Liczba przyjaciół jako wskaźnik dobrostanu psychicznego i poczucia własnej wartości w populacji smoków

Agata Zabłocka-Bursa^*

^*Szkoła Wyższa Psychologii Społecznej

Abstrakt

Artykuł jest próbą odpowiedzi na pytanie, czy liczba przyjaciół w społeczności smoczej wpływa na dobrostan psychiczny i poczucie własnej wartości smoków. W tym celu starano się bliżej przyjrzeć populacji smoków oraz przeprowadzono badania na 100-osobniczej próbie smoków. Do badania zaproszono 48 samców, 48 samic i cztery obojnaki; smoki różniących się pochodzeniem, gatunkiem i przynależnością etniczną. Wyniki pokazują, że liczba przyjaciół różnicuje zarówno poziom dobrostanu psychicznego, jak i poczucia własnej wartości smoków. Uzyskane wyniki stanowią przesłankę do lepszego traktowania smoków.

Słowa kluczowe: smoki, dobrostan psychiczny, poczucie własnej wartości

Wprowadzenie

Na świecie istnieje wiele dziwnych stworzeń. Wśród nich prym wiodą skrzaty, krasnoludki (Konopnicka, 1896), krasnoludy (np.: Tolkien 1966; Pratchett i Briggs, 2004), gnomy (Rowling, 2000) i trolle (ibidem). Obok baśniowych księżniczek i dzielnych rycerzy najczęściej spotykamy smoki (np.: Pagaczewski, 2002; Pratchett, 1990). Zdają się one być najbardziej fascynujące spośród istniejących stworzeń. Różnią się rozmiarem, kształtem, zachowaniem, zwyczajami i relacjami ze światem ludzkim, a także emocjami które towarzyszą im w życiu codziennym. Niniejszy artykuł jest próbą bliższego poznania smoków i ich zachowań, a także doświadczanych emocji. Jest również próbą udzielenia odpowiedzi na pytanie o ich dobrostan psychiczny i poczucie własnej wartości.

Ogólna charakterystyka smoków

Z reguły smoki są mitycznymi stworami o dużych rozmiarach (np.: Strzelczyk, 2007). Ciekawe podejście prezentuje Pratchet (1990), który niektóre smoki traktuje jako zwierzęta udomowione. Z kolei Pagaczewski (2002) przypisuje smokom wysoki poziom inteligencji i traktuje je jako członków wspólnoty. Wskazuje on również na duże zdolności manualne tych stworzeń, czego przykładem jest smok, który sam zbudował radio (ibidem)

Zachowania godowe i opieka nad młodymi.

Literatura przedmiotu w niewielkim stopniu opisuje systematyczne badania nad zachowaniami godowymi smoków. Na ciekawy przypadek natknięto się w Shreku (1990), gdzie zaobserwowano niemal ludzkie okazywanie czułości i namiętności między Osłem a Smoczycą. W literaturze można natomiast znaleźć wzmianki o tym, że smoki raczej nie sprawują opieki nad młodymi i że wykluwają się one z jaj od razu stając się samodzielne (Pratchett i Briggs, 2004).

Budowa smoka

Niezwykle zagadkową kwestią jest budowa smoka. Większość badaczy tej problematyki wskazuje, że zbudowane są one jak gady, z jedyną różnicą, że dodatkowo posiadają „kubeczki ogniowe” (badania własne), znajdujące się w jamie ustnej obok kubeczków smakowych. Wielu autorów wskazuje również na występowanie skrzydeł u większości gatunków. Ze wspomnianą już budową smoków związane jest też ich zachowanie. Otóż smoki w większości, jako zwierzęta wyposażone w skrzydła są zwierzętami latającymi, co dokumentują różni autorzy (np. Verne, 2013). Inne ciekawe zachowanie smoków, na które warto wskazać to występowanie w cyrku (Lofting, 1937), zamiłowania do rozwiązywania łamigłówek i do detektywistyki (Pagaczewski, 2002).

