Nukleotyd-podstawowa jednostka budująca kwasy nukleinowe;*cukier 5C(pentoza);*zasada azotowa(puryny, purimydyny);* P reszta kwasu fosforowego
Nukleotyd DNA-deoksyryboza(cukier);*adenina A, guamina G (putyny-maja 2 pierścienie);*cytozyna C, tymina T (pirymidyny-maja 1 pierścień);* P -reszta kwasu fosforowego
W cząsteczce DNA występują 2 nici spiralne skecone w przestrzeni.Obie nici są ze sobą połączone dzięki wiązaniom wodorowym między leżącymi na przeciwko siebie zasadami azotowymi.
Zasada komplementarności-ścisłe przyporządkowanie określonych zasad:*ademina łączy się z tyminą(2 wiązania - A=T);*guanina łączy się z cytozyna (3 wiązania G=C)
DNA-informacja genetyczna o procesach życiowych; mówi o rodzaju białek,które nas budują
Lokalizajcja DNA:*jądro komórkwe;*mitochondrium;*chloroplasty(u roślin)
Nukleotyd RNA-ryboza(cukier);*adenina A, guamina G, cytozyna C, uracyl U(zastępuje tyminę);* P reszta kwasu fosforowego
mRNA-macierzysty RNA-kopia DNA
tRNA-transportujące RNA-transportuje aminokwasy w czasie syntezy białek
rRNA-rybosonowy RNA-buduje rybosomy,które biorą udział w syntezie białek
Występowanie RNA-wszędzie tam gdzie występuje DNA;w cytoplaźmie i rybosomach
Replikacja to skopiowanie cząsteczki DNA, w wyniku tego procesu powstają 2 nowe cząsteczki,dzięki czemu komórka może podlegać podziałom:mejozie i mitozie
Rodzaje replikacji:*semikonserwatywna(półzachowawcza)-z cząstwczki macierzystej powstają 2 nowe,w każdej z nich znajduje się nic macierzysta i nowa;*konserwatywna-cząsteczka macierzysta dzieli się na 2 inne, z czego jedna jest cała macierzysta(obie nici),a druga jest cząsteczką nową;*przypadkowa-z cząsteczki macierzystej powstaja 2,z czego cząsteczki nowopowstałe składają się z fragmentów "nowych" i "starych"
Przebieg replikacji semikonserwatywnej: replikacja ma miejsce w jądrze komórkowym,do przeprowadzenia replikacji potrzebne są enzymy:POLIMERAZA i LIGAZA
Transkrypcja-przepisanie informacji genetycznej z DNA na mRNA.Powstałe w procesie mRNA posłuży do syntezy białka.Transkrypcja ma miejsce w jądrze komórkowym(tam jest DNA), a synteza białek na podstawie mRNA odbywa się w cytoplaźmie.Odbywa się na nici macierzystej.
Przebieg transkrypcji:odbywa się z udziałem enzymu polimerazy RNA,który buduje nić mRNA wykorzystując komplementarność zasad azotowych.
Obróbka potranskrypcyjna:u organizmów prokariotycznych(bakterii) produkt powstały w transkrypcji jest bezpośrednio wykorzystywany do syntezy białka.U organizmów eukariotycznych(zwierzęta,rośliny,grzyby,glony,pierwotniaki)w wyniku transkrypcji powstaje tzw. pre-mRNA, które w wyniku obróbki zostaje przekształcone w mRNA.Wynika to z faktu,że DNA organizmu występuje w postaci podzielonej.
Geny podzielone to takie,które składają się z odcinków kodujących egzomów i niekodujących intromów.
Kod genetyczny-informacja genetyczna zapisana w postaci sekwencji nukleotydów.
Cechy kodu:*trójkowy-3 kolejne nukleotydy zwane tripletem(kodem) niosą informacje o jednym aminokwasie ;*bezprzecinkowy-między kolejnymi tripletami nie ma wolnych nukleotydów,które nic by nie znaczyły;*niezachodzący-nukleotyd jednego tripletu nie należy do kolejnego;*wieloznaczny(zdegradowany)-jeden aminokwas może być wyznaczony przez kilka kodów;*uniwersalny(powszechny)-u wszystkich organizmów odczytywany jest w identyczny sposób;*jednoznaczny-oznacza,że z danego łańcucha DNA można zbudować jedno określone białko;*kolinearny-triplety ułożone są szeregowo tak jak aminokwasy w białku,nie ma bocznych odgałęzień.
Translacja-przetłumaczenie informacji genetycznej mRNA na rodzaj syntezynowanego białka.
Warunki potrzebne do translacji:*mRNA;*rybosomy;*wolne aminokwasy;*tRNA;*ATP;*aminoacylo-tRNA (aa-tRNA) -tRNA w połączeniu z aminokwasem
Translacja ma miejsce w cytoplaźmie
Etapy translacji:*1)inicjacja-rozpoczęcie uwarunkowane jest obecnością kodonu stratu AUG;*2)elangacja-wydłużanie łańcucha białkowego dzięki odczytywaniu kolejnych tripletów;*3)terminacja-zakończenie procesu dzięki kodonu stopu UAA, UGA, UAG
Splicing, składanie genu, wycinanie intronów - usunięcie intronów (sekwencji niekodujących) i połączenie eksonów (sekwencji kodujących) z prekursorowego mRNA organizmów eukariotycznych. Proces ten zachodzi podczas obróbki posttranskrypcyjnej po to, by dojrzały mRNA, przygotowany do translacji, kodował ciągły łańcuch polipeptydowy (od kodonu start do stop). Splicing katalizowany jest przez kompleks białek i RNA zwany spliceosomem. W niektórych przypadkach następuje samowycinanie się intronów, bez udziału spliceosomu, funkcję katalityczną pełni wówczas RNA (rybozym).