywał w bibliotecznym fotelu, z nogami na podnóżku, i do zmierzchu studiował księgi o gramatyce - ale ilekroć spojrzał na ponure jezioro za oknem, nie mógł opanować żalu, że nie mieszkają już z Wujciem Montym i jego gadami. A Słoneczko w przerwach między zajęciami podgryzało głowę Panny Penny, myśląc sobie, jak by to było dobrze, gdyby żyli rodzice i gdyby można było wraz z rodzeństwem znów mieszkać zdrowo i bezpiecznie w domu Baudelaire'ów.

Ciotka Józefina nie za bardzo lubiła wychodzić z domu, ponieważ poza domem było mnóstwo rzeczy, których się bała. Jednak pewnego dnia dzieci powtórzyły jej słowa taksówkarza o nadciągającym huraganie, więc zgodziła się na wyprawę do miasta po zapasy żywności. Ciotka Józefina nie jeździła samochodem, gdyż bała się, że drzwi mogą się zaciąć i uwięzić ją w środku - całą długą drogę z urwiska pokonali więc pieszo. Gdy doszli na rynek, ledwo powłóczyli nogami.

- Na pewno nie chce ciocia, żebyśmy my zajęli się gotowaniem? - zagadnęła Wioletka, gdy Ciotka Józefina przystanęła przy straganie z limonami. - Mieszkając u Hrabiego Olafa, nauczyliśmy się przyrządzać sos puttanesca. Bardzo łatwy i bezpieczny.

Ciotka Józefina pokręciła głową.

- Ciotowanie jest moim obowiązkiem jako waszej opiekunki. I mam akurat wielką chęć wypróbować przepis na zimny bigos z limonek.

A Hrabia Olaf to rzeczywiście potwór! Kazać dzieciom stać przy kuchni - coś podobnego!

- Tak, traktował nas bardzo okrutnie - przyznał Klaus, nie dodając, że konieczność gotowania była najmniejszym problemem życia pod jednym dachem z Hrabią Olafem. - To brutal. Do dziś śni mi się czasem ten okropny tatuaż na jego nodze. Zawsze mnie przerażał.

Ciotka Józefina zmarszczyła brwi i przygładziła kok.

- Z przykrością stwierdzam, że wyraziłeś się niegramatycznie, Klausie - rzekła surowo. - Ze zdania: „Zawsze mnie przerażał” nie wynika, czy przerażał cię Hrabia Olaf, czy jego tatuaż. Należało powiedzieć: „Ten tatuaż zawsze mnie przerażał”. Zrozumiałeś?

- Tak, zrozumiałem - westchnął Klaus. - Dziękuję, że mnie ciocia poprawiła.

- Niku! - pisnęło Słoneczko, co zapewne miało znaczyć: „Niezbyt uprzejmie było poprawiać błąd gramatyczny Klausa, kiedy mówił o swoich problemach”.

- Nie, nie, Słoneczko - zaprotestowała kategorycznie Ciotka Józefina, odrywając wzrok od listy zakupów. - „Niku” to nie jest słowo. Pamiętasz, co mówiłyśmy o posługiwaniu się poprawnym językiem? A ty, Wioletko, czy mogłabyś rozejrzeć się za ogórkami? Pomyślałam sobie, że w przyszłym tygodniu znów przyrządzę chłodnik ogórkowy.

Wioletka jęknęła w duchu, co znaczy: „nie powiedziała nic, ale była bardzo rozczarowana perspektywą kolejnego zimnego obiadu”. Uśmiechnęła się jednak do Ciotki Józefiny i ruszyła wzdłuż straganów w poszukiwaniu ogórków, łakomie spoglądając na piętrzące się na ładach pyszności, których przygotowanie wymagało jednak włączenia kuchenki. Wioletka mimo wszystko miała nadzieję, że pewnego dnia poda Ciotce Józefinie i swemu rodzeństwu gorący obiad, ugotowany na wynalazku, nad którym właśnie pracowała - zmontowanym z elementów lokomotywy dziecinnej kolejki. Myśl o wynalazku tak ją zaabsorbowała, że przez kilka chwil Wioletka szła, nie patrząc wcale przed siebie - aż w końcu na kogoś wpadła.

- Przepra... - Wioletka podniosła wzrok i głos uwiązł jej w gardle. Stał przed nią wysoki chudzielec w niebieskiej marynarskiej czapce, z czarną przepaską na lewym oku. Patrzył z góry na Wioletkę i uśmiechał się tak łakomie, jakby właśnie otrzymał pięknie opakowany prezent urodzinowy i nie mógł się doczekać chwili rozerwania papieru. Palce miał długie, kościste i pochylał się lekko na bok, trochę jak zwisający z urwiska dom Ciotki Józefiny. Wioletka spojrzała niżej i zrozumiała przyczynę: zamiast lewej nogi nieznajomy miał gruby drewniany palik i, jak większość ludzi z drewnianą nogą, opierał się na dobrej nodze - dlatego stał krzywo. Wioletka nigdy jeszcze nie widziała nikogo z drewnianą nogą - lecz nie z tego powodu głos uwiązł jej w gardle. Przeciwnie. Zamilkła z powodu czegoś, co już kiedyś widziała. Tym czymś był dziki błysk w jedynym odsłoniętym oku kuternogi i pojedyncza gęsta brew na jego czole.

Gdy ktoś się przebiera, ale nieudolnie, można nazwać jego przebranie przezroczystym. Co wcale nie znaczy, że taka osoba ma na sobie strój z przezroczystej folii albo ze szklą. Znaczy to tylko tyle, że taką osobę bardzo łatwo rozpoznać pod przebraniem, więc nie nabierze ona nikogo ani przez minutę. Wioletka nie dała się nabrać ani przez sekundę, gdy zobaczyła, na kogo niechcący wpadła. Zaraz poznała, że to Hrabia Olaf.

- Wioletko, co ty robisz przy tym straganie? - spytała Ciotka Józefina, stając za jej plecami. - W tym pasażu są tylko produkty wymagające gotowania, a wiesz przecież...

Na widok Hrabiego Olafa urwała w pół zdania. Wioletka przez sekundę miała nadzieję, że Ciotka Józefina też poznała, kim jest kuternoga. Ale w tej samej chwili Ciotka Józefina uśmiechnęła się i nadzieja Wioletki legła w gruzach, czyli zniknęła.

- Dzień dobry pani - uśmiechnął się Hrabia Olaf. - Właśnie przepraszałem pani siostrę za to, że wpadłem na nią przez nieuwagę.

Twarz Ciotki Józefiny zrobiła się czerwona jak burak, a nawet jeszcze czerwieńsza w kontraście z siwymi włosami.

- Ach, nie! - zaprotestowała. W tej samej chwili dołączyli do nich Klaus i Słoneczko, ciekawi, co to za zamieszanie. - Wioletka nie jest moją siostrą, Jestem jej prawną opiekunką.

Hrabia Olaf przyłożył dłoń do policzka, zupełnie jakby Ciotka Józefina przedstawiła mu się jako dobra wróżka.

- Nie wierzę - oświadczył. - Wygląda pani o wiele za młodo na czyjąkolwiek opiekunkę.

Ciotka Józefina spąsowiała po raz drugi.

- Może to dlatego, że przez całe życie mieszkałam nad jeziorem. Już nieraz mówiono mi, że dzięki temu zachowuję młodzieńczy' wygląd.

- To dla mnie zaszczyt poznać miejscową osobistość. - Hrabia Olaf zasalutował do czapki marynarskiej, posługując się słowem, które w tym przypadku oznacza po prostu „osobę”. - Właśnie przyjechałem do waszego miasteczka, a ponieważ mam nadzieję rozkręcić tu własny interes, bardzo chętnie zawieram znajomości. Pani pozwoli, że się przedstawię.

- My z Klausem chętnie pana wyręczymy - wtrąciła się Wioletka. Przyznam się wam, że ja nie zdobyłbym się na taką odwagę, gdybym znów spotkał Hrabiego Olafa. - Ciociu Józefino, to jest Hrabia...

- Nie, nie, Wioletko - przerwała jej Ciotka Józefina. - Przestrzegaj zasad gramatyki. Należało powiedzieć: „Ja i Klaus chętnie pana wyręczymy”. „My z Klausem” to forma niepoprawna.

- Ale... - spróbowała protestować Wioletka.

- Niestety, Weroniko - rzekł Hrabia Olaf, patrząc na nią z góry i błyskając dziko jedynym okiem. - Twoja opiekunka ma rację. Zanim popełnisz więcej błędów, przedstawię się lepiej sam. Nazywam się Kapitan Szlam i otworzyłem właśnie wypożyczalnię żaglówek w Doku Damoklesa. Jestem szczęśliwy, że mogę panią poznać, pani... ?

- Józefina Anwhistle - powiedziała Ciotka Józefina. - A to Wioletka, Klaus i Słoneczko Baudelaire'owie.

- Słoneczko - powtórzył Kapitan Szłam takim tonem, jakby zjadał Słoneczko, a nie tylko wypowiadał jego imię. - Bardzo mi przyjemnie poznać was wszystkich. Może któregoś dnia dacie się zaprosić na przejażdżkę łódką po jeziorze?

- Ging! - pisnęło Słoneczko, co zapewne miało znaczyć: „Jeszcze czego!”.

- Nigdzie się z panem nie wybierzemy - oświadczył Klaus.

Ciotka Józefina spąsowiała po raz kolejny i spojrzała z wyrzutem na dzieci.

- Widzę, że dzieci zapomniały nie tylko o gramatyce, ale i o dobrych manierach. Proszę natychmiast przeprosić pana Kapitana Szlama.

- To nie jest żaden Kapitan Szlam - zniecierpliwiła się Wioletka. - To Hrabia Olaf.

Ciotka Józefina zamarła ze zgrozy i przeniosła wzrok z niespokojnych twarzyczek Baudelaire'ów na spokojne oblicze Kapitana Szlama. Kapitan Szlam szczerzył się od ucha do ucha, choć z nieco mniejszym niż przed chwilą zadufaniem, co tu oznacza: „stracił trochę pewności siebie, czekając, czy Ciotka Józefina rozpozna w nim przebranego Hrabiego Olafa”.

Ciotka Józefina zmierzyła go wzrokiem od stóp do głów i zmarszczyła brwi.

- Pan Poe polecił mi, abym uważała na Hrabiego Olafa - rzekła po chwili. - Ale mówił też, że wam, dzieciom, wciąż się zdaje, że widzicie go wszędzie.

- Widzimy go wszędzie - potwierdził ze znużeniem Klaus - bo on jest wszędzie.

- A cóż to za osobnik, ten Hrabia Omar? - spytał Kapitan Szlam.

- Hrabia OLAF - poprawiła go Ciotka Józefina - to straszny człowiek, który...

- ... stoi właśnie tu przed nami - dokończyła Wioletka. - Wszystko mi jedno, jak się teraz nazywa. Ma te same błyszczące oczy, tę samą zrośniętą brew...

- Ależ takie cechy urody ma mnóstwo ludzi! - przerwała jej Ciotka Józefina. - Moja teściowa, na przykład, miała nie tylko jedną brew, ale i jedno ucho.

- Tatuaż! - wtrącił się Klaus. - Sprawdźmy tatuaż! Hrabia Olaf nosi na kostce lewej nogi wytatuowane oko.

Kapitan Szlam westchnął i z wielkim trudem uniósł drewnianą nogę, aby wszyscy mogli jej się dobrze przyjrzeć. Sporządzona z ciemnego drewna, wypolerowana tak, że błyszczała jak oko Kapitana Szlama, trzymała się lewego kolana na łukowatym metalowym zawiasie.

- Przecież ja nawet nie mam kostki lewej nogi - wysapał Kapitan Szlam. - Zeżarły mi ją doszczętnie Pijawki Łzawe.

Oczy Ciotki Józefiny zwilgotniały Położyła dłoń na ramieniu Kapitana Szlama.

- Biedaku - powiedziała, a dzieci zrozumiały, że to już koniec. - Słyszałyście co powiedział Kapitan Szlam?

Wioletka uczyniła jeszcze jedną próbę, z góry wiedząc, że będzie to zapewne płonny trud, co tu znaczy: „szkoda zachodu”.

- To nie jest Kapitan Szlam - powtórzyła. - To jest...

- Nie sądzisz chyba, że oddal nogę na pożarcie Pijawkom Łzawym tylko po to, żeby się z wami droczyć! - skarciła ją Ciotka Józefina. - Proszę nam wszystko opowiedzieć, Kapitanie. Jak to się stało?

- No cóż, płynąłem sobie łodzią parę tygodni temu - wyjaśnił Kapitan. - Jadłem makaron z sosem puttanesca i niechcący chlapnąłem sosem na nogę. Nim się obejrzałem, dopadły mnie pijawki.

- Dokładnie tak samo było z moim mężem - rozczuliła się Ciotka Józefina i przygryzła wargę. Cała trójka Baudelaire'ów zacisnęła pięści z bezsilności. Byli pewni, że opowieść o sosie puttanesca jest wyssana z palca, tak samo jak imię Kapitana Szlama - ale nie mogli tego udowodnić.

- Pani pozwoli - Kapitan Szlam wręczył Ciotce Józefinie wizytówkę, którą wyciągnął z kieszeni. - Oto mój bilet wizytowy; gdy znów będzie pani w miasteczku, zapraszam na filiżankę herbaty.

- Z największą rozkoszą - podziękowała Ciotka Józefina, studiując wizytówkę. - „Żaglówki Kapitana Szlama. Szukasz łódkę - już znalazłeś”. Och, kapitanie, popełnił pan poważny błąd gramatyczny.

- Jak to? - Kapitan Szlam w zdumieniu uniósł brew.

- Na wizytówce czytamy: „szukasz łódkę”. Czasownik „szukać” wymaga dopełnienia w formie dopełniaczowej: „kogo? czego?”. Pan natomiast użył biernika, „kogo? co?”, łączącego się prawidłowo z czasownikiem „znaleźć”. A zatem: „znaleźć łódkę”, ale: „szukać łódki”. To dość pospolity błąd, Kapitanie, ale bardzo poważny.

Kapitan Szlam spochmurniał i przez chwilę wyglądał tak, jakby miał zamiar z całej siły kopnąć Ciotkę Józefinę drewnianą nogą. Zaraz jednak uśmiechnął się pogodnie.

- Najmocniej dziękuję za pouczenie - rzekł w końcu.

- Nie ma za co - odparta Ciotka Józefina. - Chodźcie, dzieci, trzeba zapłacić za zakupy.

Mam nadzieję, że niedługo znów się spotkamy, Kapitanie.

Kapitan Szlam z uśmiechem pomachał im na pożegnanie, Baudelaire'owie obserwowali go jednak i zauważyli, że gdy tylko Ciotka Józefina się odwróciła, uśmiech Kapitana Szlama zmienił się w szyderczy grymas. Udało mu się nabrać Ciotkę Józefinę, i dzieci nic nie mogły na to poradzić. Resztę popołudnia zajęło im gramolenie się na szczyt urwiska z torbami zakupów - ale ciężar ogórków i limonek był niczym w porównaniu z ciężarem, który dzieci niosły w sercach. Przez całą drogę na szczyt Ciotka Józefina paplała o Kapitanie Szlamie - co to za miły człowiek, jak przyjemnie będzie znów się z nim spotkać - a przecież dzieci wiedziały, że jest to w rzeczywistości Hrabia Olaf, podły osobnik, którego miały nadzieję nie oglądać już nigdy w życiu.

Jest pewne wyrażenie, które, jak stwierdzam ze smutkiem, idealnie pasuje do tej części naszej historii. Wyrażenie to brzmi: „połknąć haczyk”.

Pochodzi ono, naturalnie, z języka wędkarzy. Na haczyk nabija się przynętę służącą do przywabiania ryb z oceanu na pewną zgubę. Gdy mówimy o kimś, że połknął haczyk, to znaczy, że ten ktoś dał się nabrać, co może mieć dla niego zgubne skutki. Chociaż to Ciotka Józefina połknęła haczyk Kapitana Szlama, fatalnych skutków jej łatwowierności spodziewali się Wioletka, Klaus i Słoneczko. Wdrapując się w milczeniu na urwisko, dzieci spoglądały w dół, na Jezioro Łzawe, i dreszcz grozy coraz mocniej przenikał ich serca. Czuły się tak zziębnięte i opuszczone, jakby nie oglądały jeziora z góry, tylko zostały nagle wrzucone w sam środek jego ciemnej toni.

ROZDZIAŁ CZWARTY

Tego wieczoru sieroty Baudelaire siedziały przy stole z Ciotką Józefiną i jadły kolację, czując zimny ucisk w żołądkach. Częściowo za sprawą limonowego gulaszu, który przyrządziła Ciotka Józefina. Lecz druga część - i to ta większa - pochodziła ze strasznej myśli, że Hrabia Olaf znów wkroczył w ich życie. - Kapitan Szlam to doprawdy uroczy człowiek - rzekła Ciotka Józefina, biorąc do ust skórkę limony. - Musi czuć się bardzo samotny w obcym mieście, i w dodatku bez nogi. Może zaprosimy go na obiad?

- Powtarzamy cioci od początku - powiedziała Wioletka, rozgrzebując potrawę na talerzu, żeby sprawić wrażenie, że zjadła jej więcej niż w rzeczywistości - że to nie jest żaden Kapitan Szlam, tylko przebrany Hrabia Olaf.

- Dość tych bzdur - skarciła ją Ciotka Józefina. - Wiem od pana Poe, że Hrabia Olaf ma tatuaż na kostce lewej nogi oraz pojedynczą brew nad obojgiem oczu. Kapitan Szlam natomiast wcale nie ma lewej nogi i patrzy tylko jednym okiem. Nie wiem, jak możecie spierać się z kimś, kto ma problemy z oczami.

- Ja też mam problemy z oczami - powiedział Klaus, wskazując swoje okulary. - A jednak ciocia się ze mną spiera.

- A cóż to za impertynencja! - oburzyła się Ciotka Józefina, używając słowa, które tu oznacza: „irytujące udowadnianie mi, że się mylę”. - Wypraszam sobie. Przyjmijcie wreszcie do wiadomości, raz na zawsze, że Kapitan Szlam to nie jest Hrabia Olaf. - Sięgnęła do kieszeni i wyciągnęła wizytówkę. - Spójrzcie, co tu jest napisane. Hrabia Olaf? Nie. Kapitan Szlam. Wprawdzie tekst zawiera poważny błąd gramatyczny, ale i tak wizytówka dowodzi, że Kapitan Szlam jest tym, za kogo się podaje.

Ciotka Józefina położyła wizytówkę na stole, a Baudelaire'owie spojrzeli na bilecik z ciężkim westchnieniem. Wiadomo przecież, że wizytówka to żaden dowód. Każdy może sobie pójść do drukarni i zamówić wizytówkę z dowolnym napisem. Król duński może sobie wydrukować na wizytówce, że handluje piłkami golfowymi. Twój dentysta może na wizytówkach figurować jako twoja babcia. Ja sam, aby umożliwić sobie ucieczkę z wrogiego zamczyska, zamówiłem swego czasu wizytówki z tytułem admirała francuskiej marynarki. Fakt, że coś zostało wydrukowane - czy to na wizytówce, czy w gazecie, czy w książce - nie oznacza jeszcze, że to prawda. Sieroty Baudelaire doskonale o tym wiedziały, lecz nie znały sposobu na przekonanie Ciotki Józefiny. Spoglądały więc tylko na nią w milczeniu, wzdychały ciężko i udawały, że jedzą gulasz. W jadalni panowała taka cisza, że wszyscy - Wioletka, Klaus, Słoneczko, a nawet Ciotka Józefina - podskoczyli gwałtownie, gdy zadzwonił telefon.

- Wielkie nieba! - przeraziła się Ciotka Józefina. - Co robić?

- Minka! - pisnęło Słoneczko, co zapewne miało znaczyć: „Podnieść słuchawkę., oczywiście!”.

Ciotka Józefina wstała z krzesła, ale nie ruszyła się od stołu ani na krok, nawet gdy telefon zadzwonił po raz drugi.

- To może być coś ważnego - stwierdziła wreszcie - jednak nie wiem, czy warto ryzykować porażenie prądem.

- Może woli ciocia, żebym ja odebrała? - spytała Wioletka, ocierając usta serwetką. - Chętnie to zrobię.

Wioletka wstała od stołu i podniosła słuchawkę, dokładnie w chwili, gdy rozległ się trzeci dzwonek.

- Halo?

- Czy to pani Anwhistle? - spytał nieprzyjemny, świszczący głos.

- Nie - odparła Wioletka. - Mówi Wioletka Baudelaire. Słucham pana.

- Dawaj starą do telefonu, sieroto - brzmiała odpowiedź, a Wioletka zmartwiała., poznając głos Kapitana Szlama. Zerknęła pospiesznie na Ciotkę Józefinę, która obserwowała ją z zaniepokojeniem.

- To pomyłka - powiedziała w słuchawkę. - Wykręcił pan zły numer.

- Ty sobie ze mnie nie żartuj, wstrętna smarkulo... - rozzłościł się Kapitan Szlam, ale Wioletka odłożyła słuchawkę i z mocno bijącym sercem odwróciła się do Ciotki Józefiny.

- Ktoś pytał o Szkołę Tańca Hopsiup - skłamała na poczekaniu. - Powiedziałam, że to pomyłka.

- Ależ z ciebie odważna dziewczynka - mruknęła Ciotka Józefina. - Tak odebrać telefon jakby nigdy nic...

- To naprawdę całkiem bezpieczne - zapewniła ją Wioletka.

- Czy ciocia nigdy jeszcze nie odebrała telefonu?. - spytał Klaus.

- Ike zawsze odbierał - odparła Ciotka Józefina. - Używał w tym celu specjalnej rękawicy ochronnej. Ale gdy już widziałam, jak ty to robisz, Wioletko, może spróbuję sama przy następnej okazji.

Telefon znów zadzwonił, a Ciotka Józefina znów podskoczyła.

- O mój Boże! Nie sądziłam, że zadzwoni tak zaraz. Co za wieczór pełen przygód!

Wioletka wpatrywała się w telefon, pewna, że to Kapitan Szlam próbuje jeszcze raz.

- Czy chce ciocia, żebym znów odebrała?

- Nie, nie - odparła Ciotka Józefina, zbliżając się do małego, brzęczącego urządzenia jak do ujadającego psa. - Powiedziałam, że spróbuję, więc spróbuję.

Wzięta głęboki wdech i drżącą ręką podniosła słuchawkę.

- Halo? lak, to ja. Ach, witam, Kapitanie Szlam. Jak miło pana słyszeć. - Słuchała chwilę, po czym bardzo się zaczerwieniła. - Jest pan bardzo uprzejmy, Kapitanie Szlam, ale... słuchani? Owszem, bardzo chętnie. Jesteś bardzo uprzejmy, Julio. Słucham? Proszę? Cudowny pomysł! Ale poczekaj chwileczkę.

Ciotka Józefina przykryła dłonią mikrofon i odwróciła się do dzieci.

- Wioletkę, Klausie i Słoneczko, pójdźcie już, proszę, do swojego pokoju. Kapitan Szlam - chciałam powiedzieć, Julio, gdyż prosił mnie, abym mówiła mu po imieniu - planuje dla was niespodziankę i chce się ze mną w tej sprawie naradzić.

- Ale my nie lubimy niespodzianek - powiedział Klaus.

