Badania prowadzone nad okresem inteligencji oeracyjnej

Badania Sincler (rola mowy)

Język dzieci z poziomu opanowania zasady stałości i przy jej braku różnił się pod względem używania określeń do porównania przedmiotów.

Dzieci z brakiem opanowania zasady zachowania stałości, używają określeń skalarnych (ta lalka jest duża, a ta mała)

Dzieci, które opanowały zasadę stałości - wektorowych (ta lalka jest większa, a ta mniejsza)

→ istnieje korelacja między rozwojem językowym a operacyjnym poziomem myślenia.

Jednakże uczenie dzieci na poziomie poniżej operacyjnego samych określeń językowych daje słabe rezultaty. Piaget stwierdza, że to raczej myślenie operacyjne prowadzi do strukturalizacji mowy!

Metoda badania wg. Piageta

1. obserwacja

2. metoda kliniczna

3. eksperyment

(ad.1 ) Obserwacja

• należy iść za faktami: omawianie faktów jest rzeczą ważniejszą niż teoria

(ad.2) Metoda kliniczna

• Piaget jest jej twórcą

• Stosowana do dzieci używających i nieużywających języka

• włącza elementy rozmowy, badania testowego i obserwacji (jest to metoda złożona i nie może jej stosować początkujący badacz)

• podstawą jest rozmowa z dzieckiem

• badający ustala cel rozmowy, rozpoczęcie, oraz schemat;

• sytuacja badania i pytania muszą być dostosowane do możliwości rozwojowych dziecka; Piaget proponuje, by dzieciom stawiać pytania dotyczące różnych zjawisk, jakie one zwykle stawiają dorosłym; pytania powinny zawierać słowa znane dziecku i używane przez dziecko

• każde kolejne pytanie winno być dostosowane do poprzedniej odpowiedzi dziecka, ale nie powinno ukierunkowywać myślenia dziecka, a jedynie pozwolić badającemu upewnić się w sposobie ujmowania danego zjawiska przez dziecko

• badający nie powinien niczego narzucać ani sugerować dziecku

• badający stawia dziecku wielokrotnie pytania dotyczące jakiegoś zjawiska, stale je modyfikując; zabieg ten ma posłużyć odkryciu stałości wypowiedzi dziecka

• istotne są pytania o uzasadnienie (mniemania)

Klasyfikacja mniemań/przekonań dzieci:

mniemania samorodne

• najważniejsze

• te, które dziecko samo wytworzyło;

• pojawiają się jako pierwszy pomysł dziecka na dany temat;

• odznaczają się stałością, trwałością (dziecko nie rezygnuje z nich pomimo zabiegów eksperymentatora)

• rozwijają się w jednym kierunku

• nie znikają nagle w rozwoju

• nie opierają się na sugestii

• mają rozgałęziony charakter i wpływają na przekonania sąsiadujące z nimi

• są powszechne dla dzieci w danym wieku

mniemania wywołane

• ważne

• powstają pod wpływem zdawanych pytań, które skłaniają dziecko do rozumowania w określonym kierunku; (dziecko mogło się nie zastanawiać na ten temat)

• są jednak wytworem samego dziecka (ukierunkowane, a nie zasugerowane odpowiedzi)

mniemania zasugerowane

• trzeba unikać

• powstają pod wpływem sugestii badającego, może to być sugestia przez słowo i persewerację (gdy powtarzamy pytanie w odniesieniu do wielu obiektów);

• są chwilowe i łatwo je obalić, podając inne sugestie lub pytając o to samo po pewnym czasie, zwykle nie wiążą się z pozostałymi przekonaniami

zmyślenia

• trzeba unikać

• rozwiązania ad hoc, gdy dziecko nie może znaleźć rozwiązania;

• zanikają nagle, nie są powszechne u dzieci z danego stadium;

• należy je odrzucić, jeśli występują po okresie wyobrażeń przedoperacyjnych

• „mama powiedziała”

odpowiedzi byle jakie

• unikać!

• różnią się od pozostałych; dziecko podaje je, aby coś powiedzieć.

