Dz.U.08.235.1589
ROZPORZ膭DZENIE
MINISTRA FINANS脫W1)
z dnia 16 grudnia 2008 r.
w sprawie zasad tworzenia rezerw na ryzyko zwi膮zane z dzia艂alno艣ci膮 bank贸w
(Dz. U. z dnia 30 grudnia 2008 r.)
Na podstawie art. 81 ust. 2 pkt 8 lit. c ustawy z dnia 29 wrze艣nia 1994 r. o rachunkowo艣ci (Dz. U. z 2002 r. Nr 76, poz. 694, z p贸藕n. zm.2)) zarz膮dza si臋, co nast臋puje:
搂 1. U偶yte w rozporz膮dzeniu okre艣lenia oznaczaj膮:
1) ustawa o rachunkowo艣ci - ustaw臋 z dnia 29 wrze艣nia 1994 r. o rachunkowo艣ci;
2) ekspozycje kredytowe - bilansowe nale偶no艣ci z tytu艂u kredyt贸w i po偶yczek, skupionych wierzytelno艣ci, czek贸w i weksli, zrealizowanych gwarancji, innych wierzytelno艣ci o podobnym charakterze oraz udzielone zobowi膮zania pozabilansowe o charakterze finansowym i gwarancyjnym, z wy艂膮czeniem:
a) odsetek i prowizji, tak偶e skapitalizowanych,
b) wierzytelno艣ci od podmiot贸w zale偶nych od banku, je偶eli:
鈥 zaanga偶owanie kapita艂owe banku w te podmioty wycenione jest metod膮 praw w艂asno艣ci, na podstawie art. 63 ustawy o rachunkowo艣ci, oraz
鈥 poziom rezerw tworzonych przez te podmioty jest nie ni偶szy ni偶 poziom obliczony zgodnie z zasadami okre艣lonymi w rozporz膮dzeniu;
3) ekspozycje kredytowe wobec Skarbu Pa艅stwa - ekspozycje kredytowe wynikaj膮ce z um贸w zawartych przez osoby uprawnione do reprezentowania Skarbu Pa艅stwa;
4) po偶yczki i kredyty detaliczne - ekspozycje kredytowe wobec os贸b fizycznych, udzielone na cele niezwi膮zane z dzia艂alno艣ci膮 gospodarcz膮 lub prowadzeniem gospodarstwa rolnego, z wy艂膮czeniem po偶yczek i kredyt贸w mieszkaniowych, po偶yczek i kredyt贸w hipotecznych oraz zobowi膮za艅 pozabilansowych;
5) po偶yczki i kredyty mieszkaniowe - ekspozycje kredytowe wobec os贸b fizycznych wynikaj膮ce z finansowania niezwi膮zanego z dzia艂alno艣ci膮 gospodarcz膮 lub prowadzeniem gospodarstwa rolnego:
a) nabycia, budowy, przebudowy, rozbudowy lub nadbudowy domu albo lokalu mieszkalnego stanowi膮cego odr臋bn膮 nieruchomo艣膰,
b) nabycia sp贸艂dzielczego prawa do lokalu mieszkalnego lub prawa do domu jednorodzinnego w sp贸艂dzielni mieszkaniowej albo prawa odr臋bnej w艂asno艣ci lokalu mieszkalnego w sp贸艂dzielni mieszkaniowej,
c) remontu domu albo lokalu, o kt贸rych mowa w lit. a i b,
d) nabycia dzia艂ki budowlanej lub jej cz臋艣ci pod budow臋 domu jednorodzinnego lub budynku mieszkalnego, w kt贸rym jest lub ma by膰 po艂o偶ony lokal mieszkalny,
e) innego celu zwi膮zanego z zaspokajaniem potrzeb mieszkaniowych, w szczeg贸lno艣ci pokrycia koszt贸w partycypacji w kosztach budowy mieszka艅 przez towarzystwa budownictwa spo艂ecznego;
6) po偶yczki i kredyty hipoteczne - ekspozycje kredytowe wobec os贸b fizycznych na cele niezwi膮zane z dzia艂alno艣ci膮 gospodarcz膮 lub prowadzeniem gospodarstwa rolnego, zabezpieczone zabezpieczeniami wymienionymi w ust. 3 pkt 16 za艂膮cznika nr 2 do rozporz膮dzenia, pod warunkiem 偶e zabezpieczenia te ustanowione s膮 na nieruchomo艣ci mieszkalnej;
7) rezerwa na ryzyko og贸lne - rezerw臋 utworzon膮 zgodnie z art. 130 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Prawo bankowe (Dz. U. z 2002 r. Nr 72, poz. 665, z p贸藕n. zm.3));
8) pierwotna wysoko艣膰 zabezpieczanej kwoty - wysoko艣膰 ekspozycji kredytowej okre艣lon膮 w umowie obowi膮zuj膮cej w dniu dokonywania klasyfikacji.
搂 2. 1. Banki tworz膮 rezerwy na ryzyko zwi膮zane z ich dzia艂alno艣ci膮, zwane dalej "rezerwami celowymi", w odniesieniu do ekspozycji kredytowych zaklasyfikowanych do:
1) kategorii "normalne" - w zakresie ekspozycji kredytowych wynikaj膮cych z po偶yczek i kredyt贸w detalicznych;
2) kategorii "pod obserwacj膮";
3) grupy "zagro偶one" - w tym do kategorii "poni偶ej standardu", "w膮tpliwe" lub "stracone".
2. Zasady klasyfikacji ekspozycji kredytowych okre艣la za艂膮cznik nr 1 do rozporz膮dzenia.
3. Wykaz zabezpiecze艅 ekspozycji kredytowych okre艣la za艂膮cznik nr 2 do rozporz膮dzenia.
4. Obowi膮zek tworzenia rezerw celowych nie dotyczy ekspozycji kredytowych stanowi膮cych udzielone zobowi膮zania pozabilansowe w przypadku, gdy postanowienia umowy:
1) gwarantuj膮 bankowi swobod臋 w podj臋ciu decyzji o uruchomieniu 艣rodk贸w w ramach zobowi膮zania lub
2) uzale偶niaj膮 uruchomienie 艣rodk贸w w ramach zobowi膮zania od terminowej obs艂ugi ju偶 wykorzystanej cz臋艣ci i niebudz膮cej obaw sytuacji ekonomiczno-finansowej d艂u偶nika w przypadku, gdy wymagane jest stosowanie tego kryterium, lub
3) uzale偶niaj膮 uruchomienie 艣rodk贸w w ramach zobowi膮zania od z艂o偶enia zabezpiecze艅 wymienionych w za艂膮czniku nr 2 do rozporz膮dzenia, umo偶liwiaj膮cych pomniejszenie podstawy tworzenia rezerw celowych o kwot臋 odpowiadaj膮c膮 uruchamianym 艣rodkom lub klasyfikowanie ekspozycji kredytowej do kategorii "normalne".
5. Komisja Nadzoru Finansowego mo偶e, na wniosek banku, zezwoli膰 na inn膮 klasyfikacj臋 ekspozycji kredytowych, w szczeg贸lno艣ci na podstawie wewn臋trznych system贸w rating贸w i metod szacowania oczekiwanych strat, zwanych dalej "modelami ryzyka kredytowego", informuj膮c ministra w艂a艣ciwego do spraw instytucji finansowych o udzielonym zezwoleniu.
搂 3. 1. Rezerwy celowe na ryzyko zwi膮zane z ekspozycjami kredytowymi wynikaj膮cymi z po偶yczek i kredyt贸w detalicznych, zaklasyfikowanymi do kategorii "normalne", tworzy si臋 w wysoko艣ci co najmniej wymaganego poziomu rezerw, stanowi膮cego 1,5 % podstawy tworzenia rezerw celowych.
2. Rezerwy celowe na ryzyko zwi膮zane z ekspozycjami kredytowymi zaklasyfikowanymi do kategorii "pod obserwacj膮", "poni偶ej standardu", "w膮tpliwe" i "stracone" tworzy si臋 na podstawie indywidualnej oceny ryzyka obci膮偶aj膮cego dan膮 ekspozycj臋, jednak w wysoko艣ci co najmniej wymaganego poziomu rezerw, stanowi膮cego w relacji do podstawy tworzenia rezerw celowych:
1) 1,5 % - w przypadku kategorii "pod obserwacj膮";
2) 20 % - w przypadku kategorii "poni偶ej standardu";
3) 50 % - w przypadku kategorii "w膮tpliwe";
4) 100 % - w przypadku kategorii "stracone".