- Każdy lubi niespodzianki - stwierdziła Ciotka Józefina. - A teraz zmykajcie i dajcie mi porozmawiać. Tylko bez podsłuchiwania.

- My nigdy nie podsłuchujemy - zaprotestowała Wioletka - ale uważam, że byłoby lepiej, gdybyśmy tu zostali.

- Widzę, że znaczenie słowa „podsłuchiwać” nie jest dla ciebie całkiem jasne - rzekła Ciotka Józefina. - „Podsłuchiwać” to znaczy „słuchać z boku”. Gdybyście tu zostali, nie moglibyście nie podsłuchiwać. Proszę iść do swojego pokoju.

- Wiemy, co znaczy podsłuchiwać - burknął Klaus, zanim w ślad za siostrami podreptał korytarzem do pokoju Baudelaire'ów.

Wioletka zgarnęła ze swojego łóżka części wagonika restauracyjnego, aby mogli położyć się razem całą trójką. Leżeli i patrzyli w sufit.

- A ja myślałam, że tu będziemy bezpieczni - odezwała się ponuro Wioletka. - Sądziłam, że ktoś, kto boi się handlarzy nieruchomościami,. nigdy w życiu nie okaże sympatii Hrabiemu Olafowi, nawet w najlepszym przebraniu.

- Myślisz, że on naprawdę oddał nogę pijawkom na pożarcie? - spytał Klaus, drżąc ze zgrozy. - Tylko po to, aby pozbyć się tatuażu?

- Koin! - pisnęło Słoneczko, co zapewne znaczyło: „Byłby to sposób dość drastyczny, nawet jak na Hrabiego Olafa”.

- Zgadzam się ze Słoneczkiem - przytaknęła Wioletka. - Moim zdaniem, wymyślił bajeczkę o pijawkach, aby wzbudzić litość Ciotki Józefiny.

- No i udało mu się - westchnął Klaus. - Dzięki tej łzawej historii Ciotka Józefina połknęła haczyk.

- Dobrze chociaż, że nie jest aż tak ufna jak Wujcio Monty, który pozwolił Hrabiemu Olafowi wprowadzić się do domu - zauważyła Wioletka.

- Przynajmniej mogliśmy wtedy mieć na niego oko - powiedział Klaus.

- Ober! - dodało Słoneczko, co mogło znaczyć mniej więcej: „Ale i tak nie uratowaliśmy Wujcia Monty'ego”.

- Jak sądzicie, co on planuje tym razem? - spytała Wioletka. - Może chce nas wywieźć łodzią na jezioro i utopić?

- Albo zepchnąć cały dom z urwiska i zwalić winę na huragan?

- Haftu! - mruknęło ponuro Słoneczko, co mogło znaczyć: „A może nawkłada nam do łóżek Pijawek Łzawych?”.

- Może, może, może... Te wszystkie „moża” do niczego nie prowadzą - zniechęciła się Wioletka.

- No to zatelefonujmy do pana Poe i powiedzmy mu, że Hrabia Olaf jest w okolicy - zaproponował Klaus. - Może przyjedzie i zabierze nas stąd.

- To jest akurat najmniej możliwe „może” - stwierdziła Wioletka. - Pan Poe jak zwykle nie da się przekonać; przecież nawet Ciotka Józefina nie wierzy nam, chociaż widziała Hrabiego Olafa na własne oczy.

- Bo ona wcale nie uważa, że widziała Hrabiego Olafa - rzekł ze smutkiem Klaus. - Uważa, że widziała Kapitana Szlama.

Słoneczko, żując bez entuzjazmu głowę Panny Penny, mruknęło:

- Pok! - co zapewne miało znaczyć: „A raczej Julia”.

- W takim razie jedyne, co możemy zrobić, to trzymać oczy i uszy szeroko otwarte - podsumował Klaus.

- Dorna - przytaknęło Słoneczko.

- Zgadzam się z wami - powiedziała Wioletka. - Musimy być po prostu bardzo czujni.

Sieroty Baudelaire pokiwały poważnie głowami, ale zimny ucisk, który czuły w żołądkach, nie ustąpił. Rozumiały, że czujność to, w gruncie rzeczy żaden plan obrony przed Kapitanem Szlamem - i dlatego z godziny na godzinę martwiły się coraz bardziej. Wioletka związała włosy wstążką, żeby nie wpadały jej do oczu - tak jak to robiła zawsze, gdy obmyślała wynalazek - ale tym razem, chociaż głowiła się godzinami, nie wymyśliła żadnego nowego planu. Klaus z największym skupieniem wpatrywał się w sufit, jakby czytał tam coś bardzo ciekawego, ale i jego nie olśniła żadna myśl, chociaż mijały godziny A Słoneczko obgryzało głowę Panny Penny i chociaż czyniło to z wielkim uporem, też nie wymyśliło nic, co ulżyłoby zmartwieniu młodych Baudelaire'ów.

Mam przyjaciółkę, która nazywa się Gina - Sue i jest socjalistką, a Gina - Sue ma swoje ulubione powiedzonko: „Nie ma sensu zamykać stajni, skoro konie uciekły”. Znaczy to po prostu, że czasami najlepsze plany przychodzą nam do głowy dopiero wtedy, gdy jest już za późno. Przykro mi to mówić, ale tak właśnie było z sierotami Baudelaire i ich planem zachowania czujności wobec Kapitana Szlam a. Po wielu godzinach bezowocnego zamartwiania się dzieci usłyszały nagle ogłuszający brzęk tłuczonego szkła i w mig pojęły, że ich plan zachowania czujności nie sprawdził się.

- Co to był za hałas? - Zaniepokojona Wioletka zerwała się z łóżka.

- Chyba coś się stłukło - wyraził przypuszczenie Klaus i zdenerwowany ruszył ku drzwiom.

- Westu! - pisnęło Słoneczko, lecz tym razem starsze rodzeństwo nie miało czasu zastanawiać się, co by to mogło znaczyć. Wszyscy troje biegiem wypadli na korytarz.

- Ciociu Józefino! Ciociu Józefino! - wolała Wioletka, lecz nikt nie odpowiadał. Wioletka spojrzała w jeden koniec korytarza, potem w drugi: nikogo, kompletna cisza. - Ciociu Józefino! - krzyknęła jeszcze raz.

Cała trójka, z Wioletka na czele, wpadła do jadalni - lecz i tam nie zastali swojej opiekunki. Tylko świece na stole wciąż się paliły, rzucając chwiejne cienie na wizytówkę i talerze z niedojedzonym gulaszem z limonek.

- Ciociu Józefino! - nawoływała dalej Wioletka, gdy wybiegli z powrotem na korytarz, kierując się do biblioteki. Wioletce przypomniał się inny poranek, kiedy we trójkę nawoływali tak samo Wujcia Monty'ego, zanim odkryli, jak tragiczny spotkał go los. - Ciociu Józefino! Ciociu Józefino!! - Przypomniało jej się też, ile razy zrywała się w środku nocy, nawołując rodziców, gdyż znów przyśnił jej się straszliwy pożar, który odebrał im życie. - Ciociu Józefino - szepnęła cicho, gdy dotarli do drzwi biblioteki. Przestraszyła się nagle, że wykrzykuje imię Ciotki Józefiny, a ciotka nie może jej już słyszeć.

- Spójrz! - rzeki Klaus, wskazując drzwi, do których przytwierdzona była pinezką złożona we czworo kartka papieru. Klaus odpiął ją i rozpostarł.

- Co to jest? - spytała Wioletka, a Słoneczko wyciągnęło szyjkę, żeby też coś zobaczyć.

- List - odparł Klaus i odczytał na głos:

Szczerze skruszona żegnam Was, Wioletka, Clausie i Słoneczko! Gdy otworzycie ten list, nie będzie mnie już na świecie. Serce mam zimne jak lód. Szukam ucieczkę od życia, które mi zbrzydło. Jesteście jeszcze mali, więc pętanie nie rozumiecie, że los wdowy to skaranie boskie. Buagam, nie miejcie mi. za złe, że decyduję się na len desperacki krok. Powieje prozą, ale tak będzie dla mnie lepiej. Tym testamentem, który wyraża mą ostatnią wolę, powieszam opiekę nad Wami sobie dobrej i szlachetnej, czyli Kapinowi Szlamowi. Odchodzę. Nie wspominajcie mnie źle, chociaż dopuściłam się tak strasznej rzeczy.

Wasza Ciotka Józefina

- No, nie! - powiedział cicho Klaus, gdy doczytał list do końca. Obracał go chwile w dłoniach, sprawdzając raz po raz, czy na pewno się nie pomylił, czy na pewno nie jest tam napisane coś innego. - No, nie... - powtórzył jeszcze ciszej, jakby bezwiednie.

Wioletka bez słowa otworzyła drzwi biblioteki, wszyscy troje dali krok do środka - i zadrżeli z zimna. W pokoju panował lodowaty chłód, którego przyczynę widać było gołym okiem. Ogromne Okno zostało wybite. Nie licząc paru odłamków sterczących z framugi, w miejscu wielkiej szyby ziała wielka dziura, a za nią czarna noc.

Do środka ciągnął lodowaty nocny podmuch, w którym klekotały regały. Rozdygotane dzieci zbiły się w gromadkę - jednak po chwili, nie bacząc na zimno, podeszły ostrożnie do wielkiej dziury, która kiedyś była oknem, i wyjrzały w dół. W kompletnej czerni nocy zdawało się, że za oknem nie ma nic a nic. Po chwili Wioletce, Klausowi i Słoneczku przypomniał się lęk, który ogarnął ich w tym samym dokładnie miejscu parę dni wcześniej. Zrozumieli, że był to jednak lęk całkiem uzasadniony. Przytuleni do siebie spoglądali w czarną dziurę, wiedząc, że spóźnili się ze swoim planem zachowania czujności. Zamknęli stajnię, ale biednej Ciotka Józefiny nie było już w środku.

ROZDZIAŁ PIĄTY

Szczerze skruszona żegnam Was, Wioletko, Clausie i Słoneczko! Gdy otworzycie ten list, nie będzie mnie już na świecie. Serce mam zimne jak lód. Szukam ucieczkę od życia, które mi zbrzydło. Jesteście jeszcze mali, więc pewnie nie rozumiecie, że los wdowy to zkaranie boskie. Buagam, nie miejcie mi za złe, że decyduję się na ten desperacki krok. Powieje prozą, ale tak będzie dla mnie lepiej. Tym. testamentem, który wyraża mą ostatnią wolę, powieszam opiekę nad Wami sobie dobrej i szlachetnej, czyli Kapinowi Szlamowi. Odchodzę. Nie wspominajcie mnie śle, chociaż dopuściłam się tak strasznej rzeczy.

Wasza Ciotka Józefina

- Przestań! - krzyknęła Wioletka. - Przestań to czytać aa glos, Klaus! Znamy to już.

- Nie mogę w to uwierzyć... - wymamrotał Klausa obracając list w dłoniach po raz nasty.

Sieroty Baudelaire siedziały przy stole w jadalnia, z widokiem na miski zimnego gulaszu z limonek i z przerażeniem w sercach. Wioletka zatelefonowała do pana Poe i powiedziała mu, co się stało, a potem - ponieważ i tak nie zasnęliby ze zdenerwowania - przesiedzieli we trójkę całą noc, czekając na pana Poe, który miał przypłynąć pierwszym porannym kursem Psotnego Promu. Świece na stole już się dopalały, więc Klaus musiał nachylić się do światła, aby po raz kolejny odczytać list Ciotki Józefiny.

- To dosyć śmieszny list - powiedział po chwili.

- Jak możesz tak mówić? - oburzyła się Wioletka. - Ciotka Józefina rzuciła się z okna! W tym liście nie ma nic a nic śmiesznego.

- Nie śmieszny - zabawny, jak dowcip - uściślił Klaus - tylko śmieszny, czyli dziwny. Roi się od śmiesznych błędów. I to już w nagłówku: „Szczerze zkruszona żegnam Was... „.

- No właśnie, żegna nas. Co w tym śmiesznego? - zadrżała Wioletka.

- Nie o to chodzi - zniecierpliwił się Klaus. - Chodzi o to, że „zkruszona” jest napisane przez Z, zamiast przez S. A dwie linijki dalej czytamy: „szukam ucieczkę”. - Klaus podniósł leżącą na stole wizytówkę Kapitana Szlama. - Pamiętasz, co mówiła Ciotka Józefina, gdy zobaczyła tę wizytówkę i napis „szukasz łódkę”? Że to pospolity, ale poważny błąd gramatyczny.

- Kto by się przejmował gramatyką, gdy jego ciotka wyskakuje przez okno? - oburzyła się Wioletka.

- Ciotka Józefina, to jasne! - odparł Klaus. - Niczym nie przejmowała się tak bardzo jak gramatyką. Zawsze powtarzała, że to jej największa radość w życiu, pamiętasz?

- Może i największa, ale jednak za mała - zauważyła smutno Wioletka. - Chociaż tak lubiła gramatykę, to jednak uważała swój los za skaranie boskie.

- No właśnie! A to kolejny błąd w liście - wpadł jej w słowo Klaus. - Zamiast „skaranie” przez S, napisała „zkaranie” przez Z.

- Sam jesteś skaranie przez S! - krzyknęła Wioletka.

- A ty jesteś głupia przez G! - zrewanżował jej się Klaus.

- Aget! - pisnęło Słoneczko, co zapewne miało znaczyć: „Nie kłóćcie się!”. Wioletka i Klaus spojrzeli na siostrzyczkę, a potem na siebie nawzajem. Gdy człowiek jest nieszczęśliwy, często ma chęć unieszczęśliwić innych wokół siebie, chociaż to nigdy nie pomaga.

- Przepraszam cię, Klaus - rzekła potulnie Wioletka. - Ty wcale nie jesteś skaranie boskie. Nasza sytuacja to skaranie boskie.

- Wiem - przyznał smutno Klaus. - Ja też cię przepraszam, Wioletko. Wcale nie jesteś głupia. Jesteś bardzo mądra. Tak mądra, że, mam nadzieję, wydostaniesz nas jakoś z tych tarapatów. Skoro Ciotka Józefina wyskoczyła przez okno, powierzając nas opiece Kapitana Szlama, to ja naprawdę nie wiem, co możemy zrobić.

- Na szczęście pan Poe jest w drodze - przypomniała mu Wioletka. - Obiecał przez telefon, że przyjedzie tu zaraz z rana, żebyśmy nie musieli za długo czekać. Może on coś poradzi.

- Miejmy nadzieję - powiedział Klaus, ale gdy spojrzał siostrom w oczy, wszyscy troje westchnęli głęboko. Dobrze wiedzieli, że szansa na to, iż pan Poe coś poradzi, jest nader znikoma. Kiedy dzieci mieszkały jeszcze u Hrabiego Olafa i doniosły panu Poe o okrucieństwie opiekuna - wcale im nie pomógł. Kiedy mieszkały u Wujcia Monty'ego i powiadomiły pana Poe o podstępie Hrabiego Olafa - też wcale im nie pomógł. Wszystko wskazywało na to, że i w obecnej sytuacji nie ma co liczyć na pomoc pana Poe.

Ostatnia świeca dopaliła się cienką strużką dymu, a dzieci jeszcze niżej osunęły się w krzesłach. Słyszeliście zapewne o tropikalnej roślinie zwanej rosiczką albo muchołówką. jej górna część, ze sterczącymi jak zęby kolcami wzdłuż krawędzi, przypomina otwartą paszczę. Gdy tylko mucha, przywabiona zapachem kwiatu, siądzie na muchołówce, paszcza zamyka się powoli i więzi owada w środku. Przerażona mucha lata z głośnym bzyczeniem po zatrzaśniętym wnętrzu paszczy, ale nie może się wydostać, a roślina powoli, powoli rozpuszcza i trawi zdobycz, nie zostawiając ani śladu. Gdy ciemność domu zamknęła się wokół nich, młodzi Baudelaire'owie poczuli się dokładnie jak ta mucha: uwięzieni w pułapce. Nagle zrozumieli, że tragiczny pożar, który zabrał im rodziców, był wlotem do pułapki. Latali teraz, bzyczą, z miejsca na miejsce - od domu Hrabiego Olafa w mieście, do domu Wujcia Monty'ego na wsi, a stamtąd do domu Ciotki Józefiny nad jeziorem - ale nieszczęście osaczało ich coraz ciaśniej i Baudelaire'om zdawało się, że już niedługo pochłonie ich bez śladu.

- Możemy podrzeć ten list - odezwał się w końcu Klaus. - Wtedy pan Poe nie dowie się o życzeniu Ciotki Józefiny i nie odda nas pod opiekę Kapitana Szlama.

- Kiedy ja już mu powiedziałam, że Ciotka Józefina zostawiła list - rzekła Wioletka.

- Więc ucieknijmy się do fałszerstwa - zaproponował Klaus, używając określenia, które tu znaczy: „napisać coś i udawać, że napisał to ktoś inny”. Przepiszemy wszystko oprócz fragmentu o Kapitanie Szlamie.

- Aha! - pisnęło Słoneczko. Było to ulubione słowo Słoneczka i, w przeciwieństwie do większości używanych przez nie słów, nie wymagało tłumaczenia. Mówiąc „Aha!”, Słoneczko sygnalizowało odkrycie.

- No jasne! - wykrzyknęła Wioletka. - Właśnie tak zrobił Kapitan Szłam! To on napisał ten list, a nie Ciotka Józefina!

Oczy Klausa błysnęły spoza okularów.

- To wyjaśnia „skruszoną” przez Z!

- To wyjaśnia „zkaranie boskie”! - dodała Wioletka.

- Lip! - pisnęło Słoneczko, co zapewne miało znaczyć: „Kapitan Szlam wypchnął Ciotkę Józefinę przez okno, a potem napisał ten list dla zatarcia śladu swojej zbrodni”.

- Co za okrutny czyn! - oburzył się Klaus i zadrżał, gdyż wyobraził sobie Ciotkę Józefinę wpadającą do jeziora, którego tak się bała.

- Pomyślcie tylko, jak okrutnie postąpi z nami, jeśli w porę nie ujawnimy jego zbrodni - rzekła Wioletka. - Nie mogę się doczekać przybycia pana Poe, żeby mu wszystko opowiedzieć.

Jak na zawołanie rozległ się dzwonek u drzwi i cała trójka Baudelaire'ów rzuciła się otwierać. Wioletka pierwsza biegła korytarzem, zerkając smutno na kaloryfer, gdyż przypomniała sobie, jak bardzo bała się go Ciotka Józefina. Tuż za Wioletka biegł Klaus, dotykając lekko wszystkich drzwi po kolei, na pamiątkę ostrzeżeń Ciotki Józefiny przed rozpryskującymi się klamkami. A gdy dotarli do głównych drzwi, Słoneczko spojrzało smutno na wycieraczkę, na której, zdaniem Ciotki Józefiny, można było skręcić sobie kark. Biedna Ciotka Józefina, tak unikała wszystkiego, co mogłoby jej wyrządzić krzywdę, a jednak krzywda i tak jej nie ominęła.

Wioletka otworzyła drzwi, za którymi, w smętnym blasku poranka, stał pan Poe.

- To pan Poe! - ucieszyła się Wioletka. Chciała natychmiast przedstawić panu Poe teorię o fałszerstwie, ale gdy ujrzała go w progu z białą chusteczką w jednej ręce i czarną aktówką w drugiej, słowa uwięzły jej w gardle. Łzy to dziwna rzecz, gdyż, podobnie jak trzęsienia ziemi i teatrzyki kukiełkowe, mogą przydarzyć nam się wszędzie, bez ostrzeżenia i bez powodu. - To pan Poe! - powtórzyła Wioletka i nagle, bez ostrzeżenia, cała trójka Baudelaire'ów wybuchnęła płaczem. Wioletka łkała tak, że dygotały jej ramiona, Klaus chlipał tak, że okulary mu zjeżdżały z mokrego od łez nosa, a Słoneczko beczało z otwartą buzią, demonstrując wszystkie cztery zęby.

Pan Poe odstawił aktówkę i schował chusteczkę. Nie był mistrzem w pocieszaniu, ale przytulił dzieci, jak umiał, mamrocząc:

- No już dobrze, no już dobrze - tak jak zazwyczaj mamrocze się na pocieszenie, chociaż wiadomo, że wcale nie jest dobrze.

Pan Poe nie znalazł, co prawda, innych słów pocieszenia dla sierot Baudelaire - ja jednak bardzo żałuję, że nie mogę przenieść się w przeszłość i porozmawiać z zapłakaną trójką. Gdybym mógł, powiedziałbym Baudelaire'om, że - podobnie jak trzęsienia ziemi i teatrzyki kukiełkowe - łzy przydarzają się człowiekowi nie tylko bez ostrzeżenia, ale i bez powodu. Dzieci płakały, ponieważ były przekonane, że Ciotka Józefina nie żyje. Dlatego bardzo chętnie cofnąłbym się w czasie i powiedział im, że się mylą. Lecz jest to, oczywiście, niemożliwe. Nie znajduję się o smętnym poranku na szczycie urwiska z widokiem na Jezioro Łzawe. Siedzę w swoim pokoju, jest środek nocy, spisuję tę opowieść i wyglądam przez okno na cmentarz za domem. Nie mogę zatem powiedzieć Baudelaire'om, że się mylą, ale - w chwili gdy sieroty Baudelaire szlochają w objęciach pana Poe - mogę powiedzieć to wam: Ciotka Józefina nie umarła. Jeszcze nie.

ROZDZIAŁ SZÓSTY

Pan Poe ze zmarszczonym czołem siadł przy stole i wyjął chusteczkę.

- Fałszerstwo? - powtórzył.

Przed chwilą sieroty Baudelaire pokazały mu wybite okno w bibliotece. Pokazały mu także list, który znalazły przypięty pinezką do drzwi. A na koniec pokazały mu wizytówkę z błędem ortograficznym.

- Fałszerstwo to bardzo poważne oskarżenie - rzeki pan Poe surowo, po czym wytarł nos.

- Nie tak poważne jak morderstwo - zauważył Klaus. - A tego przede wszystkim dopuścił się Kapitan Szlam. Zamordował Ciotkę Józefinę i sfałszował list.

- Ale czemu ten cały Kapitan Szlam zadawałby sobie aż tyle trudu, żeby dostać was pod opiekę? - zdziwił się pan Poe.

- Przecież już panu mówiliśmy - odparła Wioletka, hamując zniecierpliwienie. - Kapitan Szlam to naprawdę Hrabia Olaf w przebraniu.

- To są bardzo poważne oskarżenia - powtórzył pan Poe. - Wiem, że macie za sobą bardzo przykre doświadczenia, ale mam nadzieję, że nie folgujecie zanadto fantazji. Przypomnijcie sobie, jak mieszkając u Wujcia Monty'ego, wbiliście sobie do głów, że jego asystent Stefano to w rzeczywistości przebrany Hrabia Olaf.

- Przecież Stefano to naprawdę był przebrany Hrabia Olaf! - oburzył się Klaus.

- Nie o to chodzi - powiedział pan Poe. - Chodzi o to, że nie należy wyciągać pochopnych wniosków. Skoro więc uważacie, że list jest sfałszowany, to dajmy spokój przebraniom i rozpocznijmy śledztwo. Z całą pewnością w domu znajdzie się jakiś dokument napisany przez Ciotkę Józefinę, Porównajmy charakter pisma i sprawdźmy, czy się zgadza.

