Zasady etyki dziennikarskiej
Obowiązkiem redaktorów i dziennikarzy jest poszukiwanie prawdy poprzez wyczerpujące i rzetelne relacjonowanie faktów oraz bezstronne prezentowanie opinii, analiz i komentarzy. Ich zadaniem jest pomaganie odbiorcom w zrozumieniu otaczającego ich świata. Redaktorzy i dziennikarze nie powinni kierować się interesem osobistym, ulegać naciskom władz politycznych, gospodarczych ani właścicieli mediów. Uczciwość zawodowa stanowi podstawę wiarygodności dziennikarskiej. Redaktorzy i dziennikarze są zobowiązani wypełniać swoje obowiązki zgodnie z zasadami niniejszego kodeksu, Misją Mediów Regionalnych oraz Kartą redaktora naczelnego.
Redaktor naczelny ponosi pełną odpowiedzialność za zawartość publikacji i stoi na straży przestrzegania tych zasad w mediach, którymi kieruje.
Dziennikarz nie powinien otrzymywać poleceń podejmowania jakichkolwiek działań sprzecznych z niniejszymi zasadami oraz obowiązującym porządkiem prawnym. Jeżeli dziennikarz nie zgadza się z decyzją swojego przełożonego lub redaktora, może odwołać się do redaktora naczelnego lub jego zastępcy.
1. Obiektywizm – rzetelność – staranność
1.1. Dziennikarz powinien być obiektywny i dokładny – przygotowane przez niego materiały powinny uwzględniać racje wszystkich stron, bez tendencyjnych pominięć.
1.2. Materiał dziennikarski nie może wprowadzać odbiorcy w błąd ani go oszukiwać, także co do sposobu i okoliczności powstania danego materiału.
1.3. Informacje powinny być przed ich publikacją sprawdzone zarówno przez dziennikarza, jak i przez redakcję, jednakże w razie późniejszego ujawnienia błędów, obowiązkiem redakcji jest je niezwłocznie sprostować.
1.4. Dziennikarz powinien unikać w swych materiałach naruszania dobrych obyczajów oraz nadmiernej drastyczności w języku i opisach, naruszającej godność opisywanych osób.
2. Zasady publikacji
2.1. Nie można naruszać prywatności opisywanych osób, chyba że usprawiedliwia to uzasadniony interes społeczny.
2.2. W relacjach z postępowań przygotowawczych i sądowych nie wolno publikować nazwisk, zdjęć i innych elementów umożliwiających identyfikację tożsamości danej osoby. Szczególną ostrożność należy zachować przy pisaniu o sprawach będących w fazie dochodzenia lub śledztwa. Nie należy ujawniać danych identyfikujących podejrzanych, chyba że za ich publikacją przemawia interes publiczny lub zezwolił na to sąd.
2.3. Dziennikarz ma obowiązek poinformować o wyniku wcześniej relacjonowanego postępowania sądowego niezależnie od tego, czy wycofano oskarżenie, czy też zapadł wyrok skazujący lub uniewinniający.
2.4. Podczas publikowania informacji o samobójstwach i próbach samobójczych należy zachować szczególną ostrożność, w szczególności mając na uwadze uczucia bliskich oraz ochronę prywatności.
2.5. W przypadku żądania przez odbiorcę zamieszczenia sprostowania lub groźby wniesienia pozwu sądowego, dziennikarz powinien natychmiast poinformować o tym redaktora naczelnego lub jego zastępcę.
2.6. Każda osoba składająca pismo zawierające interwencję o treści wskazującej, że jest to skarga, a nie sprostowanie, odpowiedź lub polemika, powinna otrzymać pisemną odpowiedź na swoje wystąpienie, jeżeli takiej skargi nie publikuje się wraz z odpowiedzią.
2.7. Dziennikarz powinien unikać cytowania, fotografowania, nagrywania, filmowania i pisania o członkach własnej rodziny oraz o rodzinie innych pracowników redakcji. Jeżeli krewni lub powinowaci dziennikarza są związani z jakąś partią polityczną, urzędem, podmiotem gospodarczym itp., dziennikarz ten powinien powstrzymać się od tworzenia lub redagowania materiałów na temat tych osób i podmiotów.
