Ocena ryzyka zawodowego na stanowisku pracy robotnika budowlanego wykonującego prace na wysokości

Identyfikacja zagrożeń

Lp.	Zagrożenie lub czynnik niebezpieczny, szkodliwy, uciążliwy	Źródło zagrożenia		Możliwe skutki zagrożenia
1.	Upadek z wysokości – spadnięcie na niższy poziom.		Prace montażowe. Otwory stropowe, schody bez zabezpieczenia barierkami. Wychylanie się poza obręb zbiorowych zabezpieczeń przed upadkiem z wysokości (balustrad). Brak sprzętu do tymczasowej pracy na wysokości.		Złamania, zwichnięcia, potłuczenia, najczęściej kończyn, ale także głowy i kręgosłupa. Skutki mogą być nawet śmiertelne.
2.	Uderzenia przez ruchome elementy.		Skrzydło bramy, szlaban przy wjeździe na teren budowy.		Stłuczenia ciała, najczęściej barku, także urazy głowy.
3.	Poślizgnięcie, potknięcie i upadek na tej samej płaszczyźnie.		Nierówne, śliskie podłoże – błoto na placu budowy, zwłaszcza po opadach atmosferycznych, bałagan na placu budowy – porozrzucane deski, materiały, gruz i inne odpady.		Złamania i zwichnięcia kończyn, stłuczenia ciała, także urazy głowy.
4.	Potrącenie, przygniecenie środkiem transportu, maszyną.		Praca w bezpośrednim zasięgu maszyn budowlanych, poruszające się po placu budowy pojazdy.		Ciężkie uszkodzenie ciała – złamania, zmiażdżenia, uszkodzenia organów wewnętrznych, także śmierć.
5.	Potrącenie pracownika lub osoby postronnej łyżką koparki – częścią roboczą maszyny.		Wykonywanie robót w ograniczonych przestrzeniach. Brak wygrodzenia strefy niebezpiecznej.		Stłuczenia, złamania, zmiażdżenia, a nawet śmierć.
6.	Wpadnięcie do zagłębienia.		Przechodzenie obok niebezpiecznych wykopów w warunkach śliskiego gruntu. Wykopy źle zabezpieczone i nieoznakowane (brak wygrodzenia wykopu balustradami, brak przykrycia wykopu).		Urazy ciała (złamania, skaleczenia), a nawet śmierć w wyniku przysypania i uduszenia.
7.	Uderzenie przez przemieszczające się przedmioty.		Przemieszczanie konstrukcji i prefabrykatów budowlanych. Środki transportu pionowego – żurawie wieżowe (zawiesia). Złe metody wzajemnego porozumiewania się (operator-sygnalista, hakowy). Rozkołysanie ładunku.		Stłuczenia, złamania, zmiażdżenia, wstrząśnienie mózgu – poważne urazy głowy, śmierć w wyniku doznanych obrażeń.
8.	Uderzenie o nieruchome przedmioty.		Wyposażenie warsztatu zbrojarskiego, wystające, niezabezpieczone elementy budynku i rusztowania, materiały budowlane.		Siniaki, guzy, skaleczenia, stłuczenia i złamania, itp.
9.	Ostre, szorstkie krawędzie i powierzchnie.		Ostre, wystające, niezabezpieczone przedmioty na terenie budowy, narzędzia ręczne, materiały stosowane przy wykonywaniu zbrojenia, ciecie prętów zbrojeniowych, powierzchnie montowanych elementów i ścian. Krawędzie desek.		Rany rąk (otarcia i skaleczenia), amputacja urazowa palców.
10.	Nadepnięcia.		Deski z gwoździami, pręty zbrojeniowe, fragmenty ścinków blachy, itp.		Urazy stóp.
11.	Odpryski materiału.		Prace budowlane: wykuwanie, wiercenie udarowe, cięcie materiału. Przygotowywanie konstrukcji (np. prace szlifierskie), montaż i demontaż.		Urazy twarzy, zaprószenie oczu, ciężkie uszkodzenia gałki ocznej.
12.	Uderzenie przez odrzucone części materiału.		Pękające naprężone liny, cięte pręty zbrojeniowe, itp.		Urazy głowy, rąk (stłuczenia, skaleczenia).
13.	Uderzenie, przygniecenie przez spadające przedmioty – materiały.		Nieprawidłowo ułożone materiały, narzędzia. Elementy zbrojenia transportowane ręcznie. Kierowanie ruchem montowanego elementu konstrukcji – ustawianie i mocowanie. Wykonywanie prac „jeden nad drugim”.		Urazy ciała, szczególnie kończyn i głowy, w skrajnych przypadkach możliwa nawet śmierć.
14.	Obsuwające się masy ziemne zagrażające przygnieceniem.		Zagrożenie występuje podczas prac w wykopach ziemnych (np. w trakcie prac przy ławach fundamentowych, w przypadku gdy prace te prowadzone są w wykopie o ścianach nie umocnionych, bądź wykonanych o nieprawidłowym nachyleniu.		Ciężkie urazy ciała. Obrażenia ze skutkiem śmiertelnym.
15.	Uderzenia, pochwycenia przez ruchome elementy.		Wirujące, obracające się lub tnące elementy elektronarzędzi, nożyc mechanicznych, prościarki, giętarki.		Stłuczenia, zwichnięcia, złamania, rany cięte, szarpane.
