Polityka gospodarcza wykład 2 4.11.2010

W klasycznym ujęciu PPm to zespoł norm regulujących stosunki prawne z czynnikiem obcym.

Prawo publiczne oddziela się od prawa między. Podstawowym kryterium oddzielenia jest metoda regulacji - sposób w jaki patrzymy na stosunki prawne.

PP dzieli się na dwie grupy.

1. normy kolizyjne - normy które pozwallają ustalić którego państwa prawo będzie miało zastosowanie w danej sytuacji

2. zwyczaje hadlowe - ( lex mercatoria) jest częścią zbioru norm ujednoliconych.

Problem dostosowania PPm (normy kolizyjne) pojawia się gdy

- nie wiemy do jakiego sadu zwrocic sie z roszczeniem

- jakiego rodzaju prawa i obowiazki spoczywaja na stronach danego sporu

podstawowym elementem normy kolizyjnej jest tzw lacznik

lacznik to ten element stosunku prawnego ktory laczy stosunek prawny z konkretnym porzadkiem prawnym.

na przyklad : podstawowym lacznikiem jest wola stron kontraktu, jezeli strona polska i ukrainska zawarly umowe moga same ustalic ze spory beda rozwiazywane z wykorzystaniem polskiego porzadku prawnego

drugi element to miejsce zawarcia kontraktu - lex loci contractus

lacznik miejca polozenia rzeczy - lex rei sitae jezeli zgodnie z rpawem krajowym dana osoba nie ejst wlascicielem rzeczy - (np. spolki, udzialy w spolce )

polska spolka nabywa czesc udzialu w spolce ukrainskiej, jezeli panstwo polskie dokona wywlaszczenia spolki ukrainskiej. pojawia sie problem ze niee ma wlasciciela, gdyz spolka w akcie prawa nie istnieje.

problem wspólnych norm kolizyjnych: - wynika ze zasadniczo reguly kolizyjne okreslane sa przez prawo kazdgo panstrwa - sad polski jezeli trafi do niego spor z elementem prawa zagranicznego to bedzie on rozwiazany z uzyciem prawa polskiego

rozwiazania umowne - doszlo do ich ujdlednolicenia w ramach UE

teraz rozporzadzenie z 2008 w sprawie prawa wlasciwego do rozwiazania umowy

art. 42 KW o rozwiazywanie sporow miedzy panstwami a innymi stronami

1. prawo uzgodnione miedzy stronami - jezeli go nie ma stosuje sie rownolegle - prawo miedz publiczne oraz prawo krajowe pantwa na terytoruum panstwa na ktorym jst inwestycja(panstwo przyjmujace) lacznie z jgo prawem kolizyjnym. polska jest jednym z 20 panstw ktore nie ratyfikowaly konwencji waszyngtonskiej.

jezeli mamy umowe o wzajemnej popieraniu i ochronie inwestycji - maja klauzuje

Lex mercatoria - sa to zwyczaje handlowe, kupieckie

pojawia sie w ronych kontekstach i na roznych podstawach - moze byc wskazana w umowie miedzynarodowej,

pojawia sie w kontraktach paanstwowych - chodzi o umowy zawierane przez panstwa z osobami prywatnymi. czesto panstwa ktore sa strony takiego kontraktu zgadzaja sie na wlaczenie zwyczajow handlwoych - nie tyle rpawo publiczne bedzie reulowalo ten stosunek - alewieksze znaczenie beda mialy kwestie tradycyjne.

- moze byc czecia prawa wlasciwego stosowanego przez trybunaly - regulamin miedzynarodowej izby handlowej w paryzu

trzeci element to prawo krajowe

tradycyjne ujecie nakazuje traktowanie prawa krajowego jako faktu. (stanu faktycznego) . na przykald mamy wymog posznaowania przez dyplomate prawa krajowego i musimy stwierdzic czy dopusscil sie naruszenia prawa krajowego. bedziemy siegac do prawa krajowego aby zobaczyc czy doszlo do naruszenia prawa krajowego - brany pod uwage element naruszenia.

wiaze sie to z drugim podejsciem - prawo krajowe moze stanowic czyn zabroniony przed prawo miedzynarodowe - prawo przez sam fakt wykonywania prawa krajowego moze naruszac prawo miedz. np gdybysmy wprowadzili ustawe o dyskryminacji kobiet w pracy - dpuscilibysmy sie deliktu prawa miedz.

art, 4 projektu komisji PM - czyn kazdego organu panstwa tr. jest jako czyn panstwa - takze wl.wykonawcza

trzeci element to brak mozliwosci powolania sierpzez panstwo na prawo krajowe celem usprawiedliwienia naruszenia prawamiedzynarodowego.

czwarte podejscie: prawo krajowe moze byc prawem wlasciwym przed sadem miedzynarodowym.

-> RSM przeciwko Grenadzie

przeniesienie do prawa gosp.

1. prawo miedz. jako fakt

pierwsze co pojawia sie w orzecznictwie - to problem dowodowy - ciezar dowodu spoczywa na tynm podmiocie ktory powoluje sie na brzmienie ustawy krajowej - musi wykazac isstnienie danej ustawy , musi dowiesc tresci, a takze rozumienia tej ustawy - w konsekwencjji sady miedz. sa co zasady zwiazane wykladnia prawa krajoweo dokonaną przez sady krajowe

w pmg TEN element ma spore zastsowanie - najlepszym przykladem jst zasada traktowania narodowego - w prawie WTO art 3 / porozumienia regionalnej integracji gospodarczej/ w traktatach inwestycyjnych.

