Kodeks cywilny nie reguluje powstawania osób prawnych tak i nie reguluje ustania poszczególnych rodzajów osób prawnych poza jednym wyjątkiem(kuratorowi nie udało się odtworzyć). Samorozwiązanie osoby prawnej, podjęcie przez właściwy organ uchwały o zakończeniu bytu tego zrzeczenia, upływ czasu.
Zaistnienie zdarzenia powodującej rozwiązanie nie kończy jej bytu, otwiera pewien proces który określa się mianem likwidacji(ustawa o przedsiębiorstwach państwowych). Od niedawna majątek spółdzielni można podlegać podziałowi pomiędzy członków(jeśli nie to na cele społeczne, w stowarzyszenia nie ma takiej możliwości). Póki nie nastąpi zakończenie likwidacji to istnieje np. spółka pod nazwą spółka w likwidacji.
Szczególnym sposobem jest upadłość osoby prawnej, nie każda osoba prawna może upaść tylko taka która jest przedsiębiorstwem.(przedsiębiorstwo osoby fizycznej również może upaść ale sama osoba nie upada).
Rodzaje osób prawnych:
Korporacyjny- substratem są ludzie (stowarzyszenia, spółdzielnie, zrzeszenie-)
Zakładowy- substratem jest majątek(fundator nie jest członkiem, nie jest właścicielem od strony ekonomicznej, nie ma praw majątkowych, czerpania korzyści)
Konstrukcja osoby prawnej zrodziła się w prawie prywatnym,
Podział:
Krajowe
Zagraniczne- mają siedzibę poza obszarami RP, inaczej się to odnosi do UE; osoba prawna spoza UE jeśli chce zakupić nieruchomość to potrzebuje pozowolenie ponieważ ma status cudzoziemca.
Podział- nie jest podziałem logicznym; są osoby prawne które nie mieszczą się w wymienionych grupach. Rozróżnienie przydaje się przy sprawach konsumenckich
Osoby prawne zależne
Osoby prawne dominujące
SKARB PAŃSTWA
Jako osoba prawna, w art. 33 KC został wymieniony jako jedyna osoba prawna, w stosunku innych osob prawnych zależy od innych przepisów. Jest wymieniony ze względu na swój substrat, którym jest państwo jako podmiot stosunków cywilnoprawnej. Państwo jest organizacją polityczną, które sprawuje pewną władze dla dobra publicznego ale również w sferze majątkowej. Nie mają do niej zastosowanie akty o powstawaniu osób prawnych, po prostu jest, nie dotyczą przepisy o siedzibie, nie ma organów jako takich, ma ich całe mnóstwo, każda jednostka organizacyjna państwa która nie uzyskała podmiotowości prawnej należy do Skarbu Państwo, jest systemem rozproszonym. Nie wchodzą w grę ustanawianie kuratora, braku działania w przypadku braku organów.
Mienie=własność + inne prawa majątkowe
Mienie państwowe może być w dyspozycji różnych jednostek organizacyjnych państwowych, niektóre z tych struktur uzyskują odrębny byt poprzez uznanie tych struktur za osoby prawne. Skarb Państwa jest uważany za podmiot stosunków cywilnoprawnych w tych dziedzinach w których inne jednostki nie mają podmiotowości prawnej. W sensie ekonomicznym stoi za tym państwo ale w jednym wypadku za podmiot uważamy Skarb Państwa a w innym może być konkretna jednostka organizacyjna posiadającą osobowość prawną.
Skarb Państwa nie ponosi odpowiedzialności za zobowiązania państwowych osób prawnych posiadająca osobowość prawną(art.40 KC). Skarbowi Państwa nie może zabraknąć pieniędzy.
Jednostki samorządu terytorialnego mają podwójne oblicze, podmioty w sferze prawa publicznego i osoby prawne występujące w obrocie cywilnoprawnym. Podobne rozgraniczenie jak w przypadku Skarbu Państwa, jeśli ma jednostki które posiadają osobowość prawną to tak samo nie odpowiada np. gmina.
W strukturach kościelnych. Sam kościół nie ma osobowości prawnej w Polsce, mają natomiast Konferencje Episkopatu, diecezje, parafie.
UŁOMNE OSOBY PARWNE
Mowa o nich w art.331. jednostki organizacyjne nie będące osobami prawnymi którymi przyznano zdolność prawną. Dzieje się tak ponieważ, w przypadku zobowiązań odpowiada w przypadku tych struktur odpowiada sama spółka ale również członkowie tych struktur(odpowiedzialność subsydiarna- posiłkowa). Ułomna osoba prawna nie musi mieć organów może działać w inny sposób niż przez swoje organy(spółka jawna). Niektórzy uważają że nie mają zdolności do czynności prawnych ponieważ nie mają organów.
Ułomnymi są:
Spółka komandytowa- mogą nabywać prawa i zaciągać zobowiązania
Kamndytowo-aukcyjna- jw
Jawna
Wspólnota mieszkaniowa- (nie spółdzielnia mieszkaniowa!!); nie ma subsydiarności; podział jest w stosunku do udziału; ma zdolność prawną; odpowiedzialność art.16,17 ustawa o wspólnotach
Stowarzyszenia zwykłe- bardzo uproszczone; mogą założyć 3 osoby, nie może zbiórek publicznych prowadzić, ponoszą odpowiedzialność członkowie
CZYNNOŚĆ PRAWNA
To świadome działanie podmiotu na wywołanie skutków prawnych. Taki stan faktyczny jest to przynajmniej jedno oświadczenie woli, wywołujące skutki prawne wyrażone w tym że oświadczeniu woli ale także nie wyrażone w treści tego oświadczenia woli wynikające z ustawy, zasad współżycia społecznego, dobrych zwyczajów.
Oświadczenie woli (art. 60 KC) może być ujawniona przez każde zachowanie w sposób dostateczny, każdy objaw woli człowieka który zmierza do wywołania skutków prawnych w sferze cywilnoprawnej. Wymogi w art. Zawarte,
Przejaw woli człowiek z zamiarem wywołania skutku prawnego
Przejaw woli musi być zrozumiany, taki, żeby można było zrozumieć sens.
Oświadczenie na serio
Zachowanie które jest kierowane przymusem fizycznym
Oświadczenia woli
Wyraźne
Dorozumiane
Testament- nie trzeba go złożyć go wobec kogokolwiek, samemu można spisać i jest ważny
Do określonej osoby- doszła do adresta że mógł się zapoznać z jego treścią (art. 61)
Milczenie co do zasady nie jest oświadczeniem woli chyba że w określonych okolicznościach milczenie coś oznacza, można nadać sens w drodze umowy.
Prawo cywilne wyk.11 2010-01-12
Strona 3 z 3