1. Na czym polega proces globalizacji?

Proces, globalizacji polega na wielkości powiązań i wzajemności oddziaływań państw i społeczeństw, tworzących obecny światowy system. Globalizację cechują dwa wymiary: zakres (zasięg) oraz intensywność (głębokość).

Jest to proces integrowania gospodarek, rynków i przedsiębiorstw dzięki rozszerzaniu intensyfikowaniu ich ponad granicznych powiązań, co prowadzi do tworzenia współzależności w wymiarze globalnym.

Wewnętrzna dynamika procesu globalizacji może w istotny sposób kształtować jego ogólny przebieg, a w konsekwencji może modyfikować strukturę oraz funkcjonowanie systemu gospodarki światowej.

Globalizacja może być rozumiana jako proces hybrydyzacji (łączenie się i krzyżowanie różnego rodzaju kultur).

Proces globalizacji jest niejednorodny i złożony. Jest to proces a nie stan, który scala i integruje.

2. Jakie są główne grupy czynników kształtujących proces globalizacji?

Grupy czynników:

a. postęp naukowo-techniczny

b. konkurencja międzynarodowa

c. polityka ekonomiczna państwa

- Postęp techniczny w produktach i procesach produkcyjnych dokonuje się poprzez częste wprowadzanie wielu, lecz raczej niewielkich (krańcowych) zmian, ulepszeń, usprawnień. Wdrażane są także radykalne innowacje - mniej liczne, lecz bardziej znaczące, nieciągłe zmiany, które zasadniczo zmieniają istniejące produkty i procesy. "Wiązki" radykalnych innowacji (np. w dziedzinach materiałów syntetycznych, podzespołów elektronicznych), technologicznie powiązanych i wzajemnie się stymulujących mogą przyczynić się do powstania nowych branż przemysłu i usług. W dłuższym okresie może nastąpić zmiana systemu technicznego i ekonomicznego, jeśli wdrażane nowe rozwiązania zainicjują zmiany w wielu branżach, w systemach produkcji i zarządzania, stosowanych w całej gospodarce. Tego rodzaju szeroka i głęboka transformacja ogólnogospodarcza jest nazywana zmianą paradygmatu techniczno-ekonomicznego

znaczenia postępu naukowo-technicznego dla kształtowania procesu globalizacji należy wyeksponować następujące tendencje. Intensywne i wielostronne oddziaływanie postępu naukowo-technicznego na omawiany proces prowadzi od płaszczyzny mikro- i makroekonomicznej do ogólnoświatowej. Pod wpływem nowych, wysoko zaawansowanych technologii dokonują się zasadnicze zmiany w infrastrukturze i bazie wytwórczej przedsiębiorstw, w ich produkcji (produktach, procesach), w strukturze własności i przestrzennego rozlokowania, w ekonomice, sposobach organizacji i zarządzania. Dzięki nowym technologiom następuje wzrost geograficznego zasięgu, różnorodności oraz intensywności działań przedsiębiorstw (KTN), zwłaszcza w skali międzynarodowej. W wyniku intensyfikacji postępu technicznego szybko rośnie podaż i różnorodność nowych i unowocześnionych wyrobów, są modernizowane procesy i moce produkcyjne, dokonują się zmiany w strukturze i systemach produkcji, umacnia się przywództwo techniczno-ekonomiczne firm i krajów najbardziej zaawansowanych technologicznie.

- realizowana w wymiarze międzynarodowym polityka ekonomiczna państw przyczynia się do aktywizacji globalnej ekspansji KTN w sposób pośredni, poprzez tworzenie sprzyjających jej warunków w skali ogólnoświatowej. Ważną dziedziną działalności państw była liberalizacja i deregulacja sfery finansów, co stworzyło korporacjom większe możliwości korzystania ze środków finansowych oraz rozszerzania zasięgu (geograficznego, gałęziowego) inwestowania na świecie. Drugą dziedziną działalności państwa, wpływającą na proces globalizacji, jest liberalizowanie międzynarodowej wymiany, zarówno w skali ogólnoświatowej, jak i regionalnej.

W przyszłości znaczący wpływ na proces globalizacji mieć będzie zapoczątkowana już wielostronna liberalizacja przepływów ZIB oraz harmonizacja warunków działania zagranicznych filii na świecie.

3. Jakie cztery cechy globalizacji uważa Pan/i za najważniejsze?

Wielowymiarowość- przebiega jednocześnie w kilku dziedzinach życia społecznego: w gospodarce, polityce, kulturze. Proces globalizacji jest napędzany przez oddzielne, lecz powiązane ze sobą działania, dokonywane w tym samym czasie w danych dziedzinach.

Międzynarodowa współzależność – ścisłe międzynarodowe wzajemne powiązania podmiotów, które występują na różnych wcześniej wyznaczonych poziomach i narzucają ich działaniom zintegrowany charakter. Jeśli jest wysoki stopień integracji to zachodzi ścisła współzależność podmiotów, które stają się elementami systemu. Umożliwia to koordynację działań zintegrowanych, międzynarodowych systemów. Według Dunninga na etapie globalizacji współzależność jest rozumiana tak: rozwój danego np. kraju staje się nierozerwalnie związany z prowadzeniem i powodzeniem działalności gospodarczej za granicą.