Analiza jakościowa wypowiedzi dziecka jest najważniejsza! (a nie ilościowa) jak dziecko konstruuje swój obraz świata

(ad. 3) Oryginalne techniki quasi-eksperymentalne do badania:

1. zasady zachowania stałości

2. zadań dotyczących wnioskowania tranzytywnego (wyprowadzanie wniosku na podstawie 2 przesłanek)

3. zadań dotyczących czynności umysłowych: klasyfikowania i szeregowania (kreod opanowywania klasyfikacji kończy się na klasyfikacji hierarchicznej - 7/8 r.ż.)

4. zadań dotyczących operacji logicznych - prawdopodobieństwo, kombinatoryka, logika zdań.

Koncepcja Piageta jest koncepcją konstruktywistyczną → pojawianie się

i przekształcanie struktur w rozwoju

Struktura

• jest to forma organizacji równowagi

• nie jest wrodzona, nie tworzy się a priori

• nie kształtuje się w wyniku doświadczenia z przedmiotami

• tworzy się pod wpływem równowagi (równowagi między procesami wewnętrznymi
  i zewnętrznymi)

• nie jest zespołem stałych cech lecz stanowi system przekształceń (ciągle się zmienia) podlegających określonym dla danej reguły prawom

• struktura nie jest finalnym osiągnięciem, ale jest osiągana

• struktura się kształtuje i gdy już prawie jest ukształtowana, zmienia się w inną

podstawową formą struktury jest schemat

Schemat -model wewnętrzny czynności

Motorem rozwoju jest brak równowagi między dotychczasowym doświadczeniem jednostki a aktualnym zadaniem → konflikt poznawczy

Piaget zajmuje się przede wszystkim poznawczym rozwojem człowieka.

Inteligencja = adaptacja

Adaptacja

• proces przechodzenia od mniej stałej do bardziej stałej równowagi między organizmem (tj. strukturami wewnętrznymi) a środowiskiem (docierającymi do organizmu informacjami).

• aspekt zewnętrzny adaptacji: asymilacja i akomodacja

• aspekt wewnętrzny adaptacji: organizacja

Asymilacja = włączanie informacji z zewnątrz do posiadanych struktur pod wpływem nowych informacji.

Akomodacja = przekształcanie struktur pod wpływem nowych informacji

Organizacja = porządkowanie struktur wewnętrznych, ustalanie relacji między nimi.

PODSUMOWANIE:

Rozwój jest konstrukcją ciągłą. Przechodzi przez pewne etapy (stadia), a na każdym etapie kształtują się specyficzne struktury. Struktury pojawiają się w niezmiennej kolejności. Struktura wyższa stanowi przekształcenie struktury niższej. W każdym stadium następuje kształtowanie się struktury i jej stabilizacja. Każde stadium posiada wyraźny początek i koniec.

Etapy zmian rozwojowych

I okres inteligencji sensomotorycznej:

• struktura: schematy czynnościowe

• kryterium wyodrębnienia tego okresu są schematy czynnościowe: najpierw schematy czynnościowe pierwotne, które są wynikiem reakcji odruchowych (np. schemat widzenia, ssania, chwytania). Nad tym pojawiają się schematy czynnościowe wtórne, które kształtują się niezależnie od wyposażenia biologicznego (odruchowego) i są skierowane na świat zewnętrzny

• dziecko jest nastawione na świat zewnętrzny od 4 miesiąca życia

• następuje koordynacja schematów: schematy łączą się, zostają zanurzone, włączają się do innych: np. do schematu chwytania włącza się schemat przybliżania.

II okres wyobrażeń przedoperacyjnych (do 7 r.ż.)

• schematy oglądowe i schematy umysłowe (wyobrażeniowe); schematy umysłowe są podstawą przeprowadzenia czynności umysłowych, ale na konkretnym materiale, np. klasyfikowanie, dzielenie zbioru na podzbiory.

III okres operacji konkretnych (do 11 r.ż.)

• schematy operacji I stopnia - odnoszą się nie do konkretnych obiektów, ale do konkretnych informacji

IV okres operacji formalnych (do 15 r.ż.)

• schematy operacji II stopnia - nie są potrzebne konkretne informacje, są one wykonywane na hipotezach; możliwości są ważniejsze od tego, co wiemy o rzeczywistości.

Kryterium nie jest wiek, ale rodzaj struktury!!!

Dziecko rodzi się z reakcją odruchową, a nie ze schematami!! Schemat i struktura nie są dane priori.

1 | Strona

---