2.8. Redakcja nie może odbiorcy wprowadzać w błąd i sugerować, że fotomontaże, kolaże lub infografiki są zwykłymi fotografiami.
2.9. Materiały reklamowe muszą mieć taką formę, aby odbiorca nie miał wątpliwości, że jest to reklama. Reklamy podważające zaufanie do wiarygodności i niezależności mediów winny być odrzucane. Reklamy interaktywne nie mogą w sposób nadmierny zakłócać swobodnego odbioru treści w mediach elektronicznych – reklamy, które nie spełniają tego warunku, nie mogą być publikowane. Reklamy zasłaniające treści redakcyjne muszą posiadać możliwość ich wyłączenia przez użytkowników.
2.10. Dziennikarze nie mogą przygotowywać materiałów reklamowych lub public relations, za wyjątkiem redakcyjnych autopromocji. Nie mogą także zajmować się akwizycją reklam i ogłoszeń ani pobieraniem należności za reklamy i ogłoszenia.
2.11. Jedynie osoby upoważnione przez redaktora naczelnego mogą uzgadniać z przedstawicielami działu reklamy zmiany dotyczące layoutu, czasu publikacji i układu stron ogłoszeniowych w gazecie oraz rozmieszczenia reklam na stronach redakcyjnych. Rozmieszczenie reklam na stronach internetowych portali oraz serwisów specjalnych ustalane jest na podstawie odrębnych procedur. Wszelkie działania wykraczające poza te procedury mogą być realizowane tylko w ramach ustaleń z Centrum Kreacji i Emisji, Działem Reklamy, Działem IT oraz Działem Rozwoju Redakcyjnego.
3. Metody pracy dziennikarza
3.1. Wobec swoich rozmówców i informatorów dziennikarz ma obowiązek ujawnienia faktu, że jest dziennikarzem.
3.2. Dziennikarz nie powinien stosować niejawnych metod zbierania informacji, ukrytych kamer ani posługiwać się fałszywą tożsamością. Metody te dopuszczalne są wyłącznie wtedy, jeśli stanowią jedyny sposób zdobycia informacji na temat spraw o istotnym społecznym znaczeniu lub ujawnienia przestępstw, korupcji lub nadużyć w zakresie majątku publicznego i redaktor naczelny udzielił wyraźnej zgody na użycie takich metod. Odbiorca zawsze powinien być poinformowany o wykorzystaniu przez redakcję takich metod.
3.3. Dziennikarze i pracownicy redakcji nie mogą pozyskiwać informacji odpłatnie lub w zamian za inne korzyści materialne lub niematerialne.
3.4. Plagiat dyskwalifikuje dziennikarza moralnie i zawodowo. Niedopuszczalne jest także wykorzystywanie przez redakcje materiałów dziennikarskich opublikowanych w innych mediach bez zgody wydawców, którzy posiadają prawa autorskie do tych materiałów. Wykorzystując cudze utwory zawsze należy podawać źródło.
4. Konflikty interesów i niezależność dziennikarska
4.1. Niedopuszczalne jest podejmowanie przez dziennikarza dodatkowej pracy w konkurencyjnych mediach, przyjęcie publicznego stanowiska lub angażowanie się w działalność polityczną.
4.2. Dziennikarz na stałe zatrudniony przez wydawcę lub stale współpracujący z redakcją nie może pełnić funkcji rzecznika prasowego ani doradcy: polityka, partii politycznej, przedsiębiorcy, osoby publicznej lub organizacji publicznej bądź samorządowej, pracować na ich rzecz ani prowadzić szkoleń z zakresu komunikacji społecznej dla takich osób i organizacji.