Kompresja czasu i przestrzeni – jest pod silnym wpływem postępu technicznego (uczestnictwo w wydarzeniach na wszystkich kontynentach – telewizja satelitarna, duża mobilność ludzi- podróże służbowe turystyka, oferta towarów „z całego świata”, częste pojawianie się nowych lub zmodernizowanych towarów). „Skracanie” czasu i przestrzeni nabiera strategicznego znaczenia w rozwoju globalnie konkurujących przedsiębiorstw, a w dłuższej perspektywie ma również implikacje dla rozwoju poszczególnych krajów i regionów świata.

Wielopoziomowość – gospodarka stanowi najwyższy poziom, na którym są agregowane i transformowane różne tendencje tworzące omawiany proces. Tendencje do globalizowania działalności w skali ogólnoświatowej istnieją również na poziomie dziedzin gospodarki (gałęzi przemysłu i usług) lub różnych rynków: towarów, usług i czynników wytwórczych. Największe jednak znaczenie, intensywność i zakres ma przebieg omawianego procesu na poziomie przedsiębiorstw, czyli głównie KTN. Zarazem jest to główna grupa podmiotów, których działalność kształtuje ogólny przebieg procesu globalizacji.

4. Proszę podać cechy globalnej firmy.

- suwerenność: podejmują decyzję do pewnego stopnia niezależne od warunków zewnętrznych

- złożoność: produkcja na całym świecie, nie tylko w podmiotach będących własnością KTN.

- Rozproszenie: jednostki KTN istnieją na wielu kontynentach, w miejscach przetwórstwa i zbytu, w krajach konkurentów

- Specjalizacja: niektóre jednostki KTN są specjalizowane

- Zdolność arbitrażowania: operacje na różnych rynkach w celu najlepszego wykorzystania możliwości

- Zdolność integrowania: podział pracy i specjalizacja jednostek wymagają koordynacji procesów, efektem jest współzależność jednostek

- Globalna efektywność: efektywne obniżanie kosztów w organizacji poprzez działania w jednostkach

5. Co jest specyfiką przedsiębiorstw działających międzynarodowo?

- doskonałość operacyjna

- dopasowanie do potrzeb indywidualnych klienta

- przywództwo produktowe

Korporacja:

- nie tylko liczebność rynków zagranicznych

- dostosowanie techniczno – technologiczne

- olbrzymi potencjał i ekspansywność w gospodarce światowej

- umiejętność integracji i koordynowania

6. Jakie zmiany w łańcuchach tworzenia wartości dodanej następują w KTN?

Koncepcja łańcucha wartości dodanej ujmuje tworzenie wartości w przedsiębiorstwie jako proces powiązanych i narastających działań (funkcji, w terminologii zarządzania), z których każde w określony sposób tworzy i dodaje pewną wartość. Można je podzielić na dwie zasadnicze grupy: działania wspierające i ,działania podstawowe.

Działania wspierające - funkcjonowanie infrastruktury firmy, zarządzanie zasobami pracy, prowadzenie prac B + R, zaopatrzenie - wspomagają działania podstawowe, umożliwiają ich stały przebieg. Działania podstawowe - produkcyjne i handlowe - są związane z fizycznym tworzeniem produktów (wyrobów, usług), ich dostawami i zbytem oraz obsługą posprzedażną. Działania wspierające - funkcjonowanie infrastruktury firmy, zarządzanie zasobami pracy, prowadzenie prac B + R, zaopatrzenie materiałowe - wspomagają działania podstawowe, umożliwiają ich stały i sprawny przebieg. Działania podstawowe - produkcyjne handlowe- są związane z fizycznym tworzeniem produktów (wyrobów, usług) )raz ich zbytem (włączając marketing, dostawy, sprzedaż oraz obsługę posprzedażną). Wszystkie działania/funkcje są wobec siebie współzależne, stanowią całościowy system o określonych powiązaniach i mają one (działania oraz powiązania) wpływ na kształtowanie się konkurencyjności przedsiębiorstwa. We wszystkich funkcjach tworzących wartość mogą być realizowane programy zmierzające do podnoszenia konkurencyjności firmy poprzez zwiększenie efektywności, jakości, innowacyjności i dostosowań do rynku. Są to tzw. programy funkcjonalne, wspierające realizację różnego rodzaju strategii konkurencji przedsiębiorstw

Omawiany model, prezentujący wyodrębnione działania/funkcje, wskazuje na możliwość dokonania dekompozycji (rozbicia, fragmentaryzacji, rozczłonkowania) łańcucha wartości, a następnie delokalizacji (przeniesienia, przemieszczenia} poszczególnych funkcji tworzenia wartości do różnych miejsc/krajów. Chodzi o to, aby ich realizacja była dokonywana w możliwie najlepszych warunkach ekonomicznych, sprzyjających obniżaniu kosztów, a w rezultacie - podnoszeniu ogólnej (globalnej) efektywności. Ma to fundamentalne znaczenie dla całego procesu globalizowania działalności KTN

7. Na czym polega umiędzynarodowienie łańcucha wartości dodanej?

Umiędzynarodowienie badań naukowych i rozwoju nowych produktów jako elementu łańcucha wartości firmy polega na prowadzeniu powiązanych ze sobą prac badawczych i rozwojowych w różnych krajach. Prace te mogą byt realizowane samodzielnie przez jednostki organizacyjne przedsiębiorstwa, przez zewnętrznych dostawców technologii, względnie we współpracy z innymi firmami. Umiędzynarodowienie prac badawczych i rozwojowych ma na celu po pierwsze przyspieszenie prac nad nowymi lub ulepszonymi produktami, po drugie uzyskanie przełomowych lub przynajmniej szczególnie cennych wyników, których nie można byłoby osiągnąć bez międzynarodowej współpracy, po trzecie obniżenie kosztów.