3. Komisja Nadzoru Finansowego, na wniosek banku, mo偶e zezwoli膰 na utworzenie rezerw celowych w innej wysoko艣ci ni偶 okre艣lona w ust. 1 i 2, w szczeg贸lno艣ci na podstawie modeli ryzyka kredytowego, informuj膮c ministra w艂a艣ciwego do spraw instytucji finansowych o udzielonym zezwoleniu.
4. Rezerwy celowe tworzy si臋, aktualizuje co do wysoko艣ci oraz rozwi膮zuje najp贸藕niej w ostatnim dniu miesi膮ca ko艅cz膮cego kwarta艂, w kt贸rym dokonano przegl膮du i klasyfikacji ekspozycji kredytowych.
搂 4. 1. Podstaw臋 tworzenia rezerw celowych stanowi warto艣膰 bilansowa ekspozycji kredytowej bez uwzgl臋dnienia utworzonych rezerw celowych, ale z uwzgl臋dnieniem przewidywanej w zwi膮zku z restrukturyzacj膮 zad艂u偶enia kwoty umorzenia cz臋艣ci ekspozycji kredytowej.
2. Podstaw臋 tworzenia rezerw celowych na ryzyko zwi膮zane z ekspozycjami kredytowymi, zaklasyfikowanymi do kategorii "pod obserwacj膮" lub grupy "zagro偶one", mo偶na pomniejszy膰, z zastrze偶eniem 搂 5, o warto艣膰 zabezpiecze艅 wymienionych w:
1) ust. 3 pkt 3, 16-20 oraz w zakresie pojazd贸w samochodowych - pkt 23 i 24 za艂膮cznika nr 2 do rozporz膮dzenia - w przypadku ekspozycji kredytowych wynikaj膮cych z po偶yczek i kredyt贸w detalicznych;
2) ust. 3 za艂膮cznika nr 2 do rozporz膮dzenia - w przypadku pozosta艂ych ekspozycji kredytowych.
3. Przegl膮d贸w i aktualizacji warto艣ci zabezpiecze艅, o kt贸re pomniejszono podstaw臋 tworzenia rezerw celowych, dokonuje si臋, z zastrze偶eniem ust. 4, w trybie obowi膮zuj膮cym dla przegl膮d贸w i klasyfikacji ekspozycji kredytowych.
4. W przypadku zabezpiecze艅 w postaci hipoteki, zastawu na statku morskim i zastawu na statku powietrznym warto艣膰 zabezpieczenia ustala si臋 na podstawie posiadanej wyceny rzeczoznawcy lub - w okre艣lonych odr臋bnymi przepisami przypadkach - na podstawie wyceny bankowo-hipotecznej. Bank w ramach przegl膮d贸w i aktualizacji warto艣ci zabezpiecze艅 dokonuje analizy rynkowych cen zabezpiecze艅 na podstawie w艂asnych lub mi臋dzybankowych baz danych, zgodnie z przyj臋t膮 pisemn膮 procedur膮. Je艣li wynikaj膮cy z tej analizy spadek rynkowych cen tych zabezpiecze艅, w okresie od dokonania ostatniej wyceny przez rzeczoznawc臋, mo偶e mie膰 znacz膮cy wp艂yw na warto艣膰 danego zabezpieczenia ekspozycji kredytowej, bank powinien zleci膰 ponown膮 wycen臋 lub pisemnie uzasadni膰 odst膮pienie od jej zlecenia.
搂 5. 1. Pomniejsze艅, o kt贸rych mowa w 搂 4 ust. 2, mo偶na dokona膰, je偶eli na dzie艅 dokonywania przegl膮du, o kt贸rym mowa w 搂 4 ust. 3, spe艂nione s膮 艂膮cznie nast臋puj膮ce warunki:
1) warto艣膰 zabezpieczenia jest mo偶liwa do uzyskania, w wysoko艣ci uwzgl臋dnianej do pomniejszenia podstawy tworzenia rezerw, podczas ewentualnego post臋powania egzekucyjnego, bior膮c pod uwag臋 ograniczenia prawne, ekonomiczne i faktyczne, mog膮ce wp艂ywa膰 na rzeczywist膮 mo偶liwo艣膰 zaspokojenia si臋 banku z przedmiotu zabezpieczenia;
2) zabezpieczenie to nie jest lub nie by艂o wykorzystane w trybie przewidzianym w cz臋艣ci I ust. 3 pkt 2 i ust. 4 za艂膮cznika nr 1 do rozporz膮dzenia.
2. Kwota, o kt贸r膮 mo偶na pomniejszy膰 podstaw臋 tworzenia rezerw celowych, w przypadku zabezpiecze艅 w postaci:
1) hipoteki - nie mo偶e by膰 wy偶sza ni偶 wysoko艣膰 dokonanego wpisu do ksi臋gi wieczystej oraz:
a) 50 % warto艣ci ustalonej na podstawie wyceny rzeczoznawcy. Je偶eli wycena rzeczoznawcy nie uwzgl臋dnia wcze艣niej powsta艂ych obci膮偶e艅, warto艣膰 t臋 pomniejsza si臋 najpierw o 艂膮czn膮 kwot臋 tych obci膮偶e艅,
b) 60 % bankowo-hipotecznej warto艣ci nieruchomo艣ci, ustalonej zgodnie z art. 22 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o listach zastawnych i bankach hipotecznych (Dz. U. z 2003 r. Nr 99, poz. 919, z 2005 r. Nr 184, poz. 1539 i Nr 249, poz. 2104 oraz z 2006 r. Nr 157, poz. 1119);
2) przeniesienia prawa w艂asno艣ci rzeczy ruchomej - nie mo偶e by膰 wy偶sza ni偶 50 % warto艣ci sprzeda偶y netto danej rzeczy ruchomej i 50 % pierwotnej wysoko艣ci zabezpieczanej kwoty;
3) przeniesienia prawa w艂asno艣ci papier贸w warto艣ciowych, z wyj膮tkiem emitowanych przez Skarb Pa艅stwa, Narodowy Bank Polski, banki centralne lub rz膮dy pa艅stw b臋d膮cych cz艂onkiem Organizacji Wsp贸艂pracy Gospodarczej i Rozwoju oraz inne banki - nie mo偶e by膰 wy偶sza ni偶 50 % ich warto艣ci godziwej;
4) zastawu na statku morskim lub powietrznym - nie mo偶e by膰 wy偶sza ni偶 50 % wyceny rzeczoznawcy i 50 % pierwotnej wysoko艣ci zabezpieczanej kwoty;
5) zastawu rejestrowego na prawach z papier贸w warto艣ciowych, o kt贸rych mowa w pkt 3 - nie mo偶e by膰 wy偶sza ni偶 50 % ich warto艣ci godziwej;
6) zastawu rejestrowego na rzeczy ruchomej - nie mo偶e by膰 wy偶sza ni偶 50 % warto艣ci sprzeda偶y netto danej rzeczy ruchomej i 50 % pierwotnej wysoko艣ci zabezpieczanej kwoty;
7) gwarancji lub por臋czenia, o kt贸rych mowa w ust. 2 pkt 7 i ust. 3 pkt 11 za艂膮cznika nr 2 do rozporz膮dzenia, oraz o艣wiadczenia patronackiego, o kt贸rym mowa w ust. 3 pkt 25 za艂膮cznika nr 2 do rozporz膮dzenia - 艂膮cznie w stosunku do jednego podmiotu, nie mo偶e by膰 wy偶sza ni偶 15 % aktyw贸w netto wystawcy zabezpieczenia, pomniejszonych o nale偶ne, lecz niewniesione wk艂ady na poczet kapita艂贸w (funduszy) podstawowych oraz o akcje w艂asne, wed艂ug ich warto艣ci godziwej.