16.	Uderzenie przez ostre, ruchome przedmioty.		Narzędzia ręczne o ostrych krawędziach oprawione nieprawidłowo lub uszkodzone.		Rany cięte, skaleczenia, urazy kończyn grożące amputacją.
17.	Prąd elektryczny.		Używanie urządzeń zasilanych energią elektryczną. Tymczasowe instalacje zasilające na placu budowy.		Utrata przytomności, zatrzymanie akcji serca, śmierć.
18.	Wysunięcie lub wyślizgnięcie przedmiotu z rąk.		Przenoszone lub podnoszone ciężkie przedmioty i przedmioty o dużych gabarytach, zwłaszcza elementy do montażu.		Stłuczenia i skaleczenia szczególnie dłoni i stóp, urazy kończyn grożące amputacją.
19.	Podtrzymywanie przedmiotów.		Przenoszenie, kierowanie, ustawianie na właściwym miejscu elementów konstrukcji.		Stłuczenia i skaleczenia szczególnie dłoni i stóp, urazy kończyn grożące amputacją.
20.	Dynamiczne obciążenie układu mięśniowo-szkieletowego.		Przenoszenie (dźwiganie) – na znaczne odległości. Nieprawidłowa postawa ciała w czasie podnoszenia, przenoszenia, odstawiania przedmiotu. Indywidualne techniki i wydolność organizmu konkretnej osoby. Przekraczanie normatywów dźwigania.		Zerwania więzadeł, ścięgien i mięśni.
21.	Wymuszona pozycja ciała, statyczne obciążenie układu mięśniowo-szkieletowego.		Wymuszona pozycja ciała w trakcie pracy w ograniczonych przestrzeniach. Praca w pochyleniu i skręceniu tułowia.		Choroby układu mięśniowo-szkieletowego, głównie części lędźwiowej kręgosłupa, o charakterze zwyrodnieniowym. Przepuklina.
22.	Zachlapanie ciała – szczególnie twarzy (oczu).		Zaprawa cementowa, wapienna, farby.		Podrażnienia skóry, urazy oczu.
23.	Kontakt z drażniącymi, parzącymi substancjami chemicznymi.		Substancje zawarte w farbach, szpachlach, podkładach, preparatach do czyszczenia narzędzi.		Poparzenia chemiczne. Podrażnienia układu oddechowego, ciężkie urazy oczu i skóry, bóle i zawroty głowy, alergie skórne, astma.
24.	Uderzenie, przygniecenie przez samochód oraz jego specjalistyczne wyposażenie.		Samochody dostarczające beton na miejsce budowy, ciśnieniowe podajniki betonu.		Zranienia, złamania, zmiażdżenia, w skrajnych przypadkach śmierć w wyniku doznanych obrażeń.
25.	Hałas (brak pomiarów).		Hałas emitowany przez pracujące urządzenia – maszyny z napędem mechanicznym spalinowym przy jednoczesnym braku ochronników słuchu.		Pozasłuchowe skutki oddziaływania hałasu (zmęczenie, znużenie), częściowy ubytek słuchu.
26.	Drgania miejscowe.		Drgania absorbowane od wykorzystywanych urządzeń mechanicznych: zagęszczarek, ubijaczek, stóp wibracyjnych, pilarek tarczowych.		Wystąpienie zespołu wibracyjnego (uszkodzenie narządów wewnętrznych, układu szkieletowo-mięśniowego, stawów).
27.	Pył budowlany.		Pył wapienno-cementowy z krzemionką wzbudzany i przenoszony przez wiatr.		Podrażnienia układu oddechowego i oczu.
28.	Zmienne warunki atmosferyczne.		Praca na zewnątrz budynków w różnych porach roku – praca na otwartej przestrzeni. Przeciągi w obiektach budowanych i remontowanych.		Przeziębienia, udar cieplny.
Zagrożenie biologiczne
Lp.	Zagrożenie		Źródło zagrożenia		Możliwe skutki zagrożenia
	Grupa		Droga zakażenia
29.	Wirusy grypy (typu A, B, C) Orthomyxoviridae.		Ludzie.		Grypa, zapalenie płuc.
	gr. 2, szczepienia.		Powietrzno-kropelkowa.
30.	Gronkowiec złocisty Staphlococcus areus.		Ludzie, pył.		Zakażenia ropne, stany zapalne dróg oddechowych, zatrucia pokarmowe, alergie skórne.
	gr. 2, brak szczepień A.		Powietrzno-kropelkowa, powietrzno-pyłowa, pokarmowa, bezpośrednia (skaleczenia).
31.	Prątek ludzki Mycobakterium tuberculosis.		Ludzie.		Gruźlica płuc, rzadziej innych narządów.
	gr. 3, szczepienia.		Powietrzno-kropelkowa.
32.	Pałeczka duru brzusznego Salmonell choleraesuis.		Woda, ścieki, produkty roślinne i zwierzęce, posiłki w pracy.		Salmonelloza, zapalenie żołądka i jelit, zatrucia pokarmowe.
	gr. 3, szczepienia.		Posiłki, pokarmowo-wodna.
33.	Laseczka tężca Clostridium tetani.		Gleba.		Tężec, wytwarza toksyny (skurcze mięśni – początkowo twarzy, później karku i tułowia).
	gr. 2, szczepienia.		Bezpośrednie, po zranieniach.
34.	Zakażenie grzybicą candida, albicans.		Ludzie.		Kandydoza paznokci, skóry, ryzyko powstania, np. grzybicy stóp, alergia.
	gr. 2, brak szczepień A.		Bezpośrednia, wilgotne środowisko.

