Rozdział 26

UKI STOSOWANE W CHOROBIE NIEDOKRWIENNEJ SERCA

26.1. P ATOMECHANIZM CHOROBY NIEDOKRWIENNEJ SERCA

W chorobie niedokrwiennej serca (chorobie' wieńcowej, dusznicy bolesnej, dławi­cy piersiowej) w wyniku zmienionych miażdżycowo lub obkurczonych naczyńwieńcowych, możliwości dostarczenia tlenu do serca są mniejsze aniżeli zapotrze­bowanie mięśnia sercowego na tlen.

Tlen jest niezbędny komórce do produkcji ATP. Substratami do syntezy ATP w mięśniu sercowym są przede wszystkim kwas mlekowy, kwasy tłuszczowe i glu­koza (ryc. 26.1). Preferowany jest kwas mlekowy, w następnej kolejności metabo­lizowane są kwasy tłuszczowe, a dopiero pod ich nieobecność metabolizowana jest glukoza. Przemiany kwasu mlekowego i kwasów tłuszczowych odbywają się jedynie w obecności tlenu, natomiast metabolizm glukozy może odbywać się w warunkach tlenowych i beztlenowych. Glikoliza beztlenowa jest jednak mało wy­dajna. W jej wyniku z l cząsteczki glukozy powstają tylko 2 cząsteczki ATP, co stanowi _5% potencjalnej produkcji ATP. Całkowity metabolizm glukozy (tleno­wy i beztlenowy) l cząsteczki glukozy dostarcza 38 cząsteczek ATP.

Poziom ATP i fosfokreatyny w komórkach mięśnia sercowego spada o kilka procent podczas skurczu i jest odbudowany podczas rozkurczu. Przy niedoborze tlenu, spowodowanego niedokrwieniem, hamowana jest fosforylacja oksydacyj­na. Prowadzi to do:

* zmniejszenia stosunku ATP/ADP w komórkach i w efekcie przyspieszenie glikolizy beztlenowej

* wzrostu stosunku NADH/NAD i FADHiFAD, co powoduje hamowanie cyklu Krebsa, _-oksydacji i przemiany kwasu pirogronowego, w wyniku czego w ko­mórce gromadzą się produkty metabolizmu glukozy (kwas mlekowy), tłuszczów (wolne kwasy tłuszczowe, acylo-CoA, acylokarnityna), fosfolipidów (lizofosfa­tydy)

* rozkładu ATP do adenozyny i wypływu adenozyny do przestrzeni między­komórkowej, gdzie jest metabolizowana (adenozyna _ inozyna _ hipoksantyna _ ksantyna _ kwas moczowy), co uniemożliwia szybką odbudowę ATP.

Gromadzące się w komórce metabolity utrudniają produkcję energii w komór­ce. Kwas mlekowy blokuje glikolizę beztlenową, kwasy tłuszczowe blokujątranslokazę ATP/ADP, w wyniku czego ATP nie przemieszcza się z mitochondriów do cytozolu, co powoduje dodatkowe hamowanie fosforylacji oksydacyjnej. Acy­

347