Sieroty Baudelaire spojrzały po sobie.

- Oczywiście! - rzekł Klaus. - jeśli charakter pisma z listu, który znaleźliśmy na drzwiach, nie będzie się zgadzał z pismem Ciotki Józefiny, stanie się jasne, że list napisał ktoś inny. Że też sami na to nie wpadliśmy.

Pan Poe uśmiechnął się.

- A widzicie? Bardzo inteligentne z was dzieci, ale nawet najinteligentniejsza osoba na świecie potrzebuje czasem pomocy bankiera. Powiedzcie mi teraz, gdzie szukać próbki pisma Ciotki Józefiny?

- W kuchni - odparła bez wahania Wioletka. - Gdy wróciliśmy z miasteczka, położyła w kuchni listę zakupów.

- Ciuni! - pisnęło Słoneczko, co zapewne miało znaczyć: „Chodźmy do kuchni poszukać!”.

Tak też uczynili. W malutkiej kuchni Ciotki Józefiny piecyk i piekarnik przykryte były wielkim białym prześcieradłem - na wszelki wypadek, jak stwierdziła Ciotka Józefina, gdy oprowadzała dzieci po domu. Poza tym mieścił się tam blat kuchenny, na którym Ciotka Józefina szykowała posiłki, lodówka, w której przechowywała zapasy żywności, oraz zlew, w którym zmywała naczynia po ledwie tkniętym jedzeniu. Na końcu blatu leżał świstek papieru z listą zakupów, spisaną własnoręcznie przez Ciotkę Józefinę. Wioletka przeszła przez środek kuchni i przyniosła go. Wtedy pan Poe zapalił światło, a Wioletka przyłożyła listę zakupów do listu pożegnalnego, aby można było stwierdzić, czy charakter pisma się zgadza.

Są na świecie eksperci i ekspertki od analizy pisma odręcznego. Nazywamy ich grafologami. Uczą się w szkołach grafologicznych, gdzie zdobywają dyplomy z grafologii. Myślicie pewnie, że w naszej historii bardzo przydałby się teraz grafolog, zdarzają się jednak sytuacje, w których opinia eksperta jest zbędna. Gdyby, na przykład, koleżanka przyszła do was ze swoim pieskiem, skarżąc się, że chyba coś z nim jest nie tak, bo nie składa jaj, nie musielibyście być weterynarzami, aby jej wyjaśnić, że psy z natury nie składają jaj, więc nie ma się czym martwić.

No właśnie. Zdarzają się też pytania tak proste, że każdy umie na nie odpowiedzieć - tak jak w tej chwili pan Poe i sieroty Baudelaire umieli odpowiedzieć na pytanie: „Czy charakter pisma z listy zakupów zgadza się z charakterem pisma z listu pożegnalnego?”. Odpowiedź brzmiała: tak. Na liście zakupów w słowie „Winegret”, czyli ocet winny, końcówki litery W zwijały się w małe spiralki, i w liście pożegnalnym takie same zakrętasy zdobiły końcówki litery W na początku słowa „Wioletko”. Na liście zakupów „Ogórki” miały „O” lekko zwichrowane, jak pogięte koło od roweru - takie samo pogięte koło stało w liście pożegnalnym na początku słowa „Odchodzę”. Na liście zakupów „i” w słowie „Limonki” miało kropkę raczej owalną niż okrągłą - tak samo jak „i” w słowach listu pożegnalnego: „nie będzie mnie już na świecie”. Nie było wątpliwości, że to Ciotka Józefina napisała własnoręcznie obie notatki, które badał pan Poe wraz z Baudelaire'ami.

- Nie ma chyba wątpliwości, że to Ciotka Józefina napisała własnoręcznie obie notatki - stwierdził pan Poe.

- Ale... - zaczęła Wioletka.

- Żadnego ale - przerwał jej pan Poe. - Spójrzcie na te zawijasy przy W. Spójrzcie na wykrzywione O. Spójrzcie na kropki nad I. Nie jestem grafologiem, ale głowę daję, że jedno i drugie pisała ta sama osoba.

- Ma pan rację - przyznał smętnie Klaus. - Chociaż jestem pewien, że Kapitan Szlam maczał w tym palce, list napisała z pewnością Ciotka Józefina.

- A w takim razie jest to dokument, który ma moc prawną - oznajmił pan Poe.

- Czy to znaczy, że musimy się przenieść do Kapitana Szlama? - spytała ze ściśniętym sercem Wioletka.

- Obawiam się, że tak - odparł pan Poe. - Testament osoby zmarłej to oficjalne potwierdzenie jej woli. Pozostawaliście pod opieką Ciotki Józefiny, więc miała prawo wyznaczyć wam nowego opiekuna, zanim wyskoczyła przez okno. Przyznaję, że to szokujące, ale najzupełniej zgodne z prawem.

- Nie przeniesiemy się do niego! - zbuntował się Klaus. - To najgorszy człowiek na świecie.

- Na pewno zrobi nam coś złego - dodała Wioletka. - On przecież dybie na majątek Baudelaire'ów.

- Gind! - pisnęło Słoneczko, co zapewne miało znaczyć: „Proszę nas nie odsyłać do tego okropnego człowieka!”.

- Rozumiem, że nie przepadacie za tym, jak mu tam, Kapitanem Szlamem - powiedział pan Poe - ale niewiele mogę w tej sprawie poradzić. Niestety, prawo mówi, że musicie się do niego przenieść i koniec.

- Uciekniemy - zagroził Klaus.

- Ani mi się ważcie! - wykrzyknął pan Poe. - Wasi rodzice zobowiązali mnie, abym otoczył was należytą opieką. Chcecie chyba uszanować wolę rodziców, prawda?

- Tak, oczywiście - odparła Wioletka - ale...

- Więc proszę nie grymasić - uciął pan Poe. - Pomyślcie lepiej, co by powiedzieli wasza biedna matka i wasz biedny ojciec, gdyby się dowiedzieli, że grozicie ucieczką od prawnego opiekuna.

Rodzice sierot Baudelaire byliby, rzecz jasna, przerażeni, gdyby się dowiedzieli, że ich dzieci mają zostać oddane pod opiekę Kapitanowi Szlamowi, zanim jednak sieroty Baudelaire zdążyły uświadomić to panu Poe, on zmienił temat.

- Sądzę - rzekł - że najprościej będzie spotkać się z Kapitanem Szlamem i omówić parę szczegółów. Gdzie jego wizytówka? Zaraz do niego zadzwonię.

- Na stole w jadalni - burknął ponuro Klaus.

Pan Poe wyszedł z kuchni, spiesząc do telefonu, a młodzi Baudelaire'owie jeszcze raz spojrzeli na listę zakupów i list pożegnalny Ciotki Józefiny.

- Nie mogę w to uwierzyć - powiedziała Wioletka. - Byłam pewna, że jesteśmy na właściwym tropie, podejrzewając fałszerstwo.

- Ja też - przyznał Klaus. - Uważam, że Kapitan Szlam na pewno maczał w tym palce, tylko okazał się jeszcze sprytniejszy niż zwykle.

- Więc i my musimy się okazać sprytniejsi niż zwykle - podsumowała Wioletka - żeby jednak przekonać pana Poe, zanim będzie za późno.

- Pan Poe chciał omawiać jakieś szczegóły z Kapitanem Szlamem - powiedział Klaus. - Miejmy nadzieję, że zajmie mu to sporo czasu.

- No, dodzwoniłem się do Kapitana Szlama - oznajmił pan Poe, wkraczając z powrotem do kuchni. - Był wstrząśnięty wiadomością o śmierci Ciotki Józefiny, ale uszczęśliwiony, że dostaje was na wychowanie. Za pół godziny spotkamy się z nim wszyscy na lunchu w restauracji, a po jedzeniu omówimy szczegóły adopcji. Możliwe, że przeniesiecie się do niego już dziś wieczorem. Jestem pewien, że ucieszy was szybkie załatwienie sprawy.

Wioletka i Słoneczko, oniemiałe ze zgrozy, wytrzeszczyły oczy na pana Poe. Klaus także milczał, chociaż wpatrywał się w coś całkiem innego.

W list Ciotki Józefiny. Skupionym wzrokiem spoza okularów gapił się w niego i gapił, bez mrugnięcia okiem. Pan Poe wyjął z kieszeni białą chusteczkę i rozkaszlał się w nią. Kaszlał długo i z lubością, co tu znaczy: „wydzielając znaczne ilości flegmy”. A sieroty Baudelaire wciąż milczały.

- No - wykrztusił wreszcie pan Poe - to ja zadzwonię po taksówkę. Nie będziemy przecież schodzić pieszo z tej wielkiej góry. Uczeszcie się ładnie, dzieci, i włóżcie płaszczyki. Na dworze jest straszny wiatr i robi się zimno. Zdaje się, że nadciąga burza.

Pan Poe znów wyszedł do telefonu, a Baudelaire'owie powlekli się do swojego pokoju. Ale tam, zamiast czesać się i stroić, Wioletka i Słoneczko doskoczyły do Klausa.

- No i co? - spytała Wioletka.

- Co i co? - odpowiedział pytaniem Klaus.

- Nie żadne co i co, tylko mów. Przecież coś wymyśliłeś. Widziałam, że tak. Czytałeś po raz nie wiem który list Ciotki Józefiny i miałeś taką minę, jakbyś właśnie coś wymyślił, Więc mów, co.

- Nie jestem pewien... - mruknął Klaus, ponownie przebiegając list wzrokiem. - Coś tam zacząłem kombinować. Coś, co może nam pomóc. Ale potrzebuję więcej czasu.

- Kiedy my w ogóle nie mamy czasu! - zdenerwowała się Wioletka. - Idziemy na lunch z Kapitanem Szlamem, i to już!

- Musimy jakoś zyskać na czasie - oświadczył twardo Klaus.

- Dzieci, pospieszcie się! - zawołał z dołu pan Poe. - Za chwilę przyjedzie taksówka! Ubierajcie się i wychodzimy!

Wioletka westchnęła, ale podeszła do szały i wyjęła z niej płaszczyki wszystkich trojga. Podała Klausowi jego okrycie i zaczęła napinać płaszczyk Słoneczku.

- Jakim sposobem mamy zyskać na czasie? - spytała brata.

- Ty tu jesteś od wynalazków - odparł Klaus, zapinając się pod szyję.

- Ale takiego czegoś jak czas nie da się wynaleźć - rzekła Wioletka. - Wynaleźć można automobil albo automat do prażenia kukurydzy. Wynaleźć można napędzane parą wodną wycieraczki do szyb. Ale nie da się wynaleźć dodatkowego czasu.

Wioletka była tak pewna niemożności wynalezienia dodatkowego czasu, że nawet nie związała włosów wstążką, aby nie leciały jej do oczu. Z wielkim rozczarowaniem i zdumieniem spojrzała tylko na Klausa, po czym też zaczęta zapinać płaszcz. I nagle, przy kolejnym guziku, uprzytomniła sobie, że nie musi nawet związywać włosów wstążką, bo rozwiązanie problemu ma już przy sobie.

ROZDZIAŁ SIÓDMY

- Witam, jestem kelnerem, na imię mam Larry - przedstawił się Larry, kelner obsługujący sieroty Baudelaire. Był to mały, chudy człowieczek, ubrany w głupkowaty kostium klauna z przypiętą do piersi plakietką: LARRY - Witajcie w restauracji Smutny Klaun, gdzie każdy bawi się fantastycznie, czy tego chce, czy nie chce. Widzę, że państwo przyszli na lunch całą rodzinką, więc pozwolę sobie polecić Ekstra Przystawkę Kupa Śmiechu - Zestaw Familijny. To smażona mieszanka rozmaitości z sosem.

- Fantastyczny pomysł - wyszczerzył się Kapitan Szlam, demonstrując garnitur pożółkłych zębów. - Ekstra Przystawka Kupa Śmiechu - Zestaw Familijny to ekstra pomysł, w sam raz dla specjalnej familii - dla mojej familii.

- Ja dziękuję, poproszę tylko o wodę - powiedziała Wioletka.

- Dla mnie też woda - zawtórował jej Klaus. - I szklanka kostek lodu dla naszej siostrzyczki.

- A ja poproszę kawę ze śmietanką w proszku - rzekł pan Poe.

- Wykluczone, panie Poe - zaprotestował Kapitan Szlam. - My dwaj zamówimy sobie na spółkę butelkę czerwonego wina.

- Dziękuję, Kapitanie Szlam. Nie pijam alkoholu w godzinach pracy.

- Ale dziś jest specjalna okazja! - wykrzyknął Kapitan Szlam. - Musimy wznieść toast za pomyślność moich nowych dzieci. Nie codziennie zostaje się ojcem.

- Za pozwoleniem, Kapitanie - przerwał pan Poe. - Serce rośnie, że z taką radością przystępuje pan do opieki nad dziećmi, ale proszę zrozumieć, że dzieci są mocno poruszone śmiercią Ciotki Józefiny.

Jest taka jaszczurka, nazywa się kameleon, która, jak wam zapewne wiadomo, potrafi na zawołanie zmienić kolor, dostosowując się do swego otoczenia. Kapitan Szlam - typ śliski i zimnokrwisty - przypominał właśnie kameleona, to znaczy: „umiał wtopić się niepostrzeżenie w każde otoczenie”. Od chwili gdy pan Poe z sierotami Baudelaire stawili się w restauracji Smutny Klaun, Kapitan Szlam nie umiał ukryć szalonego zadowolenia z tego, że ma już dzieci prawic w garści. Lecz gdy tylko pan Poe uświadomił mu, że okoliczności spotkania są w gruncie rzeczy bardzo smutne, natychmiast zmienił ton na żałobny.

- Ja także jestem poruszony - rzekł, ocierając zasłonięte przepaską oko. - Józefina była jedną z moich najstarszych i najdroższych przyjaciółek.

- Przecież poznał ją pan dopiero wczoraj - zauważył Klaus. - Przy straganie z warzywami.

- I mnie zdaje się, że to było dopiero wczoraj.,. - westchnął Kapitan Szlam - ... chociaż w istocie poznaliśmy się wiele lal temu. Uczęszczaliśmy razem do szkoły kucharskiej. Dzieliliśmy nawet wspólny piekarnik na Kursie Pieczenia dla Zaawansowanych.

- Nie dzieliliście żadnego piekarnika! - oburzyła się Wioletka, zdegustowana łgarstwami Kapitana Szlama. - Ciotka Józefina panicznie bała się używać piekarnika. Nigdy w życiu nie poszłaby do szkoły kucharskiej.

- Niebawem zostaliśmy przyjaciółmi - ciągnął jak gdyby nigdy nic Kapitan Szlam - i pewnego dnia Józefina powiedziała do mnie tak: „Jeśli kiedyś zaadoptuję sieroty i spotka mnie nagła śmierć, obiecaj, że zajmiesz się w moim zastępstwie wychowaniem dzieci”. Obiecałem, oczywiście, nie przypuszczając nawet, że przyjdzie mi kiedyś dotrzymać przyrzeczenia.

- Co za przykra historia - odezwał się Larry, a wszyscy odwrócili się i dopiero wtedy zauważyli, że kelner wciąż stoi za ich plecami. - Nie wiedziałem, że to taka smutna okazja. W takim razie pozwolą państwo, że polecę im Cheeseburgery Rozweselające. Mają na wierzchu uśmiechnięte buźki z marynat, musztardy i keczupu - gwarantuję, że każde z państwa też się zaraz uśmiechnie.

- To chyba niezły pomysł - stwierdził Kapitan Szlam. - Proszę podać Cheeseburgery Rozweselające dla wszystkich, Larry.

- Już się robi! - rzeki kelner i nareszcie się ulotnił.

- Tak, tak - powiedział pan Poe - a kiedy już zjemy, poproszę pana, Kapitanie Szlam, o podpisanie kilku bardzo ważnych dokumentów. Mam je tu w teczce, przejrzymy wszystko razem po obiedzie.

- I wtedy dzieci będą moje? - upewnił się Kapitan Szlam.

- Dostanie je pan pod opiekę, owszem - uściślił pan Poe. - Jednak majątek Baudelaire'ów pozostanie pod moim nadzorem do czasu osiągnięcia pełnoletności przez Wioletkę.

- Jaki majątek? - zdziwił się Kapitan Szlam, a jego brew podjechała do góry. - Nic nie wiem o żadnym majątku.

- Duna! - pisnęło Słoneczko, co zapewne miało znaczyć: „Akurat! Nic nie wie!”.

- Państwo Baudelaire - wyjaśnił pan Poe - zostawili wielki spadek, który dzieci odziedziczą z chwilą dojścia Wioletki do pełnoletności.

- Mnie ich majątek nie interesuje - oświadczył Kapitan Szlam. - Mam swoje żaglówki. A z tego spadku nie tknąłbym ani pensa.

- Tym lepiej - rzekł pan Poe - bo i tak nie wolno panu tknąć z niego ani pensa.

- To się jeszcze okaże - burknął pod nosem Kapitan Szlam.

- Słucham? - spytał pan Poe.

- Oto Cheeseburgery Rozweselające dla państwa! - zaśpiewał Larry, stając przy stole z tacą, na której piętrzyły się ociekające tłuszczem, nie - apetyczne dania. - Życzę państwu smacznego.

Jak większość restauracji udekorowanych neonami i balonikami, Smutny Klaun karmił podle.

Ale jako że sieroty nie jadły nic od rana, a ciepłych potraw nie miały w ustach od wielu dni, więc chociaż były smutne i zdenerwowane, apetyty dopisywały im, że hej. Po kilku chwilach milczenia pan Poe zaczął snuć bardzo nudną opowieść o czymś, co ostatnio zdarzyło się w banku. Pan Poe tak byt pochłonięty swoim monologiem, Klaus i Słoneczko tak pilnie udawali zainteresowanych opowieścią, a Kapitan Szlam Z takim zapamiętaniem pałaszował swoją porcję, że nikt z nich nie zauważył, co porabia Wioletka. Wkładając płaszczyk dla ochrony przed wiatrem, gdy wychodzili z domu, Wioletka odkryła w kieszeni twardy pakuneczek. Była to torebka miętówek, które w dniu przyjazdu nad Jezioro Łzawe ofiarował dzieciom pan Poe - i właśnie ona podsunęła Wioletce pewien pomysł. Korzystając z tego, że pan Poe ględzi i ględzi, Wioletka bardzo ostrożnie wyciągnęła torebeczkę miętówek z kieszeni płaszcza i otworzyła ją. Rozczarowała się nieco, ujrzawszy w środku miętówki w oddzielnych celofanowych papierkach. Zaraz jednak, ukrywając ręce pod stołem, rozwinęła trzy cukierki, pieczołowicie - „pieczołowicie” znaczy tu: „bardzo starannie” - unikając szeleszczenia papierkami, które tak nas zawsze denerwuje w kinie albo w teatrze. Udało się: na serwetce okrywającej kolana Wioletki leżały teraz trzy rozpakowane miętówki. Nie zwracając na siebie uwagi, Wioletka położyła po jednym cukierku na kolanach Klausa i Słoneczka. Gdy młodsi Baudelaire'owie poczuli, że coś im spadło na kolana, i zobaczyli miętówki, pomyśleli z początku, że ich najstarsza siostra zbzikowała. Zaraz jednak połapali się, o co chodzi.

Gdy jest się na coś uczulonym, najlepiej nie brać tego czegoś do ust, zwłaszcza jeśli tym czymś jest kot. Ale Wioletka, Klaus i Słoneczko wiedzieli, że są w sytuacji podbramkowej. Musieli jakoś zyskać na czasie, aby przejrzeć plan Kapitana Szlam a i spróbować mu zapobiec, więc chociaż wywołanie reakcji alergicznej jest dość drastyczną metodą zyskiwania na czasie, był to jedyny sposób, jaki wymyślili. Korzystając z nieuwagi dorosłych, cała trójka włożyła miętówki do ust i zastygła w oczekiwaniu.

Alergia, na którą cierpieli Baudelaire'owie, znana jest z tego, że objawia się błyskawicznie, toteż sieroty nie musiały długo czekać. Po paru minutach Wioletka poczuła pierwsze swędzenie czerwonej wysypki, Klausowi zaczął puchnąć język, a Słoneczko - które, oczywiście, nigdy przedtem nie próbowało miętówki - dostało i wysypki, i obrzęku języka.

Pan Poe skończył wreszcie opowiadać swoją historię i dopiero wtedy dostrzegł, w jakim stanie są dzieci.

- Ojej, dzieci! - zdumiał się. - Jak wy strasznie wyglądacie! Wioletko, jesteś cała w czerwonych wypryskach! Klausie, język nie mieści ci się w buzi! A ty, Słoneczko, masz i to, i to!

- Widocznie potrawa zawierała coś, na co jesteśmy uczuleni - stwierdziła Wioletka.

- Mój Boże - zmartwił się pan Poe, obserwując, jak wyprysk na ramieniu Wioletki osiąga wielkość i konsystencję gotowanego na twardo jaja.

- Bardzo źle się czuję - powiedziała Wioletka, a Słoneczko zaczęło wyć na całe gardło. - Zdaje mi się, że powinniśmy pojechać do domu i położyć się, proszę pana.

- Wystarczy, jak posiedzicie chwilę tutaj, zaraz wam przejdzie - oświadczył surowym tonem Kapitan Szlam. - Kto to widział, odchodzić od stołu w połowie obiadu?

- Dzieci są bardzo chore, Kapitanie Szlam - zaprotestował pan Poe. - Wioletka ma rację. Proszę mi pomóc: ureguluję rachunek i obaj odwieziemy dzieci do domu.

- Nie, nie, nie trzeba - zaprotestowała szybciutko Wioletka. - Złapiemy taksówkę. A panowie niech tu zostaną i spokojnie omówią wszystkie szczegóły.

Kapitan Szlam spojrzał przenikliwie na Wioletkę swym jedynym okiem.

- Samych was nie wypuszczę, nie ma mowy - rzeki ponuro.

- Faktycznie, mamy przed sobą sporo papierkowej roboty - zasępił się pan Poe. Patrzył przy tym łakomie na swój pełny talerz i widać było wyraźnie, że nie pali się do opuszczenia restauracji dla ratowania chorych dzieci. - Przecież nie zostawimy dzieci na długo.

- Nasze alergie mają dość łagodny przebieg - dodała, zgodnie z prawdą, Wioletka, drapiąc jeden z licznych wyprysków. Wstała od stołu i skierowała się ku wyjściu, a za nią brat i siostra, oboje ze spuchniętymi językami. - Poleży - my godzinkę lub dwie, a panowie tymczasem zjedzą sobie spokojnie lunch. A kiedy pan Kapitan Szlam podpisze wszystkie dokumenty, może po prostu po nas przyjechać.

W odkrytym oku Kapitana Szlama zalśnił błysk, jakiego Wioletka jeszcze nie widziała.

- Nie omieszkam - zapewnił. - Przyjadę po was bez zwłoki.

- Do zobaczenia, dzieci - rzekł pan Poe. - Mam nadzieję, że zaraz poczujecie się lepiej. A wie pan, Kapitanie Szlam, że w banku też mamy osobę, która cierpi na ostrą alergię. Któregoś dnia, pamiętam...

- Już wychodzicie? - zdziwił się Larry, widząc, że trójka dzieci dopina płaszczyki.