KARTA OCENY RYZYKA ZAWODOWEGO

Data …...........

Numer Karty ...................................

Stanowisko pracy Robotnik ogólnobudowlany wykonujący prace na wysokości

Liczba narażonych ........................

Sporządził zespół ........................................................ ........................................................ ........................................................

Charakterystyka stanowiska pracy: Robotnik ogólnobudowlany pracuje na otwartej ogrodzonej i oznakowanej przestrzeni placu budowy. Robotnik wykonuje swoje czynności, m.in. w wykopach oraz na wysokości. Podstawowe zadanie to montaż konstrukcji szkieletowej lub wielkopłytowej budynku, w tym: przygotowywanie elementów do wbudowania, zawieszanie ich na haku maszyny montażowej, kierowanie elementami za pomocą lin aż do momentu przejęcia ich przez zespół montażowy; w ramach zespołu montażowego: naprowadzanie elementów na miejsce wbudowania, stężanie ich za pomocą urządzeń pomocniczych, wstępna rektyfikacja ustawienia, wykonywanie złącz, spoinowania, wypełnianie materiałami izolacyjnymi, zaprawą lub betonem przestrzeni pomiędzy elementami, malowanie części metalowych w celu ochrony przed korozją. Robotnik wykonuje też roboty: ciesielskie, zbrojarskie oraz żelbetowe. Pracownik wykorzystuje maszyny i narzędzia o napędzie elektrycznym: stopy wibracyjne, młoty udarowo-obrotowe, pilarki tarczowe i kątowe, prościarki, giętarki, a także: młotki, przecinaki, pobijaki, czerpaki i kielnie, drążki i kliny, szpadle i łopaty, kilofy i łomy, klucze i nożyce do cięcia stali, szczotki druciane oraz cęgi zbrojarskie, ośniki, siekiery i topory, piły, dłuta, ciosła oraz taśmy miernicze, sznury do znaczenia i kątowniki. Pracownika wyposażono w: odzież i obuwie robocze, rękawice ochronne oraz nakładki na ramiona przy pracach transportowych. Pracownik ma do dyspozycji: środki ochrony przed upadkiem z wysokości indywidualne i bariery ochronne, hełm ochronny z nausznikami dohełmowymi, okulary ochronne. Na stanowisku pracy są dostępne instrukcje: użytkowania maszyn, bezpiecznego wykonywania prac montażowych, przeciwpożarowa dla całego placu budowy.