-> to oznacza koniecznosc porownania traktowania podmiotu obcego i narodowego .

mozna wydac ustawe ktora roznicuje traktowania tych podmiotow

jezeli pojawia sie zarzut naruszenia trkatowania narodowego - musimy wykazac ze istnieje ustawa ktora pozwala nam na inne traktowanie - wynika ona ze stanu faktycznego.

w przypadku WTo - wiekszosc srodkow dotyczacych wymiany hanlowej to sa wlasnie srodki ustawowe -

orany rozwiazywania sporow -

pod koniec laat 80. wprowadzono podzial na usttaw obligatoryjne i fakultatywne
(pozwala na rozną interpretacje) .

w przypadku tego 2 sam fakt obowiazywania ustawy nie stanowil naruszenia prawa - dopiero kiedy w konkretnym przypadku dopusci sie sprzecznego zastosowania bedziemy mieli do czynienia z deliktem

ustawa 1 - kazde jej zastosowanie bedzie sprzeczne z prawem miedzynarodowym.( inaczej mandatoryjna)

2. jako czyn zabroniony.

ma znaczenie w sporach inwestycyjnych - naruszenie praw inwestora moze nastapic przez dzialalnosc ustawodawcza

3. prawo kr. brak mozliwosci powolania sie na prawo krajowe w celu usporawiedliwienia czynu zabronionego

traktaty o ochronie inwestycji - panstwa maja wladze dyskrecjonalną w wymiarze dzialania inwestycji - zakres materialny tych tr. obejmuje wylacznie inwestycje juz dzialajace. jednym z kryterium jest to by inwestycja byla dokonana zgodnie z ustawodastwem panstwa przyjmujacego. jezeli panstwo wykaze ze dana inwestycja nie zostala dokonana zgodnie z jego ustawodastwem bedzie moglo uwolnic sie od odpowiedzialnosci powiazania z traktatem.

tego rodzaju argument nie przekonuje sedziow. ustawodastwo krajowe tr jest jako fakt ale w tym przypadku poniewaz chodzi o uwolnienie sie pzez panstwo od odpowiedzialnosci tryb. krajowe nie sa zwiazane z interpretacja ust panstwa czlonkowskiego.

spór dotyczący dopuszczenia do rynku... (Karda ssopoulos p. Gruzji) naruszenie prawa zamowien publicznych , prywatyzacja spolki energetycznej dokonana byla w sposob naruszajacy ustawe o prawie zamowien publicznych. sad arbitazowy byl innego zdania.

spółka Eureko... ? spory inwestycyjne

drugi przykład jest kwestia wywlaszcznia : mozna wywlaszczyc tylko cos co stanowi wlasnosc kogos,

kontrakt midyz spolka ktora zajmuje sie produkcja systemow telekomunikacyjnych a panstwem rozwijajacych sie ktore chcialoby z tych systemow skorzystac. jedna z klauzul jest k. zachowania tajemnicy. kontrakt dotyczyl takze uzycia tej technologii w sprawach bezp i wojskowych. inwestor dopuscil sie przecieku. panstwo przyjmujace skorzystalo z kaluzuli ... - moglo wykupic udzialy w tej spolce -moglo przejac ta technologie i amemu nia zarzadzac.

spolka zostala o tym poinformowana - brak zgody. probowano uzyc innych srodkow perswazji.

jedym z zagadnien trybunalu bylo to czy w sweitle kontraktu - bylo to czy powolanie si na klauzule inwestycyjna - czyli dzialanie osob prywatnych - czyli wyproszenie pracownikow - nie dotyczylo klauzuli wiec nie stanowilo naruszenia traktatu.

brak tytulu wlasnosci jest negatywna przesllanka wywlaszczenia

4. prawo krajowe jako prawo wlasciwe -

tu zrodlem stosowania pr.kr przez sady miedz.

- np kontrakt - skarb panstwa z Eureko. - prawo wlasciwe jest polskie - ma byc zastosowane przed tr. miedzynarodowym.

pojawia sie problem gdy strona kontraktu jest panstwo - gdyz moze ono zmienic swoje ustawodastwo gdy roszczenie z tytulu naruszenia spolki prywatnej okazalo sie bezzasadne.

jest to konflikt z idea rownosci stron umowy

aby sie zabezpieczyc - mozna poddac dany kontrakt prawu miedzynarodowemu - np prawu panstwa neutralnego - np prawo brytyjskie

druga metoda jest umieszczenie w kontrakcie klauzuli stabilizacyjnej - sluzy ona zamrozeniu stanu prawnego z momentu podpisania kontraktu.

zastosowanie pr. kr moze wynikac z tr. miedz.

zastosowanie pr. kr mzoe wynikac z regulaminu danego sądu .

w prawie inwestycyjnym prawo krajowe ogrywa jeszcze jedna role - traktowane jest jako prawo miejsca arbitrażu - lex loci arbitri.

mozliwosc ewentualnego uchylenia wyroku arbitrazowego - spor z Eureko - miejscem arbitrazu formalnym byla Bruksela - Polska ktora przegrala ten spor chciala uchylic orzeczenie w sadzie belgijskim. prawo francuskie byloby dla nas bardziej korzystne. drugim elementem jest uznanie i wykonanie orzeczenia arbitrazowego.