Na dworze wiało coraz mocniej i zaczynało mżyć r - znak, że huragan Herman zbliżał się do Jeziora Łzawego. Mimo to trójka dzieci z radością opuściła Smutnego Klauna, i to nie tylko dlatego, że ta wulgarna knajpa - „wulgarna” znaczy tutaj: „pełna balonów, neonów i nachalnych kelnerów” - pełna była balonów, neonów i nachalnych kelnerów. Młodzi Baudelaire'owie wiedzieli, że udało im się zdobyć odrobinę dodatkowego czasu i że muszą teraz wykorzystać każdą sekundę.

ROZDZIAŁ ÓSMY

Trudno zwykle zrozumieć, co mówi ktoś, komu na skutek alergii spuchł język.

- Bla bla bla bla bla - mówił Klaus, gdy trójka dzieci wysiadła z taksówki i ruszyła ku oskrobanym białym drzwiom domu Ciotki Józefiny.

- Nie rozumiem, co mówisz - powiedziała Wioletka, drapiąc się po bąblu na szyi, który kształtem dokładnie przypominał mapę stanu Minnesota.

- Bla bla bla bla bla - powtórzył Klaus; możliwe zresztą, że powiedział coś innego, nie mam zielonego pojęcia.

- Nie szkodzi, nie szkodzi - uspokoiła go Wioletka, otwierając drzwi i wpuszczając rodzeństwo do środka. - Teraz masz czas pokombinować dalej nad tym, co sobie kombinowałeś.

- Bla bla bla - wybełkotał Klaus.

- Dalej nie rozumiem - stwierdziła Wioletka. Zdjęła płaszczyk Słoneczka, potem swój, i oba rzuciła na podłogę. Na ogół, oczywiście, wiesza się płaszcze na wieszaku w przedpokoju lub w szafie, ale swędzące wysypki bywają tak dokuczliwe, że człowiek przestaje dbać o podobne szczegóły. - Przypuszczam, Klaus, że zgadzasz się ze mną. A teraz, o ile mnie chwilowo nie potrzebujesz, przygotuję Słoneczku i sobie kąpiel z sodą oczyszczoną, żeby pozbyć się wysypki.

- Bla! - bełkolnęło Słoneczko. Chciało pisnąć „Gans!”, co znaczyłoby zapewne: „To świetnie, bo nie mogę już wytrzymać z tą wysypką!”.

- Bla! - potwierdził Klaus, energicznie kiwając głową, po czym pędem oddalił się korytarzem. Klaus nie zdjął płaszcza, ale wcale nie dlatego, że nie dokuczała mu swędząca wysypka, tylko dlatego, że wybierał się do zimnego pomieszczenia.

Gdy otworzył drzwi biblioteki, zdumiał się, jak wielkie zaszły tam zmiany. Wicher nadciągającego huraganu wymiótł z framugi resztki szyby, więc deszcz wsiąkał w wygodne fotele Ciotki Józefiny, znacząc na nich rozrastające się ciemne plamy Przeciąg porwał z pólek parę książek i cisnął pod okno, gdzie nasiąkały wodą. Niewiele jest smutniejszych widoków na świecie niż widok zniszczonej książki, ale Klaus nie miał czasu na smutki. Wiedział, że Kapitan Szlam postara się jak najprędzej przyjechać po niego i siostry, więc trzeba szybko siadać do roboty. Na początek Klaus wyjął z kieszeni list Ciotki Józefiny i rozpostarł go na stole, przyciskając książkami, aby wicher nie porwał kartki. Potem przeszedł szybko wzdłuż regałów, patrząc po grzbietach książek w poszukiwaniu odpowiednich tytułów; Wybrał trzy tomy: Podstawowe zasady ortografii i interpunkcji, Słownik przysłów i porzekadeł oraz Słownik poprawnej pisowni wszystkich wyrazów, które kiedykolwiek istniały. Każda z książek była pękata jak melon i Klaus ugiął się pod ich ciężarem, dźwigając wszystkie trzy tomy naraz. Z donośnym PACH! opuścił je na stół.

- Bla bla bla, bla bla bla - mamrotał po nosem, aż znalazł wreszcie pióro i wziął się do roboty Biblioteka to na ogół świetne miejsce do pracy popołudniami, lecz nie wtedy gdy sala biblioteczna ma wybite okno, a od jeziora nadciąga huragan. W miarę jak wiatr się oziębiał, a deszcz nasilał, w pomieszczeniu robiło się coraz mniej przyjemnie. Klaus jednak wcale na to nie zważał. Wertował księgę po księdze, sporządzając obfite notatki, i tylko co pewien czas robił przerwę, aby zakreślić kółeczkiem jakiś fragment listu Ciotki Józefiny Na dworze zaczęło grzmieć, a z każdym grzmotem trząsł się cały dom, lecz Klaus nadal przerzucał stronice podręczników i notował. Wreszcie, gdy niebo rozdarły pierwsze błyskawice, zakończył pracę i przez dłuższą chwilę wpatrywał się w list, marszcząc mocno brwi. A potem napisał pod tekstem Ciotki Józefiny dwa słowa. Był tak pochłonięty tym, co robi, że gdy Wioletka ze Słoneczkiem weszły do biblioteki i zawołały go po imieniu, omal nie spadł z krzesła.

- Bla ble ble, zaskoblełyście mnie! - krzyknął piskliwie. Serce waliło mu jak oszalałe, ale język byt trochę mniej spuchnięty.

- Przepraszamy - powiedziała Wioletka. - Nie chciałyśmy cię zaskoczyć.

- Bla ble ble, jak tam kąpiel z blodą? - spytał Klaus.

- Niestety - odparła Wioletka - nie mogłyśmy wziąć kąpieli z sodą, bo Ciotka Józefina nie miała w domu ani szczypty sody. Przecież nigdy nie używała piekarnika do pieczenia ciast. Wzięłyśmy zwyczajną kąpiel. Ale to nieważne, Klaus. Powiedz lepiej, co ty robiłeś tymczasem w tej lodowni? Co znaczą te kółeczka na liście Ciotki Józefiny?

- Bludiowałem gramatykę - odparł Klaus, wskazując książki.

- Bla? - pisnęło z oburzeniem Słoneczko. Chciało chyba powiedzieć: „Gla?”, co znaczyłoby pewnie: „Jak możesz tracie cenny czas na studiowanie gramatyki?”.

- Blo zblaje mi się, że Józefina zostawiła nam w tym liście jakąś bladomość - wyjaśnił Klaus.

- Owszem, że jest nieszczęśliwa i rzuca się z okna - powiedziała Wioletka, drżąc z zimna. - Jaka tu jeszcze może być wiadomość?

- Za dużo blandów - stwierdził Klaus. - Ciotka Józefina uwielbiała gramatykę i nigdy nie zrobiłaby tylu blandów bez blażnego powodu. No i tym się blaśnie zajmowałem: liczyłem blandy.

- Bla - odezwało się Słoneczko, co zapewne miało znaczyć: „Proszę cię, mów dalej, Klaus”.

Klaus starł parę kropli deszczu z okularów i zajrzał w swoje notatki.

- O nieprawidłowym użyciu Z zamiast S w blagłówku już mówiliśmy. To biało pewnie ściągnąć naszą uwagę. Patrzcie dalej. „Claus” przez C.

- Tak się pisze w niektórych językach - zauważyła Wioletka.

- Dalej jest „szukam ucieczkę”, o tym też już mówiliśmy - ciągnął Klaus.

- No dobrze, mamy więc „zkruszoną”, „Clausa” i „szukam ucieczkę”. Ale dla mnie na razie nic z tego nie wynika - stwierdziła Wioletka.

- Dla mnie na blazie też nie - kiwnął głową Klaus. - Ale idźmy dalej „Los wdowy to zkaranie boskie”. O „zkaraniu boskim” mówiliśmy aż za dużo. Potem mamy „buagam” - zblawdziłem w Słowniku poprawnej pisowni wszystkich wyrazów, które kiedykolwiek istniały, ale nie dopuszcza on takiej pisowni czasownika „błagam”.

- „Skruszona”, „Klaus”, „ucieczki”, „błagam”... - wyliczyła Wioletka. - To się i tak nie składa w żadną wiadomość.

- Blaj mi skończyć - powiedział Klaus. - Bo znalazłem jeszcze więcej blandów. W słowie „despercki” brakuje A: powinno być „desperacki”. Dalej: „powieje prozą” - niby do sensu, a bez sensu. Według Słownika przysłów i porzekadeł, „proza życia” to „nudna codzienność”. Czyżby Józefina zabliczała skok z okna do zachowań nudnych i codziennych? Na pewno chciała napisać: „powieje grozą”.

- Koik! - pisnęło Słoneczko, co miało znaczyć: „W głowie mi się kręci od tego wszystkiego!”.

- Mnie też, Słoneczko - przyznała Wioletka, podnosząc siostrzyczkę z podłogi i sadzając na stole. - Ale dajmy Klausowi dokończyć.

- Jeszcze tylko bly - obiecał Klaus, podnosząc w górę trzy palce. - Jedno zablawne przejęzyczenie: „powieszam” zamiast „powierzam”, i brak niektórych liter w dwóch słowach: zamiast „sobie” powinno być „osobie”, a zamiast „Kapina” - „Kapitana”. Trzy blupie błędy w jednym zdaniu, jakby z pośpiechu.

- I co z tego? - zniecierpliwiła się Wioletka. - O czym miałyby świadczyć te wszystkie błędy?

Klaus uśmiechnął się i wskazał palcem dwa słowa, które wypisał pod listem.

- Skisła Grota - odczytał na głos.

- Skisła sio? - spytało Słoneczko, mając na myśli: „Skisła co?”.

- Skisła Grota - powtórzył Klaus. - Gdy ustawimy kolejno wszystkie litery, które korygują błędy w liście, otrzymamy ten właśnie napis.

Spójrzcie: „skruszona” - S, „Klausie” - K, „ucieczki” - I, „skaranie” - S, „błagam” - Ł, „desperacki” - A, „grozą” - G, „powierzam” - R, „osobie” - O, „Kapitana” - TA. Czyli właśnie SKISŁA GROTA. Widzicie? Ciotka Józefina specjalnie narobiła błędów. Przekazała nam w ten sposób wiadomość, a wiadomość ta brzmi: Skisła...

Silny podmuch, który wpadł do środka przez dziurę po oknie, przerwał wywód Klausowi i wstrząsnął całą biblioteką jak marakasem - marakasy to grzechoczące instrumenty perkusyjne, używane w krajach Ameryki Południowej. W nagłym porywie, który omiótł bibliotekę, zadrżały dziko wszystkie sprzęty. Stołki i podnóżki powywracały się do góry nogami. Regały zadygotały tak gwałtownie, że co cięższe księgi ze zbiorów Ciotki Józefiny wystrzeliły z półek prosto w kałuże wody na podłodze. A sierotami Baudelaire wiatr cisnął bezceremonialnie o parkiet - dokładnie w chwili, gdy ciemniejące niebo przecięta błyskawica.

- Uciekajmy stąd! - Wioletka, przekrzykując burzę, chwyciła brata i siostrzyczkę za ręce. Wiatr w bibliotece dął z taką siłą, że droga do drzwi zdawała się Baudelaire'om wspinaczką na wysoką górę. Zdyszani, zamknęli wreszcie drzwi za sobą z drugiej strony. Stali w korytarzu i dygotali.

- Biedna Ciotka Józefina - powiedziała Wioletka. - Jej biblioteka jest zrujnowana.

- Ale ja muszę tam wrócić - rzekł Klaus, powiewając listem. - Na razie znamy tylko treść wiadomości: „Skisła Grota”, a co z niej wynika - tego możemy się dowiedzieć tylko w bibliotece.

- Ale nie w tej - zauważyła Wioletka. - W tej były przecież same książki o gramatyce. A my potrzebujemy książek o Jeziorze Łzawym.

- Dlaczego właśnie o nim?

- Bo założę się z tobą, o co chcesz, że Skisła Grota mieści się nad Jeziorem Łzawym - odparła Wioletka. - Pamiętasz, jak Ciotka Józefina mówiła nam, że zna każdą wysepkę na tym jeziorze i każdą jego przybrzeżną grotę? Na pewno musi tam być i Skisła Grota.

- Ale po co Ciotka Józefina pisałaby nam szyfrem o jakiejś grocie? - spytał Klaus.

- Tak się przejąłeś rozszyfrowywaniem listu, że przegapiłeś najważniejszy sygnał - powiedziała Wioletka. - Ciotka Józefina żyje! Tylko chce, żeby wszyscy myśleli, że umarła. A nam przesłała wiadomość, że się ukrywa. Musimy tylko znaleźć jej książki o Jeziorze Łzawym i dowiedzieć się z nich, gdzie leży Skisła Grota.

- Czyli najpierw trzeba wytropić książki - podsumował Klaus. - Mówiła nam, że specjalnie je schowała, pamiętasz?

Słoneczko piskiem potwierdziło, że pamięta, lecz straszny grzmot zagłuszył jego głosik.

- Pomyślmy... - zastanowiła się Wioletka. - Gdzie można schować rzecz, na którą nie chce się patrzeć?

Sieroty Baudelaire umilkły i zaczęły sobie przypominać wszystkie miejsca, w których chowały różne rzeczy, aby nie patrzeć na nie, w czasach gdy jeszcze mieszkały w domu z rodzicami. Wioletka pomyślała o automatycznych organkach, które sama wynalazła: wydawały tak przeraźliwe dźwięki, że schowała nieszczęsny wynalazek, aby nie przypominał jej stale o porażce. Klaus pomyślał o książce opisującej wojnę francusko - - pruską: była tak trudna, że schował ją, aby mu stale nie przypominała, że nie dorósł jeszcze do takiej lektury. A Słoneczko pomyślało o kamyku, któremu nie dało rady nawet swoim najostrzejszym zębem: szczęka tak je rozbolała od ponawianych prób, że w końcu schowało kamyk. Wszyscy troje świetnie pamiętali, gdzie ukryli niemile przedmioty.

- Pod łóżkiem - powiedziała Wioletka.

- Pod łóżkiem - potwierdził Klaus.

- Sika it - przytaknęło im Słoneczko.

A potem cała trójka bez słowa pognała korytarzem do pokoju Ciotki Józefiny Na ogół niegrzecznie jest wchodzić do cudzego pokoju bez pukania, lecz można zrobić wyjątek, gdy chodzi o pokój osoby zmarłej lub udającej zmarłą. Baudelaire'owie weszli tam więc bez pukania. Pokój Ciotki Józefiny byt podobny do ich pokoju, z ciemnoniebieską kapą na łóżku i stertą pustych puszek w kącie. Małe okienko wychodziło na zalewany deszczem szczyt urwiska, a przy łóżku piętrzyły się nowe książki gramatyczne, do których Ciotka Józefina jeszcze nie zdążyła zajrzeć i których, mówię wam to z żalem, nigdy już nie miała przeczytać. Ale dla dzieci jedynym interesującym fragmentem pokoju było miejsce pod łóżkiem, uklękły więc, aby tam zajrzeć.

Wyglądało na to, że Ciotka Józefina miała w domu mnóstwo rzeczy, na które nie chciała już patrzeć. Pod łóżkiem stały garnki i patelnie, na które nie chciała patrzeć, bo przypominały jej o kuchence gazowej. Obok leżały wyjątkowo ohydne skarpetki, które dostała od kogoś w prezencie: rzeczywiście nie można było na nie patrzeć. Baudelaire'owie zauważyli też ze smutkiem oprawną w ramki fotografię poczciwego mężczyzny: trzymał w dłoni garść krakersów, a usta miał złożone w ryjek, jakby gwizdał. Był to Ike. Baudelaire'owie domyślili się, że Ciotka Józefina schowała jego fotografię pod łóżkiem, gdyż widok zmarłego męża był dla niej zbyt smutny. A za jednym z największych garnków leżał stos książek, który sieroty błyskawicznie wyciągnęły spod łóżka.

Wioletka odczytała pierwszy tytuł z góry:

- Przypływy Jeziora Łzawego. Tu chyba nic nie znajdziemy.

- Dno Jeziora Łzawego - odczytał następny tytuł Klaus. - Też na nic.

- Pstrąg Łzawy - odczytała Wioletka.

- Dzieje Doku Damoklesa i okolic - odczytał Klaus.

- Iwan Łzawy - badacz jeziora - odczytała Wioletka.

- Skąd się bierze woda - odczytał Klaus.

- Atlas Jeziora Łzawego - odczytała Wioletka.

- Atlas? Fantastycznie! - krzyknął Klaus. - Mamy zbiór map!

Za oknem przeleciała błyskawica i deszcz wzmógł się, bębniąc w dach, jakby ktoś obrzucał dom szklanymi kulkami. Baudelaire'owie bez dalszego gadania otworzyli atlas i zaczęli wertować stronę po stronie. Studiowali kolejne mapy. ale na żadnej nie zauważyli Skisłej Groty.

- Ten atlas ma aż czterysta siedemdziesiąt osiem stron! - przeraził się Klaus, sprawdzając numer ostatniej strony. - Będziemy szukać Skisłej Groty przez sto lat!

- Nie mamy tyle czasu - zauważyła trzeźwo Wioletka. - Kapitan Szlam na pewno już jest w drodze. Zajrzyj do indeksu na końcu atlasu. Sprawdź pod „Skisła”.

Klaus zajrzał więc do indeksu, który, jak wam zapewne wiadomo, jest alfabetycznym spisem wszystkich nazw zawartych w książce, z podaniem numerów stron, na których występują. Klaus jechał palcem z góry na dół przez wszystkie słowa na S, mamrocząc półgłosem:

- Salonowa Wyspa, Sforne Urwisko, Sielankowa Zatoka, Skisła Grota - jest! Skisła Grota, strona sto cztery. - Klaus błyskawicznie odszukał właściwą stronę i zaczął badać szczegółową mapę. - Skisła Grota, Skisła Grota, gdzie ona może być?

- Tutaj! - Wioletka wskazała palcem kropeczkę podpisaną Skisła Grota. - Dokładnie naprzeciwko Doku Damoklesa, nieco na zachód od Lawendowej Latarni. Pędźmy tam!

- Pędźmy? - powtórzył Klaus. - A jak dostaniemy się na drugą stronę jeziora?

- Psotnym Promem, oczywiście - odparła Wioletka, wskazując kropkowaną linię na mapie. - Spójrz: prom dopływa aż do Lawendowej Latarni. Musimy tylko dojść do Doku Damoklesa.

- Pieszo? Do Doku Damoklesa? W takim deszczu? - stropił się Klaus.

- Nie ma innej rady - odparła Wioletka. - Musimy udowodnić, że Ciotka Józefina jeszcze żyje, bo inaczej dopadnie nas Kapitan Szlam.

- Miejmy tylko nadzieję, że ona jeszcze... - Klaus zamilkł nagle i wskazał palcem przez okno. - Patrzcie!

Wioletka i Słoneczko spojrzały. Okno Ciotki Józefiny wychodziło na szczyt urwiska: widać było przez nie jedną z pająkowatych metalowych podpór, które powstrzymywały dom Ciotki Józefiny przed upadkiem w jezioro. Sieroty zauważyły, że podpora znacznie ucierpiała wskutek dzikiego sztormu. W jednym miejscu widniał wielki czarny ślad spalenizny - niewątpliwie po błyskawicy - a całość była koślawo wygięta przez wicher. Burza szalała w najlepsze, a sieroty patrzyły ze zgrozą, jak podpora coraz bardziej rozpaczliwie czepia się urwiska.

- Tafka! - pisnęło Słoneczko, co znaczyło: „Wiejmy stąd natychmiast!”.

- Słoneczko ma rację - przyznała Wioletka. - Bierz atlas i w nogi!

Klaus złapał Atlas Jeziora Łzawego. Wolał nie myśleć, do czego mogłoby dojść, gdyby, pochłonięci studiowaniem mapy, nie spojrzeli nagle w okno. Właśnie w chwili gdy Baudelaire'owie wstali z podłogi, siła wiatru osiągnęła punkt kulminacyjny, co tu oznacza: „podmuch zatrząsł całym domem, ciskając trójkę dzieci z powrotem na ziemię”. Wioletka zatrzymała się na nodze łóżka, o którą stłukła sobie kolano. Klaus wpadł na zimny kaloryfer, uderzając się boleśnie w kostkę u nogi. A Słoneczko wylądowało na stercie puszek i cafe się potłukło. Gramoląc się z upadku, poczuli, że cały dom jakby lekko się przechyla.

- Szybciej! - krzyknęła Wioletka, porywając Słoneczko na ręce. Sieroty wybiegły na korytarz, w stronę wyjścia. W jednym miejscu sufitu zrobiła się dziura, przez którą deszcz chlustał strumieniami na dywan: ponieważ dzieci musiały tamtędy przebiec, były teraz przemoczone od stóp do głów. Dom drgnął gwałtownie po raz drugi, a dzieci znów wylądowały na podłodze. Willa Ciotki Józefiny zaczynała zsuwać się z urwiska. - Szybciej! - krzyknęła Wioletka i sieroty pognały dalej, do wyjścia, przekrzywionym na bakier korytarzem, ślizgając się w kałużach i potykając o własne spanikowane nogi. Pierwszy dopadł drzwi Klaus, a w chwili gdy je szarpnął i otworzył, dom drgnął spazmatycznie po raz trzeci, po czym rozległ się straszliwy, straszliwy miażdżący trzask. - Szybciej! - krzyknęła Wioletka. Baudelaire'owie wyczołgali się jakoś przez próg i stanęli na zewnątrz, skuleni razem w lodowatym deszczu. Byli zziębnięci. Byli przerażeni. Ale zdołali uciec.

Wicie dziwnych rzeczy widziałem w swoim długim i niełatwym życiu. Widziałem korytarze zbudowane z samych ludzkich czaszek. Widziałem, jak wybucha wulkan i jęzor lawy pełznie nieubłaganie na pobliską wioskę. Widziałem, jak wielki orzeł porywa moją ukochaną i unosi ją do gniazda wysoko w górach. A jednak nie umiem sobie wyobrazić, jak czuł się ktoś, kto oglądał dom Ciotki Józefiny spadający z urwiska do Jeziora Łzawego. Z moich prywatnych ustaleń wynika, że na oczach oniemiałych dzieci oskrobane białe drzwi zatrzasnęły się i zgniotły powoli, jak zmięła w garści kartka papieru. Podobno dzieci przytuliły się do siebie jeszcze mocniej, kiedy zagrzmiał dziki, ogłuszający rumor i dom zerwał się z krawędzi urwiska. Ale jak to jest - patrzeć na dom, który leci, leci, leci w dół, aż pochłonie go czarna, wzburzona toń jeziora - tego nie umiem wam powiedzieć.

ROZDZIAŁ DZIEWIĄTY

Poczta Stanów Zjednoczonych ma swoje motto. Brzmi ono: „Czy to deszcz, czy śnieg, czy grad, poczta zawsze jest na czas”. Innymi słowy, nawet w najbrzydszą pogodę, gdy o wiele przyjemniej byłoby posiedzieć pod dachem z filiżanką kakao, twój listonosz lub listonoszka musi wyjść na dwór, aby doręczyć ci pocztę. Zdaniem Poczty Stanów Zjednoczonych, marznąca mżawka nie przeszkadza w pełnienia obowiązków.