3. Limity pomniejszenia kwoty ekspozycji kredytowej okre艣la za艂膮cznik nr 3 do rozporz膮dzenia.
4. Z zastrze偶eniem ust. 5:
1) w przypadku ekspozycji kredytowych zabezpieczonych zabezpieczeniami wymienionymi w ust. 3 pkt 16 za艂膮cznika nr 2 do rozporz膮dzenia - w bankach hipotecznych, oraz zabezpieczeniami wymienionymi w ust. 3 pkt 16 lit. a, b, c, e i f za艂膮cznika nr 2 do rozporz膮dzenia, pod warunkiem 偶e zabezpieczenia te ustanowione s膮 na nieruchomo艣ci mieszkalnej - w pozosta艂ych bankach, kwota, o kt贸r膮 mo偶na pomniejszy膰 podstaw臋 tworzenia rezerw celowych, nie mo偶e by膰 wi臋ksza ni偶 limit pomniejszenia dla poszczeg贸lnych okres贸w op贸藕nienia w sp艂acie, okre艣lony w tabeli nr 1 za艂膮cznika nr 3 do rozporz膮dzenia;
2) w przypadku ekspozycji kredytowych zabezpieczonych zabezpieczeniami, wymienionymi w ust. 3 za艂膮cznika nr 2 do rozporz膮dzenia, z wy艂膮czeniem okre艣lonych w pkt 1, kwota, o kt贸r膮 mo偶na pomniejszy膰 podstaw臋 tworzenia rezerw celowych, nie mo偶e by膰 wi臋ksza ni偶 limit pomniejszenia dla poszczeg贸lnych okres贸w op贸藕nienia w sp艂acie, okre艣lony w tabeli nr 2 za艂膮cznika nr 3 do rozporz膮dzenia.
5. Je偶eli w przypadku ekspozycji kredytowej op贸藕nionej w sp艂acie, terminy (harmonogram) sp艂aty zosta艂y zmienione, to op贸藕nienie w sp艂acie ekspozycji kredytowej liczy si臋 dla cel贸w okre艣lonych w ust. 4 wed艂ug zmienionych termin贸w (zmienionego harmonogramu) sp艂aty, pod warunkiem 偶e zmiana ta zosta艂a dokonana po raz pierwszy. W przypadku kolejnych zmian termin贸w (harmonogramu) sp艂aty, op贸藕nienie w sp艂acie ekspozycji kredytowej liczy si臋 wed艂ug termin贸w (harmonogramu) sp艂aty ustalonych w pierwszej zmianie.
搂 6. W przypadku gdy bank posiada wobec d艂u偶nika ekspozycje kredytowe stanowi膮ce zar贸wno nale偶no艣ci bilansowe, jak i udzielone zobowi膮zania pozabilansowe, je偶eli warunki umowy nie stanowi膮 inaczej, posiadane zabezpieczenia uwzgl臋dnia si臋 w pierwszej kolejno艣ci w ustalaniu podstawy tworzenia rezerwy celowej na nale偶no艣ci bilansowe.
搂 7. Wymagany poziom rezerw celowych na ryzyko zwi膮zane z ekspozycjami kredytowymi:
1) wynikaj膮cymi z po偶yczek i kredyt贸w detalicznych, zaklasyfikowanymi do kategorii "normalne" - pomniejsza si臋 o kwot臋 r贸wn膮 25 % rezerwy na ryzyko og贸lne;
2) zaklasyfikowanymi do kategorii "pod obserwacj膮" - pomniejsza si臋 o kwot臋 r贸wn膮 25 % rezerwy na ryzyko og贸lne.
搂 8. Rezerwy celowe tworzy si臋 w ci臋偶ar koszt贸w.
搂 9. 1. Rezerwy celowe rozwi膮zuje si臋 po wyga艣ni臋ciu przyczyn ich utworzenia.
2. Rezerw臋 celow膮 zmniejsza si臋 odpowiednio do:
1) zmniejszenia si臋 kwoty ekspozycji kredytowej;
2) zmiany kategorii ekspozycji kredytowej na kategori臋 o ni偶szym stopniu ryzyka w wyniku dokonanej klasyfikacji;
3) wzrostu warto艣ci zabezpieczenia pomniejszaj膮cego podstaw臋 tworzenia rezerw celowych;
4) wzrostu warto艣ci rezerwy na ryzyko og贸lne.
3. Ekspozycje kredytowe stanowi膮ce nale偶no艣ci umorzone, przedawnione lub nie艣ci膮galne odpisuje si臋 w ci臋偶ar utworzonych na nie rezerw celowych.
搂 10. 1. Wniosek, o kt贸rym mowa w 搂 2 ust. 5 oraz 搂 3 ust. 3, powinien w szczeg贸lno艣ci zawiera膰:
1) szczeg贸艂owy opis modelu ryzyka kredytowego, w tym w szczeg贸lno艣ci:
a) zasady okre艣lania portfela kredytowego obj臋tego modelem ryzyka kredytowego oraz analiz臋 jego jednorodno艣ci,
b) okre艣lenie rozk艂adu strat w portfelu kredytowym,
c) zasady szacowania parametr贸w rozk艂adu strat na portfelu kredytowym,
d) opis 藕r贸de艂 i metod aktualizacji danych (pr贸ba historyczna) wykorzystywanych do szacowania parametr贸w modelu - prawdopodobie艅stwa przeklasyfikowania ekspozycji kredytowych i ich zmienno艣膰,
e) zasady uwzgl臋dniania zabezpiecze艅 dopuszczonych rozporz膮dzeniem,
f) specyfikacj臋 i weryfikacj臋 za艂o偶e艅 modelu ryzyka kredytowego;
2) za艂o偶enia i opis przyj臋tych zasad weryfikacji historycznej;
3) procedury zarz膮dzania ryzykiem kredytowym w banku;
4) procedury wewn臋trznej kontroli w zarz膮dzaniu ryzykiem kredytowym;
5) przyk艂ad zastosowania modelu ryzyka kredytowego do klasyfikacji ekspozycji kredytowych oraz wyznaczania wymaganego poziomu rezerw celowych za okres poprzedniego kwarta艂u wraz z wynikami weryfikacji historycznej.
2. Wycena warto艣ci bilansowej ekspozycji kredytowych wynikaj膮ca z zastosowania przyj臋tego modelu powinna by膰 zgodna z wycen膮 wynikaj膮c膮 z zastosowania Mi臋dzynarodowych Standard贸w Rachunkowo艣ci.
3. Zezwolenia, o kt贸rych mowa w 搂 2 ust. 5 oraz 搂 3 ust. 3, mog膮:
1) by膰 wydane bezterminowo lub na czas okre艣lony;
2) zosta膰 cofni臋te, je艣li bank nie zapewnia w艂a艣ciwego zarz膮dzania ryzykiem kredytowym, a w szczeg贸lno艣ci, je艣li na podstawie przeprowadzonej weryfikacji stwierdzono, 偶e w okresie ostatnich 12 miesi臋cy rzeczywiste straty s膮 wy偶sze od rezerw celowych obliczonych na podstawie modelu ryzyka kredytowego.
搂 11. W przypadku utworzenia rezerw celowych w wysoko艣ci ni偶szej ni偶 wymagany poziom rezerw celowych, z zastrze偶eniem 搂 2 ust. 5 oraz 搂 3 ust. 3, zarz膮d banku niezw艂ocznie zawiadamia Komisj臋 Nadzoru Finansowego o przyczynach takiego stanu i niezw艂ocznie uzupe艂nia brakuj膮ce rezerwy celowe, przy czym uzupe艂nienie nie mo偶e nast膮pi膰 p贸藕niej ni偶 do ko艅ca danego roku obrotowego.
搂 12. 1. Przy dokonywaniu klasyfikacji ekspozycji kredytowych wobec Skarbu Pa艅stwa, powsta艂ych przed dniem 1 stycznia 2002 r., w przypadku kt贸rych bank zawar艂 z reprezentantem Skarbu Pa艅stwa, na podstawie dotychczasowych przepis贸w, umowy:
1) potwierdzaj膮ce bezsporno艣膰 i wymagalno艣膰 ekspozycji kredytowej oraz
2) okre艣laj膮ce terminy (harmonogramy) sp艂at
- okres op贸藕nienia w sp艂acie kapita艂u lub odsetek liczy si臋 od termin贸w (harmonogramu) sp艂at okre艣lonych w tych umowach.