8. Co oznacza międzynarodowa konkurencyjność przedsiębiorstwa?

Osiąganie wyższej zyskowności niż inne przedsiębiorstwa w danej branży. Przewaga konkurencyjna umożliwia osiąganie:

a. wyższej zyskowności

b. większego udziału w sprzedaży na danym rynku

Przedsiębiorstwo dąży do osiągnięcia trwałej przewagi konkurencyjnej, co może uzyskać dzięki niskim kosztom lub zróżnicowaniu swych wyrobów. W ujęciu strategicznym trwała przewaga konkurencyjna oznacza zdolność realizowania strategii przynoszącej określone korzyści, której nie prowadzą obecni potencjalni konkurencji i nie są w stanie osiągnąć podobnych korzyści dzięki innej strategii.

Przewaga konkurencyjna przedsiębiorstwa zawsze posiada względny charakter. Polega ona na wyższości lub alternatywności posiadanych zasobów i zdolności w relacji do konkurentów, lub na połączeniu i wykorzystaniu zasobów sposób tworzący lepszą pozycje konkurencyjną.

Zasadnicze źródła przewagi konkurencyjnej:

c. obniżenie kosztów i cen produktów

d. zróżnicowanie produktów (jakość)

e. zintegrowanie obu powyższych

f. szybkość działania (czas)

g. zdolność uczenia się (informacje)

9. Jakie są tradycyjne i nietradycyjne źródła przewagi konkurencyjnej?

Tradycyjne źródła przewagi (zewnętrzne):

1. niskie koszty i ceny produktów

h. strategia przywództwa kosztowego, nietrwała przewaga konkurencyjna

2. zróżnicowanie/wyróżnienie produktów

i. strategia dyferencjacji (jakość, marka), względnie trwała przewaga

3. połączenie obu powyższych

j. strategia zintegrowania (ceny + jakość), dość trwała przewaga

Nietradycyjne źródła przewagi:

1. szybkość działania (czas)

k. zarządzanie dynamiczne (high – speed M) (programy przyspieszające działania)

l. zarządzanie międzyfunkcyjne (programy/projekty koordynujące)

2. zdolność uczenia się (informacje)

m. strategia „inteligentnej” organizacji (jednolite systemy informacyjne)

3. umiędzynarodowienie działalności (ŁW)

n. strategia międzynarodowej ekspansji

o. strategie/ struktury ponadgraniczne

10. Co to są atuty konkurencyjne firmy?

Są to instrumenty osiągania przewagi konkurencyjnej nad rywalami na rynku:

1. PRODUKT, w oparciu o:

a. kapitał finansowy (głębokie kieszenie”)

b. wysokie kwalifikacje („kapitał ludzki”)

c. nowe technologie (atrakcyjne produkty, wydajne procesy, szybkie informacje)

d. marka firmowa, handlowa

e. organizacja

f. zarządzanie (strategiczne, operacyjne)

g. marketing (innowacyjny, dostosowany)

h. dystrybucja, serwis

2. DZIAŁALNOŚĆ FIRMY, cechy

i. szybkość, elastyczność

j. wiedza, „inteligencja”

k. partnerstwo „przyjazne” relacje

l. siła przetargowa

m. umiędzynarodowienie

11. Co jest istotą kluczowych kompetencji, jakie jest ich znaczenie dla firmy?

Podstawą jest unikalna wiedza techniczna, ekonomiczna i rynkowa- „wiązka” unikalnych umiejętności. Służą jako główne źródło przewagi konkurencyjnej przedsiębiorstwa nad jego rywalami. Istotą kluczowych kompetencji jest, to aby były:

n. korzystne dla klienta

o. stosowane w wielu produktach

p. trudne do imitacji

12. Co to są bariery wejścia? Proszę podać przykłady.

Są to wymogi techniczne lub ekonomiczne, którym musi sprostać producent (dostawca) podejmujący działalność w określonej branży (segmencie rynku). Obecnie bariery wejścia na rynek są przede wszystkim związane z tworzeniem i stosowaniem nowych technologii w warunkach zoligopolizowanych rynków. Wyodrębnia się sześć zasadniczych barier:

q. parametry techniczno-ekonomiczne wyrobu;

r. osiągnięcie skali produkcji, koniecznej do osiągnięcia rentowności przedsięwzięcia;

s. wielkość nakładów niezbędnych do prowadzenia prac B+R; stworzenia bazy produkcyjnej;

t. uruchomienia produkcji i sieci zbytu;

u. wydatki ponoszone dodatkowo przez nabywcę w przypadku przestawienia się na wyroby innej firmy;

v. dla nowych producentów, bariery to- dostęp do tanich materiałów zaopatrzeniowych lub czynników produkcji, a przede wszystkim do kanałów dystrybucji