Sieroty Baudelaire przekonały się, niestety, że przedsiębiorstwo Psotny Prom nie podziela tej opinii. Wioletka, Klaus i Słoneczko z największym trudem pokonali drogę w dół. Sztorm wciąż się nasilał, a dzieci z każdym krokiem nabierały pewności, że wichura i ulewa robią wszystko, aby je porwać i cisnąć we wzburzone wody Jeziora Łzawego. Wioletka i Słoneczko nie zdążyły podczas ucieczki zabrać z domu swoich płaszczyków, więc wymieniali się we trójkę płaszczem Klausa i potykając się, brnęli dalej zalaną szosą. Na widok każdego nadjeżdżającego samochodu dawali nura za krzaki na błotnistym poboczu - na wypadek gdyby za kierownicą siedział jadący po nich Kapitan Szlam. Gdy w końcu doczłapali do Doku Damoklesa, dzwonili zębami, a stóp prawie nie czuli z zimna. Widok tabliczki ZAMKNIĘTE za szybą kasy Psotnego Promu dobił ich ostatecznie.

- Zamknięte! - krzyknął przeraźliwie Klaus, częściowo z rozpaczy, a częściowo aby zagłuszyć huragan Herman. - I jak się teraz dostaniemy do Skisłej Groty?

- Musimy poczekać, aż otworzą - zdecydowała Wioletka.

- Przecież otworzą dopiero wtedy, gdy minie sztorm - zwrócił jej uwagę Klaus - a do tego czasu Kapitan Szlam znajdzie nas i wywiezie gdzieś daleko. Musimy jak najszybciej dostać się do Ciotki Józefiny.

- Nie widzę sposobu - powiedziała Wioletka i zadrżała. - Według atlasu grota jest po drugiej stronie jeziora, a przecież nie przepłyniemy tam wpław przy tej pogodzie.

- Entro! - pisnęło Słoneczko, co zapewne znaczyło: „Nie mamy także czasu, aby obejść jezioro”.

- Przecież oprócz promu muszą tu być jakieś inne łódki - powiedział Klaus. Motorówki, łodzie rybackie albo...

Nie dokończył, bo nagle spojrzał siostrom w oczy. Wszyscy troje pomyśleli o tym samym.

- Albo żaglówki - dokończyła Wioletka. - Wypożyczalnia Żaglówek Kapitana Szlama. Mówił, że mieści się na terenie Doku Damoklesa.

Osłonięci daszkiem budki biletowej, Baudelaire'owie odwrócili się i spojrzeli w drugi koniec pustej przystani, gdzie wznosiła się wysoka brama, najeżona błyszczącymi szpikulcami. Na bramie wisiał szyld z napisem, którego nie dawało się odczytać z daleka, a obok bramy, ledwo widoczny w deszczu, stał baraczek: w okienku migotało słabe światło. Dzieci obserwowały je z lękiem. Wejść do Wypożyczalni Żaglówek Kapitana Szlama po to, by umożliwić sobie dotarcie do Ciotki Józefiny, znaczyło tyle, co wejść do jaskini lwów, aby uciec przed lwem.

- Nie możemy tam wejść - wzdrygnął się Klaus.

- Musimy - powiedziała Wioletka. - Na pewno nie zastaniemy w środku Kapitana Szlama, bo albo jedzie właśnie po nas do domu Ciotki Józefiny, albo siedzi jeszcze w Smutnym Klaunie.

- Ale ten ktoś, kto tam jest - Klaus wskazał palcem migotliwe światełko w oknie - na pewno nie wypożyczy nam żaglówki.

- Przecież nie będzie wiedział, że nazywamy się Baudelaire. Przedstawimy się jako rodzeństwo Jones i powiemy, że mamy chęć pożeglować.

- W środku huraganu? - skrzywił się Klaus. - Nie uwierzy nam.

- Musi uwierzyć - odparta Wioletka z udaną determinacją, co tu oznacza: „jakby sama wierzyła w to, co mówi, chociaż wcale nie była tego taka pewna”.

I poprowadziła rodzeństwo do baraku. Klaus przyciskał do piersi atlas, a Słoneczko otulało się ciasno płaszczem Klausa, bo akurat wypadła jego kolejka noszenia okrycia. Niebawem zziębnięci Baudelaire'owie dygotali pod szyldem WYPOŻYCZALNIA ŻAGLÓWEK KAPITANA SZLAMA - SZUKASZ ŁÓDKĘ - JUŻ ZNALAZŁEŚ. Żelazna brama była zamknięta, lecz dzieci stały pod nią dalej, nie mając odwagi wejść do baraku.

- Zajrzyjmy tam - szepnął Klaus, wskazując okienko, umieszczone jednak zbyt wysoko, aby on sam lub Słoneczko mogli go dosięgnąć. Wioletka wspięła się na palce i zerknęła do wnętrza: wystarczył jeden rzut oka, aby zrozumiała, że nie ma co marzyć o wynajęciu łódki.

Ciasny baraczek miał tylko jedno pomieszczenie z małym biureczkiem i pojedynczą żarówką, która migotała mizernym światłem. Ale w fotelu za biurkiem spała jakaś postać - tak potężna, że wyglądała w tej chatce jak wielki kopiec - spała i chrapała rozgłośnie, z butelką piwa w jednej ręce i pękiem kluczy w drugiej. Z każdym chrapnięciem butelka drżała, klucze pobrzękiwały, a drzwi baraku uchylały się o kolejny cal lub dwa - ale nie te odgłosy, chociaż były dość niesamowite, przeraziły Wioletkę. Przeraziło ją, że nie umie odgadnąć, czy postać w fotelu to mężczyzna, czy kobieta. Niewiele jest takich osób na świecie, więc Wioletka natychmiast poznała, z kim ma do czynienia. Być może zapomnieliście już o niecnych kompanach Hrabiego Olafa, ale sieroty Baudelaire, które poznały ich w naturalnej postaci - szczególnie okazalej w przypadku tego osobnika - pamiętały szajkę Olafa z wszelkimi ponurymi detalami. Ci nieokrzesani, podstępni osobnicy robili wszystko, co im nakazał Hrabia Olaf - obecnie Kapitan Szlam - a przy tym zawsze zjawiali się niespodziewanie. I oto jeden z nich zjawił się w baraku na przystani - groźny, podstępny i chrapiący.

Mina Wioletki musiała zdradzać rozczarowanie, bo Klaus, gdy tylko siostra się do niego odwróciła, zapytał:

- Coś niedobrze? Poza tym, oczywiście, że szaleje huragan Herman, Ciotka Józefina udaje, że umarła, Kapitan Szlam depcze nam po piętach, i tak dalej?

- Tam w środku siedzi jeden z kompanów Hrabiego Olafa - odparła Wioletka.

- Który?

- Ten, po którym trudno poznać, czy jest mężczyzną, czy kobietą.

Klaus wzdrygnął się.

- Ten jest najgorszy.

- Nie zgadzam się - zaprotestowała Wioletka. - Najgorszy jest łysy.

- Wass! - syknęło Słoneczko, co zapewne miało znaczyć: „Proponuję przedyskutować to innym razem”.

- Czy ta osoba cię widziała? - spytał Klaus.

- Nie. Śpi. Ale trzyma w garści klucze. Założę się, że te właśnie, których potrzebujemy, aby otworzyć bramę i dostać się do łódki.

- Jak to? Mamy ukraść żaglówkę? - oburzył się Klaus.

- Nie widzę innego wyjścia - odparła Wioletka. Kradzież to, oczywiście, przestępstwo i postępek bardzo niekulturalny. Ale, jak wiele niekulturalnych postępków, i ten staje się wybaczalny w szczególnych okolicznościach. Kradzież jest niewybaczalna, gdy, dajmy na to, będąc w muzeum, dochodzisz do wniosku, że ten czy ów obraz wyglądałby lepiej u ciebie w pokoju, więc ściągasz go ze ściany i zabierasz sobie do domu. Gdybyś jednak był bardzo, bardzo głodny i bez grosza przy duszy, należałoby ci wybaczyć, że ukradłeś obraz z muzeum, żeby wziąć go sobie do domu i zjeść. - Musimy jak najprędzej dostać się do Skisłej Groty - podsumowała Wioletka - a jedyny sposób to ukraść żaglówkę.

- Tak, wiem - poddał się Klaus. - Tylko jak zdobyć klucze?

- Pojęcia nie mam - przyznała Wioletka. - Drzwi baraku skrzypią, więc boję się, że otwierając je szerzej, obudzimy tę osobę.

- Może spróbujesz stanąć mi na ramionach i wślizgnąć się przez okno? - zaproponował Klaus. - A Słoneczko będzie uważać, czy ktoś nie idzie.

- Ale gdzie jest Słoneczko? - zaniepokoiła się Wioletka.

Oboje spojrzeli pod nogi: w postaci żałosnej kupki leżał tam pusty płaszcz Klausa. Rozejrzeli się po przystani, ale nie dostrzegli tam ani śladu Słoneczka, tylko budkę biletową Psotnego Promu i spienione wody jeziora, ciemniejące w smętnej poświacie późnego popołudnia.

- Uciekła! - krzyknął zrozpaczony Klaus, ale Wioletka położyła palec na ustach i jeszcze raz zajrzała przez okienko. Słoneczko przeczołgiwało się właśnie przez uchylone drzwi baraku, spłaszczając swoje małe ciałko, aby nie powiększać szczeliny.

- Jest w środku - wymamrotała Wioletka.

- W baraku? - przeraził się Klaus. - Och, nie! Musimy ją powstrzymać!

- Czołga się pomalutku do tej osoby - szepnęła Wioletka, bojąc się choćby mrugnąć.

- Obiecaliśmy rodzicom, że będziemy jej pilnować - przypomniał Klaus. - Nie możemy na to pozwolić.

- Sięga po klucze - relacjonowała bez tchu Wioletka. - Pomalutku wyjmuje je z ręki tej osoby.

- Przestań! - nie wytrzymał Klaus. W tej samej chwili niebo przecięła błyskawica. - Nie, nie, mów dalej. Co się dzieje?

- Ma już klucze. Bierze je do buzi, Teraz czołga się z powrotem do drzwi. Spłaszcza się i wyczołguje na zewnątrz.

- Udało jej się! - szepnął zaskoczony Klaus. Słoneczko, z kluczami w buzi, triumfalnie sunęło na czworakach do rodzeństwa. - Udało jej się, Wioletkę! - potworzył Klaus, przytulając Słoneczko. W tej samej chwili po niebie z gromkim echem przetoczył się grzmot - BRRRRUM!

Wioletka uśmiechnęła się do Słoneczka, ale uśmiech jej zgasł, gdy znów zerknęła do baraku. Grzmot obudził kompana Hrabiego Olafa. Wioletka obserwowała ze zgrozą, jak wielka postać spogląda na swoją rękę, w której przed chwilą trzymała klucze, a potem na podłogę, gdzie raczkujące Słoneczko zostawiło za sobą mokry szlak, po czym wstaje, podchodzi do okna i zagląda jej, Wioletce, prosto w oczy.

- Obudziła się! - wrzasnęła Wioletka. - Obudził się! Obudziło się! Szybciej, Klaus, otwieraj bramę, a ja spróbuję to coś jakoś zatrzymać!

Klaus bez słowa porwał klucze z buzi Słoneczka i popędził do wielkiej żelaznej bramy. Kluczy było trzy: jeden cienki, drugi gruby, a trzeci zębaty - najeżony zupełnie lak samo jak błyszczące szpikulce na szczycie bramy. Klaus położył atlas na ziemi i wsunął do zamka cienki klucz. W tej samej chwili z baraku wytoczył się ciężko kompan Hrabiego Olafa.

Wioletka, z sercem w gardle i z wymuszonym uśmiechem, zastąpiła drogę dziwnej kreaturze.

- Dobry wieczór... - powiedziała, nie wiedząc, czy ma dodać „panu”, czy „pani”. - Zdaje mi się, że zabłądziłam. Czy mogę prosić o wskazanie mi drogi do Psotnego Promu?

Kompan Hrabiego Olafa nie odpowiadał, tylko szurając nogami, zbliżał się do sierot Baudelaire, Cienia klucz wszedł gładko do zamka, ale nie dawał się przekręcić, więc Klaus spróbował grubego.

- Przepraszam? - ponowiła próbę Wioletka. - Nie dosłyszałam. Czy mogę prosić...

Człowiek - góra bez słowa chwycił Wioletkę za włosy i jednym ruchem zarzucił ją sobie na przepocone ramię, tak jak zarzuca się plecak. Gruby klucz nie dał się wepchnąć do zamka, więc Klaus przymierzył zębaty - uczynił to dokładnie w momencie, gdy dziwna postać wolną ręką złapała Słoneczko i podniosła je w górę, niczym lody w rożkowym waflu.

- Klaus! - wrzeszczała Wioletka. - Klaus!

Zębaty klucz też nie pasował. Zrozpaczony Klaus zaczął szarpać metalową bramę. Wioletka kopała kreaturę po plecach, a Słoneczko gryzło ją w nadgarstek, ale wielkolud był tak gruboskórny, że w minimalnym stopniu odczuwał ból zadawany przez dzieci, co tu oznacza: „wcale go nie bolało”. Trzymając w łapskach dwie sieroty Baudelaire, człapał prosto na Klausa. Klaus jeszcze raz spróbował cienkiego klucza - tym razem, ku jego zdumieniu i uldze, klucz przekręcił się, a wielka żelazna brama stanęła otworem. Parę metrów od bramy, na końcu pomostu, cumowało na grubych linach sześć żaglówek - każda z nich mogła przewieźć dzieci do Ciotki Józefiny. Niestety, Klaus się spóźnił. Poczuł, że coś go chwyta za kołnierz koszuli i unosi w powietrze. Coś lepkiego pociekło mu po plecach i Klaus uświadomił sobie z obrzydzeniem, że wielkolud trzyma go w zębach.

- Puszczaj mnie! - rozwrzeszczał się Klaus. - Puszczaj!

- Puszczaj mnie! - rozkrzyczała się Wioletka. - Puszczaj!

- Poda risz! - rozpiszczało się Słoneczko. - Poda risz!

Ale wielkolud miał za nic życzenia sierot Baudelaire. Obrócił się niezdarnie na rozkraczonych nogach i poniósł dzieci w stronę baraku. Słychać było tylko miarowy chlupot wielkich stóp rozbryzgujących kałuże: klopf, klopf, klopf. Aż tu nagle zamiast klopf rozległo się flippo - flap: wielka postać nadepnęła na atlas Ciotki Józefiny i poślizgnęła się. Kompan Hrabiego Olafa zachwiał się i zamachał ramionami, wypuszczając z rąk Wioletkę i Słoneczko - ale i tak runął na ziemię, a wtedy z rozdziawionej ze zdumienia gęby wypadł mu Klaus. Sieroty były w całkiem niezłej kondycji, więc zerwały się z ziemi znacznie szybciej niż pokraczny olbrzym i przez otwartą bramę popędziły do pierwszej z brzegu żaglówki. Wielka istota stanęła wreszcie na nogi i ruszyła w pogoń za dziećmi, lecz Słoneczko już zdążyło przegryźć linę mocującą łódkę do pomostu. Zanim wielkolud dotarł do najeżonej metalowej bramy, sieroty były już daleko na miotanych sztormem wodach Jeziora Łzawego. W słabym świetle późnego popołudnia Klaus otarł błotnisty ślad wielkiej stopy z okładki atlasu i zaczął śledzić mapę. Atlas Ciotki Józefiny już raz uratował dzieci z opresji, wskazując im położenie Skisłej Groty. Przed chwilą uratował je po raz drugi.

ROZDZIAŁ DZIESIĄTY

Dobrzy ludzie, którzy są wydawcami tej książki, wyznali mi ostatnio, że dręczy ich pewien niepokój. Niepokoją się mianowicie, że czytelnicy - na przykład wy - po przeczytaniu mojej opowieści zechcą być może naśladować niektóre postępki sierot Baudelaire. Pragnę w tym miejscu uśmierzyć niepokoje wydawców - to znaczy: „sprawić, żeby nie rwali sobie włosów z głów” - pozwólcie więc, że udzielę wam pewnej rady, chociaż przecież wcale was nie znam. Moja rada brzmi następująco: gdybyście kiedykolwiek musieli pilnie dostać się do Skisłej Groty, pod żadnym pozorem nie kradnijcie żaglówki i nie próbujcie przeprawić się przez Jezioro Łzawe w czasie sztormu, ponieważ jest to szalenie niebezpieczne, a prawdopodobieństwo przeżycia wynosi praktycznie zero. Nie powinniście robić tego, zwłaszcza jeśli - tak jak sieroty Baudelaire - macic zaledwie mgliste pojęcie o żeglowaniu.

Stojący na pomoście i wymachujący wielką pięścią kompan Hrabiego Olafa zmniejszał się i zmniejszał, w miarę jak wiatr pchał łódź coraz dalej od Doku Damoklesa. W szalejącym dokoła huraganie Wioletka, Klaus i Słoneczko zapoznawali się ze świeżo skradzioną żaglówką. Była raczej nieduża, miała drewniane ławeczki i wściekle pomarańczowe kamizelki ratunkowe dla pięciu osób. Na szczycie masztu - czyli „wysokiego drewnianego pala umieszczanego pośrodku łodzi żaglowych” - tkwił brudny biały żagiel, który ustawiało się za pomocą systemu lin, a na pokładzie leżała para wioseł, na wypadek gdyby wiatr ustał. Z tyłu łodzi znajdował się drążek, którym można było poruszać w lewo i w prawo, a pod jednym z siedzeń stało lśniące metalowe wiadro do wybierania wody, gdyby łódź zaczęła przeciekać. Był tam jeszcze długi kij z siatką na końcu, krótka wędka z ostrym haczykiem i zardzewiała lunetka, czyli mały teleskop używany do nawigacji. Zanim trójka dzieci wcisnęła się w kamizelki ratunkowe, rozbujane fale Jeziora Łzawego uniosły żaglówkę daleko od brzegu.

- Czytałem kiedyś książkę o żeglowaniu! - oznajmił Klaus, przekrzykując huragan. - Musimy rozwinąć żagiel i złapać wiatr. On nas wtedy popchnie tam, gdzie chcemy.

- A ten drążek nazywa się rumpel! - odkrzyknęła Wioletka. - Pamiętam, bo studiowałam kiedyś plany konstrukcyjne jednostek pływających. Rumpel porusza sterem, który znajduje się pod wodą, i nadaje statkowi kierunek. Słoneczko, siadaj z tyłu i trzymaj rumpel. Ty, Klaus, patrz w atlas, żebyśmy wiedzieli, gdzie jesteśmy. A ja spróbuję ustawić żagiel. Zdaje mi się, że powinnam ciągnąć za tę linę.

Klaus przewracał wilgotne karty atlasu, aż znalazł stronę numer 104.

- W tamtą stronę - wskazał na prawo. - Tam zachodzi słońce, więc musi to być kierunek zachodni.

Słoneczko pomknęło na czworakach na rufę i zacisnęło łapki na rumplu - akurat w chwili, gdy o łódź rozprysnęła się potężna fala, bryzgając pianą.

- Karg tem! - zawołało przemoczone Słoneczko, co znaczyło mniej więcej: „Przestawię rumpel w tę stronę, aby nadać lodzi kierunek zalecany przez Klausa”.

Deszcz chłostał bez litości, wiatr wył, nieduża fala wdarła się na pokład przez burtę - a jednak, ku zdziwieniu sierot Baudelaire, żaglówka popłynęła w pożądanym kierunku. Gdybyście właśnie wtedy spotkali Baudelaire'ów, pomyślelibyście, że wiodą życie beztroskie i szczęśliwe, bo chociaż byli wycieńczeni, przemoczeni i poważnie zagrożeni - wszyscy troje zaczęli śmiać się triumfalnie. Poczuli taką ulgę, widząc, że coś im się nareszcie udało, że zaśmiewali się, jakby siedzieli w cyrku, a nie w samym środku jeziora, huraganu i kłopotów.

Burza słabła powoli, mącąc fale wokół żaglówki i miotając błyskawice po niebie, a Baudelaire'owie żeglowali matą łódeczką przez ogromne, ciemne jezioro. Wioletka ciągnęła liny to w tę, to w tamtą stronę, łowiąc wiatr, który - jak to wiatr - stale zmieniał kierunek. Klaus śledził mapę, pilnując, aby nie zboczyli z kursu i nie wpadli we Wredny Wir albo na Smętne Skałki. A Słoneczko trzymało łódź w równowadze, przestawiając rumpel na każdy sygnał Wioletki. Dokładnie w chwili, gdy wieczór przemienił się w noc i nie można już było czytać mapy, Baudelaire'owie dostrzegli migające bladofioletowe światełko. Zawsze uważali, że kolor lawendowy wygląda niezdrowo, ale tym razem, po raz pierwszy w życiu, powitali go z radością. Oznaczał bowiem, że łódka zbliżała się do Lawendowej Latarni, a stamtąd było już niedaleko do Skisłej Groty. Sztorm dał wreszcie za wygraną, co tu znaczy: „ustał”, i chmury rozstąpiły się, odsłaniając księżyc prawie w pełni. Dygocące w przemoczonych ubraniach dzieci patrzyły na coraz spokojniejsze fale jeziora i wiry jego atramentowych głębin.

- Jezioro Łzawe jest właściwie bardzo ładne - zamyślił się Klaus. - Nigdy dotąd tego nie zauważyłem.

- Sind - zgodziło się z bratem Słoneczko, poprawiając lekko ster.

- Pewnie nie dostrzegaliśmy tego z powodu Ciotki Józefiny - powiedziała Wioletka. - Przyzwyczailiśmy się patrzeć na jezioro jej oczami. - Wioletka sięgnęła po lunetę, przymrużyła oko i udało jej się dostrzec zarys brzegu. - Chyba widzę latarnię morską - o, tam. A obok latarni widać czarną dziurę w ścianie urwiska. To na pewno wejście do Skisłej Groty.

I rzeczywiście - gdy podpłynęli bliżej, wszyscy troje ujrzeli Lawendową Latarnię i wejście do pobliskiej groty, lecz w głębi nie było widać ani Ciotki Józefiny, ani niczego innego. Dno łódki zaszurało o skały, co oznaczało, że woda jest już płytka, więc Wioletka zeskoczyła przez burtę i wyciągnęła żaglówkę na kamienisty brzeg. Klaus ze Słoneczkiem także wysiedli i zdjęli kamizelki ratunkowe. Potem wszyscy podeszli do wylotu Skisłej Groty, ale zatrzymali się przed wejściem. Stała tam tablica z informacją, że grota jest na sprzedaż. Sieroty zupełnie nie umiały wyobrazić sobie, kto mógłby chcieć kupić tak fantasmagoryczny obiekt - „fantasmagoryczny” znaczy tu tyle co: „wszystkie najniesamowitsze i najstraszniejsze słowa razem wzięte”. Wylot groty, najeżony ostrymi skatami, przypominał zębatą paszczę rekina. A trochę głębiej widać było dziwnie rozlazłe, białe formacje skalne, stopione w gruby kożuch jak zsiadłe mleko. Spód groty pokrywał blady pyl podobny do kredy. Lecz nie ten widok zatrzymał dzieci przed wejściem. Speszył je odgłos dobiegający z głębi jaskini: cienki, drżący jęk beznadziejności i zagubienia - dziwny i niesamowity jak cała Skisła Grota.

- Co to za odgłos? - spytała nerwowo Wioletka.

