RUINY ZAMKU W SZESTNIE
W połowie XIV wieku, zanim założono wieś Szestno, powstał drewniany zamek
krzyżacki. Zlokalizowany był na miejscu pruskiego grodziska, na przesmyku
pomiędzy jeziorami Jusio i Salent, w zakolu łączącej je rzeczki. Na zamku
rezydował prokurator, podległy komturowi bałgijskiemu.
Zamek murowany powstał w końcu XIV w., na miejscu spalonej w 1371 roku
przez wojska litewskie, drewnianej strażnicy. W 1401 roku przy zamku
powstała wieś czynszowa. Do roku 1525 na czele zamku stał prokurator, a
potem starosta.
W okresie od XVI do XVIII wieku brak jest danych o przprowadzonych
przebudowach i ewentualnych zniszczeniach zamku. Na początku XIX wieku
zamek popadł w ruinę. W 1872 roku Giese dokonał inwentaryzacji ruin zamku i
pozostałych fundamentów. Mury magistralne północnego skrzydła sięgały
wówczas na wysokość 2 metrów. Do obecnych czasów zachowała się jedynie
dolna część tych murów magistralnych sięgająca na wysokość od 0,5m do 1m
wysokości, oraz dwie komory piwniczne w tym skrzydle. Na terenie dziedzińca
zamkowego i pozostałych skrazydeł odsłonięte są jedynie niewielkie fragmenty
muru i bruk. Skrzydło północne zamku było murowane z cegły i kamienia,
założone na planie prostokąta (25,50 X 10,90 m). Pod nim znajdują się dwie
komory piwniczne przykryte sklepieniem kolebkowym, murowane z cegły. Od
strony południowej prowadzą tam dwie klatki schodowe, murowane, w tym
jedna kręcona.
Pierwotny zamek składał się z czterech skrzydeł ustawionych wokół
kwadratowego dziedzińca i obwarowany był murami obronnymi. Po zachodniej
stronie znajdowała się brama, prowadząca na przedzamcze, oddzielone od
zamku fosą. Poza obrębem murów, po stronie południowej, znajdował się młyn
wodny, który był największy na Mazurach i posiadał monopol przemiału dla
wielu wsi. Jeszcze w roku inwentaryzacji, prowadzonej przez Giesego, po
zachodniej stronie dziedzińca widoczne były odcinki muru szerokości około 2
metrów i fragmenty bramy prowadzącej przez most na Rzece Młyńskiej do
przedzamcza.