2. Je偶eli bank nie zawar艂 um贸w, o kt贸rych mowa w ust. 1 pkt 1, ekspozycje kredytowe wobec Skarbu Pa艅stwa, powsta艂e przed dniem 1 stycznia 2002 r., klasyfikuje si臋 jako "stracone".
搂 13. Decyzje Komisji Nadzoru Finansowego dotycz膮ce rezerw celowych, wydane na podstawie dotychczasowych przepis贸w, zachowuj膮 moc do czasu ich wyga艣ni臋cia lub cofni臋cia.
搂 14. Rozporz膮dzenie wchodzi w 偶ycie z dniem 1 stycznia 2009 r.4)
______
1) Minister Finans贸w kieruje dzia艂em administracji rz膮dowej - finanse publiczne, na podstawie 搂 1 ust. 2 pkt 2 rozporz膮dzenia Prezesa Rady Ministr贸w z dnia 16 listopada 2007 r. w sprawie szczeg贸艂owego zakresu dzia艂ania Ministra Finans贸w (Dz. U. Nr 216, poz. 1592).
2) Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zosta艂y og艂oszone w Dz. U. z 2003 r. Nr 60, poz. 535, Nr 124, poz. 1152, Nr 139, poz. 1324 i Nr 229, poz. 2276, z 2004 r. Nr 96, poz. 959, Nr 145, poz. 1535, Nr 146, poz. 1546 i Nr 213, poz. 2155, z 2005 r. Nr 10, poz. 66, Nr 184, poz. 1539 i Nr 267, poz. 2252, z 2006 r. Nr 157, poz. 1119 i Nr 208, poz. 1540 oraz z 2008 r. Nr 63, poz. 393, Nr 144, poz. 900, Nr 171, poz. 1056, Nr 214, poz. 1343 i Nr 223, poz. 1466.
3) Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zosta艂y og艂oszone w Dz. U. z 2002 r. Nr 126, poz. 1070, Nr 141, poz. 1178, Nr 144, poz. 1208, Nr 153, poz. 1271, Nr 169, poz. 1385 i 1387 i Nr 241, poz. 2074, z 2003 r. Nr 50, poz. 424, Nr 60, poz. 535, Nr 65, poz. 594, Nr 228, poz. 2260 i Nr 229, poz. 2276, z 2004 r. Nr 64, poz. 594, Nr 68, poz. 623, Nr 91, poz. 870, Nr 96, poz. 959, Nr 121, poz. 1264, Nr 146, poz. 1546 i Nr 173, poz. 1808, z 2005 r. Nr 83, poz. 719, Nr 85, poz. 727, Nr 167, poz. 1398 i Nr 183, poz. 1538, z 2006 r. Nr 104, poz. 708, Nr 157, poz. 1119, Nr 190, poz. 1401 i Nr 245, poz. 1775, z 2007 r. Nr 42, poz. 272 i Nr 112, poz. 769 oraz z 2008 r. Nr 171, poz. 1056, Nr 192, poz. 1179, Nr 209, poz. 1315 i Nr 231, poz. 1546.
4) Niniejsze rozporz膮dzenie by艂o poprzedzone rozporz膮dzeniem Ministra Finans贸w z dnia 10 grudnia 2003 r. w sprawie zasad tworzenia rezerw na ryzyko zwi膮zane z dzia艂alno艣ci膮 bank贸w (Dz. U. Nr 218, poz. 2147 oraz z 2007 r. Nr 128, poz. 887), kt贸re traci moc z dniem wej艣cia w 偶ycie niniejszego rozporz膮dzenia, stosownie do art. 80 ustawy z dnia 21 lipca 2006 r. o nadzorze nad rynkiem finansowym (Dz. U. Nr 157, poz. 1119, z 2007 r. Nr 42, poz. 272 i Nr 49, poz. 328 oraz z 2008 r. Nr 209, poz. 1317, Nr 228, poz. 1507 i Nr 231, poz. 1546).
ZA艁膭CZNIKI
ZA艁膭CZNIK Nr 1
ZASADY KLASYFIKACJI EKSPOZYCJI KREDYTOWYCH
I. Kryteria klasyfikacji ekspozycji kredytowych
1. Ekspozycje kredytowe klasyfikuje si臋 zgodnie z cz臋艣ci膮 II niniejszego za艂膮cznika na podstawie:
1) kryterium terminowo艣ci sp艂aty kapita艂u lub odsetek w odniesieniu do:
a) ekspozycji kredytowych wobec Skarbu Pa艅stwa,
b) ekspozycji kredytowych wobec os贸b fizycznych, udzielonych na cele niezwi膮zane z dzia艂alno艣ci膮 gospodarcz膮 lub prowadzeniem gospodarstwa rolnego;
2) w odniesieniu do pozosta艂ych ekspozycji kredytowych, dw贸ch niezale偶nych od siebie kryteri贸w:
a) terminowo艣ci sp艂aty kapita艂u lub odsetek,
b) sytuacji ekonomiczno-finansowej d艂u偶nika.
2. Ocena sytuacji ekonomiczno-finansowej d艂u偶nika, odpowiednio do jego statusu, powinna w szczeg贸lno艣ci uwzgl臋dnia膰:
1) mierniki ilo艣ciowe, do kt贸rych zalicza si臋 zw艂aszcza:
a) wska藕niki efektywno艣ci dzia艂ania (np. rentowno艣膰, zyskowno艣膰 kapita艂u),
b) wska藕niki p艂ynno艣ci,
c) wska藕niki rotacji maj膮tku obrotowego i zobowi膮za艅 bie偶膮cych,
d) wska藕niki struktury bilansu (np. wska藕niki zad艂u偶enia i mo偶liwo艣ci obs艂ugi d艂ugu),
e) wsp贸艂czynnik wyp艂acalno艣ci (w przypadku bank贸w) i stopie艅 pokrycia 艣rodkami w艂asnymi marginesu wyp艂acalno艣ci oraz pokrycia kapita艂u gwarancyjnego (w przypadku zak艂ad贸w ubezpiecze艅);
2) mierniki jako艣ciowe, do kt贸rych zalicza si臋 zw艂aszcza:
a) jako艣膰 zarz膮dzania (ocena kadry kierowniczej),
b) stopie艅 zale偶no艣ci od rynku,
c) stopie艅 zale偶no艣ci od dotacji rz膮dowych, zam贸wie艅 rz膮dowych, kilku du偶ych dostawc贸w lub odbiorc贸w,
d) stopie艅 zale偶no艣ci od innych podmiot贸w grupy;
3) dost臋pne oceny uznanych agencji ratingowych, odnosz膮ce si臋 zar贸wno do d艂u偶nika, jak i pa艅stwa jego pochodzenia.
3. W przypadku ekspozycji kredytowych:
1) wynikaj膮cych z nabycia przez bank czek贸w, weksli oraz wierzytelno艣ci z prawem regresu - ocen臋 sytuacji ekonomiczno-finansowej d艂u偶nika mo偶na zast膮pi膰 ocen膮 sytuacji ekonomiczno-finansowej wierzyciela;
2) w cz臋艣ci zabezpieczonej zabezpieczeniami wymienionymi w ust. 2 za艂膮cznika nr 2 do rozporz膮dzenia - ocen臋 sytuacji ekonomiczno-finansowej d艂u偶nika mo偶na zast膮pi膰 ocen膮 sytuacji ekonomiczno-finansowej wystawcy zabezpieczenia lub banku b臋d膮cego emitentem papier贸w warto艣ciowych albo zaanga偶owanego z tytu艂u operacji rozliczeniowych, kt贸re stanowi膮 podstaw臋 zabezpieczenia ekspozycji kredytowych; zabezpieczenia te uwzgl臋dnia si臋, stosuj膮c odpowiednio zasady okre艣lone w 搂 5 rozporz膮dzenia;
3) wynikaj膮cych z finansowania projekt贸w inwestycyjnych, prowadzonych w ramach powo艂anych do tego celu odr臋bnych sp贸艂ek prawa handlowego - ocen臋 sytuacji ekonomiczno-finansowej d艂u偶nika mo偶na zast膮pi膰 ocen膮 struktury prawno-finansowej projektu inwestycyjnego, bior膮c pod uwag臋 zawarte i obowi膮zuj膮ce umowy i wi膮偶膮ce o艣wiadczenia minimalizuj膮ce poszczeg贸lne rodzaje ryzyka projektu, ze szczeg贸lnym uwzgl臋dnieniem za艂o偶e艅 finansowych projektu, kt贸re stanowi艂y podstaw臋 zaanga偶owania banku z tytu艂u ekspozycji kredytowej.