- To pewnie tylko wiatr - odparł Klaus. - Czytałem gdzieś, że wiatr ciągnący przez ciasne wnętrza, na przykład przez jaskinię, potrafi wydawać przedziwne odgłosy. Nie ma się czego bać.

Mimo to nie ruszyli się ani o krok. A odgłos nie ustawał.

- Ja się jednak boję - powiedziała Wioletka.

- Ja też - przyznał Klaus.

- Geni - oznajmiło Słoneczko i ruszyło na czworakach ku otworowi groty. Zapewne miało na myśli coś w tym sensie: „Nie po to przeprawialiśmy się kradzioną żaglówką podczas huraganu przez Jezioro Łzawe, żeby teraz sterczeć przed grotą i drżeć ze strachu”. Starsze rodzeństwo, przyznając Słoneczku rację, podążyło jego śladem. Coraz głośniejsze jęki odbijały się echem od ścian i narośli skalnych, a Baudelaire'owie byli już pewni, że to nie wiatr. Była to Ciotka Józefina: siedziała w kącie, trzymała się za głowę i szlochała w głos. Z rozpaczy nie zauważyła nawet, że sieroty Baudelaire weszły do groty.

- Ciociu Józefino - odezwał się niepewnie Klaus. - Jesteśmy tutaj.

Ciotka Józefina podniosła wzrok, ukazując dzieciom twarz mokrą od fez i kredowobiałą od pyłu zalegającego grotę.

- Domyśliliście się - chlipnęła, wstając i ocierając oczy. - Wiedziałam, że się domyślicie - dodała i uściskała całą trójkę po kolei.

Spojrzała na Wioletkę, potem na Klausa, potem na Słoneczko, a oni patrzyli na nią i sami mieli łzy w oczach, wzruszeni odnalezieniem opiekunki. Widocznie nie do końca wierzyli, że Ciotka Józefina nie umarła naprawdę, dopóki nie ujrzeli jej żywej.

- Wiedziałam, że bystre z was dzieci - powiedziała Ciotka Józefina. - Byłam pewna, że odczytacie wiadomość.

- To Klaus ją odczytał - przyznała uczciwie Wioletka.

- Za to Wioletka wiedziała, jak manewrować żaglówką - dodał Klaus. - Bez Wioletki nigdy byśmy tu nie dotarli.

- A Słoneczko wykradło klucze - uzupełniła Wioletka - i stało przy sterze.

- Jestem bardzo rada, że wam się udało - rzekła Ciotka Józefina. - Jeszcze chwilę odetchnę i pomogę wam przenieść rzeczy.

Dzieci spojrzały po sobie pytająco.

- Jakie rzeczy? - spytała Wioletka.

- Jak to jakie? Wasze bagaże, oczywiście! Mam nadzieję, że przywieźliście też trochę żywności, bo z moich zapasów prawie nic nie zostało.

- Nie przywieźliśmy nic do jedzenia - odparł Klaus.

- Nic do jedzenia? - zdumiała się Ciotka Józefina. - Jak to? Chcecie zamieszkać ze mną w grocie, a nie przywieźliście nic do jedzenia?

- Nie przypłynęliśmy tu po to, żeby zamieszkać z ciocią w grocie - wyjaśniła Wioletka.

Ciotka Józefina nerwowo poprawiła kok.

- A po co? - spytała.

- Stim! - pisnęło Słoneczko, co znaczyło: „Bo martwiliśmy się o ciocię!”.

- „Stim!” to nie jest zdanie, Słoneczko - skarciła je surowo Ciotka Józefina. - Może któreś z twojego starszego rodzeństwa wyjaśni mi poprawnym językiem, dlaczego tu przybyliście.

- Bo Kapitan Szlam już nas prawie miał w garści! - krzyknęła Wioletka. - Wszyscy byli pewni, że ciocia nie żyje, a napisała ciocia w testamencie, że mamy zostać oddani pod opiekę Kapitana Szlama.

- Przecież on mnie do tego zmusił! - rozżaliła się Ciotka Józefina. - Wtedy wieczorem, gdy zatelefonował, przyznał się, że jest Hrabią Olafem. Powiedział mi, że mam spisać testament i powierzyć was, dzieci, jego opiece. Zagroził, że jeżeli nie napiszę, jak kazał, utopi mnie w jeziorze. Tak mnie przestraszył, że od razu się zgodziłam.

- Dlaczego ciocia nie zadzwoniła na policję? - spytała Wioletka. - Dlaczego ciocia nie zadzwoniła do pana Poe? Dlaczego ciocia nie wezwała kogokolwiek na pomoc?

- Dobrze wiecie, dlaczego - zirytowała się Ciotka Józefina. - Ponieważ boję się korzystać z telefonu. Ledwo się nauczyłam podnosić słuchawkę, gdy ktoś dzwoni. Daleko mi jeszcze do naciskania numerowanych guziczków. Zresztą, nie potrzebowałam do nikogo dzwonić. Cisnęłam podnóżkiem w okno i wymknęłam się z domu. Zostawiłam wam tylko wiadomość, żebyście wiedzieli, że naprawdę nie umarłam, ale zaszyfrowałam list, aby Kapitan Szłam nie zorientował się, że mu uciekłam.

- Czemu nas ciocia z sobą nie zabrała? Dlaczego zostawiła nas ciocia całkiem samych bez opieki? Dlaczego nie obroniła nas ciocia przed Kapitanem Szlamem, to znaczy przed Hrabią Olafem? - spytał z wyrzutem Klaus.

- Wyraziłeś się niepoprawnie - zwróciła mu uwagę Ciotka Józefina. - Należało powiedzieć albo: „zostawiła nas ciocia całkiem samych”, albo: „zostawiła nas ciocia bez opieki” - a nie jedno i drugie naraz. Zrozumiałeś?

Baudelaire'owie spojrzeli po sobie z gniewnym smutkiem. Owszem, zrozumieli. Zrozumieli, że Ciotkę Józefinę bardziej zajmują błędy gramatyczne niż ratowanie życia trojgu dzieciom. Zrozumieli, że pochłonięta własnym strachem nie pomyślała nawet o tym, co może grozić sierotom. Zrozumieli, że marna z niej opiekunka, skoro opuściła ich w wielkim niebezpieczeństwie. Zrozumieli wszystko, i dlatego jak nigdy dotąd zatęsknili za swoimi rodzicami, którzy na pewno nie uciekliby, zostawiając dzieci na pastwę losu - gdyby, rzecz jasna, nie zginęli w strasznym pożarze, od którego zaczęły się wszystkie nieszczęścia młodych Baudelaire'ów.

- No, ale dość na dzisiaj gramatyki - stwierdziła Ciotka Józefina. - Cieszę się, że was widzę, i zapraszam do mojej groty. Jakoś się pomieścimy. A Kapitan Szłam nigdy nas tu nie znajdzie.

- Nie mamy zamiaru mieszkać w grocie - zniecierpliwiła się Wioletka. - Za chwilę odpływamy z powrotem do miasteczka i zabieramy ciocię z sobą.

- Mowy nie ma, mój Józieńku! - Powiedzonko Ciotki Józefiny znaczyło po prostu: „Mowy nie ma” i nie odnosiło się wyłącznie do Józieńka, kimkolwiek był. - Zanadto boję się spotkania z Kapitanem Szlamem. A po tym, co wam zrobił, sądziłam, że i wy zaczniecie się go bać.

- My się go bardzo boimy - odparł Klaus - ale kiedy zdołamy udowodnić, że jest to naprawdę Hrabia Olaf, wtedy wsadzą go do więzienia. Ciocia jest naszym dowodem. Opowie ciocia panu Poe, co się stało, Hrabia Olaf pójdzie za kratki, a my wszyscy będziemy bezpieczni.

- Sami mu opowiedzcie, jeśli chcecie - poradziła Ciotka Józefina. - Ja zostaję tutaj.

- Nie uwierzy nam, dopóki nie zobaczy cioci żywej. Musi ciocia z nami popłynąć - powiedziała Wioletka.

- Nie, nie, nie - zaprotestowała Ciotka Józefina. - Za bardzo się boję.

Wioletka wzięła głęboki oddech i spojrzała w oczy przerażonej opiekunce.

- Wszyscy się boimy - rzekła twardo. - Baliśmy się, gdy spotkaliśmy Kapitana Szlama przed straganem warzywnym. Baliśmy się, kiedy myśleliśmy, że wyskoczyła ciocia przez okno.

Baliśmy się, ryzykując atak alergii, baliśmy się ukraść żaglówkę i baliśmy się płynąć przez jezioro w czasie huraganu. Ale to nas nie powstrzymało od działania. Ciotce Józefinie łzy zakręciły się w oczach.

- Nic na to nie poradzę, że jesteście odważniejsi ode mnie - powiedziała. - Ja nie przepłynę żaglówką przez jezioro. Nie będę korzystać z telefonu. Zostanę tu, w tej grocie, do końca życia i choćbyście nie wiem co mówili, zdania nie zmienię.

Klaus wystąpił do przodu i wyciągnął asa z rękawa - co tu oznacza: „powiedział coś bardzo przekonującego, co zostawił sobie na sam koniec dyskusji”.

- Skisła Grota została wystawiona na sprzedaż.

- I co z tego? - spytała Ciotka Józefina.

- To - odparł Klaus - że niedługo zaczną się tu kręcić różni ludzie, którzy zechcą ją sobie obejrzeć. I na pewno znajdą się wśród nich... - tu Klaus dramatycznie zawiesił głos - ... handlarze nieruchomościami.

Ciotce Józefinie szczęka opadła z wrażenia i dzieci ujrzały, jak jej blade gardło z trudem przełyka ślinę.

- No dobrze - wykrztusiła w końcu, rozglądając się niespokojnie po grocie, jakby podejrzewała, że jakiś handlarz nieruchomościami już czai się w ciemnym kącie. - Płynę z wami.

ROZDZIAŁ JEDENASTY

- Och, nie! - krzyknęła Ciotka Józefina.

Dzieci nie zwracały na nią uwagi. Huragan Herman znacznie stracił na sile., więc przeprawa żaglówką przez ciemne jezioro nie wydawała się specjalnie niebezpieczna. Wiatr przycichł i Wioletka z łatwością operowała żaglem. Klaus, oglądając się co chwila na lawendowe światło latarni morskiej, bez wahania wskazywał kurs powrotny do Doku Damoklesa. A Słoneczko tak sprawnie sterowało, jakby od urodzenia nie robiło nic innego. Bała się tylko Ciotka Józefina.

Założyła dwie kamizelki ratunkowe, jedną na drugą, i co parę sekund wykrzykiwała: „Och, nie!”, chociaż naprawdę nie działo się nic strasznego.

- Och, nie! - jęknęła Ciotka Józefina. - Tym razem naprawdę.

- Co się stało, Ciociu Józefino? - spytała znudzonym głosem Wioletka. Żaglówka właśnie dopływała do środka jeziora. Woda wciąż była względnie spokojna, a latarnia morska dawała o sobie znać punkcikiem bladofioletowego światła.

- Za chwilę wpłyniemy w strefę Pijawek Łzawych - oznajmiła Ciotka Józefina.

- I na pewno bezpiecznie ją miniemy - dokończył Klaus, sprawdzając przez lunetę, czy przypadkiem nie widać jeszcze Doku Damoklesa. - Sama nam ciocia mówiła, że te pijawki są nieszkodliwe, gdyż żywią się wyłącznie drobnymi rybkami.

- O ile nie wyczują kogoś, kto niedawno coś jadł - zaznaczyła Ciotka Józefina.

- My nie jedliśmy nic od wielu godzin - uspokoiła ją Wioletka. - Ostatnim naszym posiłkiem były miętówki w Smutnym Klaunie. To było po południu, a teraz mamy środek nocy.

Ciotka Józefina wyjrzała przez burtę i cofnęła się do środka łodzi.

- Ale ja zjadłam banana! - szepnęła. - Tuż przed waszym przybyciem.

- Och, nie! - jęknęła Wioletka. Słoneczko przestało kręcić rumplem i z niepokojem spojrzało w wodę.

- Na pewno nie ma się czym martwić - powiedział Klaus. - Pijawki to małe stworzonka. Gdybyśmy przeprawiali się wpław, być może mielibyśmy się czego obawiać, ale nie sądzę, aby zaatakowały żaglówkę. A poza tym, huragan Herman mógł je wypłoszyć z tej strefy. Założę się, że nie zobaczymy ani jednej Pijawki Łzawej.

Klaus chciał zakończyć na tym swoją wypowiedź, ale natychmiast musiał dodać jeszcze pół zdania. Te pół zdania brzmiało: „O wilku mowa... „. Wyrażenia „o wilku mowa” używamy, gdy zdarza się coś, o czym właśnie przed chwilą mówiliśmy. Wyobraź sobie, na przykład, że jesteś na pikniku i mówisz: „Mam nadzieję, że nie spadnie śnieg” - a w chwilę potem rozpętuje się zamieć. Zanim pozbierasz koc i jaja na twardo, aby odjechać na obiad do dobrej restauracji, mógłbyś wtedy powiedzieć: „o wilku mowa”. Jeśli chodzi o sieroty Baudelaire, to na pewno domyślacie się, co skłoniło Klausa do użycia wyrażenia „o wilku mowa”.

- O wilku mowa - powiedział Klaus, patrząc w toń jeziora. Z pełnej wirów czerni wyłaniały się cienkie kształty, ledwo widoczne w blasku księżyca. Były niewiele większe od palca, więc w pierwszej chwili wyglądało to tak, jakby ktoś pływał w jeziorze, bębniąc palcami po powierzchni wody. Jednak większość ludzi ma tylko dziesięć palców, a żaglówkę w ciągu paru chwil otoczyły setki wijących się, żarłocznych stworzonek. Woda zmącona przez Pijawki Łzawe wydawała cichy, szemrzący odgłos - jakby wokół sierot Baudelaire zebrał się tłum ludzi szepczących straszliwe sekrety. Dzieci w milczeniu obserwowały, jak ławica Pijawek Łzawych oblega żaglówkę, a każda pijawka stuka leciutko w burtę, po czym wydyma gniewnie otworek gębowy, rozczarowana, że nie udało jej się nadgryźć łodzi. Pijawki są ślepe, ale nie głupie. Pijawki Łzawe natychmiast zorientowały się, że to, co próbują jeść, nie jest bananem.

- No i widzicie? - odezwał się nerwowo Klaus, podczas gdy pyszczki pijawek nie przestawały stukać o burtę. - Jesteśmy całkowicie bezpieczni.

- Właśnie - przytaknęła mu Wioletka. Wcale nie była pewna, czy są całkowicie bezpieczni, ale z uwagi na Ciotkę Józefinę lepiej było utrzymywać, że tak właśnie jest. - Jesteśmy całkowicie bezpieczni.

Stukot nie ustawał, a nawet zaczął się nasilać. Frustracja to ciekawy stan emocjonalny; gdyż ujawnia często najgorsze cechy osoby sfrustrowanej. Sfrustrowane niemowlę pluje jedzeniem i rozmazuje je po stole. Sfrustrowani obywatele ścinają głowy królom i królowym, po czym wprowadzają demokrację. A sfrustrowane ćmy tłuką się o żarówki, zostawiając na nich pył ze skrzydeł.

Jednak, w przeciwieństwie do niemowląt, obywateli i ciem, pijawki są w ogóle raczej nieprzyjemne. Dlatego widząc, że Pijawki Łzawe ulegają frustracji, wszyscy obecni na pokładzie żaglówki z niecierpliwością czekali, co to będzie, gdy frustracja wydobędzie z pijawek najgorsze cechy charakteru. Przez pewien czas stworzonka uporczywie próbowały nadgryźć burtę, ale nic nie wskórały małymi ząbkami; powodowały tylko niemiły stukot. I nagle, jak na komendę, wszystkie pijawki przestały stukać i, wijąc się, odpłynęły od żaglówki. Baudelaire'owie odprowadzili je wzrokiem.

- Zniechęciły się - stwierdził z nadzieją Klaus. Ale pijawki wcale się nie zniechęciły. Odpłynęły tylko na dość znaczną odległość, a tam ich małe ciałka wykonały gwałtowny w tył zwrot i ruszyły z impetem na żaglówkę. Z głośnym TRACH! zaatakowały niemal równocześnie, aż łódka zachybotała się niepokojąco, grożąc wyrzuceniem Ciotki Józefiny i Baudelaire'ów na pewną zgubę. Czwórka pasażerów rozbujanej żaglówki omal nie wyleciała za burtę, skąd pijawki właśnie znów się wycofywały, aby przypuścić następny atak.

- Jadek! - pisnęło Słoneczko, wskazując paluszkiem burtę łodzi. „Jadek” nie jest, oczywiście, poprawnym słowem, ale nawet Ciotka Józefina zrozumiała, że najmłodsze z Baudelaire'ów oznajmia: „Spójrzcie na tę szczelinę w burcie, którą zrobiły pijawki!”. Szczelina była niewielka - długości mniej więcej ołówka, a grubości ludzkiego włosa - i wygięta w dół, jakby żaglówka gniewała się na dzieci. Ten gniewny grymas mógł się jednak powiększyć, gdyby pijawki dalej atakowały tę samą burtę.

- Musimy nabrać prędkości - powiedział Klaus - bo jeszcze trochę, a łódź rozpadnie się w drzazgi.

- Przecież żeglowanie zależy od wiatru - przypomniała mu Wioletka. - Nie możemy sprawić, żeby wiał szybciej.

- Ja się boję! - krzyknęła Ciotka Józefina. - Błagam, nie wyrzucajcie mnie za burtę!

- Nikt nie zamierza wyrzucać cioci za burtę! - zniecierpliwiła się Wioletka, ale z przykrością uprzedzam was, że tym razem nie miała racji. - Niech ciocia weźmie wiosło. Ty, Klaus, weź drugie. Z pomocą żagla, steru i wioseł powinniśmy popłynąć szybciej.

TRACH! Pijawki Łzawe znów zaatakowały burtę, poszerzając szczelinę, a żaglówka znów się zachybotała. Impet sprawił, że jedna z pijawek wpadła na pokład: wiła się tam, zgrzytając małymi ząbkami - najwyraźniej szukała jedzenia. Klaus skrzywił się, podszedł ostrożnie i spróbował wykopać pijawkę za burtę - ona jednak przyssała mu się do buta, w który natychmiast zaczęła się wgryzać. Klaus krzyknął z obrzydzenia i wierzgnął nogą, a pijawka znów wylądowała na pokładzie. Wyciągając małą szyjkę, kłapała wściekle otworkiem gębowym. Wtedy Wioletka złapała podbierak na długim kiju, złowiła do niej pijawkę i wyrzuciła za burtę.

TRACH! Szczelina tak się tym razem poszerzyła, że woda zaczęła przeciekać na pokład.

- Słoneczko! Miej oko na tę kałużę - poleciła Wioletka. - Gdyby się powiększała, weź wiadro i wylewaj wodę z powrotem do jeziora.

- Mofi! - pisnęło Słoneczko, co oznaczało: „Tak jest!”. Znów rozległ się szemrzący odgłos pijawek podpływających do łódki. Klaus i Ciotka Józefina wiosłowali zawzięcie, a Wioletka trzymała żagiel, nie wypuszczając z ręki sieci na kiju, na wypadek gdyby więcej pijawek dostało się na pokład.

TRACH! TRACH! Tym razem uderzenia były dwa: jedno w burtę, a drugie w dno łodzi, w którym natychmiast pojawiła się nowa szczelina. Pijawki podzieliły się na dwie drużyny - co jest dobrą wiadomością o przeciwniku, gdy gramy w piłkę nożną, ale złą, gdy atakują nas bandyci. Ciotka Józefina wydała okrzyk grozy. Łódka przeciekała teraz w dwóch miejscach, więc Słoneczko porzuciło ster, aby zająć się wylewaniem wody Klaus nagle przestał wiosłować i bez słowa uniósł wiosło do góry. W paru miejscach widniały na nim małe nadgryzienia - ślady po żarłocznych Pijawkach Łzawych.

- Koniec z wiosłowaniem - powiedział Klaus do Wioletki. - Jeszcze trochę, a zeżrą nam cale wiosła.

- Wiosłowanie i tak nic by nie dało - stwierdziła Wioletka, patrząc, jak Słoneczko gramoli się na czworakach z kubłem wody. - Łódka przecieka. Musimy wezwać pomoc.

Klaus rozejrzał się po ciemnym, spokojnym już jeziorze, na którym oprócz żaglówki i gromady pijawek nie było nic.

- Skąd weźmiemy pomoc na środku jeziora?

- Musimy nadać sygnał - rzekła Wioletka i sięgnęła do kieszeni po wstążkę. Wręczywszy sieć na kiju Klausowi, związała sobie włosy, żeby nie leciały jej do oczu. Klaus i Słoneczko patrzyli na siostrę z nadzieją, wiedząc, że związuje włosy tylko wtedy, gdy obmyśla wynalazek - a wynalazek był im pilnie potrzebny.

- Masz rację - pochwaliła Wioletkę Ciotka Józefina. - Zamknij oczy. Ja też tak zawsze robię, kiedy się boję: odcinam się od strachu i jest mi ciut lepiej.

- Ona się od niczego nie odcina - burknął Klaus. - Ona się koncentruje.

Klaus miał rację. Wioletka koncentrowała się usilnie na obmyślaniu urządzenia do nadania sygnału POMOCY. Myślała o alarmie pożarowym. Migające światło i głośna syrena to doskonały sposób wzywania pomocy. I nawet jeśli - co sieroty Baudelaire, niestety, doskonale wiedziały - straż pożarna przyjeżdża czasem za późno, aby uratować ludzkie życie, to i tak alarm pożarowy jest dobrym wynalazkiem. Dlatego Wioletka rozmyślała nad sposobem skonstruowania alarmu z materiałów, które miała pod ręką. Potrzebne było urządzenie, które głośnym dźwiękiem przyciągnie czyjąś uwagę, a mocnym światłem wskaże ratownikowi, skąd dobiega dźwięk.

TRACH! TRACH! Dwie grupy pijawek ponownie rozhuśtały łódź i kolejna porcja wody chlusnęła do środka przez burtę. Słoneczko zaraz wzięło się do czerpania, ale Wioletka wyrwała mu wiadro z ręki.

- Bero? - pisnęło Słoneczko, co znaczyło: „Zwariowałaś?”.

Wioletka nie miała jednak czasu na dłuższe wyjaśnienia.

- Nie - rzuciła krótko i z wiadrem w ręku zaczęła wspinać się na maszt.

Wspiąć się na maszt żaglówki to trudne zadanie, ale wspiąć się na maszt żaglówki rozbujanej przez bandę wygłodzonych pijawek to zadanie trzy razy trudniejsze. Dlatego informuję was, że jest to jedna z tych rzeczy, których nigdy, pod żadnym pozorem, nie powinniście robić. Ale Wioletka Baudelaire zaliczała się do gatunku wunderkind - co po niemiecku znaczy „genialne dziecko”, a w tym przypadku: „ktoś, kto umie szybko wspinać się na maszty lodzi atakowanych przez pijawki” - więc bardzo szybko znalazła się na szczycie chwiejnego masztu żaglówki. Zawiesiła wiadro na samym czubku, tak że huśtało się w tę i z powrotem, jak dzwon na dzwonnicy.