13. Na czym polega tradycyjna strategia wejścia firmy na rynki zagraniczne?

Sposoby/formy Zasoby Kontrola Ryzyko Informacje Wycofanie

Eksport Małe Wysoka Niskie Małe łatwe

Licencja Małe Niska Średnie Małe średni

Wspólne Średne Średnia Wąskie Średni Średni

ZIB Duże Wysoka Niskie Wysokie łatwe

14. nietradycyjna

15. Wyjaśnij pojęcie „ekspansja międzynarodowa”.

Polega na wykorzystywaniu różnych form zaangażowania – eksportu, ZIB, porozumień – dla zajęcia lub umocnienia pozycji na poszczególnych rynkach zagranicznych lub na rynku międzynarodowym (bądź też w krajach goszczących i w gospodarce światowej). Przemiany w ekspansji znajdują wyraz w ewolucji motywów, form i kierunków zaangażowania. Będą one analizowane pod kątem identyfikacji nowych elementów i tendencji w międzynarodowej ekspansji korporacyjnej, które powstają ujawniają się na etapie globalizowania działalności.

16. Jakie są motywy zaangażowania inwestycyjnego przedsiębiorstw za granicą?

w. poszukiwanie zasobów:

x. naturalnych

y. taniej siły roboczej

z. zaawansowanych (+infrastruktura)

aa. poszukiwanie rynków zbytu:

bb. dużych, zamożnych, chłonnych

cc. integrujących się regionalnie

dd. podnoszenie efektywności:

ee. warunki zróżnicowane

ff. podobne (intensywna wymiana wewnątrzkorporacyjna)

gg. pozyskiwanie strategicznych aktywów lub zdolności:

hh. dostęp do zasobów/zdolności innych firm (alianse)

ii. włączanie do realizacji globalnych strategii

17. Proszę podać trzy warunki podjęcia bezpośrednich inwestycji zagranicznych.

Zasadnicza hipoteza teorii produkcji międzynarodowej przyjmuje, że przedsiębiorstwo będzie angażować się w ZIB, jeśli zostaną spełnione jednocześnie następujące warunki:

1. Przedsiębiorstwo posiada względną przewagę, wynikającą z własności zasobów, nad firmami innych narodowości, w działaniach na określonym rynku zagranicznym. Przewaga ta przybiera postać atutów konkurencyjnych, które (przynajmniej na pewien czas) są wyłączne lub specyficzne dla danego przedsiębiorstwa ze względu na posiadane przez nie zasoby i zdolności (ownership-specyfic advantage).

2. Jeśli pierwszy warunek jest spełniony, dla przedsiębiorstwa posiadającego tę przewagę jest bardziej zyskowne wykorzystać ją samemu, niż sprzedać lub wydzierżawić na podstawie umowy innym firmom zagranicznym. Innymi słowy bardziej korzystna jest internalizacja tej przewagi (internalization advantage) przez rozciągnięcie własnej działalności na zagraniczny rynek (utworzenie tam filii), niż odstąpienie jej na zasadach umownych (np. przez udzielenie licencji innym firmom.

3. Jeśli są spełnione dwa pierwsze warunki, dla danego przedsiębiorstwa bardziej zyskowne jest wykorzystanie posiadanej przewagi w powiązaniu z co najmniej jednym walorem lokalizacyjnym w innym kraju niż macierzysty (location specific advantage). Bez wykorzystania walorów lokalizacyjnych (m.in. zasobów innego kraju, jego rynek byłby zaopatrywany przez eksport.

18. Jakie są walory lokalizacyjne krajów Europy Środkowej dla obcych inwestorów?

jj. zasoby i zdolności wytwórcze (niskie ceny, dobra jakość, techn. zaawans.)

kk. infrastruktura

ll. rynek zbytu

mm. branżowe skupiska firm(np. Mediolan)

nn. korzystna polityka ekonomiczna państw

oo. tradycyjne powiązania

pp. dobry „klimat inwestycyjny”

qq. mały „dystans psychologiczny”

19. Co to jest „pakiet inwestycyjny”?

rr. kapitał finansowy

ss. kapitał rzeczowy

tt. technologia know how

uu. kapitał ludzi

vv. metody organizacji, zarządzania, marketingu, dystrybucji

ww. dostęp do sieci KTN (dystrybucja, uczenie się)

20. Co to jest produkcja międzynarodowa?

Pojęciem "produkcji międzynarodowej" J.H. Dunning określił (produkcję finansowaną przez ZIB). Zaangażowanie inwestycyjne przedsiębiorstw zagranicą jest uwarunkowane przez trzy grupy czynników, które kształtują ich przewagę konkurencyjną. Są to:

- posiadanie (własność) zasobów,

- wykorzystanie własnych struktur organizacyjnych

- lokalizacja Z m w innych krajach

Jednostki organizacyjne danej KTN oraz powiązane i kontrolowane przez nią jednostki innych przedsiębiorstw za granicą tworzą sieci (systemy) korporacyjne, generujące produkcję międzynarodową. Konstrukcja koncepcyjna szerszej definicji produkcji międzynarodowej w zasadzie jest jasna, jednak w praktyce powstają trudności z kwantyfikacją części produkcji generowanej przez inne, powiązane przedsiębiorstwa. Na skutek zawierania porozumień kapitałowych między przedsiębiorstwami granice własnościowe firm (również KTN) coraz bardziej zacierają

