piegus©

Prelekcja 5

Hydrosfera i litosfera jako źródła czynników patogennych dla człowieka

Zanieczyszczenia wód gruntowych są spowodowane:

odchodami ludzi

odchodami zwierząt

nieprawidłowościami w uzdatnianiu wody, np. filtracji

właściwościami pasożyta:

duża specyficzność

wysoka inwazyjność (im mniejsza liczba form rozwojowych tym większa inwazyjność)

małe rozmiary form dyspersyjnych

odporność na działanie czynników środowiskowych i środków chemicznych (np. chlorowania, ozonowania wody)

Bezpośrednie wykrywanie w wodach powierzchownych form chorobotwórczych, dlatego wykorzystuje się metody pośrednie, tj. wykrywanie określonych bakterii i uznanie ich za wskaźnik zanieczyszczenia.

Wymagania mikrobiologiczne dotyczące jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi W 100 ml wody nie mogą występować:

E. coli lub bakterie grupy coli typu kałowego (są termotolerancyjne, ilość rośnie w temperaturze 37^oC)

enterokoki – paciorkowce kałowe, mogą być wykrywane sporadycznie, ale nie w kolejnych próbach, max. 5 % próbek w ciągu roku

clostridia redukujące siarczyny, np. Clostridium perfingens – występuje tylko w wodach powierzchownych (koniecznie muszą być badane!)

Wskaźniki dla wód śródlądowych

temperatura

pH

BZT₅ – Biochemiczne Zapotrzebowanie Tlenu, wskaźnik określający ilość tlenu wymaganą do utlenienia związków organicznych przez mikroorganizmy. Najpierw pobiera się próbkęwody w ciemnej butelce i oblicza się ilość tlenu. Dalej następuje inkubacja na 5 dni i znów oblicza się zawartość tlenu.

ChZT₅ – Chemiczne Zapotrzebowanie Tlenu, za pomocą utleniaczy określamy stopień utlenienia, chemiczny wskaźnik zużycia tlenu oznacza ilość tlenu pobranego z utleniaczy na utlenienie związków organicznych i nieorganicznych (siarczany, siarczki, żelazo) stosowany jako miara zanieczyszczeń w wodzie i ściekach; utleniacze chemiczne: dwuchromian, nadmanganian; im większa zawartość drobnoustrojów, tym większa wartość ChZT

indeks biologiczny Bi – wskaźnik biologiczny, metoda hydrobiologiczna, określenie stosunku liczbowego różnych organizmów mikroskopowych występujących w 1 ml wody

gdzie: P – producenci, R – reducenci, K – konsumenci

miano coli – liczba cm³ H₂O, na którą przypada jedna pałeczka okrężnicy E. coli lub pokrewnych bakterii występujących w jelitach człowieka, np. Citrobacter sp., Enterobacter sp.; im wyższe miano coli, tym bardziej czysta woda, powyżej 50 cm³ woda nadaje się do spożycia

chlorki

twardość ogólna

saprobowość – zanieczyszczenie materią biologiczną. Określa ją system saprobowy Kolkwitza i Marssona

System saprobowy Kolkwitza i Marssona

wody polisaprobowe – brak producentów; Bi = 0-0,8; BZT₅ = 10-100 mg O₂/l wody silnie zanieczyszczone; gatunek wskaźnikowy: Tubifex sp.

wody mezosaprobowe – Bi = 0,81-4,5; BZT₅ = 3-10 mg O₂/l gatunki wskaźnikowe: Hirudo medicinalis, Galba sp.

wody oligosaprobowe – równowaga, między P, K i R; Bi > 4,5; BZT₅ = 0-3 mg O₂/l zakończenie procesów rozkładu; gatunki wskaźnikowe: Gammarus sp., Spongilla sp.

wody katarobowe – całkowicie czyste; gatunki wskanikowe: pstrąg potokowy

(Salmo fontinalis), kiełż (Gammarus)

wody transsaprobowe – pozaklasowe, charakter toksycznych ścieków, nie zawierają żywych organizmów

Sanitarna ocena gleby

obecność drobnoustrojów jelitowych:

E. coli – świeże zanieczyszczenie

Enterobacter aerogenes – starsze

Clostridium perfingens – w formie przetrwalników, najstarsze

miano coli, miano perfingens – najmniejsza masa gleby, w której stwierdza się jeszcze obecność bakterii grupy coli lub przetrwalników perfingens

badanie helmintologiczne – czy występują stadia rozwojowe następujących pasożytów: Echinococcus, Taenia, Ascaris, Toxocara, Ancylostoma, Necator, Trichuris

wykrywanie metodą:

flotacyjną – na powierzchni wody, która zalała próbkę badanej gleby

sedymentacyjną – w osadzie wody, która zalała próbkę badanej gleby

7. Glista ludzka (Ascaris lumbricoides)

w glebie klimatu umiarkowanego może przetrwać 6-9 lat

min. temp. 27°C

max temp. 41°C

8. Krętoryjec dwunastnicy (Ancylostoma duodenale)

forma inwazyjna: larwa filariopodobna

larwy w wilgotnej glebie w temperaturze:

24-30°C – 120 dni

2-4°C – 4 dni

9. Włosogłówka (Trichuris trichura)

charakterystyczne czopy

10. Streptomyces grisellus

promieniowiec

tlenowa

G+

występuje w glebie

wytwarza streptomycynę

Dermatofity

grupa grzybów występujących w glebie, rozkładających keratynę (keratynofilność, keratynolityczność)

Trichopython rubrum (występuje w paznokciach, co nie oznacza grzybicy)

Tinea unguium

Tinea pedis interdigitalis

gatunki chorobotwórcze, grzybice włosów, skóry, paznokci, stóp

biorą udział w mineralizacji związków organicznych w glebie, np. Trichopython rubrum

test przynęty włosowej – wykrycie dermatofitów; pęk włosów jałowych inkubuje się

tygodnie w temperaturze pokojowej; po tym czasie sprawdza się, czy włosy zostały naruszone (nacięcie na włosach widoczne pod mikroskopem)

Page 2 of 2

PDF to WordX