- Nie chcę ci przeszkadzać - zawołał z dołu Klaus, łowiąc w sieć rozwścieczoną pijawkę i ciskając ją jak najdalej za burtę - ale łódka zaczyna tonąć! Pospiesz się!

Wioletka pospieszyła się. Złapała za róg żagla, wzięła głęboki oddech i zeskoczyła na pokład. Tak jak miała nadzieję - żagiel rozdarł się od góry do dołu, hamując upadek Wioletki i zostawiając jej w ręku kawał płótna. Na pokładzie zebrało się już naprawdę sporo wody. Wioletka przebrnęła do Ciotki Józefiny, omijając po drodze liczne pijawki, których Klaus nie nadążał wyrzucać siatką za burtę.

- Potrzebne mi cioci wiosło - oświadczyła, zwijając płótno w kulę. - I siatka na włosy.

- Wiosło mogę ci dać - zgodziła się Ciotka Józefina, oddając wiosło, - Ale siatka na włosy jest mi niezbędna. Bez niej kok mi się rozleci.

- Daj jej tę siatkę! - wrzasnął Klaus, wskakując na ławeczkę, gdyż pijawka chciała ugryźć go w kolano.

- Ale boję się, że włosy spadną mi na oczy! - jęknęła Ciotka Józefina, a w tej samej chwili łodzią zatrzęsło kolejne TRACH! TRACH!

- Nie ma teraz czasu na dyskusje! - krzyknęła Wioletka. - Próbuję nas ratować! Dawać siatkę, ale już!

- Wyraziłaś się niegramatycznie. Prawidłowa forma brzmi: „proszę o siatkę”, a nie: „dawać siatkę” - zauważyła Ciotka Józefina.

Tego było już Wioletce za wiele. Ostrożnie omijając wijące się pijawki, najstarsza z Baudelaire'ów chlapnęła jeszcze krok do przodu i zdarła siatkę z koka Ciotki Józefiny. Wcisnąwszy do siatki zwinięty w kulę kawał żagla, chwyciła wędkę i zaczepiła brudny tłumok na haczyku - zupełnie jakby wybierała się na połów ryb, których przysmakiem są akcesoria żeglarskie i fryzjerskie.

TRACH! TRACH! Żaglówka przechyliła się najpierw na jedną burtę, a potem na drugą. Pijawki omal nie przebiły się do środka. Wioletka złapała wiosło i zaczęła błyskawicznie, z całej siły, pocierać nim o krawędź burty.

- Co ty robisz? - zdziwił się Klaus, łowiąc w sieć trzy pijawki za jednym zamachem.

- Przez intensywne pocieranie o siebie dwóch kawałków drewna wywołam tarcie - wyjaśniła Wioletka. - Tarcie wywoła iskrę. A od iskry podpalę płótno w siatce i wykorzystam je jako sygnał świetlny.

- Chcesz wzniecić pożar? - krzyknął Klaus. - Przecież ogień to jeszcze większe niebezpieczeństwo!

- Wcale nie, o ile będę go trzymać wysoko, na końcu kija - zapewniła brata Wioletka. - Tak właśnie zrobię, a jednocześnie będę bić w wiadro jak w dzwon. Mam nadzieję, że podwójny sygnał ściągnie jakąś pomoc.

Wioletka tarła i tarła wiosłem o skraj burty, ale iskra się nie pojawiała. Niestety, po huraganowej ulewie i lalach Jeziora Łzawego drewno było zbyt mokre, aby skrzesać iskrę, która wznieciłaby ogień. Pomysł był dobry, ale trąc i trąc wiosłem bez rezultatu, Wioletka zrozumiała, że w tym przypadku dobry pomysł okazał się marny. TRACH! TRACH! Wioletka obejrzała się na Ciotkę Józefinę i na swoje przerażone rodzeństwo - i nagle poczuła, że nadzieja wycieka z jej serca równie prędko, jak woda przecieka do łódki.

- Nie działa - zasmuciła się i łzy pociekły jej po policzkach. Przypomniała sobie obietnicę, którą dała rodzicom na krótko przed ich śmiercią: że zawsze będzie się opiekowała młodszym rodzeństwem. Widząc kłębowisko pijawek wokół tonącej łodzi, Wioletka przestraszyła się, że nie dotrzyma obietnicy. - Nie działa - powtórzyła i z rozpaczą rzuciła wiosło na pokład. - Musimy zdobyć ogień, a ja nie umiem go skrzesać.

- Nie szkodzi - powiedział Klaus, chociaż wcale nie była to prawda. - Na pewno wymyślimy coś innego.

- Tintet - pisnęło Słoneczko, co mogło znaczyć: „Nie płacz. Przecież starałaś się jak najlepiej”. Ale Wioletka i tak płakała. Łatwo powiedzieć, że najważniejsza rzecz to starać się jak najlepiej, lecz w wielkiej opresji nie jest ważne, kto i jak się stara, tylko kto się uratuje. Łódka bujała z boku na bok, woda napływała przez szczeliny, a Wioletka płakała, bo zdawało jej się, że nie ma już ratunku. Drżącym od szlochu ramieniem podniosła do oka lunetę, aby sprawdzić, czy przypadkiem nie ma w pobliżu jakiejś innej łodzi albo czy przypływ nie zniósł żaglówki bliżej brzegu - ale zobaczyła tylko odblask księżyca na zmarszczonej tafli jeziora. I cale szczęście. Bo na widok tego odblasku przypomniała sobie naukowe zasady konwergencji i rozszczepienia światła.

Naukowe zasady konwergencji i rozszczepienia światła są bardzo zawile. Ja, szczerze mówiąc, nie rozumiem ich ani w ząb, nawet kiedy tłumaczy mi je mój przyjaciel, doktor Lorenz. Ale dla Wioletki zasady te były oczywiste. Natychmiast przypomniała sobie, co opowiadał jej tata dawno temu, gdy dopiero zaczynała się interesować naukami ścisłymi. Tata Wioletki miał w dzieciństwie nieznośną kuzynkę, która uwielbiała smażyć mrówki, podpalając mrowisko od słońca za pomocą szkła powiększającego. Smażenie mrówek to, oczywiście, bulwersujące hobby - słowo „bulwersujące” oznacza tutaj: „typowe dla Hrabiego Olafa, kiedy był w waszym wieku” - ale wspomnienie tej historii podsunęło Wioletce myśl, że i ona może za pomocą soczewki zogniskować światło księżyca i rozpalić ogień, Nie tracąc czasu, wyłuskała soczewkę z lunety i ustawiła ją względem księżyca pod kątem, który błyskawicznie obliczyła w głowie.

Księżycowy blask przeszył soczewkę, skupiając się w długą, cienką wiązkę światła, która jak rozżarzona nić wycelowała prosto w kulę żaglowego płótna, zamkniętą w siatce na włosy Ciotki Józefiny. Po chwili na końcu rozżarzonej nitki pojawił się płomyk.

- To cud! - zawołał Klaus, gdy płomyk rozrósł się w płomień.

- Nie do wiary! - krzyknęła Ciotka Józefina.

- Fonti! - pisnęło Słoneczko.

- Wszystko zgodnie z naukową zasadą konwergencji i rozszczepienia światła! - uradowała się Wioletka i otarła zapłakane oczy. Ostrożnie, starając się omijać pijawki, a jednocześnie nie ugasić płomienia, Wioletka przeszła bliżej dziobu łodzi. Jedną ręką chwyciła wiosło i zaczęła nim walić w wiadro, które głośnym brzękiem miało przywołać pomoc. Drugą ręką uniosła w górę wędkę z płonącą kulą, aby jasne światło pokazało ratownikowi, dokąd ma płynąć. Wioletka spojrzała w górę na urządzenie sygnalizacyjne własnej roboty, zapalone w końcu tylko dzięki głupawej anegdotce, którą przed laty opowiedział jej tata. Kuzynka - specjalistka od smażenia mrówek była z pewnością bardzo niesympatyczna, ale gdyby w tej chwili zjawiła się na pokładzie żaglówki, Wioletka uściskałaby ją serdecznie.

Okazało się jednak, że skutek sygnalizacji był mieszany - to znaczy, „trochę dobry, a trochę zły”. Ktoś rzeczywiście dostrzegł sygnał, i to natychmiast - ktoś, kto już od pewnego czasu płynął po jeziorze, a teraz skierował się ku łodzi Baudelaire'ów. Wioletka, Klaus i Słoneczko - nawet Ciotka Józefina - uśmiechnęli się z radości na widok drugiej żaglówki. Ktoś spieszył im na ratunek - i to była dobra wiadomość. Ale miny im zrzedły, gdy łódź zbliżyła się i zobaczyli, kto nią płynie. Poznali drewnianą nogę, granatową czapkę marynarską i przepaskę na oku. Był to, oczywiście, Kapitan Szlam - czyli najgorsze, co mogło im się przydarzyć.

ROZDZIAŁ DWUNASTY

- Zapraszam na pokład - rzeki Kapitan Szlam, szczerząc paskudne zęby w jadowitym uśmiechu. - Bardzo się cieszę, że was widzę. Myślałem, że już po was, kiedy dom tej starej baby spadł z urwiska, ale na szczęście mój asystent powiadomił mnie, że uciekliście kradzioną żaglówką. A ty, Józefino? Sądziłem, że zachowałaś się rozsądnie i wyskoczyłaś przez okno.

- Zachowałam się rozsądnie - odpada kwaśno Ciotka Józefina. - Tylko dzieci niepotrzebnie po mnie przypłynęły.

Kapitan Szlam uśmiechnął się. Manewrując wprawnie żaglówką, ustawił ją burta w burtę z łodzią skradzioną przez sieroty, a Ciotka Józefina i Baudelaire'owie, przekroczywszy kłębowisko pijawek, przesiedli się na suchy pokład. Zaraz potem ich łódka z głośnym FLUSZSZ! nabrała wody do pełna i błyskawicznie poszła na dno jeziora. Pijawki Łzawe pływały w kółko nad tonącą żaglówką i zgrzytały ząbkami.

- A kto mi podziękuje, sieroty? - spytał Kapitan Szlam, wskazując palcem wielki wir w miejscu, gdzie przed chwilą znajdowała się łódź. - Gdyby nie ja, siedzielibyście teraz w brzuchach tych pijawek, rozszarpani na kawałeczki.

- Gdyby nie pan - wypaliła ze złością Wioletka - to po pierwsze wcale by nas nie było na Jeziorze Łzawym.

- O to miejcie pretensje do starej. - Kapitan Szlam wskazał Ciotkę Józefinę. - Upozorować własną śmierć to było nawet sprytne, ale nie dość sprytne. Majątek Baudelaire'ów - niestety, razem ze smarkaczami - należy teraz do mnie.

- Niech pan nie opowiada głupstw - oburzył się Klaus. - Nie należymy do pana i nigdy nie będziemy należeć. Gdy powiemy panu Poe, co się stało, pośle pana za kratki.

- Czyżby? - spytał Kapitan Szlam, zawracając żaglówkę w kierunku Doku Damoklesa. Odsłonięte oko błysnęło mu mocno, jakby opowiadał dowcip. - Pan Poe pośle mnie za kratki, tak uważasz? Więc dowiedz się, że pan Poe kończy właśnie przygotowywać papiery adopcyjne. Za parę godzin, moje sieroty, będziecie się nazywać Wioletka, Klaus i Słoneczko Szlam.

- Nejhab! - pisnęło Słoneczko, co znaczyło: „Nazywam się Słoneczko Baudelaire i zawsze będę się nazywać Słoneczko Baudelaire, o ile sama nie postanowię legalnie zmienić nazwiska!”.

- Kiedy pan Poe dowie się od nas, że zmusił pan Ciotkę Józefinę do napisania tego listu, podrze dokumenty adopcyjne na tysiąc kawałków.

- Pan Poe wam nie uwierzy - zachichotał Kapitan Szlam. - Dlaczego miałby wierzyć trójce smarkaczy, którzy uciekają z domu i kradną łodzie?

- Dlatego, że mówimy prawdę! - krzyknął Klaus.

- Prawda - śmawda! - prychnął pogardliwie Kapitan Szlam. Jedną z metod okazania lekceważenia jest nazwać jakąś rzecz po imieniu, a potem przekręcić to słowo, zamieniając pierwsze litery na SM. Ktoś, kto lekceważy dentystów, może na przykład powiedzieć: „dentysta - śmentysta”, Ale lekceważyć prawdę mógł tylko osobnik tak podły jak Kapitan Szlam. - Prawda - śmawda! - powtórzył. - Przypuszczam, że pan Poe znacznie łatwiej uwierzy właścicielowi szacownej wypożyczalni żaglówek, który podczas huraganu wypływa na jezioro, aby ratować troje złodziei - niewdzięczników.

- Ukradliśmy łódź - powiedziała Wioletka bo musieliśmy wydostać Ciotkę Józefinę z kryjówki, aby ujawniła wszystkim pana podły plan.

- Przecież starej też nikt nie uwierzy - machnął ręką Kapitan Szlam. - Kto by wierzył martwej babie?

- Czy pan całkiem oślepi? - zniecierpliwił się Klaus. - Przecież Ciotka Józefina nie umarła!

Kapitan Szlam z dziwnym uśmieszkiem spojrzał na jezioro. O parę metrów dalej woda lekko się zmarszczyła: to gromada Pijawek Łzawych płynęła w stronę żaglówki Kapitana Szlama. Przeszukawszy dokładnie wrak łódki Baudelaire'ów i nie znalazłszy tam nic do jedzenia, pijawki zrozumiały, że dały się nabrać, i ruszyły w dalszą pogoń za wonią banana, która wciąż snuła się za Ciotką Józefiną.

- Jeszcze nie umarła - rzekł strasznym głosem Kapitan Szlam, dając krok w stronę Ciotki Józefiny.

- Och, nie! - krzyknęła ciotka, robiąc wielkie oczy ze strachu. - Nie wyrzucaj mnie za burtę! Błagam!

- Nie ujawnisz mojego planu panu Poe - mówił Kapitan Szlam, zbliżając się o następny krok do przerażonej kobiety - bo za chwile przyłączysz się do swojego kochanego Ike'a na dnie jeziora.

- Na pewno nie! - zawołała Wioletka i chwyciła linę. - Zanim zdążysz jej coś zrobić, łobuzie, doprowadzę łódź do brzegu!

- Ja ci pomogę! - Klaus popędził na rufę t złapał za ster.

- Iga! - pisnęło Słoneczko, co prawdopodobnie znaczyło: „A ja będę pilnować Ciotki Józefiny”. Podczołgało się na czworakach, przycupnęło przed ciotką i wyszczerzyło groźnie zęby na Kapitana Szlama.

- Przysięgam, że nic nie powiem panu Poe! - broniła się desperacko Ciotka Józefina. - Wyjadę gdzieś daleko, ukryję się, nikt mnie więcej nie zobaczy! Powiedz mu, że umarłam! Weź sobie majątek! Weź sobie dzieci! Tylko nie rzucaj mnie na pastwę pijawkom!

Baudelaire'owie spojrzeli na ciotkę ze zgrozą.

- Ciocia miała się nami opiekować - powiedziała zdumiona Wioletka - a nie handlować naszym życiem!

Kapitan Szlam zawahał się, jakby rozważał ofertę Ciotki Józefiny.

- Może i masz rację - powiedział - Nie muszę cię właściwie zabijać. Wystarczy, żeby wszyscy myśleli, że nie żyjesz.

- Zmienię nazwisko! - obiecała Ciotka Józefina. - Ufarbuję włosy! Założę barwne szkła kontaktowe! I wyjadę daleko, daleko! Słuch o mnie zaginie!

- A co z nami, Ciociu Józefino? - spytał ze zgrozą Klaus. - Co z nami?

- Cicho, sieroty! - warknął Kapitan Szlam. Pijawki Łzawe podpłynęły już do żaglówki i zaczęty postukiwać w burtę. - Nie wtrącać się, jak dorośli rozmawiają. Ja bym ci nawet chciał uwierzyć, staruszko. Ale póki co, nie okazałaś się osobą godną zaufania.

- Jak dotąd - - poprawiła go Ciotka Józefina, ocierając łzę z oka.

- Co takiego? - zdziwił się Kapitan Szlam.

- Wyraziłeś się niepoprawnie. Powiedziałeś: „Póki co, nie okazałaś się osobą godną zaufania”, a należało powiedzieć: „Jak dotąd, nie okazałaś się osobą godną zaufania”.

Błyszczące oko Kapitana Szlama mrugnęło, a jego usta wykrzywił straszliwy grymas.

- Dziękuję gorąco za wytknięcie mi błędu - rzekł Kapitan Szlam, dając ostatni krok w stronę Ciotki Józefiny. Słoneczko warknęło ostrzegawczo, ale Kapitan Szlam wierzgnął tylko drewnianą nogą i kopnął maleństwo, aż poleciało w drugi koniec łodzi. - Chciałbym jednak mieć pewność, że dobrze zrozumiałem lekcję gramatyki - zwrócił się jakby nigdy nic do roztrzęsionej opiekunki Baudelaire'ów. - Więc gdybym powiedział: „Póki co nie wiadomo, kto wypchnął za burtę Józefinę Anwhistle na pożarcie pijawkom” - wyraziłbym się niepoprawnie. Ale jeżeli powiem: „Jak dotąd nie wiadomo, kto wypchnął za burtę Józefinę Anwhistle na pożarcie pijawkom” - to, według ciebie, wszystko będzie w porządku, tak?

- Tak - potwierdziła Ciotka Józefina. - To znaczy, nie. To znaczy...

Niestety, nigdy nie miała dokończyć wyjaśnień. Kapitan Szłam stanął tuż przed Ciotką Józefiną i obiema rękami wypchnął ją za burtę łodzi. Z cichym piskiem i głośnym pluskiem wpadła do Jeziora Łzawego.

- Ciociu Józefino! - krzyknęła Wioletka. - Ciociu Józefino!

Klaus wychylił się przez burtę i wyciągnął rękę najdalej, jak mógł. Dzięki dwóm kamizelkom ratunkowym Ciotka Józefina unosiła się na wodzie. Wymachiwała rozpaczliwie rękami, gdyż pijawki już płynęły w jej stronę. Ale Kapitan Szlam ściągnął nagle szot żagla i Klaus nie dosięgnął ciotki.

- Ty diable! - wrzasnął Klaus na Kapitana Szlama. - Ty złośliwy diable!

- Nieładnie tak mówić do tatusia - pouczył go spokojnie Kapitan Szlam.

Wioletka próbowała wyrwać linę z jego rak.

- Zawracaj! - krzyczała. - Natychmiast zawróć żaglówkę!

- Ani mi się śni - odparł niewzruszony. - Pomachajcie staruszce, bo już jej nie zobaczycie.

Klaus wychylił się jak najdalej za burtę i krzyknął:

- Niech się ciocia nie martwi!

Ale słychać było, że sam bardzo się martwi. Łódź oddaliła się już znacznie od Ciotki Józefiny - sieroty widziały tylko białe ręce wymachujące nad ciemną wodą.

- Ma szanse - szepnęła Wioletka do Klausa. - Założyła dwie kamizelki ratunkowe i bardzo dobrze pływa.

- To prawda - przyznał Klaus głosem słabym i roztrzęsionym. - Całe życie mieszkała nad tym jeziorem. Może zna drogę na skróty.

- Legru - dodało cicho Słoneczko, co znaczyło: „Pozostaje nam tylko mieć nadzieję”.

Drżące z zimna i strachu sieroty zbiły się w gromadkę, a Kapitan Szlam sam manewrował żaglówką. Dzieciom pozostało już tylko mieć nadzieję. Na myśl o Ciotce Józefinie czuły mętlik w głowach. Właściwie nigdy nie było im u niej dobrze - nie dlatego, że fatalnie gotowała, nie dlatego, że ofiarowała im nieciekawe prezenty.

i nawet nie dlatego, że stale poprawiała ich błędy gramatyczne, ale dlatego, że tak strasznie się wszystkiego bała, a strach nie pozwala się niczym cieszyć. A co gorsza, strach czynił z Ciotki Józefiny złą opiekunkę. Opiekun powinien być przy dzieciach i czuwać nad ich bezpieczeństwem, a Ciotka Józefina uciekła na pierwszy sygnał zagrożenia. Opiekun powinien pomagać dzieciom w trudnych chwilach, a Ciotkę Józefinę, gdy okazała się potrzebna, trzeba było niemal siłą wyciągać ze Skisłej Groty. Opiekun powinien osłaniać dzieci przed niebezpieczeństwem, a Ciotka Józefina chciała je wydać Kapitanowi Szlamowi, aby ratować własną skórę.

Lecz mimo wszystkich wad Ciotki Józefiny dzieci wspominały ją życzliwie. Nauczyła je wielu rzeczy, chociaż na ogół nudnych. Zapewniła im dom, chociaż zimny i nieodporny na huragany. A poza tym, podobnie jak Baudelaire'owie, Ciotka Józefina miała za sobą straszne przeżycia. I dlatego, patrząc na znikającą w dali postać opiekunki i coraz bliższe światła Doku Damoklesa, Wioletka, Klaus i Słoneczko nie myśleli sobie: „Józefina - Śmuzefina”, tylko: „Miejmy nadzieję, że Ciotce Józefinie nic się nie siato”.

Kapitan Szlam doprowadził żaglówkę do samego brzegu i wprawnie przycumował do pomostu.

- Wysiadka, głupki! - zarządził, po czym poprowadził Baudelaire'ów do wysokiej metalowej bramy z błyszczącymi kolcami na czubku. W bramie stal pan Poe, z chusteczką w ręku i wyrazem ulgi na twarzy. Towarzyszące mu stworzenie niewiadomej płci gapiło się na dzieci z triumfalną miną.

- Nic się wam nie stało! - zawołał pan Poe. - Dzięki Bogu! A tak się martwiliśmy! Kiedy stwierdziliśmy z Kapitanem Szlamem, że dom pani Anwhistle wpadł do morza, myśleliśmy, że już po was!

- Na szczęście mój współpracownik dał mi znać, że ukradli żaglówkę - poinformował go Kapitan Szlam. - Niewiele z niej zostało po ataku huraganu i stada pijawek. Uratowałem dzieci dosłownie w ostatniej chwili.

- To nieprawda! - krzyknęła Wioletka. - On wrzucił Ciotkę Józefinę do jeziora! Musimy płynąć jej na pomoc!

- Dzieci są zmęczone i zdenerwowane - błysnął okiem Kapitan Szlam. - Jako ich ojciec, uważam, że powinny się dobrze wyspać.

- On nie jest naszym ojcem! - oburzył się Klaus. - To Hrabia Olaf, morderca! Proszę wezwać policję, panie Poe! Trzeba ratować Ciotkę Józefinę!

- Ajajaj! - powiedział pan Poe i rozkaszlał się w chusteczkę. - Widzę, że rzeczywiście się zdenerwowałeś, Klaus. Przecież Ciotka Józefina nie żyje, nie pamiętasz? Rzuciła się przez okno.

- Nie, nie - zaprotestowała Wioletka. - Jej pożegnalny list zawierał tajną wiadomość. Klaus rozszyfrował ją. Wiadomość brzmiała: „Skisła Grota”. Błędy w liście miały przyciągnąć naszą uwagę.

- Co ty pleciesz? - zdumiał się pan Poe. - Jaka grota? Jakie błędy?

- Klaus, pokaż ten list - poleciła bratu Wioletka.