21. Co to jest wymiana wewnątrzkorporacyjna?

Lokowanie ZIB i tworzenie zagranicznych filii KTN uruchamia międzynarodową produkcję i związane z nią przepływy towarów. Strumienie towraów płyną do i od krajowych oraz zagranicznych firm nie związanych kapitałowo lub zaleznych jednostek KTN. Ogólne obroty handlowe zagranicznej filii KTN w goszcz ącym ją kraju są tworzone przez jej lokalne obroty w tym kraju oraz zagraniczne dokonywane z różnymi podmiotami działającymi w innych krajach.

Na międzynraodowe obroty składają się:

- przepływy (eksport i import) realizowane w efekcie transakcji zawartcyh z zagranicznymi podmiotami niezaleznymi od KTN na zwykłych zasadach handlowych

- międzynarodowe przepływy towarów realizowane przez filię z innymi podmiotami tworzącymi system organizacyjny danej korporacji.

Całość dostaw towarów przepływających w ramach systemu KTN to właśnie międzynarodowe obroty wewnątrzkorporacyjne.

22. zadania spełniane przez wiodącą filie w org./strategii KTN.

- podstawa realizacji strategii

- normy alokacji działań

- punkt kontaktu z rynkiem

23. Czym się różni akwizycja od fuzji?

Akwizycja (przejecie) jest to zdobycie kontroli przez firmę nad inną firmą przez nabycie jej udziałów w ilości wystarczającej do kontroli i zarządzania nią. Firma nabyta traci niezależność, ale nie traci osobowości prawnej. Holding.

Przejęcie:

- przyjazne – za porozumieniem

- wrogie – wbrew woli zarządu, przez powolne nabywanie (samemu) praw własnościowych lub nagłe złożenie oferty posiadaczom udziałów/akcji firmy.

Fuzja następuje w wyniku umowy, autonomicznie przedsiębiorstwa dobrowolnie łączą się tworząc jedną spółkę.

24. Co to jest „wrogie przejęcie” firmy?

Wrogie przejęcie firmy – wbrew woli zarządu, przez powolne nabywanie (samemu) praw własnościowych lub nagłe złożenie oferty posiadaczom udziałów/akcji firmy.

25. Na czym polega alians strategiczny?

Wyróżniamy dwa podejścia do aliansów strategicznych:

1. RYNKOWO – SEKTOROWE:

To współpraca między aktualnymi lub potencjalnymi konkurentami, mająca wpływ na sytuację innych konkurentów, dostawców lub klientów w obrębie tego samego lub pokrewnych sektorów. Jest to podejście do sojuszy od strony sektorów (branż), w których przedsiębiorstwa prowadzą działalność.

2. ORGANIZACYJNO – STRATEGICZNE:

Alians strategiczny jest formą realizacji międzyorganizacyjnych strategii co najmniej dwóch partnerów, którzy zachowują wspólnie uzgodnioną autonomię i pozostają jednostkami niezależnymi w zakresie działań nie wchodzących w obszar porozumienia. Realizacja strategii kooperacyjnych oznacza osiąganie strategiczne ważnych celów konkurencyjnych i wzajemne korzystne działania poprzez wykorzystanie zasobów i struktur zarządczych we wspólnym interesie.

26. Co to jest alians bezudziałowy?

- brak zaangażowania kapitału

27. Jakie korzyści mogą osiągać partnerzy aliansów strategicznych?

- technologiczne: wspólne prowadzenie prac B+R lub wymiana technologii, zmniejszenia kosztów badań, uczenie się

- rynkowe: wejście na nowe rynki produktów lub krajów, restrukturyzacja sieci produkcyjno-handlowej, lepsze poznanie rynku

- konkurencyjne: wprowadzenie nowych produktów, standardów, obniżenie cen, wyprzedzenie rywali, bardziej skuteczny marketing

- efektywnościowe: obniżenie kosztów i ryzyka, dodanie wartości

28. Rodzaje dywizjonalnych struktur organizacyjnych.

Struktury dywizjonalne dominują w organizacjach b. Dużych i złożonych. Powstają albo w wyniku podziału rozrastającej się organizacji typu „U”, albo w efekcie uruchomienia lub przejmowania przez przedsiębiorstwo nowych zakładów, filii, czy samodzielnych firm, albo w wyniku łączenia się przedsiębiorstw (fuzje). Organizacje takie nazywa się koncernami:

- branżowymi (poziomymi)

- technologicznymi (pionowe)

konglomeratami

działowa wg głównych grup wyrobów lub usług

działowa wg głównych grup krajów lub regionów

działowa wg głównych grup odbiorców

29. Na czym polegają zmiany w hierarchicznej organizacji dużych firm?

Hierarchiczna struktura organizacji ma kształt piramidy. Można w niej wyróżnić liczne szczeble ma długi proces decyzyjny oraz układ pionowy, który jest sztywny i mało elastyczny, powoduje to, niewydolność organizacji.