Dokumenty odniesienia: ustawa z 26.6.1974 r. Kodeks pracy (tj. Dz.U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94, ze zm.), rozp. MPiPS z 26.9.1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bhp (tj. Dz.U. z 2003 r. Nr 169, poz. 1650, ze zm.), rozp. MI z 6.2.2003 r. w sprawie bhp podczas wykonywania robót budowlanych (Dz.U. Nr 47, poz. 401), rozp. MPiPS z 14.3.2000 r. w sprawie bhp przy ręcznych pracach transportowych (Dz.U. Nr 26, poz. 313, ze zm.), rozp. MG z 18.11.2002 r. w sprawie minimalnych wymagań dotyczących bhp w zakresie użytkowania maszyn przez pracowników podczas pracy (Dz.U. Nr 191, poz. 1596, ze zm.), rozp. MG z 21.10.2008 r. w sprawie zasadniczych wymagań dla maszyn (Dz.U. Nr 199, poz. 1228), PN-N-18002:2000 Systemy zarządzania bhp. Ogólne wytyczne do oceny ryzyka zawodowego, instrukcje użytkowania elektronarzędzi i urządzeń stanowiących wyposażenie zbrojarni, instrukcje zakładowe.

Lp.

Zagrożenie

Źródło zagrożenia Wyniki pomiarów

Ciężkość szkód

Prawdopodobieństwo

Oszacowanie ryzyka

Działania profilaktyczne

1.

Upadek z wysokości – spadnięcie na niższy poziom.

Prace montażowe. Otwory stropowe, schody bez zabezpieczenia barierkami. Wychylanie się poza obręb zbiorowych zabezpieczeń przed upadkiem z wysokości (balustrad). Brak sprzętu do tymczasowej pracy na wysokości.

Duża

Mało prawdopodobne

Średnie – dopuszczalne

Przestrzeganie procedur i instrukcji prac montażowych. Właściwe przygotowanie miejsca pracy: zabezpieczanie i wygradzanie otworów, montowanie barierek, stosowanie znaków ostrzegawczych. Kontrola montażu, posadowienia i zabezpieczenia rusztowań i prawidłowości wykonania podestów. Właściwy stan techniczny drabin. Zakaz stosowania uszkodzonych drabin, ustawiania drabin na niestabilnym podłożu, stosowania drabiny jako drogi stałego transportu, przenoszenia po drabinach ciężarów o masie powyżej 10 kg. Stosowanie ochron indywidualnych przed upadkiem z wysokości. Szkolenia bhp z zasad dopasowywania ochron. Regularne badania lekarskie pod kątem zdolności do pracy na wysokości. Wzmożona uwaga. Działania ograniczające pośpiech.

2.

Uderzenia przez ruchome elementy.

Skrzydło bramy, szlaban przy wjeździe na teren budowy.

Średnia

Mało prawdopodobne

Małe

Właściwa organizacja ruchu w rejonie bram wjazdowych. Zakaz włączania mechanizmu zamknięcia bramy/szlabanu, gdy pojazd jeszcze nie przejechał. Znaki bezpieczeństwa. Zgłaszanie wszelkich zauważonych niesprawności obsługiwanych urządzeń. Wzmożona uwaga i działania ograniczające pośpiech.

3.

Poślizgnięcie, potknięcie i upadek na tej samej płaszczyźnie.

Nierówne, śliskie podłoże – błoto na placu budowy, zwłaszcza po opadach atmosferycznych, bałagan na placu budowy – porozrzucane deski, materiały, gruz i inne odpady.

Średnia

Mało prawdopodobne

Małe

Dbałość o ład i porządek na placu budowy. Stosowanie obuwia roboczego. Działania ograniczające pośpiech. Zachowanie należytej ostrożności. Wyznaczenie osoby odpowiedzialnej za utrzymanie ładu i porządku na placu budowy.

4.

Potrącenie, przygniecenie środkiem transportu, maszyną.

Praca w bezpośrednim zasięgu maszyn budowlanych, poruszające się na placu budowy pojazdy.

Duża

Mało prawdopodobne

Średnie – dopuszczalne

Przestrzeganie procedur i instrukcji poru­szania się po placu budowy. Wyznaczenie i oznakowanie dróg komunikacyjnych na budowie. Zakaz przebywania w bezpośrednim zasięgu pracy maszyn budowlanych. Nakaz użytkowania kamizelek odblaskowych. Wzmożona uwaga. Działania ograniczające pośpiech.

5.