4. Niezale偶nie od przepisu cz臋艣ci II ust. 1 niniejszego za艂膮cznika ekspozycje kredytowe, o kt贸rych mowa w cz臋艣ci II ust. 1 pkt 3 i 4, w cz臋艣ci zabezpieczonej zabezpieczeniami, o kt贸rych mowa w ust. 1 za艂膮cznika nr 2 do rozporz膮dzenia, mog膮 by膰 klasyfikowane jako ekspozycje kredytowe "normalne"; zabezpieczenia te uwzgl臋dnia si臋, stosuj膮c odpowiednio zasady okre艣lone w 搂 5 rozporz膮dzenia.
II. Klasyfikacja ekspozycji kredytowych
1. Z zastrze偶eniem cz臋艣ci I ust. 4, ekspozycje kredytowe klasyfikuje si臋 do nast臋puj膮cych kategorii:
1) w przypadku ekspozycji wobec Skarbu Pa艅stwa:
a) ekspozycje kredytowe "normalne" - obejmuj膮ce ekspozycje kredytowe, w przypadku kt贸rych op贸藕nienie w sp艂acie kapita艂u lub odsetek w stosunku do terminu (harmonogramu) sp艂at okre艣lonego w momencie powstania zobowi膮zania Skarbu Pa艅stwa nie przekracza jednego roku,
b) ekspozycje kredytowe "w膮tpliwe" - obejmuj膮ce:
鈥 ekspozycje kredytowe, w przypadku kt贸rych op贸藕nienie w sp艂acie kapita艂u lub odsetek w stosunku do terminu (harmonogramu) sp艂at okre艣lonego w momencie powstania zobowi膮zania Skarbu Pa艅stwa przekracza jeden rok i nie przekracza 2 lat,
鈥 ekspozycje kredytowe o nieokre艣lonym terminie (harmonogramie) p艂atno艣ci, dla kt贸rych okres od momentu powstania zobowi膮zania Skarbu Pa艅stwa do momentu klasyfikacji nie przekracza jednego roku,
c) ekspozycje kredytowe "stracone" - obejmuj膮ce:
鈥 ekspozycje kredytowe, w przypadku kt贸rych op贸藕nienie w sp艂acie kapita艂u lub odsetek w stosunku do terminu (harmonogramu) sp艂at okre艣lonego w momencie powstania zobowi膮zania Skarbu Pa艅stwa przekracza 2 lata,
鈥 ekspozycje kredytowe o nieokre艣lonym terminie (harmonogramie) p艂atno艣ci, dla kt贸rych okres od momentu powstania zobowi膮zania Skarbu Pa艅stwa do momentu klasyfikacji przekracza jeden rok,
鈥 wszelkie ekspozycje kredytowe sporne;
2) w przypadku ekspozycji kredytowych wynikaj膮cych z po偶yczek i kredyt贸w detalicznych:
a) ekspozycje kredytowe "normalne" - obejmuj膮ce ekspozycje, w przypadku kt贸rych op贸藕nienie w sp艂acie kapita艂u lub odsetek nie przekracza 6 miesi臋cy,
b) ekspozycje kredytowe "stracone" - obejmuj膮ce:
鈥 ekspozycje, w przypadku kt贸rych op贸藕nienie w sp艂acie kapita艂u lub odsetek przekracza 6 miesi臋cy,
鈥 ekspozycje kredytowe wobec d艂u偶nik贸w, przeciwko kt贸rym bank z艂o偶y艂 wniosek o wszcz臋cie post臋powania egzekucyjnego,
鈥 ekspozycje kredytowe kwestionowane przez d艂u偶nik贸w na drodze post臋powania s膮dowego,
鈥 ekspozycje kredytowe wobec d艂u偶nik贸w, kt贸rych miejsce pobytu jest nieznane i kt贸rych maj膮tek nie zosta艂 ujawniony;
3) w przypadku pozosta艂ych ekspozycji kredytowych wobec os贸b fizycznych, udzielonych na cele niezwi膮zane z dzia艂alno艣ci膮 gospodarcz膮 lub prowadzeniem gospodarstwa rolnego:
a) ekspozycje kredytowe "normalne" - obejmuj膮ce ekspozycje kredytowe, w przypadku kt贸rych op贸藕nienie w sp艂acie kapita艂u lub odsetek nie przekracza miesi膮ca,
b) ekspozycje kredytowe "pod obserwacj膮" - obejmuj膮ce ekspozycje kredytowe, w przypadku kt贸rych op贸藕nienie w sp艂acie kapita艂u lub odsetek przekracza miesi膮c i nie przekracza 3 miesi臋cy,
c) ekspozycje kredytowe "poni偶ej standardu" - obejmuj膮ce ekspozycje kredytowe, w przypadku kt贸rych op贸藕nienie w sp艂acie kapita艂u lub odsetek przekracza 3 miesi膮ce i nie przekracza 6 miesi臋cy,
d) ekspozycje kredytowe "w膮tpliwe" - obejmuj膮ce ekspozycje kredytowe, w przypadku kt贸rych op贸藕nienie w sp艂acie kapita艂u lub odsetek przekracza 6 miesi臋cy i nie przekracza 12 miesi臋cy,
e) ekspozycje kredytowe "stracone" - obejmuj膮ce:
鈥 ekspozycje kredytowe, w przypadku kt贸rych op贸藕nienie w sp艂acie kapita艂u lub odsetek przekracza 12 miesi臋cy,
鈥 ekspozycje kredytowe wobec d艂u偶nik贸w, przeciwko kt贸rym bank z艂o偶y艂 wniosek o wszcz臋cie post臋powania egzekucyjnego,
鈥 ekspozycje kredytowe kwestionowane przez d艂u偶nik贸w na drodze post臋powania s膮dowego,
鈥 ekspozycje kredytowe wobec d艂u偶nik贸w, kt贸rych miejsce pobytu jest nieznane i kt贸rych maj膮tek nie zosta艂 ujawniony;
4) w przypadku pozosta艂ych ekspozycji kredytowych:
a) ekspozycje kredytowe "normalne" - obejmuj膮ce ekspozycje kredytowe, w przypadku kt贸rych op贸藕nienie w sp艂acie kapita艂u lub odsetek nie przekracza miesi膮ca, a sytuacja ekonomiczno-finansowa d艂u偶nik贸w nie budzi obaw,
b) ekspozycje kredytowe "pod obserwacj膮" - obejmuj膮ce ekspozycje kredytowe:
鈥 w przypadku kt贸rych op贸藕nienie w sp艂acie kapita艂u lub odsetek przekracza miesi膮c i nie przekracza 3 miesi臋cy, a sytuacja ekonomiczno-finansowa d艂u偶nik贸w nie budzi obaw, lub
鈥 kt贸re ze wzgl臋du na ryzyko regionu, pa艅stwa, bran偶y, grupy klient贸w, grupy produkt贸w wymagaj膮 szczeg贸lnej uwagi. Opr贸cz wymienionych, bank mo偶e dodatkowo ustali膰 inne kryteria klasyfikacji do kategorii "pod obserwacj膮",
c) ekspozycje kredytowe "poni偶ej standardu" - obejmuj膮ce:
鈥 ekspozycje kredytowe, w przypadku kt贸rych op贸藕nienie w sp艂acie kapita艂u lub odsetek przekracza 3 miesi膮ce i nie przekracza 6 miesi臋cy,
鈥 ekspozycje kredytowe wobec d艂u偶nik贸w, kt贸rych sytuacja ekonomiczno-finansowa mo偶e stanowi膰 zagro偶enie terminowej sp艂aty ekspozycji,
d) ekspozycje kredytowe "w膮tpliwe" - obejmuj膮ce:
鈥 ekspozycje kredytowe, w przypadku kt贸rych op贸藕nienie w sp艂acie kapita艂u lub odsetek przekracza 6 miesi臋cy i nie przekracza 12 miesi臋cy,
鈥 ekspozycje kredytowe wobec d艂u偶nik贸w, kt贸rych sytuacja ekonomiczno-finansowa ulega znacznemu pogorszeniu, a zw艂aszcza gdy ponoszone straty w spos贸b istotny naruszaj膮 ich kapita艂y (aktywa netto),
e) ekspozycje kredytowe "stracone" - obejmuj膮ce:
鈥 ekspozycje kredytowe, w przypadku kt贸rych op贸藕nienie w sp艂acie kapita艂u lub odsetek przekracza 12 miesi臋cy,
鈥 ekspozycje kredytowe wobec d艂u偶nik贸w, kt贸rych sytuacja ekonomiczno-finansowa pogorszy艂a si臋 w spos贸b nieodwracalnie uniemo偶liwiaj膮cy sp艂acenie d艂ugu,
鈥 ekspozycje kredytowe wobec d艂u偶nik贸w, w stosunku do kt贸rych og艂oszono upad艂o艣膰 lub w stosunku do kt贸rych nast膮pi艂o otwarcie likwidacji, z wyj膮tkiem gdy nast臋puje ona na podstawie przepis贸w o komercjalizacji i prywatyzacji,
鈥 ekspozycje kredytowe wobec d艂u偶nik贸w, przeciwko kt贸rym bank z艂o偶y艂 wniosek o wszcz臋cie post臋powania egzekucyjnego,
鈥 ekspozycje kredytowe kwestionowane przez d艂u偶nik贸w na drodze post臋powania s膮dowego,
鈥 ekspozycje kredytowe wobec d艂u偶nik贸w, kt贸rych miejsce pobytu jest nieznane i kt贸rych maj膮tek nie zosta艂 ujawniony.
