Psychologia rozwoju człowieka. Konwersatorium 1.

1 .Czynniki warunkujące rozwój człowieka (za: A. Brzezińska, 2005)

2. Zmiana rozwojowa

1. Cechy zmiany rozwojowej wg. W. Krajewskiego

• zmiana rozwojowa musi być względnie długotrwała, nie może to być zmiana nagła i jednorazowa

• musi to być kilka zmian następujących po sobie, czyli ciąg zmian, który jest ciągiem jednokierunkowym, a nie powtarzający się zamkniętym cyklem (np. cykl menstruacyjny)

• zmiana rozwojowa dotyczy wewnętrznej struktury obiektu, jakościowych przeobrażeń poszczególnych elementów i/lub niektórych elementów między nimi, lub całego układu powiązań

• zmiany układu są względnie stałe i nieodwracalne

• istotne, kluczowe przyczyny zmian tkwią w samym zmieniającym się układzie, zmiany rozwojowe mają przyczyny wewnętrzne, są to zmiany spontaniczne, nie inicjowane zewnętrznymi czynnikami (czynniki zewnętrzne mogą natomiast je podtrzymywać, przyspieszać bądź opóźniać).

2.2. Rodzaje zmian rozwojowych, wg. H. Bee (2004)

Rozwój każdego człowieka determinowany jest tykaniem 2 zegarów: biologicznego (zmiany którym podlega nasze ciało, dojrzewanie biologiczne, etc.) oraz społecznego (wyznaczającego wymagania i oczekiwania społeczeństwa w stosunku do jednostki)

1. zmiany uniwersalne: przypisane są do wieku, odnoszą się do każdego człowieka w danej grupie wiekowej, są to zmiany uwarunkowane procesem biologicznego dojrzewania organizmu i uniwersalnymi doświadczeniami społecznymi (zegar biologiczny i społeczny)

2. zmiany wspólne dla danej grupy osób: zmiany te charakteryzują osoby należące do danej grupy osób, np. członków społeczności lokalnej, wspólnoty, grupy (rodzinnej, rówieśniczej), a więc wynikają z uczestniczenia w podobnych sytuacjach i warunkują podzielanie podobnych doświadczeń i przeżyć

3. zmiany indywidualne: wywołane są czynnikami unikatowymi, oddziałującymi tylko na daną jednostkę, są niepowtarzalne, bowiem rozwój człowieka w dużym stopniu przebiega pod wpływem indywidualnych doświadczeń

Źródło: Brzezińska, A. (2005). Portrety psychologiczne człowieka. Gdańsk: GWP; Brzezińska, A. (2005). Społeczna psychologia rozwoju. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar; Bee, H. (2004). Psychologia rozwoju człowieka. Poznań: Zyska i S-ka Wydawnictwo.

2