Mieczysław B.B. Biskupski

nie był jednak sam - kilku aktorów wielokrotnie występowało jako Włosi: na przykład Harry Semels, który grywał też od czasu do czasu Żydów, albo J. Carrol Naish, który tylko w latach trzy­dziestych zagrał co najmniej siedem ról Włochów³⁰. Nie powin­niśmy zapominać, że jeden z braci Marx, Chico, występował jako Włoch w komediach, które on i jego bracia kręcili w latach trzy­dziestych. Pozytywne, choć drugoplanowe role Włochów, często z silnym akcentem i obfitą gestykulacją, były więc powszechne w przedwojennym Hollywood³¹.

Negatywne postacie Włochów pojawiły się w paru filmach po pierwszej wojnie światowej³², ale z drugiej strony Song of the City (1937) osadzono ws'ród przychylnie przedstawionej włoskiej społeczności San Francisco. Winterset (1936) również skupia się na Włochach w Ameryce, choć jest nieco bardziej mroczny. Główni bohaterowie są Włochami w The Bride Wore Red (1938), Love, Live and Laugh (1929), A Lady to Love (1930), Street Scene (1931) i Kid Galahad (1937). W tym ostatnim jest nawet długa scena, w której bohaterowie rozmawiają po włosku. Podobnej tematyki, włoskich bokserów, dotyczą fabuły Golden Boy (1939) i East of the River (1940), w którym pojawiło się bardzo wiele postaci mających prawdopodobnie przedstawiać Włochów³³. They Knew What They Wanted (1940) to poruszający portret

³⁰ Filmy z lat trzydziestych, w których Naish bez wątpienia gra Włocha, to
The Mouthpiece (1932), No Other Woman (1933), Upperworld (1934), Girl
in Danger (1934), The Return of Jimmy Valentine (1936), Song of the City
(1937) i We WhoAreAbout to Die (1937).

³¹ Przed falą filmów gangsterskich Włochów kojarzono z „romantycznym
domatorstwem". Edward G. Robinson w Little Ceasar wystąpił co praw­
da jako nikczemny morderca, ale wczes'niej był włoskim uwodzicielem
w Lady to Love z lat trzydziestych.

³² Wśród nich znaleźli się anarchista z Dangerous Hours z 1919 roku i nie-­
przyjemny typ z Manhandled z 1924 roku.

³³ Warner Brothers nieroztropnie postanowiło obsadzić Johna Garfielda
i Williama Lundigana jako braci Włochów w East of the River.

60

Polska obecność w amerykańskim kinie przed rokiem 1939

szlachetnego włoskiego farmera (Charles Laughton, być może dziwnie obsadzony) w Kalifornii³⁴. Akcja The Florentine Dagger (1938) dzieje się, jak wskazuje tytuł, we Florencji. We Włoszech osadzono także między innymi The White Sister (1923, remake w 1933) i The Wages of Virtue (1924).

Poza tym główni bohaterowie narodowos'ci włoskiej, co prawda negatywni, pojawiali się w serii filmów gangsterskich, dzięki którym Włosi w latach trzydziestych zaczęli regularnie występować w Hollywood. Jednak nawet filmy o włoskich gangsterach pokazywały na ogół także innych, bardziej god­nych podziwu Włochów, a nawet przedstawiały gangsterów jako „w gruncie rzeczy przyzwoitych ludzi, wybierających dzia­łalność przestępczą z rozpaczy spowodowanej oczywistymi prze­szkodami na legalnej drodze do sukcesu". Postacie Włochów, w przeciwieństwie do Irlandczyków i Żydów, nie zawsze były pozytywne, ale stanowiły widoczną część amerykańskiej sceny.

Tak więc publiczność przyzwyczaiła się do pojawiających się tu i ówdzie postaci z określoną przynależnością narodową. Nawet jednak w filmach, które z oczywistych powodów pró­bowały podkreślać zróżnicowanie etniczne Ameryki, rzuca się w oczy brak Polaków. Jest na to wiele przykładów. W komedii Warner Brothers A Slight Case of Murder (1938) na pierwszym planie występują niecny (choć dający się lubić) włoski gangster Marco i jego poplecznik Giuseppe, którym towarzyszą postacie

o nazwiskach Rosenbloom i Cohen, ale też Gallagher i Ryan. Za­
krawa na ironię, że epizodyczną rolę w tym filmie zagrała Polka
Carole Landis, lecz jej postać znana jest tylko jako „blondynka"

i nie ma zaznaczonej narodowości. W I Hate Women (1934)
mało znanej wytwórni Goldsmith Productions główny bohater

³⁴ Księdzem jest w tym filmie oczywiście Irlandczyk, grany przez Irlandczy­ka Williama Gargana, który w swej drugiej karierze zwykle grał postaci tej narodowości.

61