2. Przegl膮d贸w i klasyfikacji ekspozycji kredytowych dokonuje si臋 wed艂ug danych aktualnych na dzie艅 przeprowadzania klasyfikacji.
3. Op贸藕nienie w sp艂acie cz臋艣ci nale偶nej raty kapita艂owej lub odsetkowej, w kwocie nieprzekraczaj膮cej 200 z艂, nie wymaga przeklasyfikowania ekspozycji kredytowej do wy偶szej kategorii ryzyka.
4. Je偶eli bank posiada wi臋cej ni偶 jedn膮 ekspozycj臋 kredytow膮 wobec jednego d艂u偶nika, wszystkie ekspozycje kredytowe wobec tego d艂u偶nika klasyfikuje si臋 do najwy偶szej kategorii ryzyka spo艣r贸d kategorii przypisanych tym ekspozycjom, przy czym:
1) zasady tej nie stosuje si臋 w przypadku, gdy ekspozycja kredytowa zaklasyfikowana zosta艂a z uwzgl臋dnieniem zasad okre艣lonych w cz臋艣ci I ust. 3 pkt 1 i 2 oraz ust. 4 niniejszego za艂膮cznika;
2) zmiana klasyfikacji kredytu detalicznego (po偶yczki detalicznej) nie wp艂ywa na klasyfikacj臋 kredytu mieszkaniowego (po偶yczki mieszkaniowej) lub kredytu hipotecznego (po偶yczki hipotecznej) oraz zmiana klasyfikacji kredytu mieszkaniowego (po偶yczki mieszkaniowej) lub kredytu hipotecznego (po偶yczki hipotecznej) nie wp艂ywa na klasyfikacj臋 kredytu detalicznego (po偶yczki detalicznej).
5. W przypadku ekspozycji kredytowych, kt贸rych sp艂ata jest uzale偶niona od podmiot贸w innych ni偶 d艂u偶nik (w szczeg贸lno艣ci nale偶no艣ci z tytu艂u 艣rodk贸w pieni臋偶nych wp艂acanych na zabezpieczenie zobowi膮za艅 os贸b trzecich), kryterium sytuacji ekonomiczno-finansowej stosuje si臋 w odniesieniu do tego spo艣r贸d tych podmiot贸w i d艂u偶nika, kt贸rego sytuacja ekonomiczno-finansowa jest najgorsza.
6. W przypadku ekspozycji kredytowych stanowi膮cych zobowi膮zania solidarne os贸b trzecich, kryterium sytuacji ekonomiczno-finansowej stosuje si臋 w odniesieniu do tej z nich, kt贸rej sytuacja ekonomiczno-finansowa jest najlepsza.
III. Zmiana klasyfikacji ekspozycji kredytowych
1. Ekspozycje kredytowe, w tym tak偶e ekspozycje kredytowe, kt贸rych warunki sp艂aty zosta艂y zmienione w wyniku podpisania nowych um贸w, mog膮 by膰, z zastrze偶eniem ust. 2, przeniesione do kolejnej kategorii o ni偶szym stopniu ryzyka:
1) nie wcze艣niej ni偶 po up艂ywie 3 miesi臋cy terminowej obs艂ugi zad艂u偶enia (sp艂at rat kapita艂owych i odsetek) - w przypadku ekspozycji kredytowych wobec os贸b fizycznych;
2) po odzyskaniu przez d艂u偶nika pe艂nej zdolno艣ci kredytowej, jednak nie wcze艣niej ni偶 po up艂ywie 3 miesi臋cy terminowej obs艂ugi zad艂u偶enia (sp艂at rat kapita艂owych i odsetek) - w przypadku pozosta艂ych ekspozycji kredytowych.
2. Ekspozycje kredytowe wynikaj膮ce z nale偶no艣ci od Skarbu Pa艅stwa mog膮 by膰 przeniesione bezpo艣rednio do kategorii "normalne" po ca艂kowitym sp艂aceniu wszystkich zapad艂ych rat kapita艂owych i odsetkowych.
IV. Cz臋stotliwo艣膰 przegl膮d贸w i klasyfikacji ekspozycji kredytowych
1. Z zastrze偶eniem ust. 2, przegl膮d贸w i klasyfikacji ekspozycji kredytowych dokonuje si臋 co najmniej raz na koniec ka偶dego kwarta艂u.
2. Kryterium sytuacji ekonomiczno-finansowej d艂u偶nika stosuje si臋 co najmniej raz na rok - na koniec dowolnego kwarta艂u, w przypadku ekspozycji kredytowych spe艂niaj膮cych 艂膮cznie nast臋puj膮ce warunki:
1) ekspozycja jest zaklasyfikowana do kategorii "normalne";
2) kwota ekspozycji 艂膮cznie z innymi ekspozycjami banku wobec tego podmiotu nie przekracza r贸wnowarto艣ci w z艂otych kwoty 1 mln euro, obliczonej wed艂ug kursu 艣redniego ustalonego przez Narodowy Bank Polski obowi膮zuj膮cego na dzie艅 dokonywania klasyfikacji;
3) kwota ekspozycji 艂膮cznie z innymi ekspozycjami banku wobec tego podmiotu nie przekracza 10 % funduszy w艂asnych banku.