Zmiany polegają na:

- spłaszczeniu piramidy

- utworzenie układu pionowego lub bocznego

- powstały nieformalne grupy do realizacji zadań

- dobór osób wg umiejętności

- wyznaczanie wspólnych celów i wartości

Zmiany te prowadzą do sprawnego działania organizacji. Z hierarchicznej struktury powstałą struktura heterarchiczna.

Zarówno struktury typu funkcjonalnego, jak i dywizjonalnego są skonstruowane w sposób hierarchiczny. W aspekcie organizacji przedsiębiorstwa hierarchia jest rozumiana jako z góry określony, względnie trwały system składający się z podporządkowanych służbowo podsystemów, z których każdy jest również zorganizowany hierarchicznie. Powstaje struktura, której elementy są sztywno uporządkowane w sposób przypominający piramidę. W przypadku KTN wierzchołek ,piramidy" organizacyjnej tworzy centrala macierzysta, a spód - filie i wspólne przedsięwzięcia. Jej sztywność określają liczne, pośrednie szczeble organizacyjne, złożone systemy decyzyjne, koordynacyjne i kontrolne oraz własność zasobów, Hierarchiczne struktury organizacyjne dobrze funkcjonowały w stabilnych warunkach rynkowych,. służąc realizacji wielo- i międzynarodowych strategii korporacyjnych

struktur organizacyjnych stały się ostatnio przyczyną kryzysu w niektórych firmach amerykańskich i europejskich (mM, General Motors, Eastman Kodak, Philips, ICI oraz Olivetti), a także obniżenia efektywności w firmach japońskich (Sony, Nissan, Sharp). Za główną przyczynę pogorszenia się kondycji ekonomicznej wielu przedsiębiorstw uważa się ich hierarchiczne struktury organizacyjne, które okazały się nadmiernie rozbudowane, za mało sprawne, innowacyjne i elastyczne w warunkach obecnej konkurencji. Jednocześnie sukcesy rynkowe odnoszą inne firny (np. General Electric, ABB, Eli Lilly, Intel, Kao), które stosują nowe metody zarządzania i organizacji.

30. Na czym polega „spustoszenie” (lub „opóźnienie”) organizacji?

Firmy eksternalizują czyli zlecają na zewnątrz operacje produkcyjne, większość swych działań/zadań tworzy łańcuch wartości, zajmując się integracją koordynacji, funkcji powierzonych innym firmom. Wielkośc firmy ulega zmniejszeniu, ale jego zewnętrzne powiązania i konkurencyjność umacniają się.

31. Jakie podmioty uczestniczą w partnerskich sieciach?

- Główni dostawcy

- Główni nabywcy

- Wybrani konkurenci

- Infrastruktura

- Inni partnerzy sieci

- Rządy

- flagowa firma

32. Proszę wymienić „obszary” strategii rozwoju przedsiębiorstwa.

Rentowność:

- masa zysku;

- stopa zwrotu na aktywach, kapitale, udziałach, sprzedaży;

- roczne przyrosty zysku;

- roczne przyrosty dywidendy;

Marketing:

- ogólna wielkość sprzedaży;

- udział w rynku - globalnym, regionalnym, krajowym;

- wzrost wielkości sprzedaży;

- wzrost udziałów w rynkach;

- integracja rynków krajowych, standaryzacja marketingu w celu zwiększenia jego efektywności.

Produkcja:

- procent produkcji za granicą w stosunku do produkcji w kraju pochodzenia firmy;

- korzyści skali uzyskiwane dzięki integracji produkcji w różnych krajach; kontrola kosztów i jakości;

- zastosowanie oszczędnych metod produkcji.

Finanse:

- finansowanie filii zagranicznych - dochody własne lub pożyczki na lokalnych rynkach;

- opodatkowanie - minimalizacja stopy opodatkowania firmy w skali globalnej;

- optymalizacja struktury kapitału;

- minimalizacja ryzyka kursowego.

Technologia:

- technologia przekazywana za granicę: poziom jej nowoczesności;

- dostosowanie technologii do lokalnych warunków i potrzeb.

Stosunki z rządami krajów przyjmujących:

- dostosowanie planów filii zagranicznych do polityki gospodarczej lokalnych rządów;

- przestrzeganie lokalnych praw, zwyczajów i standardów etycznych.

Polityka kadrowa:

- kształtowanie kadry kierowniczej o globalnej orientacji;

- rozwój lokalnej kadry kierowniczej w krajach przyjmujących inwestycje zagraniczne.

Badania i rozwój

- opatentowane innowacje produktowe;

- opatentowane innowacje procesowe (technologiczne)

- geograficzne rozmieszczenie ośrodków badawczo – rozwojowych firmy

33. Proszę wymienić „obszary” strategii rozwoju przesiębiorstwa.

- penetracja rynku

- rozwój rynku

- rozwój produktu

- dywersyfikacja

34. Jakie zmienne stosuje się dla określenia rodzaju strategii ponadgranicznej?

Istnieją cztery zasadnicze rodzaje ponadgranicznych strategii korporacyjnych: wielonarodowa, międzynarodowa, globalna i transnarodowa. Wybór przez KTN rodzaju ponadgranicznych strategii jest uzależniony od relacji między konkurencyjną presją na obniżanie jednostkowych kosztów produktów a presją na dostosowania produktów do potrzeb krajowych (lokalnych) rynków zbytu. Działając w różnych krajach, KTN mają duże możliwości obniżania kosztów dzięki lokowaniu tworzących wartość funkcji/ działań w optymalnych warunkach ekonomicznych oraz dzięki zwiększaniu ich skali, specjalizacji i standaryzacji. Wymaga to również zwiększania integracji i koordynacji funkcji w ramach systemu korporacyjnego. Obniżeniu kosztów towarzyszy zatem rosnące integrowanie funkcji realizowanych przez różne jednostki korporacyjne, działające w wielu krajach. Jednocześnie niektóre funkcje muszą być (w różnym stopniu) dostosowane do możliwości i potrzeb lokalnych rynków.