Na ciekawy przypadek zasługuje koncepcja Pawlak (2005), który uważa, że smoki są zmiennokształtne. Jeszcze dalej idzie Piekara (1999), który dokonał niezwykłego odkrycia na zmiennokształtność smoków i tłumaczy że jest ona jedynie wyrazem głodu. W swojej pracy (ibidem) opisuje przypadek człowieka, który pod wpływem głodu przemienia się w smoka. Warto zatem na chwilę zatrzymać się nad preferencjami żywieniowymi smoków.

Preferencje żywieniowe.

Większość znanych smoków jest mięsożerna, niektóre w szczególności lubią krowy i owce (Dickson, 1976), inne z zapałem zjadają dziewice (Strzelczyk, 2007) i komunistów (Pilipiuk, 2009). Niektórzy twierdzą nawet, że smoki są wszystkożerna. Pratchett (1990) dla poparcia tej tezy daje przykład smoków żywiących się węglem, koksem, a także meblami czy czajnikami. Istnieją jednak smoki wegetarianie o bardzo wysublimowanym samu. Przykładem takiego smoka jest Smok Wawelski (Pagaczewski, 2002), który zatrudniał nadwornego kucharza „pożyczonego od księcia Kraka”.

Smok jako istota społeczna

Większość autorów opisuje smoki, jako samotników i to niezależnie od ich płci (np.: Sapkowski, 2001; Pawlak, 2005). Dickson (1976) wskazuje jednak na istnienie smoków stadnych. Z uwagi na to, że smoki podobnie jak ludzie lubią klejnoty (ibidem), jak na przykład Bazyliszek (Oppnam, 1992), można postawić tezę, że wśród smoków istnieje jakaś hierarchia, która w obecnej chwili starają się badać naukowcy z całego świata. Na poparcie tych tez Dickson (1976) opisuje wyłaniający się w smoczym społeczeństwie system - państwowość oparta na demokracji. Demokracja ta rozumiana jest po smoczemu i dotyczy tego, że starsi mają więcej racji, a młodsi mniej racji. Z pojęciem „więcej” i „mniej” naukowcy mają jak dotąd problemy definicyjne; pojęcia te są w pełni zrozumiałe dla społeczności smoczej.

Emocje smoków

Niezliczone gatunki smoków odczuwają niezliczone i nieznane ludziom emocje. Te które można tu opisać mieszczą się w pojęciu bycie empatą i umiejętność czytania w myślach. W jednym z wywiadów przeprowadzonych we wrześniu 2015 smoki wskazywały również na duże niezrozumienie i poczucie zagrożenia ze strony ludzi. O takich zagrożeniach pisze również Pacyński (2005), wskazując, że naturalnymi wrogami smoków są trolle, elfy (Tolkien, 1966; Pacyński, 2005) i ludzie (Sapkowski, 2001), w szczególności Szewczyk Skuba (Strzelczyk, 2007). Posiadają oni najrozmaitsze przedmioty do wyrządzenia krzywdy smokom, czy wręcz do zabicia ich, począwszy od mieczy, lusterka (ibidem), a skończywszy na owcach i siarce

Niewiele smoków ma przyjaciół. A te które ich mają zwykle staczają się na dno, czego przykładem jest uzależniony od jointów i alkoholu smok Filippon (Pawlak, 2005). Takie zachowania mogą być przejawem smoczego wołania o pomoc i poszukiwania miłości w świecie, w którym zwierzęta te czują się zagrożone.

Powstaje zatem pytanie o dobrostan psychiczny społeczeństwa smoczego. Jeśli odbierane są one jako istoty niebezpieczne, z którymi nikt nie chce mieć do czynienia, to prawdopodobnie będą one miały niskie poczucie własnej wartości. Z kolei te smoki, które mają przyjaciół będą odznaczać się wyższymi wskaźnikami dobrostanu psychicznego i poczucia własnej wartości.

Metoda i narzędzia badawcze

Aby sprawdzić powyższe przypuszczenia przeprowadzono badania kwestionariuszowe. W badaniu zastosowano ankietę autorstwa własnego, w której smokom zadano pytanie o liczbę przyjaciół oraz o poziom dobrostanu psychicznego. Zastosowano również Kwestionariusz Poczucia Własnej Wartości autorstwa Iksińskiego (2000).