ZA艁膭CZNIK Nr 2
WYKAZ ZABEZPIECZE艃 EKSPOZYCJI KREDYTOWYCH
1. Zabezpieczenia umo偶liwiaj膮ce zaklasyfikowanie ekspozycji kredytowej do kategorii "normalne":
1) gwarancja lub por臋czenie Skarbu Pa艅stwa, Narodowego Banku Polskiego lub Bankowego Funduszu Gwarancyjnego;
2) gwarancja lub por臋czenie banku centralnego lub rz膮du pa艅stwa b臋d膮cego cz艂onkiem Organizacji Wsp贸艂pracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD);
3) gwarancja lub por臋czenie pa艅stwowej osoby prawnej, z wy艂膮czeniem bank贸w i zak艂ad贸w ubezpiecze艅, uprawnionej na podstawie odr臋bnych przepis贸w do ich udzielania w ramach realizacji powierzonych jej zada艅 pa艅stwowych w przypadku, gdy w bud偶ecie pa艅stwa okre艣lono 藕r贸d艂a sfinansowania ewentualnych zobowi膮za艅;
4) wp艂ata okre艣lonej kwoty w z艂otych lub w innej walucie wymienialnej na rachunek banku, spe艂niaj膮ca warunki okre艣lone w art. 102 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Prawo bankowe, przy czym przeliczenia na z艂ote nale偶y dokona膰 wed艂ug kursu 艣redniego ustalonego przez Narodowy Bank Polski na dzie艅 dokonywania klasyfikacji;
5) zastaw rejestrowy na prawach z papier贸w warto艣ciowych emitowanych przez:
a) Skarb Pa艅stwa lub Narodowy Bank Polski,
b) banki centralne lub rz膮dy pa艅stw b臋d膮cych cz艂onkiem OECD
- wed艂ug ich warto艣ci godziwej;
6) przeniesienie na bank, do czasu sp艂aty zad艂u偶enia wraz z nale偶nymi odsetkami i prowizj膮, prawa w艂asno艣ci papier贸w warto艣ciowych emitowanych przez:
a) Skarb Pa艅stwa lub Narodowy Bank Polski,
b) banki centralne lub rz膮dy pa艅stw b臋d膮cych cz艂onkiem OECD
- wed艂ug ich warto艣ci godziwej.
2. Zabezpieczenia umo偶liwiaj膮ce zast膮pienie oceny sytuacji ekonomiczno-finansowej d艂u偶nika ocen膮 sytuacji ekonomiczno-finansowej wystawcy zabezpieczenia lub banku b臋d膮cego emitentem papier贸w warto艣ciowych albo zaanga偶owanego z tytu艂u operacji rozliczeniowych, kt贸re stanowi膮 podstaw臋 zabezpieczenia ekspozycji kredytowych:
1) gwarancja lub por臋czenie banku maj膮cego siedzib臋 w pa艅stwie b臋d膮cym cz艂onkiem OECD;
2) przelew wierzytelno艣ci z akredytywy zabezpieczaj膮cej (akredytywa typu stand-by) otwartej lub potwierdzonej przez bank maj膮cy siedzib臋 w pa艅stwie b臋d膮cym cz艂onkiem OECD;
3) umowa ubezpieczenia eksportowego lub gwarancja ubezpieczeniowa Korporacji Ubezpiecze艅 Kredyt贸w Eksportowych S.A., obj臋ta w spos贸b bezpo艣redni lub po艣redni systemem gwarantowania wyp艂at przez Skarb Pa艅stwa, zawarta lub udzielona na podstawie przepis贸w o gwarantowanych przez Skarb Pa艅stwa ubezpieczeniach eksportowych, dla okre艣lonej umowy dotycz膮cej ekspozycji kredytowych - do wysoko艣ci iloczynu procentu, w jakim ryzyko wyst膮pienia zdarzenia obj臋te jest ochron膮 ubezpieczeniow膮 lub gwarancyjn膮, i sumy odpowiednio ubezpieczenia lub gwarancji, je偶eli konieczno艣膰 tworzenia rezerw celowych jest nast臋pstwem zdarze艅 obj臋tych tym ubezpieczeniem lub gwarancj膮;
4) gwarancja lub por臋czenie Banku Gospodarstwa Krajowego ze 艣rodk贸w Krajowego Funduszu Por臋cze艅 Kredytowych, udzielona na podstawie przepis贸w o por臋czeniach i gwarancjach udzielanych przez Skarb Pa艅stwa oraz niekt贸re osoby prawne;
5) gwarancja lub por臋czenie Banku Gospodarstwa Krajowego ze 艣rodk贸w Funduszu Por臋cze艅 Unijnych, udzielona na podstawie przepis贸w o Funduszu Por臋cze艅 Unijnych;
6) gwarancja lub por臋czenie jednostki samorz膮du terytorialnego Rzeczypospolitej Polskiej, przy czym uwzgl臋dniana kwota zabezpieczenia powinna wynika膰 z uchwa艂y w艂a艣ciwego organu jednostki samorz膮du terytorialnego;
7) gwarancja lub por臋czenie podmiotu, innego ni偶 podmioty okre艣lone w pkt 1, 3, 4 i 6;
8) przeniesienie na bank, do czasu sp艂aty zad艂u偶enia wraz z nale偶nymi odsetkami i prowizj膮, prawa w艂asno艣ci bankowych papier贸w warto艣ciowych emitowanych przez inne banki - wed艂ug ich warto艣ci godziwej;
9) zastaw rejestrowy na prawach z papier贸w warto艣ciowych, o kt贸rych mowa w pkt 8 - wed艂ug ich warto艣ci godziwej.
3. Zabezpieczenia umo偶liwiaj膮ce pomniejszenie podstawy tworzenia rezerw celowych:
1) gwarancja lub por臋czenie Skarbu Pa艅stwa, Narodowego Banku Polskiego lub Bankowego Funduszu Gwarancyjnego;
2) gwarancja lub por臋czenie banku centralnego lub rz膮du pa艅stwa b臋d膮cego cz艂onkiem OECD;
3) gwarancja lub por臋czenie banku maj膮cego siedzib臋 w pa艅stwie b臋d膮cym cz艂onkiem OECD w przypadku, gdy sytuacja ekonomiczno-finansowa tego banku nie budzi obaw;
4) gwarancja lub por臋czenie pa艅stwowej osoby prawnej, z wy艂膮czeniem bank贸w i zak艂ad贸w ubezpiecze艅, uprawnionej na podstawie odr臋bnych przepis贸w do ich udzielania w ramach realizacji powierzonych jej zada艅 pa艅stwowych w przypadku, gdy w bud偶ecie pa艅stwa okre艣lono 藕r贸d艂a sfinansowania ewentualnych zobowi膮za艅;
5) przelew wierzytelno艣ci z akredytywy zabezpieczaj膮cej (akredytywa typu stand-by) otwartej lub potwierdzonej przez bank pa艅stwa b臋d膮cego cz艂onkiem OECD w przypadku, gdy sytuacja ekonomiczno-finansowa tego banku nie budzi obaw;
6) umowa ubezpieczenia eksportowego lub gwarancja ubezpieczeniowa Korporacji Ubezpiecze艅 Kredyt贸w Eksportowych S.A., obj臋ta w spos贸b bezpo艣redni lub po艣redni systemem gwarantowania wyp艂at przez Skarb Pa艅stwa, zawarta lub udzielona na podstawie przepis贸w o gwarantowanych przez Skarb Pa艅stwa ubezpieczeniach eksportowych, dla okre艣lonej umowy dotycz膮cej ekspozycji kredytowych - do wysoko艣ci iloczynu procentu, w jakim ryzyko wyst膮pienia zdarzenia obj臋te jest ochron膮 ubezpieczeniow膮 lub gwarancyjn膮, i sumy odpowiednio ubezpieczenia lub gwarancji, je偶eli konieczno艣膰 tworzenia rezerw celowych jest nast臋pstwem zdarze艅 obj臋tych tym ubezpieczeniem lub gwarancj膮;
7) cesja praw do 艣wiadcze艅 wynikaj膮cych z um贸w ubezpieczenia eksportowego lub cesja praw wynikaj膮cych z gwarancji ubezpieczeniowych, obj臋ta w spos贸b bezpo艣redni lub po艣redni systemem gwarantowania wyp艂at przez Skarb Pa艅stwa, zawartych lub udzielonych na podstawie przepis贸w o gwarantowanych przez Skarb Pa艅stwa ubezpieczeniach eksportowych - do wysoko艣ci iloczynu procentu, w jakim ryzyko wyst膮pienia zdarzenia obj臋te jest ochron膮 ubezpieczeniow膮 lub gwarancyjn膮, i sumy odpowiednio ubezpieczenia lub gwarancji, je偶eli konieczno艣膰 tworzenia rezerw celowych jest nast臋pstwem zdarze艅 obj臋tych tym ubezpieczeniem lub gwarancj膮;