- List może poczekać do rana - wtrącił fałszywie słodkim głosem Kapitan Szlam. - Teraz musicie się porządnie wyspać. Mój współpracownik zabierze was do apartamentu, a my z panem Poe dokończymy tu sobie formalności adopcyjnych.

- Ale... - zaczął Klaus.

- Ale nie ma o czym gadać! - uciął Kapitan Szlam. - Jesteś mocno rozkojarzony, to znaczy „mało przytomny”.

- Wiem, co to znaczy - obruszył się Klaus.

- Proszę pana, niech nas pan wysłucha - zwróciła się błagalnie Wioletka do pana Poe. - To sprawa życia lub śmierci. Proszę, niech pan chociaż spojrzy na ten list.

- List może poczekać do rana! - powtórzył podniesionym głosem Kapitan Szlam. - Teraz proszę pójść z moim współpracownikiem do samochodu, pojechać do domu i udać się prosto do łóżka.

- Chwileczkę, Kapitanie Szlam - powstrzymał go pan Poe. - Skoro dzieciom tak bardzo zależy, zerknę na ten list. To potrwa minutkę.

- Dziękujemy panu - rzeki z ulgą Klaus i sięgnął do kieszeni po list. W tej samej chwili jednak mina mu zrzedła, i na pewno domyślacie się, dlaczego. Jeśli ktoś trzyma w kieszeni kawałek papieru i chodzi z nim po dworze podczas ulewy, ten kawałek papieru, choćby nie wiem jak ważny, musi zmienić się w mokrą miazgę. Klaus wyciągnął z kieszeni rozmiękłą kulkę - wspomnienie po liście Ciotki Józefiny. Ledwo można było poznać, że to papier, nie mówiąc o odczytaniu zaszyfrowanej wiadomości.

- To byt ten list - powiedział Klaus, demonstrując morką kulkę panu Poe. - Musi nam pan uwierzyć na słowo, że Ciotka Józefina jeszcze wtedy nie umarła.

- I może nadał żyje! - zawołała Wioletka. - Proszę postać jej kogoś na ratunek!

- Ach, moje dzieci! - westchnął pan Poe. - Tak się biedactwa zdenerwowały. Ale nie martwcie się już. Zadbałem o was, tak jak zawsze obiecywałem: jestem pewien, że Kapitan Szlam doskonale się wami zaopiekuje. Ma własną solidną firmę i nie wygląda na kogoś, kto rzuca się przez okno. A przede wszystkim bardzo się o was troszczy - najlepszy dowód, że sam, w środku huraganu, popłynął wam na ratunek.

- On się troszczy tylko o jedno - rzeki gorzko Klaus. - O nasz majątek.

- Ależ to nieprawda! - zaprotestował Kapitan Szlam. - Nie chcę ani pensa z waszego majątku. Nie licząc, oczywiście, odszkodowania za skradzioną i rozbitą żaglówkę.

Pan Poe zmarszczył brwi i rozkaszlał się w chusteczkę.

- Zaskoczył mnie pan tym odszkodowaniem - powiedział - ale przypuszczam, że da się to jakoś załatwić. Proszę was, dzieci, jedźcie już do nowego domu, a my tu z Kapitanem Szlamem dopełnimy formalności. Może jutro rano, przed wyjazdem do miasta, zdążę zjeść z wami śniadanie.

- Błagamy pana, niech nas pan wysłucha! - zawołała Wioletka.

- Błagamy pana, niech nam pan uwierzy! - zawołał Klaus.

Słoneczko się nie odezwało. Słoneczko nie odzywało się już od pewnego czasu, a gdyby brat i siostra Słoneczka nie byli tak zajęci przekonywaniem pana Poe, zauważyliby, że Słoneczko nawet nie patrzy na rozmawiających. Przez cały czas patrzyło uważnie przed siebie, co w przypadku niemowlęcia oznacza: na nogi dorosłych. A konkretnie - na nogę Kapitana Szlama. Nie na tę prawą, która wyglądała całkiem normalnie, tylko na tę drewnianą. Słoneczko przyglądało się lśniącemu drewnianemu kołkowi, przytwierdzonemu do lewego kolana wygiętym metalowym zawiasem. Przyglądało mu się w wielkim skupieniu.

Zdziwi was może, gdy powiem, że w tym momencie Słoneczko przypominało sławnego greckiego wodza, Aleksandra Wielkiego. Aleksander Wielki żyt przeszło dwa tysiące lat temu i wcale nie miał na nazwisko „Wielki”. Kazał się tylko tak nazywać wszystkim ludom, których kraje najeżdżał z kupą wojska i ogłaszał się ich królem. Poza tym, że podbił liczne ziemie i zmusił tubylców, aby go nazywali, tak jak chciał, Aleksander Wielki zasłynął w związku z tak zwanym węzłem gordyjskim. Węzeł gordyjski był to kawałek liny, fantazyjnie spleciony przez króla imieniem Gordios. Gordios ogłosił, że jeśli Aleksander rozwiąże węzeł, on, Gordios, odda mu rządy królestwa. Aleksander był jednak zbyt zajęty podbojami, żeby studiować sztukę rozsupływania węzłów, więc zwyczajnie wyciągnął miecz i przeciął węzeł gordyjski na pół. Było to, rzecz jasna, oszustwo, lecz Aleksander miał zbyt wielu żołnierzy, żeby Gordios miał się z nim kłócić, toteż wkrótce całe Gordion kłaniało się w pas Wiadomo - Komu Wielkiemu. I od tamtego czasu na trudny problem mówi się często „węzeł gordyjski”, a jeśli da się taki problem rozwiązać sposobem prostym - a nawet prostackim - to mówi się, że węzeł gordyjski został przecięty.

Problem, przed którym stały sieroty Baudelaire, z całą pewnością zasługiwał na miano węzła gordyjskiego, gdyż wydawał się nie do rozwiązania. Problem tkwił w tym, że niecny plan Kapitana Szlama mógł się powieść, o ile dzieci nie zdołają przekonać pana Poe, jak wygląda prawda. A z Ciotką Józefiną wrzuconą do jeziora i listem rozmiękłym na miazgę Wioletka i Klaus mieli marne szanse na przekonanie pana Poe o czymkolwiek. Za to Słoneczko, wpatrując się w drewnianą nogę Kapitana Szlama, obmyśliło rozwiązanie tyleż proste, co prostackie.

Korzystając z tego, że duzi ludzie nie zwracają na nie uwagi, Słoneczko podczołgało się jak najbliżej drewnianej nogi, rozdziawiło buzię i ugryzło z całej siły. Na szczęście dla Baudelaire'ów, ząbki Słoneczka były ostre jak miecz Aleksandra Wielkiego: drewniana noga Kapitana Szlama z głośnym trzaskiem rozłupała się na dwie części i wszyscy spojrzeli w dół.

Jak już pewnie odgadliście, proteza była fałszywa, więc gdy pękła, ukazała się prawdziwa, blada i spocona noga Kapitana Szlama, od kolana po palce. Lecz nie kolano i nie palce zaciekawiły obecnych. Zaciekawiła ich kostka. Na bladej i spoconej skórze kostki Kapitana Szlama widniało bowiem rozwiązanie problemu Baudelaire'ów.

Przegryzając drewnianą nogę, Słoneczko przecięło węzeł gordyjski: gdy połówki fałszywej protezy rąbnęły w drewniany pomost Doku Damoklesa, wszyscy spojrzeli w wytatuowane oko.

ROZDZIAŁ TRZYNASTY

Pan Poe spoglądał ze zdumieniem. Wioletka - z ulgą. Klaus - z miną asertywną, co znaczy „uprzejmie pewną siebie” (słowa tego nauczył się Z artykułu w jakimś piśmie). Słoneczko - z miną triumfalną. Osoba, po której trudno było poznać, czy jest mężczyzną, czy kobietą - z miną rozczarowaną. A Hrabia Olaf - co za ulga móc go nareszcie nazwać prawdziwym imieniem! - miał w pierwszej chwili minę przestraszoną, ale w jednym błysku odsłoniętego oka przyoblekł taki sam wyraz zdumienia, jaki malował się na obliczu pana Poe.

- Moja noga! - wykrzyknął tonem fałszywej radości. - Noga mi odrosła! To niezwykłe! To wspaniałe! To cud medyczny!

- Daj pan spokój - przerwał mu pan Poe, zakładając ręce. - To na nic. Nawet dziecko widzi, że proteza była fałszywa.

- Jedynie dziecko to widziało - szepnęła Wioletka do Klausa. - A raczej troje dzieci.

- No dobra, może i proteza była fałszywa - przyznał Hrabia Olaf i cofnął się o krok. - Ale tego tatuażu nigdy u siebie nie widziałem.

- Daj pan spokój - powtórzył pan Poe. - To też na nic. Chciał pan ukryć tatuaż w drewnianej nodze, ale teraz wszyscy widzimy, że jest pan w rzeczywistości Hrabią Olafem.

- No dobra, może to i mój tatuaż - przyznał Hrabia Olaf i dał następny krok do tyłu. - Ale nie jestem żadnym Hrabią Olafem. Nazywam się Kapitan Szlam, a oto moja wizytówka, która to potwierdza.

- Daj pan spokój - powtórzył po raz trzeci pan Poe. - To nic nie da. Każdy może sobie iść do zakładu drukarskiego i zamówić wizytówkę z dowolnym napisem.

- No dobra, może nie nazywam się Kapitan Szlam - przyznał Hrabia Olaf. - Ale dzieciaki i tak należą do mnie. Józefina mi je zostawiła.

- Daj pan spokój - powtórzył pan Poe po raz czwarty. - To na nic. Ciotka Józefina zostawiła dzieci Kapitanowi Szlamowi, a nie Hrabiemu Olafowi. A pan jest Hrabią Olafem, nie Kapitanem Szlamem. Więc wyznaczenie opiekuna dla sierot Baudelaire. znów należy do mnie. Wyślę dzieci w nowe miejsce, a pana poślę za kratki. Po raz ostatni próbował pan swoich niecnych sztuczek, Olafie. Za pierwszym razem chciał pan zgarnąć fortunę Baudelaire'ów, poślubiając Wioletkę. Za drugim razem chciał pan ukraść majątek, mordując Wujcia Monty'ego.

- A za trzecim razem wymyśliłem najlepszy plan! - ryknął Hrabia Olaf, zrywając przepaskę z oka, które, oczywiście, tak samo jak noga, było całkiem zdrowe. Łypnął obojgiem błyszczących oczu na sieroty Baudelaire. - Nie lubię się przechwalać... a właściwie, po co ja mam was, głupków, dalej okłamywać? Uwielbiam się przechwalać! Zmuszenie tej głupiej starej baby do napisania listu to było coś, czym można się pochwalić. Ależ ta Józefina była naiwna!

- Wcale nie była naiwna! - krzyknął Klaus. - Była dobra i słodka!

- Słodka! - powtórzył z diabelskim uśmieszkiem Hrabia Olaf. - O tym zapewne przekonują się w tej chwili Pijawki Łzawe. Możliwe, że takiego słodkiego śniadanka jeszcze nie jadły.

Pan Poe zmarszczył brwi i rozkaszlał się w chusteczkę.

- Dość tych obrzydliwości, Olaf! - rzekł surowo. - Mamy cię wreszcie i już nam się nie wymkniesz. Departament Policji Jeziora Łzawego z przyjemnością aresztuje znanego przestępcę.

poszukiwanego za oszustwo, morderstwo i maltretowanie nieletnich.

- I podpalenie! - dorzucił Hrabia Olaf.

- Powiedziałem DOŚĆ! - warknął pan Poe. Hrabia Olaf, sieroty Baudelaire, a nawet wielka istota, zdumieli się, że pan Poe potrafi przemawiać tak srogo. - Po raz ostatni dybałeś na te dzieci. Dopilnuję, abyś trafił w ręce odpowiednich władz. Na nic przebrania. Na nic kłamstwa. Nic już nie może zmienić twojej sytuacji.

- Naprawdę? - Obleśny uśmieszek wykrzywił usta Hrabiego Olafa. - A jednak coś mi przyszło do głowy.

- Co takiego? - spytał pan Poe.

Hrabia Olaf spojrzał po kolei na sieroty Baudelaire, uśmiechając się do nich jak do trzech ulubionych czekoladek, które postanowił zachować na później. Potem uśmiechnął się do wielkiej istoty, a na koniec do pana Poe.

- To, że mogę uciec - powiedział. I uciekł. A za nim telepało się niezdarnie wielkie cielsko dziwnej osoby. Biegli w kierunku żelaznej bramy.

- Wracaj! - krzyknął pan Poe. - Wracaj, w imieniu prawa! Wracaj, w imieniu sprawiedliwości i praworządności! Wracaj, w imieniu Mecenatu Mnożenia Mamony!

- Krzyki nic nie pomogą! - zawołała Wioletka. - Szybciej! Trzeba ich gonić!

- Nie mogę pozwolić, aby dzieci goniły takiego bandytę - odpowiedział jej pan Poe i znów zaczął wrzeszczeć: - Stój! Słyszysz? Stój, powiadam!

- Nie dajmy im się wymknąć! - zawołał Klaus. - Gońmy ich, Wioletko! Gońmy ich, Słoneczko!

- Nie, nie, to nie jest zadanie dla dzieci - powstrzymał go pan Poe. - Poczekaj tutaj z siostrzyczkami, Klaus. Ja ich zatrzymam. Nie umkną panu Poe! Hej, wy tam! Stać!

- Nie możemy stać tu i czekać! - zdenerwowała się Wioletka. - Musimy płynąć na pomoc Ciotce Józefinie! Może ona jeszcze żyje!

- Przypominam, że pozostajecie pod moją opieką - oświadczył twardo pan Poe. - Nie pozwolę małym dzieciom pływać żaglówką bez nadzoru dorosłych.

- Gdybyśmy nie wypłynęli żaglówką bez nadzoru dorosłych, Hrabia Olaf już miałby nas w garści - przypomniał mu Klaus.

- Nie o to chodzi - mruknął pan Poe i szybkim krokiem ruszył w stronę Hrabiego Olafa i wielkiej istoty. - Chodzi o to, że,..

Najważniejszych słów dzieci nie usłyszały, bo zagłuszył je donośny BRZĘK! metalowej bramy. Wielka osoba zatrzasnęła ją tuż przed nosem pana Poe.

- Stać natychmiast! - rozkazał zza prętów pan Poe. - Wracaj mi tu zaraz, wredny typku! - Spróbował otworzyć bramę, ale była zatrzaśnięta. - Zatrzaśnięta! - krzyknął do dzieci. - Gdzie klucz? Musimy znaleźć klucz!

Baudelaire'owie rzucili się do bramy, lecz zatrzymał ich odgłos pobrzękiwania.

- Klucz jest u mnie - zabrzmiał z drugiej strony bramy głos Hrabiego Olafa. - Ale nie martwcie się, sieroty. Niedługo znów się spotkamy.

- Otwórz natychmiast tę bramę! - zarządził pan Poe, oczywiście na próżno. Pan Poe szarpał pręty z całych sił, ale najeżona stalowymi kolcami brama ani drgnęła. Pognał więc do budki telefonicznej, aby wezwać policję. Dzieci wiedziały jednak, że zanim policja się zjawi, Hrabia Olaf będzie już daleko. Skrajnie wycieńczone i zrozpaczone sieroty Baudelaire przycupnęły na ziemi, dokładnie w tym samym miejscu, gdzie widzieliśmy je na samym początku tej opowieści.

Jak może pamiętacie, w pierwszym rozdziale dzieci siedziały na walizkach i liczyły na to, że ich życie może chociaż troszeczkę się poprawi. Chciałbym w tym miejscu, pod koniec książki, powiedzieć wam, że się nie przeliczyły. Chciałbym napisać, że Hrabia Olaf został złapany, zanim zdołał się wymknąć, a Ciotka Józefina dopłynęła wpław do Doku Damoklesa, wymknąwszy się jakimś cudem Pijawkom Łzawym. Lecz niestety. Gdy młodzi Baudelaire'owie siedli na wilgotnej ziemi, Hrabia Olaf był już w połowie drogi przez jezioro, a niebawem, przebrany za rabina dla zmylenia policji, miał przesiąść się w pociąg - i już knuł kolejny plan zagarnięcia fortuny Baudelaire'ów, o czym informuję was z żalem. Nigdy nie dowiemy się, co dokładnie działo się z Ciotką Józefiną, gdy dzieci siedziały bezradnie na przystani; wiem jedynie, że jakiś czas później - mniej więcej wtedy, gdy dzieci zostały pod przymusem wystane do koszmarnej szkoły z internatem - dwaj rybacy wyłowili kapoki Ciotki Józefiny, które, całe w strzępach, dryfowały po mrocznych wodach Jeziora Łzawego.

W większości bajek, jak wiecie, łotr zostaje pokonany, historia kończy się szczęśliwie i wszyscy wracają do domu z pouczającym morałem. Ale w historii Baudelaire'ów wszystko układało się na opak. Hrabia Olaf nie zrealizował, co prawda, swojego niecnego planu, ale też z całą pewnością nie został pokonany. Nie można tu w żadnym razie mówić o szczęśliwym zakończeniu. A Baudelaire'owie nie mogą wrócić do domu z pouczającym morałem, z tego choćby powodu, że nie mają domu, do którego mogliby wrócić. Dom Ciotki Józefiny spadł przecież do jeziora, a z prawdziwego domu Baudelaire'ów - tego, w którym mieszkali z rodzicami - została kupka popiołów na pustej działce, więc nie mogli tam wrócić, choćby nie wiem jak chcieli.

Ale nawet gdyby mieli dokąd wracać, nie umiałbym wam powiedzieć, jaki jest morał tej historii. W niektórych opowieściach łatwo dostrzec morał. Na przykład z bajki o trzech niedźwiadkach wynika morał: „Nigdy nie włamuj się do cudzego domu”. Z bajki o Królewnie Śnieżce wynika morał: „Nigdy nie jedz jabłek”. A z pierwszej wojny światowej wynika morał: „Nigdy nie dokonuj zamachu na arcyksięcia Ferdynanda”. Ale Wioletka, Klaus i Słoneczko, którzy siedzieli na przystani, patrząc, jak nad Jeziorem Łzawym wstaje słońce, na próżno głowili się, jaki właściwie morał wynika z ich pobytu u Ciotki Józefiny.

Wyrażenie „zaświtało im”, którego za chwilę użyję, nie ma nic wspólnego z blaskiem wschodzącego słońca, który z wolna ogarniał Dok Damoklesa. „Zaświtało im” znaczy po prostu: „coś zrozumieli”. Patrząc, jak przystań powoli zapełnia się ludźmi i zaczyna się nowy pracowity dzień, sieroty Baudelaire zrozumiały coś bardzo dla siebie ważnego. Zaświtało im, że w przeciwieństwie do Ciotki Józefiny, która żyła w domu na urwisku smutna i samotna, oni troje mieli siebie nawzajem: mogli się pocieszać i wspierać w swoim nieszczęśliwym życiu. I chociaż dzięki tej myśli nie poczuli się ani całkiem bezpieczni, ani całkiem szczęśliwi, to przynajmniej zaczęli się wzajemnie doceniać.

- Dzięki, Klaus, że rozszyfrowałeś list - powiedziała z szacunkiem Wioletka. - Dzięki, Słoneczko, że wykradłaś klucze do przystani. Gdyby nie wy, Hrabia Olaf już miałby nas w garści.

- Dzięki, Wioletko, że pomyślałaś o miętówkach, żebyśmy mogli zyskać na czasie - rzekł z szacunkiem Klaus. - Dzięki, Słoneczko, że w odpowiednim momencie przegryzłaś drewnianą nogę. Gdyby nie wy, byłoby już po nas.

- Pilums - pisnęło z szacunkiem Słoneczko, a brat i siostra Słoneczka natychmiast pojęli, że dziękuje ono Wioletce za wynalezienie urządzenia sygnalizacyjnego, a Klausowi za śledzenie mapy i pilotowanie żaglówki do Skisłej Groty.

Przytulili się do siebie z uznaniem i słabe uśmiechy rozjaśniły ich zmartwione buzie. Mieli siebie nawzajem. Nie jestem pewien, czy „Baudelaire'owie mieli siebie nawzajem” jest morałem tej historii, ale im trojgu taki morał w zupełności wystarczał. Mieć siebie nawzajem w zamęcie nieszczęśliwego życia to było tak, jak mieć żaglówkę w zamęcie huraganu. Sieroty Baudelaire poczuły, że mają naprawdę wielkie szczęście.

LEMONY SNICKET

urodził się wcześniej od was i zapewne wcześniej od was umrze. Jako uczony znawca analizy retorycznej, pan Snicket od siedmiu lat bada dzieje sierot Baudelaire. Jego odkrycia publikuje na bieżąco wydawnictwo Egmont.

Możecie go odwiedzić na stronie internetowej

http: //www. harperchildren. com lnicket/

lub wystać e - mail na adres:

lsnicket@harpercollins. com

BRETT HELQUIST

urodził się w Gandano w stanie Arizona, dorastał w Orem w stanie Utah, a obecnie mieszka w Nowym Jorku. Odkąd uzyskał dyplom licencjata sztuk pięknych Brigham Young University, ilustruje książki. Jego prace drukowane były w wielu pismach, między innymi w „Cricket” i „New York Times”.

Do Szanownego Wydawcy,

Piszę do Pana z ratusza w Paltryville, gdzie udało mi się nakłonić burmistrza, aby mnie wpuścił do urządzonego w kształcie. oka gabinetu Doktor Orwell celem dokładniejszego zbadania, co działo się z sierotami Baudelaire, gdy mieszkały w tej okolicy.

W przyszły piątek w północno - zachodnim krańcu parkingu Obserwatorium Orion zaparkuje czarny dżip. Proszę się do niego włamać. W schowku na rękawiczki znajdzie Pan mój opis ostatniego przerażającego epizodu z życia sierot Baudelaire, zatytułowany TARTAK TORTUR, a ponadto garść informacji a hipnozie, maskę chirurgiczną oraz sześćdziesiąt osiem opakowań gumy do żucia. Dołączyłem też plan konstrukcyjny maszyny do szczypania, który może się przydać panu Helquistowi w sporządzeniu ilustracji.

Proszę pamiętać, że jest Pan moją ostatnią nadzieją na to, że losy sierot Baudelaire zostaną wreszcie ujawnione światu.

Z poważaniem

Lemony Snicket

Drogi Czytelniku!

Jeżeli nie czytałeś jeszcze żadnej książki o sierotach Baudelaire, to przed przeczytaniem następnego zdania dowiedz się jednego: Wioletka, Klaus i Słoneczko to dzieci grzeczne i inteligentne, ale ich życiem - co stwierdzam z żalem - rządzi pech i nieszczęście. Wszystkie historie o trójce Baudelaire'ów są smutne i przygnębiające, ale ta, którą trzymasz w ręku. jest chyba najgorsza.

Jeżeli nie gustujesz w opowieściach, w których występuje huragan, urządzenie sygnalizacyjne, głodne pijawki, chłodnik ogórkowy, brutalny łotr i lalka imieniem Panna fenny - to książka ta najprawdopodobniej w pędzi cię w czarną rozpacz.

Ja zamierzam dalej spisywać tragiczne dzieje sierot Baudelaire, gdyż takie jest moje zadanie. Ty jednak zdecyduj sam, czy potrafisz znieść tę ponurą historię.

Z poważaniem

Lemony Snicket