Potrącenie pracownika lub osoby postronnej łyżką koparki – częścią roboczą maszyny.

Wykonywanie robót w ograniczonych przestrzeniach. Brak wygrodzenia strefy niebezpiecznej.

Duża

Mało prawdopodobne

Średnie – dopuszczalne

Przestrzeganie procedur i instrukcji. Wyznaczenie i oznakowanie strefy niebezpiecznej. Ograniczenie dostępu do strefy pracy koparki, przez wygrodzenie jej. Nakaz stosowania odblaskowych kamizelek ostrzegawczych.

6.

Wpadnięcie do zagłębienia.

Przechodzenie obok niebezpiecznych wykopów w warunkach śliskiego gruntu. Wykopy źle zabezpieczone i nieoznakowane (brak wygrodzenia wykopu balustradami; brak przykrycia wykopu).

Duża

Mało prawdopodobne

Średnie – dopuszczalne

Właściwa organizacja pracy. Ustalenie i oznakowanie tablicami ostrzegawczymi strefy niebezpiecznej. Zabezpieczenie wykopów balustradami (jak dla prac na wysokości). Właściwie zabezpieczone ściany wykopów. Zapewnienie bezpiecznych zejść do wykopów.

7.

Uderzenie przez przemieszczające się przedmioty.

Przemieszczanie konstrukcji i prefabrykatów budowlanych. Środki transportu pionowego – żurawie wieżowe (zawiesia). Złe metody wzajemnego porozumiewania się (operator-sygnalista, hakowy). Rozkołysanie ładunku.

Mała

Prawdopodobne

Małe

Przestrzeganie procedur i instrukcji (m.in. zakaz przenoszenia ładunków nad ludźmi, sygnalizowanie dźwiękiem rozpoczęcia manewru przenoszenia ładunku, wygaszanie wahań ładunku przed jego transportem). Wyznaczenie i oznakowanie strefy pracy żurawia. Zakaz przebywania w tej strefie podczas pracy żurawia. Zapewnienie łączności pomiędzy operatorem żurawia a hakowym i montażystami. Nakaz stosowania odblaskowych kamizelek ostrzegawczych oraz hełmu ochronnego.

8.

Uderzenie o nieruchome przedmioty.

Wyposażenie warsztatu zbrojarskiego, wystające, niezabezpieczone elementy budynku i rusztowania, materiały budowlane.

Średnia

Mało prawdopodobne

Małe

Dbałość o ład i porządek na stanowiskach pracy oraz w przejściach i dojściach. Zakaz zastawiania przejść komunikacyjnych. Oznakowanie miejsc niebezpiecznych barwami i znakami bezpieczeństwa. Właściwe rozmieszczenie elementów wyposażenia stanowiska pracy. Działania ograniczające pośpiech, wzmożona uwaga.

9.

Ostre, szorstkie krawędzie i powierzchnie.

Ostre, wystające, niezabezpieczone przedmioty na terenie budowy, narzędzia ręczne, materiały stosowane przy wykonywaniu zbrojenia, cięcie prętów zbrojeniowych, powierzchnie montowanych elementów i ścian. Krawędzie desek.

Duża

Mało prawdopodobne

Średnie – dopuszczalne

Zakaz chwytania ręką ciętego pręta w odległości mniejszej niż 50 cm od pracującego noża. Nakaz użytkowania środków ochrony indywidualnej rąk. Wzmożona uwaga. Ograniczanie zbędnego pośpiechu.

10.

Nadepnięcia.

Deski z gwoździami, pręty zbrojeniowe, fragmenty ścinków blachy, itp.

Średnia

Mało prawdopodobne

Małe

Ład i porządek na budowie. Nakaz wyjmowania gwoździ z desek zdemontowanych. Stosowanie odpowiednio dobranego obuwia roboczego z podeszwami odpornymi na przebicie. Nakaz natychmiastowego opatrywania ran. Zalecenie ostrożności. Działania ograniczające pośpiech. Wyznaczenie osoby do utrzymywania porządku na placu budowy.

11.

Odpryski materiału.

Prace budowlane: wykuwanie, wiercenie udarowe, cięcie materiału. Przygotowywanie konstrukcji (np. prace szlifierskie), montaż i demontaż.

Średnia

Mało prawdopodobne

Małe

Przestrzeganie procedur i instrukcji stanowiskowych. Nakaz stosowania ochrony oczu (okularów ochronnych przy pracach grożących uszkodzeniem wzroku). Wzmożona uwaga.

12.