8) gwarancja lub por臋czenie Banku Gospodarstwa Krajowego ze 艣rodk贸w Krajowego Funduszu Por臋cze艅 Kredytowych udzielona na podstawie przepis贸w o por臋czeniach i gwarancjach udzielanych przez Skarb Pa艅stwa oraz niekt贸re osoby prawne;
9) gwarancja lub por臋czenie Banku Gospodarstwa Krajowego ze 艣rodk贸w Funduszu Por臋cze艅 Unijnych udzielona na podstawie przepis贸w o Funduszu Por臋cze艅 Unijnych;
10) gwarancja lub por臋czenie jednostki samorz膮du terytorialnego Rzeczypospolitej Polskiej o dobrej sytuacji ekonomiczno-finansowej, przy czym uwzgl臋dniana kwota zabezpieczenia powinna wynika膰 z uchwa艂y w艂a艣ciwego organu jednostki samorz膮du terytorialnego;
11) gwarancja lub por臋czenie podmiotu o dobrej sytuacji ekonomiczno-finansowej, innego ni偶 podmioty okre艣lone w pkt 1-4, 6, 8 i 10;
12) wp艂ata okre艣lonej kwoty w z艂otych lub w innej walucie wymienialnej na rachunek banku, spe艂niaj膮ca warunki okre艣lone w art. 102 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Prawo bankowe, przy czym przeliczenia na z艂ote nale偶y dokona膰 wed艂ug kursu 艣redniego ustalonego przez Narodowy Bank Polski na dzie艅 dokonywania klasyfikacji;
13) zastaw rejestrowy na wierzytelno艣ci z rachunku lokaty z艂o偶onej w:
a) banku posiadaj膮cym ekspozycj臋 kredytow膮 lub
b) banku maj膮cym siedzib臋 w pa艅stwie b臋d膮cym cz艂onkiem OECD w przypadku, gdy sytuacja ekonomiczno-finansowa tego banku nie budzi obaw
- wraz z o艣wiadczeniem o blokadzie lokaty oraz pe艂nomocnictwem do pobrania 艣rodk贸w z rachunku lokaty;
14) przelew wierzytelno艣ci z rachunku lokaty z艂o偶onej w banku innym ni偶 bank posiadaj膮cy nale偶no艣膰 lub udzielone zobowi膮zanie pozabilansowe, wraz z o艣wiadczeniem o blokadzie lokaty oraz pe艂nomocnictwem do pobrania 艣rodk贸w z rachunku lokaty;
15) blokada rachunku lokaty z艂o偶onej w banku posiadaj膮cym ekspozycj臋 kredytow膮 wraz z pe艂nomocnictwem do pobrania 艣rodk贸w z rachunku lokaty;
16) hipoteka powsta艂a na:
a) nieruchomo艣ci,
b) u偶ytkowaniu wieczystym,
c) w艂asno艣ciowym sp贸艂dzielczym prawie do lokalu mieszkalnego,
d) sp贸艂dzielczym prawie do lokalu u偶ytkowego,
e) prawie do domu jednorodzinnego w sp贸艂dzielni mieszkaniowej,
f) prawie do lokalu mieszkalnego w domu budowanym przez sp贸艂dzielni臋 mieszkaniow膮 w celu przeniesienia jej w艂asno艣ci na cz艂onka;
17) przeniesienie na bank, do czasu sp艂aty zad艂u偶enia wraz z nale偶nymi odsetkami i prowizj膮, prawa w艂asno艣ci:
a) papier贸w warto艣ciowych emitowanych przez Skarb Pa艅stwa lub Narodowy Bank Polski,
b) papier贸w warto艣ciowych emitowanych przez banki centralne lub rz膮dy pa艅stw b臋d膮cych cz艂onkiem OECD,
c) bankowych papier贸w warto艣ciowych emitowanych przez inne banki
- wed艂ug ich warto艣ci godziwej;
18) zastaw rejestrowy na prawach z papier贸w warto艣ciowych, o kt贸rych mowa w pkt 17, wed艂ug ich warto艣ci godziwej;
19) przeniesienie na bank, do czasu sp艂aty zad艂u偶enia wraz z nale偶nymi odsetkami i prowizj膮, prawa w艂asno艣ci papier贸w warto艣ciowych, niewymienionych w pkt 17, b臋d膮cych w obrocie gie艂dowym w pa艅stwach b臋d膮cych cz艂onkiem OECD;
20) zastaw rejestrowy na prawach z papier贸w warto艣ciowych, o kt贸rych mowa w pkt 19;
21) zastaw na statku morskim wpisanym do rejestru okr臋towego (hipoteka morska);
22) zastaw na statku powietrznym wpisanym do rejestru pa艅stwowego statk贸w powietrznych z odpowiednim zastosowaniem art. 11 ustawy z dnia 3 lipca 2002 r. - Prawo lotnicze (Dz. U. z 2006 r. Nr 100, poz. 696, z p贸藕n. zm.1));
23) przeniesienie na bank przez d艂u偶nika, do czasu sp艂aty zad艂u偶enia wraz z nale偶nymi odsetkami i prowizj膮, prawa w艂asno艣ci rzeczy ruchomej, na warunkach okre艣lonych przez strony w umowie;
24) zastaw rejestrowy na rzeczy ruchomej;
25) o艣wiadczenie patronackie, zawieraj膮ce zobowi膮zanie wystawcy do podj臋cia dzia艂a艅 wobec d艂u偶nika, maj膮cych na celu utrzymanie terminowej obs艂ugi ekspozycji kredytowej banku oraz utrzymanie niebudz膮cej obaw sytuacji ekonomiczno-finansowej d艂u偶nika, pod warunkiem 偶e:
a) bank posiada opini臋 prawn膮 potwierdzaj膮c膮 mo偶liwo艣膰 i skuteczno艣膰 dochodzenia ewentualnych roszcze艅 wobec wystawcy o艣wiadczenia,
b) zobowi膮zanie ci膮偶膮ce na wystawcy o艣wiadczenia jest uj臋te w jego ksi臋gach;
26) ubezpieczenie ekspozycji kredytowej w zak艂adzie ubezpiecze艅 maj膮cym siedzib臋 w pa艅stwie b臋d膮cym cz艂onkiem OECD w przypadku, gdy sytuacja ekonomiczno-finansowa zak艂adu ubezpiecze艅 nie budzi obaw;
27) bezwarunkowa cesja wierzytelno艣ci od kontrahent贸w maj膮cych siedzib臋 w pa艅stwach OECD, w przypadku gdy:
- wierzytelno艣膰 jest bezsporna i nieprzeterminowana oraz
- kontrahent posiada rating uznanej agencji na poziomie inwestycyjnym.
______
1) Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zosta艂y og艂oszone w Dz. U. z 2006 r. Nr 104, poz. 708 i 711, Nr 141, poz. 1008, Nr 170, poz. 1217 i Nr 249, poz. 1829, z 2007 r. Nr 50, poz. 331 i Nr 82, poz. 558 oraz z 2008 r. Nr 97, poz. 625, Nr 144, poz. 901, Nr 177, poz. 1095, Nr 180, poz. 1113 i Nr 227, poz. 1505.
ZA艁膭CZNIK Nr 3
LIMITY POMNIEJSZENIA KWOTY EKSPOZYCJI KREDYTOWEJ
Tabela nr 1
Limit pomniejszenia ekspozycji kredytowych, o kt贸rych mowa w 搂 5 ust. 4 pkt 1 rozporz膮dzenia
Limit pomniejszenia w % kwoty ekspozycji kredytowej
|
Okres op贸藕nienia w sp艂acie w miesi膮cach
|
100
|
nie wi臋cej ni偶 51
|
75
|
powy偶ej 51 i nie wi臋cej ni偶 54
|
50
|
powy偶ej 54 i nie wi臋cej ni偶 57
|
25
|
powy偶ej 57 i nie wi臋cej ni偶 60
|
0
|
powy偶ej 60
|
Tabela nr 2
Limit pomniejszenia ekspozycji kredytowych, o kt贸rych mowa w 搂 5 ust. 4 pkt 2 rozporz膮dzenia
Limit pomniejszenia w % kwoty ekspozycji kredytowej
|
Okres op贸藕nienia w sp艂acie w miesi膮cach
|
100
|
nie wi臋cej ni偶 27
|
75
|
powy偶ej 27 i nie wi臋cej ni偶 30
|
50
|
powy偶ej 30 i nie wi臋cej ni偶 33
|
25
|
powy偶ej 33 i nie wi臋cej ni偶 36
|
0
|
powy偶ej 36
|