Dalsza charakterystyka poszczególnych rodzajów strategii będzie uwzględniać tylko podstawowe funkcje/operacje (badawcze, produkcyjne, handlowe) i realizujące je jednostki organizacyjne (zagraniczne filie, wspólne przedsięwzięcia). Wynika to z dążenia do uzyskania przejrzystości i zwartości charakterystyki omawianych strategii.

35. Czym różnią się strategie ponadgraniczne od strategii dywersyfikacji?

yfikacji działalności w dwóch wymiarach: branżowym i międzynarodowym wymiarze branżowym te strategie są związane z wyborem i zarządzaniem iami firmy na rynkach różnych produktów. Podejmowane są działania w łjących układach: horyzontalnym, wertykalnym, koncentrycznym lub konltowym, o czym pisze z. Pierścionek [1996, s. 266 i nast.]. Natomiast w ze międzynarodowym strategie realizowane przez KTN są związane z 10'aniem funkcji/działań w różnych krajach oraz ich integracją i koordynacją granicami tych krajów. Strategie tego typu nazywane są ponadgranicznymi -border strategies). Czasem używa się również określenia "międzynarodo,", ale jest to mylące, gdyż odnosi się też do jednego rodzaju strategii ponadgranicznych (będzie o nich mowa później). Poszerzaniu geograficznego zakresu .ałalności KTN (z wykorzystaniem strategii ponadgranicznych) zwykle towarzyszą również zmiany produktowej oferty korporacji na zagranicznych rynkach zbytu.

36. Charakterystyka dla wybranego modelu strategii (i organizacji) ponadgranicznej:

a. modelu wielonarodowego

b. modelu międzynarodowego

c. modelu globalnego

d. modelu transnarodowego

Strategia wielonarodowa (zwana też multilokalną) polega na delokalizacji zasobów/zdolności oraz decentralizacji decyzji operacyjnych do zlokalizowanych za granicą filii KTN, których zadaniem jest możliwie najlepsze dostosowywanie produkcji i zbytu do potrzeb lokalnych rynków zbytu w krajach goszczących te filie. Często bywa, że są to rynki chronione barierami handlowymi. Tego rodzaju strategia jest najbardziej odpowiednia dla warunków cechujących się słabą presją kosztów i silną presją dostosowań. Strategia wielonarodowa w istocie bazuje na strategii zróżnicowania w wymiarze geograficznym (różnorodność krajowych rynków zbytu, obsługiwanych przez poszczególne filie). Działalność zagranicznych filii jest oparta na samodzielnym wykorzystaniu kluczowych kompetencji, zdolności i zasobów transferowanych z macierzystej KTN. Filie obejmują zwykle całość działań podstawowych (czasem również adaptacyjne prace wdrożeniowe ), ale korzyści z lepszego dostosowania tych działań nierzadko są redukowane przez mniejsze korzyści skali, doświadczenia i różnych walorów międzynarodowej lokalizacji. Sprawia to, że realizacja strategii wielonarodowych bywa kosztowna. Koszty mogą być dodatkowo powiększone przez nadmierną autonomię poszczególnych filii, co utrudnia zintegrowanie działań i podnoszenie efektywności w skali międzynarodowej. Strategie wielonarodowe są najczęściej stosowane przez firmy europejskie, relatywnie bardziej "osadzone" w różnorodności kultur i rynków.

Strategia globalna jest realizowana w warunkach konkurencji, które charakteryzują się silną presją na obniżanie kosztów wytwarzania i zbytu, a jednocześnie relatywnie małą potrzebą dostosowań do wymagań lokalnych rynków zbytu. Strategia globalna w istocie bazuje głównie na strategii kosztowej. Obniżanie kosztów jest efektem korzyści płynących z dużej skali wytwarzania różnych produktów lub półproduktów w niewielu miejscach, posiadających optymalne warunki produkcyjne. Natomiast sprzedaż (niezbyt szerokiego asortymentu niedrogich wyrobów) jest realizowana na wielu różnych rynkach. Jednocześnie wszystkie działania muszą być ściśle zintegrowane i skoordynowane dla sprawnego przebiegu całości procesu produkcyjno-handlowego w skali globalnej. Oferowane produkty mają standardowy charakter i relatywnie niskie ceny, a środki marketingowe też są w dużej mierze ujednolicone.