Osoby badane

W badaniu wzięło udział sto smoków w wieku od 20 do 280 lat (M=150; SD=30), z czego 48 stanowiły samice, 48 samce, a cztery były obojnakami. Smoki odznaczały się różnym pochodzeniem, gatunkiem i przynależnością etniczną.

Wyniki

Celem prowadzonych analiz było sprawdzenie, czy w zależności od liczby przyjaciół którą deklarowały smoki, różnią się one poziomem dobrostanu psychicznego i poczucia własnej wartości. W tym celu przeprowadzono jednoczynnikową analizę wariancji ANOVA, porównując grupę smoków o malej, średniej i dużej liczbie przyjaciół. Zanotowano istotne różnice między badanymi grupami pod względem dobrostanu [F(2,97)=11,28; p<0,001] i poczucia własnej wartości [F(2,97)=9,22; p<0,01]. Co więcej w obu przypadkach zanotowano istotne trendy liniowe pokazujące, że im więcej smoki mają przyjaciół, tym mają większe poczucie własnej wartości i poczucie dobrostanu. Wyniki te potwierdzają również analizy korelacji (odpowiednio: r=0,5; p<0,01 i r=0,6; p<0,01).

WNIOSKI

Niniejszy artykuł jest próbą scharakteryzowania istniejących w naszym otoczeniu smoków i odpowiedzi na pytanie, czy liczba przyjaciół wpływa na dobrostan psychiczny i poczucie wartości smoków. Wyniki jednoznacznie wskazują, że tak jest. Oznacza to, że ludzie powinni obdarzać smoki bardziej pozytywnymi uczuciami. Smoki mogą wówczas rozwijać swe pozytywne strony i skoncentrować się na budowaniu relacji z innymi smokami, a nie jedynie na obronie przed ludźmi, co z pewnością przyczyni się do polepszenia ich relacji z otoczeniem i zwiększenia liczby przyjaciół. Prawdopodobnie nastąpi wówczas pozytywne sprzężenie zwrotne między liczbą przyjaciół, a dobrostanem psychicznym i poczuciem własnej wartości.

Bibliografia

Dickson., G. R. (1976). Smok i jerzy (The Dragon and the george). Wydawnictwo Amber.

Iksiński., Y. (2000). Kwestionariusz Poczucia Własnej Wartości. Psychologia smoków, 33(1).

Konopnicka., M. (1896). O krasnoludkach i sierotce Marysi.

Lofting, H. (1937). Cyrk doktora Dolittle. Książka i Wiedza.

Oppman, A. (1992). Legendy warszawskie. Krajowa Agencja Wydawnicza.

Pacyński., T. (2005). Linia ognia. Wydawnictwo: Fabryka Słów

Pagaczewski, S. (2002). Porwanie Baltazara Gąbki. Wydawnictwo Literackie.

Paolini, C. (2003). Eragon. New York: Alfred A.

Pawlak., R. (2005). Czarem i smokiem. Lublin: Fabryka Słów.

Piekara., J. (1999). Ani słowa prawdy. Fenix, 10 (89).

Pilipiuk., A. (2008). Epidemie i zarazy. Antologia

Pilipiuk., A. (2009). Operacja „jajca”. W: Rzeźnik drzew (red) Andrzej Pilipiuk. Wydawnictwo: Fabryka Słów.

Pratchett, T. (1990). Guards! Guards! (No. 8). Random House

Pratchett, T., & Briggs, S. (2004). The Last Hero. Isis Audio Books.

Rowling, J. K. (2000). Harry Potter i kamień filozoficzny. Media rodzina.

Sapkowski, A. (2001). Rękopis znaleziony w Smoczej Jaskini: kompendium wiedzy o literaturze fantasy. Super NOWA.

Steig., W. (1990). Shrek! Macmillan.

Strzelczyk., J. (2007). Mity, podania i wierzenia dawnych Słowian. Poznań: Rebis.

Tolkien, J. R. R. (1966). The hobbit, or, There and back again. Random House LLC.

Verne, J. (2013). Podróż do wnętrza Ziemi. Masterlab.