Prawo karne 19.05
Prawno karne - zbiór określonych przez państwo czynów zabronionych oraz odpowiedzialności za nie. Reguluje ono relacje pomiędzy państwem a obywatelem.
Funkcje prawa karnego:
-sprawiedliwościowa
-gwarancyjna
-kompensacyjna (odszkodowania)
Nauki pokrewne do prawa karnego:
- kryminologia (nauka o przestępcy i przestępstwie - co wywołuje przestępstwo, dlaczego jeden ich rodzaj maleje, drugi wzrasta, kto jest przestępcą - mężczyzna czy kobieta, jaki jest wiek, rasa sprawcy, ukształtowanie społeczne pochodzenie)
- wiktymologia (nauka o ofierze - np. czy dana ofiara była bardziej podatna - czy kobieta została zgwałcona gdyż była wyzywająco ubrana, czy nie?)
- kryminalistyka (nauka zajmująca się dowodami, gromadzenie ich, analiza narzędzia zbrodni, poszukiwanie go na podstawie zadanej rany (np rana szarpana). Różne rodzaje przesłuchań, inne dla dzieci, inne dla dorosłych)
- medycyna sądowa (zajmuje się wszystkimi śladami biologicznymi - rodzaj rany, czy na przykład kłuta czy szarpana, sprawdzanie, czy przestępca nie zostawił naskórka za paznokciami, ocena zwłok, analiza jak doszło do śmierci.
- psychiatria sądowa (sfera związana ze świadkiem, czy jest chory psychicznie, czy nie)
Prawo karne - podział
- materialne
Zajęcie się stricte samym przestępstwem.
KK: I część ogólna - co jest/nie jest przestępstwem, jakie istnieją kary i środki ich wymierzania.
II część szczególna - konkretne typy przestępstw.
III słowniczek - informacja o wyrażeniach
- procesowe (formalne)
Określa strony procesów, uczestników, tryb procedowania
- wykonawcze
Dotyczy skazanych - jak wykonać karę, jaki rodzaj zakładu wybrać
Prawo karne - podział o charakterze tematycznym
- skarbowe
Odnoszą się do fiskusa, dotyczą uprawnień w procesie
- wojskowe
Część wojskowa KK
- związane z odpowiedzialnością nieletnich
Inne traktowanie dorosłych i nieletnich - nieletni dopuszcza się nie przestępstwa lecz czynu zabronionego
-międzynarodowe
Źródła prawa
Ustawa - informacja co jest przestępstwem + kara
Przestępstwo:
- czyn człowieka
- działanie albo zaniechanie
- czyn zabroniony, bezprawny (zabroniony przez ustawę w chwili popełnienia) / vis absoluta
- stopień szkodliwości społecznej( niska szkodliwość społeczna - kradzież chleba przez nędzarza)
- wina
*umyślna - zamiar popełnienia lub zgoda na jego popełnienie
'zamiar pośredni
'zamiar bezpośredni - przewidziana możliwość popełnienia + zgoda
*nieumyślna - brak zamiaru popełnienia przestępstwa
- wiek > 17 lat (nieletni - czy karalny, nieletni - 15 lat - czyn zabroniony, np zabójstwo, porwanie, zamach na prezydenta, gwałt zbiorowy)
Podział przestępstw
- umyślne/nieumyślne
-zbrodnie( pozbawienie wolności powyżej 3 lat) /występki (poniżej 3 lat)
+ różnica w zakresie kary - grzywny do 5.000zł = wykroczenie, nie przestępstwo
Przestępstwa przepołowione
3miesiące do 5 lat za przywłaszczenie rzeczy ruchomej.
Wartość - do 250zł - wykroczenie, powyżej - przestępstwo.
- kradzież
- paserstwo
- wyrąb drzewa z lasu
- niszczenie
przestępstwo (nieważna wartość)
- kradzież z włamaniem (pokonanie przeszkody, akt siły)
- rozbój (przemoc fizyczna + zabranie mienia)
- oszustwo
Wyjątki - np. wyłudzenie jedzenia w lokalu gastronomicznym
Przestępstwa
- powszechne (może dopuścić się kradzieży) i indywidualne (dopuścić kradzieży może się osoba o danej cesze)
Przykład: 'kto znęca się nad osobą bliską' - powszechne
' żołnierz odmawiający wykonania rozkazu...' - indywidualne
-z działania (gwałt, kradzież, niszczenie mienia) i z zaniechania działanie
Przykład: zabójstwo tyczy się obu
-skutkowe (materialne) i bez skutkowe (formalne)
Przykład: nie uratowanie tonącego; nie ważny jest skutek, ważne iż nie udzieliło się pomocy
- w zależności od ścigania
*ściganie z urzędu - państwo stroną inicjującą - każde przestępstwo, gdzie nie ma informacji czy jest na wniosek lub z oskarżenia prywatnego
*ściganie na wniosek - do zainicjowania potrzebny wniosek - np od zgwałconej kobiety zależy czy chce ukarania sprawcy, czy woli zostawić sprawę, gdyż nie chce już - wracać do minionych zdarzeń.
*ściganie z oskarżenia prywatnego - czyny o charakterze lekkim lub o niskiej szkodliwości społecznej.
Przestępstwa właściwe i niewłaściwe