4.3. Dziennikarz zatrudniony w wydawnictwie nie może pracować lub współpracować z agencjami powołanymi do ochrony bezpieczeństwa wewnętrznego i zewnetrznego Państwa (takie jak m.in. Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencja Wywiadu, Centralne Biuro Antykorupcyjne, Centralne Biuro Śledcze) oraz z organami ścigania. Jeśli dziennikarz otrzyma ofertę takiej pracy lub współpracy, natychmiast powinien poinformować o tym redaktora naczelnego lub jego zastępcę.
4.4. Rzecznicy prasowi nie mogą publikować własnych tekstów jako autorzy redakcji.
4.5. Dziennikarz nie powinien nawiązywać kontaktów handlowych ani gospodarczych, przyjmować świadczeń majątkowych ani zaciągać pożyczek od informatorów lub osób, których dotyczy przygotowywany przez niego materiał prasowy. Jeśli takie kontakty lub zobowiązania miały miejsce w przeszłości, dziennikarz powinien poinformować o tym redaktora naczelnego przed rozpoczęciem przygotowywania materiału.
4.6. Dziennikarz nie może mieć żadnych zobowiązań wobec swych informatorów, jakichkolwiek grup interesu, reklamodawców ani partnerów handlowych swojego wydawnictwa.
4.7. Dziennikarz nie może przyjmować prezentów, uzyskiwać przywilejów ani korzyści majątkowych lub osobistych w związku z wykonywaniem czynności zawodowych bądź w ich trakcie od osób innych niż pracodawca. Wyjątkiem mogą być symboliczne upominki, rozdawane wielu osobom w celach reklamowych, oznaczone nazwą lub logo oferującego.
5. Relacje ze źródłami informacji
5.1. Dziennikarz jest zobowiązany chronić tajemnicę źródła informacji, jeżeli dany informator zastrzegł sobie poufność, i nie może nigdy ujawnić jego tożsamości – ani bezpośrednio, ani pośrednio. Tożsamość informatora może zostać ujawniona wyłącznie redaktorowi naczelnemu.
5.2. Dziennikarz nie może rozpowszechniać informacji pochodzącej od informatora, który ma być chroniony (nieujawniony), jeżeli nie posiada zweryfikowanych danych osobowych takiego informatora. Jeżeli dziennikarz nie posiada zweryfikowanych danych osobowych informatora, musi on ujawnić fakt, że informacja pochodzi od anonimowej osoby.
5.3. Informacje uzyskane z anonimowych źródeł mogą być wykorzystywane wyłącznie w przypadku, gdy jednocześnie: ujawnienie informacji służy interesowi społecznemu; nie ma innych źródeł, z których można by uzyskać takie informacje; redakcja uprawdopodobniła rzetelność informacji przekazanej jej przez anonimowego informatora.
5.4. Dziennikarz ma obowiązek poinformować rozmówcę o tym, że zbiera informacje z zamiarem podania źródła bądź przeprowadza wywiad lub rozmowę w celu publikacji, przed przystąpieniem do powyższych czynności. Dziennikarz powinien również uzyskać zgodę rozmówcy na publikację i przetwarzanie danych osobowych oraz na publikację wizerunku.
5.5. Dziennikarz nie może ukrywać przed redaktorem naczelnym informacji uzyskanych w trakcie wykonywania swoich obowiązków, chyba że są to informacje niejawne lub chronione na podstawie odrębnych przepisów.
5.6. Dziennikarz ma obowiązek przestrzegać tajemnicy redakcji zgodnie z odrębnym regulaminem obowiązującym w tym zakresie.
5.7. Sprostowania i odpowiedzi spełniające wymagania ustawy o prawie prasowym winny być publikowane terminowo, a w przypadku wad uniemożliwiających publikację, należy pouczyć autora o takich wadach i, w miarę możliwości, uzgodnić z autorem korektę treści bez zbędnej zwłoki.
5.8. Redaktor naczelny i wyznaczeni pracownicy redakcji odpowiadają za właściwe warunki i organizację ochrony informacji niejawnych, danych osobowych lub innych informacji chronionych ustawowo oraz tajemnicy wydawcy (przedsiębiorcy) zgodnie z odrębnymi regulacjami. Materiały takie nie mogą być ujawniane żadnym nieuprawnionym osobom.