sporo tyranii, jej monetą jest wina, bardzo przydatna w obiegu wymiennym miedzy partnerami.

Zajmowanie którejkolwiek z tych pozycji oznacza nawrót do wzor­ców dzieciństwa, pełnych strachu, złości i beznadziejności. Nie roz­winiesz swoich możliwości, jeśli jako dorosła nie odrzucisz wszystkich tych ról, powodujących obsesje w stosunkach z innymi. Jak długo się nimi posługujesz, włada tobą ktoś inny, uniemożliwiając ci osiągnięcie równowagi i szczęścia. Odrzuciwszy wszelkie rozgrywki podejmujesz odpowiedzialność za własne postępowanie, za własne wybory i w końcu za własne życie. Staną się bardziej oczywiste i łatwiejsze do akceptacji.

Z czym się należy liczyć odmawiając wdawania się w rozgrywki

Musisz teraz opracować nowe sposoby zrozumienia samej siebie i komunikowania się z innymi, okazać wolę wzięcia odpowiedzialności za własne życie. Mniej: „Gdybym nie musiała..." i o wiele więcej: „Decyduję się taraz na...'

Uwolniona od kierowania i rządzenia innymi, powinnaś teraz zużyć całą energię na wyzwalanie się z rozgrywek (nawet oświadczenie: „Nie biorę w tym udziału" jest braniem udziału). W miarę stosowania tej metody staje się ona coraz łatwiejsza i po pewnym czasie daje duże zadowolenie.

Będziesz także musiała nauczyć się żyć bez całego tego podniecenia, wiążącego się z walką, tych zabierających czas i niszczących zdrowie dramatów, w których brałaś udział. Nie jest to wcale łatwe. Wiele za bardzo kochających kobiet tak głęboko pogrzebało swoje uczucia, iż potrzebne im są utarczki, rozstania i powroty, by czuć, że w ogóle żyją. Uwaga! Koncentrowanie się wyłącznie na własnym życiu wewnętrz­nym może ci się wydać na początku nudne. Ale jeśli dasz sobie radę z tą nudą, wkrótce zamieni się ona w ciekawe odkrywanie własnej osobowości. I będziesz wtedy gotowa do uczynienia następnego kroku.

7. Przyjrzyj się odważnie swoim problemom i słabym stronom

Co to oznacza

Przyjrzenie się własnym problemom oznacza, że po rezygnacji z kierowania i rządzenia innymi, a także brania udziału w rozgryw-

214

kach, nie pozostało nic, co by cię rozpraszało. Możesz teraz skupić się na własnym życiu, własnych problemach i własnym cierpieniu. Powin­naś głębiej wejrzeć w siebie z pomocą ćwiczeń nad rozwojem ducho­wym, grupy samopomocy i terapeutki, jeśli taką masz — nie jest ona zresztą w tym okresie niezbędna. We wszelkich grupach Anonimo­wych, na przykład, ludzie, którzy osiągnęli postępy w leczeniu, mogą teraz służyć pomocą nowo przybyłym i bardzo się im przydać w procesie zgłębiania samych siebie.

Oznacza też, że masz teraz możliwość surowego oceniania obecnego życia, zarówno jeśli chodzi o sprawy pozytywne, jak i negatywne — nie przynoszące ci zadowolenia. Wypisz je co do jednej po kolei. A także przyjrzyj się, jak było w przeszłości. Przypomnij sobie wszystkie złe i dobre chwile, osiągnięcia, klęski, przypadki, w których czułaś się zraniona i te, w których ty raniłaś. Wypisz wszystkie. Skup się na obszarach ocenianych przez siebie najgorzej. Jeżeli jednym z ich jest seks, przedstaw dokładną historię swojego życia seksualnego. Jeżeli mężczyźni byli dla ciebie zawsze problemem, zacznij od pierwszych stosunków uczuciowych i też je dokładnie opisz. To samo zrób z rodzicami, sięgnij do najdawniejszych wspomnień. Oznacza to sporo pisania, ale to niezastąpiony sposób, żeby uporządkować przeszłość, rozpoznać powtarzające się wzorce i schematy w twoich walkach z samą sobą i z innymi.

Jak zaczniesz, postaraj się zrobić za jednym zamachem tyle, ile tylko ci się uda. Ta technika jest bardzo przydatna później, jak zaczną się wyłaniać następne problemy. Prawdopodobnie najpierw skupisz się na stosunkach z ludźmi. Kiedy indziej sięgniesz może do spraw związanych z pracą zawodową, jak się czułaś przed objęciem każdej kolejnej posady, w czasie jej trwania i po zakończeniu. Popuść wodze myślom i wspo­mnieniom. I nie czytaj od razu tego, co napisałaś; zrobisz to później.

Czego wymaga odważne przyjrzenie się własnym problemom i słabym stronom

Napisanie wszystkiego będzie od ciebie wymagało sporo czasu i dużego wysiłku, a ponadto może nie być ani łatwym, ani przyjemnym sposobem wypowiadania się. Ale wierz mi, jest to metoda najlepsza. I nie przykładaj specjalnej wagi do stylu czy sformułowań. Konieczna natomiast jest absolutna szczerość i uczciwość.

Kiedy już opiszesz wszystko, najlepiej jak potrafisz, przeczytaj

215