Uderzenie przez odrzucone części materiału.

Pękające naprężone liny, cięte pręty zbrojeniowe, itp.

Średnia

Mało prawdopodobne

Małe

Zakaz wykorzystywania maszyn bez sprawnych osłon. Obudowanie i oznakowanie stref zagrożenia możliwością uderzenia (np. w pobliżu prościarki, giętarki). Kontrola i wycofywanie z eksploatacji zawiesi linowych ze stwierdzonymi wadami i uszkodzeniami, stosowanie wyłącznie lin z atestem jakości. Wykonywanie pracy ściśle wg ustalonej w dokumentacji kolejności. Działania ograniczające pośpiech. Wzmożona uwaga.

13.

Uderzenie, przygniecenie przez spadające przedmioty – materiały.

Nieprawidłowo ułożone materiały, narzędzia. Elementy zbrojenia transportowane ręcznie. Kierowanie ruchem montowanego elementu konstrukcji – ustawienie i mocowanie.

Średnia

Mało prawdopodobne

Małe

Wzmożona uwaga w czasie manipulowania elementami i materiałami. Właściwe składowanie elementów konstrukcyjnych i materiałów. Zakaz podkładania rąk lub nóg pod podnoszony element w czasie jego transportu, montażu, regulacji i mocowania. Stosowanie lin lub drążków kierunkowych obsługiwanych przez dwóch pracowników. Nakaz stosowania rękawic z czepną lub szorstką powierzchnią chwytu. Stosowanie hełmów ochronnych i obuwia roboczego. Dbałość o ład i porządek na stanowisku pracy.

14.

Obsuwające się masy ziemne zagrażające przygnieceniem.

Zagrożenie występuje podczas prac w wykopach ziemnych (np. w trakcie prac przy ławach fundamentowych, w przypadku gdy prace te prowadzone są w wykopie o ścianach nie umocnionych bądź wykonanych o nieprawidłowym nachyleniu.

Duża

Mało prawdopodobne

Średnie – dopuszczalne

Kategoryczny zakaz wprowadzania ludzi do wykopu o nie umocnionych, bądź nieprawidłowo nachylonych ścianach.

15.

Uderzenia, pochwycenia przez ruchome elementy.

Wirujące, obracające się lub tnące elementy elektronarzędzi, nożyc mechanicznych, prościarki, giętarki.

Średnia

Mało prawdopodobne

Małe

Kontrola sprawności technicznej urządzeń, w tym wymaganych osłon i blokad. Przestawianie odbojnic i przemontowywania trzpieni giętarki zgodnie z instrukcją i procedurami dotyczącymi, tzw. gięcia pakietowego. Zakaz zakładania prętów, dokonywania konserwacji oraz wykonywania napraw urządzeń w ruchu. Oznakowanie znakami bezpieczeństwa miejsc, w których występują zagrożenia. Działania ograniczające pośpiech.

16.

Uderzenie przez ostre, ruchome przedmioty.

Narzędzia ręczne o ostrych krawędziach oprawione nieprawidłowo lub uszkodzone.

Średnia

Mało prawdopodobne

Małe

Odpowiedni dobór narzędzi do wykonywanej pracy. Utrzymywanie ręcznych narzędzi w pełnej sprawności i kompletności (w tym kontrola zamocowanie narzędzia na rękojeści). Nakaz stosowania rękawic roboczych, oraz okularów ochronnych przy wykonywaniu czynności, podczas których mogą powstawać odpryski (np. podczas czyszczenia szczotką drucianą, stosowania młotka z przecinakiem, itp.). Działania ograniczające pośpiech. Wzmożona uwaga.

17.

Prąd elektryczny.

Używanie urządzeń zasilanych energią elektryczną. Tymczasowe instalacje zasilające na placu budowy.

Duża

Mało prawdopodobne

Średnie – dopuszczalne

Zabezpieczenie przewodów zasilających przed przypadkowymi uszkodzeniami mechanicznymi (należy je prowadzić w powietrzu), łączenie kabli za pomocą wtyczek, prawidłowy osprzęt elektryczny, itd. Kontrola gniazd wtykowych, wtyczek, przełączników i przewodów zasilających. Okresowa kontrola ochron przeciwporażeniowych i stanu izolacji przewodów. Zakaz eksploatowania elektronarzędzi na zewnątrz budynków podczas opadów atmosferycznych.

18.

Wysunięcie lub wyślizgnięcie przedmiotu z rąk.