Dla uwypuklenia różnic między globalną strategią a strategiami: wielo- i międzynarodową, spójrzmy ponownie na rys. 4.2. Położenie obszaru stosowania strategii globalnej względem obu wspomnianych strategii wskazuje na istnienie dwóch zasadniczych różnic. Pierwszą jest dużo mniejsze lokalne dostosowanie działań w strategii globalnej (podobnie jak w międzynarodowej) niż w przypadku strategii wielonarodowej. Drugą różnicą jest dużo większe zintegrowanie geograficznie rozproszonych działań (pod wpływem silniejszej presji na obniżkę kosztów) w strategii globalnej niż w obu omówionych wcześniej strategiach. Trzecia różnica dotyczy tylko strategii globalnej i międzynarodowej, ale nie wynika z rysunku. Chodzi o dużo większą "intensywność" strategii globalnej niż międzynarodowej. W strategii globalnej wszystko jest większe: geograficzny zakres, liczba jednostek korporacyjnych, skala produkcji, zróżnicowanie, specjalizacja, integracja, koordynacja itd. Stosowanie strategii globalnej i międzynarodowej jest jednocześnie w pewnym stopniu podobne.

Z powodu owej "intensywności" globalne strategie są trudne w realizacji, a także wymagają dużych zasobów i zdolności, zwłaszcza menedżerskich. Po pewnym czasie mogą okazać się też nadmiernie scentralizowane i wystandaryzowane oraz zbyt sztywne i powolne w adaptowaniu działań do specyficznych (lokalnie) lub zmiennych (koniunkturalnie) warunków rynkowych. Globalne strategie są bardziej odpowiednie w branżach pracujących na potrzeby przemysłu (jak np. półprzewodnikowy, chemiczny), a także masowej konsumpcji lub użytku (np. samochodowej). Omawiane strategie są najczęściej stosowane przez firmy japońskie.

37. Na czym polega stosowanie marketingu globalnego?

oznacza, że pojęcie rynku przekracza dla działających na nim podmiotów granice państwowe, narodowe i kulturowe. Ma to konsekwencje praktyczne. Działania harmonizujące potrzeby i możliwości wytwórców i nabywców nabierają zasięgu międzynarodowego, a nawet globalnego. Podstawowym dylematem, który muszą rozstrzygnąć przedsiębiorstwa podejmujące takie działania jest wybór między standaryzacją i unifikacją elementów marketingu stosowanych w różnych krajach a ich dostosowaniem do specyfiki tych krajów.

Unifikacja i standaryzacja marketingu w skali globalnej jest ogromnie kusząca dla każdego producenta. Jest bowiem potencjalnym źródłem olbrzymich korzyści skali, zasięgu i globalnej rozpoznawalności marki, co z kolei stanowi podstawę trwałej przewagi konkurencyjnej. Symbolem takiej standaryzacji i unifikacji jest Coca Cola. Mało komu udało się jednak powtórzyć ten sukces aż w takim wymiarze, choć ze zmiennym szczęściem próbują go firmy działające w tak różnych branżach, jak: detaliczna bankowość (Citicorp ), produkcja piwa (Heineken), kosmetyki (Gillette) czy sieci restauracji (McDonald's, Burger King, Pizza Hut).

38. Co wymaga większych dostosowań marketingowych: produkt czy jego promocja?

Produkt globalny to taki, który jest sprzedawany w tej samej wersji w wielu krajach lub na całym świecie. Wymaga to spełnienia co najmniej dwóch warunków:

- takiego ukształtowania cech użytkowych, by produkt mógł wszędzie spełniać swoje funkcje;

- dostosowania do potrzeb wielonarodowej (a zatem wysoce niejednorodnej) grupy nabywców "niewidzialnych" (intangible) cech produktu; najważniejsze z nich to: reputacja określająca pozycję produktu na rynku (np.: elitarny, solidny, a niedrogi, powszechnie dostępny), towarzyszące usługi, warunki płatności, warunki dostawy, użytkowania, gwarancji, obsługi, kontakt ze sprzedawcą i producentem lub usługodawcą.

Ważnym elementem produktu jest marka. Najcenniejsze są takie marki, które kojarzone są z dobrami luksusowymi. Pojęcie dóbr luksusowych może być błędnie kojarzone z bardzo nieliczną grupką prawdziwych bogaczy i malutkimi niszowymi firmami, które ich obsługują. Tymczasem chodzi o olbrzymi (wart dużo ponad 100 mld USD rocznie) rynek artykułów konsumpcyjnych sprzedawanych coraz liczniejszym przedstawicielom klasy średniej, którzy poprzez ostentacyjną konsumpcję pragną podkreślić swój awans i świeżo zdobytą pozycję społeczną ("Financial Times " 1998). Grupy te są szczególnie liczne w szybko rozwijających się (do niedawna) gospodarkach azjatyckich. Można je także spotkać w krajach postkomunistycznych. Charakterystyczną cechą tej grupy społecznej jest globalne ujednolicenie jej gustów i aspiracji konsumpcyjnych.

Promocja sprzedaży obejmuje stosowanie różnego rodzaju bodźców i zachęt, mających na celu zwiększenie zainteresowania produktem zarówno ze strony pośredników, hurtowników czy dystrybutorów, jak i finalnych odbiorców i konsumentów. Są to działania szczególnie istotne w przypadku wchodzenia na obce rynki, na których produkty firmy są mało znane oraz w okresach sezonowego spadku sprzedaży (np. w lecie na rynku samochodowym).