Przenoszone lub podnoszone ciężkie przedmioty i przedmioty o dużych gabarytach, zwłaszcza elementy do montażu.

Średnia

Mało prawdopodobne

Małe

Usuwanie niebezpieczeństwa poślizgu, a w szczególności oczyszczanie uchwytów. Wykorzystywanie rękawic z czepną lub szorstką powierzchnią chwytu i środków pomocniczych.

19.

Podtrzymywanie przedmiotów.

Przenoszenie, kierowanie, ustawianie na właściwym miejscu elementów konstrukcji.

Duża

Mało prawdopodobne

Średnie – dopuszczalne

Nakaz stosowania rękawic z czepną lub szorstką powierzchnią chwytu. Wykorzystywanie środków pomocniczych. Wzmożona uwaga. Zasada odstawiania przedmiotów „na róg”.

20.

Dynamiczne obciążenie układu mięśniowo-szkieletowego.

Przenoszenie (dźwiganie) – na znaczne odległości. Nieprawidłowa postawa ciała w czasie podnoszenia, przenoszenia, odstawiania przedmiotu. Indywidualne techniki i wydolność organizmu konkretnej osoby. Przekraczanie normatywów dźwigania.

Duża

Mało prawdopodobne

Średnie – dopuszczalne

Przestrzeganie zasad wykonywania ręcznych prac transportowych (zwłaszcza przestrzeganie normatywów dźwigania, długości i nachyleń dróg). Działania korygujące organizację pracy (np. zalecenie prac zespołowych, użytkowania sprzętu pomocniczego). Dodatkowe szkolenia z zasad podnoszenia i przemieszczania przedmiotów.

21.

Wymuszona pozycja ciała, statyczne obciążenie układu mięśniowo-szkieletowego.

Wymuszona pozycja ciała w trakcie pracy w ograniczonych przestrzeniach. Praca w pochyleniu i skręceniu tułowia.

Duża

Mało prawdopodobne

Średnie – dopuszczalne

Kontrola stanowisk pracy i ich optymalizacja za pomocą środków technicznych i organizacyjnych (m.in. stosowanie przerw w pracy). Przypomnienie o możliwości zmiany pozycji przy pracy. Dobieranie ustawienia wysokości pomostów roboczych stosownie do poziomu wykonywania określonej pracy.

22.

Zachlapanie ciała – szczególnie twarzy (oczu).

Zaprawa cementowa, wapienna, farby.

Średnia

Mało prawdopodobne

Małe

Oznakowanie stref, w których obowiązuje nakaz stosowania ochron twarzy i oczu. Stosowanie środków ochrony osobistej (okularów ochronnych). Działania ograniczające pośpiech. Wzmożona uwaga podczas pracy.

23.

Kontakt z drażniącymi, parzącymi substancjami chemicznymi.

Substancje zawarte w farbach, szpachlach, podkładach, preparatach do czyszczenia narzędzi.

Średnia

Mało prawdopodobne

Małe

Unikanie kontaktu ze świeżym betonem, zaprawą, itp. wykorzystywanymi materiałami. Po skończonej pracy z cementem – obowiązek zdjęcia zanieczyszczonej odzieży, dokładnego umycia ciała. Stosowania ochron układu oddechowego i oczu.

24.

Uderzenie, przygniecenie przez samochód oraz jego specjalistyczne wyposażenie.

Samochody dostarczające beton na miejsce budowy, ciśnieniowe podajniki betonu.

Średnia

Mało prawdopodobne

Małe

Organizowanie stanowisk betonowania tak, aby uniemożliwić spadnięcie samochodu (odboje i wysokie progi). Pomoc przy manewrowaniu samochodem. Stosowanie osłon i zabezpieczeń miejsca rozładunku mieszanki betonowej (wysokość wysypywania mieszanki betonowej nie większa niż 1 m). Zakaz przebywania w bezpośrednim zasięgu pracy maszyn budowlanych. Stosowanie znaków ostrzegawczych. Nakaz stosowania kamizelek ostrzegawczych. Wzmożona uwaga. Działania ograniczające pośpiech.

25.

Hałas (brak pomiarów).

Hałas emitowany przez pracujące urządzenia – maszyny z napędem mechanicznym spalinowym przy jednoczesnym braku ochronników słuchu.

Średnia

Mało prawdopodobne

Małe

Stosowanie ochronników słuchu (znaki nakazujące stosowanie takich ochron). Okresowe badania i pomiary natężeń hałasu. Kontrola lekarska stanowisk pracy. Badania audiometryczne.

26.

Drgania miejscowe.

Drgania absorbowane od wykorzystywanych urządzeń mechanicznych: zagęszczarek, ubijaczek, stóp wibracyjnych, pilarek tarczowych.

Średnia

Mało prawdopodobne

Małe

Nakaz stosowania rękawic antywibracyjnych. Przemienność wykonywania prac. Zakaz pracy w godzinach nadliczbowych. Zakaz zatrudniania pracowników z chorobami: ośrodkowego układu nerwowego, uszkodzenia błędnika, zaburzenia równowagi, itd. Badania lekarskie okresowe i kontrolne.

27.

Pył budowlany.

Pył wapienno-cementowy z krzemionką wzbudzany i przenoszony przez wiatr.

Mała

Mało prawdopodobne

Małe

Zwrócenie uwagi na zasady przygotowywania materiałów z sypkich półproduktów, tak aby ilość powstającego pyłu była możliwie najmniejsza. Przypomnienie o obowiązku zwilżania sypkich odpadów przed rozpoczęciem prac porządkowych.

28.

Zmienne warunki atmosferyczne.

Praca na zewnątrz budynków w różnych porach roku – praca na otwartej przestrzeni. Przeciągi w obiektach budowanych i remontowanych.

Średnia

Mało prawdopodobne

Małe

Odpowiednia odzież robocza (letnia i zimowa), kurtki przeciwdeszczowe, organizacja prac uwzględniająca aktualne warunki atmosferyczne. Zapewnienie napoi gorących i zimnych w zależności od pory roku. Zapewnienie pomieszczenia do ogrzania się.

Zagrożenia biologiczne

Lp.

Zagrożenie

Źródło zagrożenia

Ciężkość szkód

Prawdopodobieństwo

Oszacowanie ryzyka

Działania profilaktyczne

Grupa ryzyka

Droga przenoszenia

Przechowywanie akt

29.

Wirusy grypy (typu A, B, C) Orthomyxoviridae.

Ludzie.

Mała

Prawdopodobne

Małe – dopuszczalne

Szczepienia (tylko A i B). Przestrzeganie zasad higieny (m.in. częste mycie rąk).

gr. 2, szczepienia.

Powietrzno-kropelkowa.

Nie.

30.

Gronkowiec złocisty Staphlococcus areus.

Ludzie, pył.

Średnie

Prawdopodobne

Średnie – dopuszczalne

Bezwzględne przestrzeganie zasad higieny. Spożywanie posiłków wyłącznie w wyznaczonych do tego celu miejscach.

gr. 2, brak szczepień A.

Powietrzno-kropelkowa, powietrzno-pyłowa, pokarmowa, bezpośrednia (skaleczenia).

Nie.

31.

Prątek ludzki Mycobakterium tuberculosis.

Ludzie.

Duża

Mało prawdopodobne

Średnie – dopuszczalne

Szczepienia BCG. Okresowe badania lekarskie.

gr. 3, szczepienia.

Powietrzno-kropelkowa.

Nie.

32.

Pałeczka duru brzusznego Salmonell choleraesuis.

Woda, ścieki, produkty roślinne i zwierzęce, posiłki w pracy.

Średnia

Mało prawdopodobne

Małe

Szczepienia ochronne. Przestrzeganie zasad czystości i higieny. Spożywanie posiłków w wyznaczonych miejscach.

gr. 3, szczepienia.

Posiłki, pokarmowo-wodna.

Nie.

33.

Laseczka tężca Clostridium tetani.

Gleba.

Duża

Mało prawdopodobne

Średnie – dopuszczalne

Szczepienia ochronne. Stosowanie środków ochrony indywidualnej. Natychmiastowe dezynfekowanie i opatrywanie ran. Podawanie anatoksyny tężcowej po głębokich skaleczeniach.

gr. 2, szczepienia.

Bezpośrednie, po zranieniach.

Nie.

34.

Zakażenie grzybicą candida, albicans.

Ludzie.

Średnia

Prawdopodobne

Średnie – dopuszczalne

Stosowanie mydeł i zasypek z dodatkiem środków przeciwgrzybicznych. Przestrzeganie zasad higieny osobistej.

gr. 2, brak szczepień A.

Bezpośrednia, wilgotne środowisko.

Nie.

Uwagi: Brak lub niestosowanie zabezpieczeń powoduje podwyższenie kategorii ryzyka, tzn. zwiększa prawdopodobieństwo zaistnienia wypadku, choroby.

Zatwierdził: