SEMINARIUM 4

WIRUSOWE ZAPALENIE WĄTROBY WZW

Ostre WZW - czynniki etiologiczne:

1. Wirusy pierwotnie hepatotropowe, pierwotna lokalizacja zakażenia jest w wątrobie

• HAV, HBV, HCV, HDV, HEV, HFV, HGV

wirusy pierwotnie niehepatotropowe, uszkadzające miąższ wątroby

• CMV - wirus cytomegalii

• EBV - wirus Epstaina-Barr

• HSV₁,HSV₂ - wirusy opryszczki zwykłej

• HZV - wirus ospy wietrznej i półpaśca

• Wirus żółtej gorączki

• Wirus denga

• Inne np. Coxackie

• Uszkodzenie wątroby ma inny obraz niż w wzw

• Nasilenie objawów (żółtaczka, powiększenie wątroby i śledziony) nie są tak nasilone jak w wzw

HAV - Hepatowirus RNA

• Rodzina Picornaviridae

• Bezotoczkowy, jednoniciowy wirus

• Kwas nukleinowy otoczony białkowym kapsydem

• Inaktywacja

• Gotowanie (100ºC przez min 20 minut)

• Autoklaw

• Wysokie stężenia formaliny

• Promieniowanie UV

• Środki dezynfekcyjne zawierające chlor

• Rezerwuar

• Człowiek chory na ostre wirusowe zapalenie wątroby typu A objawowe i bezobjawowe

• Drogi szerzenia - droga pokarmowa

• Produkty spożywcze (warzywa, owoce, mleko, owoce morza)

• Zakażona woda

• Kontakt bezpośredni (w okresie wiremi wykryto HAV w jamie nosowo-gardłowej)

• Okres wylęgania 15 - 50 dni (średnio 28 - 30 dni)

• Wydalanie wirusa z kałem na 2 - 3 tygodni przed żółtaczką i 8 dni po wystąpieniu żółtaczki

• Sezonowość zachorowań (wzrost w okresie późnego lata i jesieni)

• Odporność trwała po przechorowaniu

• Nosicielstwo (-)

• Nie pozostawia trwałych niekorzystnych następstw w postaci uszkodzenia wątroby, po zakażeniu wątroba regeneruje się zupełnie

• W 50% WZW typu A przebiega bezobjawowo lub skąpoobjawowo

• Diagnostyka serologiczna

• anty HAV IgM (m.ELISA) 18 - 41 dni po zakażeniu

• anty HAV IgG w okresie zdrowienia i do końca życia (zwłaszcza w sytuacji stymulacji antygenowej)

• m.PCR w stolcu i krwi

• m.IF

• Profilaktyka

• Uodpornienie czynne - szczepionka, serokonwersja u 100%, ochronne miano przez 10 - 20 lat.

• Uodpornienie bierne - gammaglobulina ludzka, zapewniw odporność na 3 - 5 miesięcy, podajemy w 1, 2 lub 3 dniu po kontakcie z chorym na ostre wzw typu A, podana później nie uchroni przed zakażeniem, może wydłużyć okres wylęgania

• HAVRIX (zabity lub atenuowany wirus)

• 0.1.6 96% serokonwersji po pierwsze dawce

100% serokonwersji po trzeciej dawce

• AVAXIN

• szczepienie zalecane, ale nie obowiązkowe

• Schemat przeciwciał

HBV - Hepatowirus DNA

• Rodzina Hepadnaviridae

• Antygeny

• HBsAg - antygen powierzchniowy, obecny we wszystkich wydalinach i wydzielinach ciała

• HBcAg - antygen rdzeniowy

• HBeAg - antygen ściśle związany z HBcAg, jest determinantą drugiego polipeptydu strukturalnego rdzenia HBV

• Przeciwciała

• Anty HBs - przeciwciała dla antygenu powierzchniowego s

• Anty HBc - przeciwciała dla antygenu rdzeniowego c

• Anty HBe - przeciwciała dla antygenu e

• DNA

• Polimeraza DNA

• Mutanty HBV

• Mutant e minus

• Wirus ze zmutowaną strukturą HBs

• Ulega inaktywacji

• Po 30 minutach w autoklawie

• Po 30 minutach w suchym powietrzu w temperaturze 180ºC (nie stosuje się, ponieważ wyjałowienie suchym, gorącym powietrzem nie zabije wszystkich HBV)

• Wrażliwy na środki odkażające zawierające chlor (chlorowanie, podchloryn sodu)

• W temperaturze pokojowej i w stanie zamrożenia może przetrwać kilka lat

• Minimalna ilość krwi potrzebna do zakażenia to 4 × 10^-6 ml

• Źródło zakażenia

• Chory na ostre WZW typu B, marskość pozapalną, przewlekłe aktywne zapalenie wątroby

• Nosiciel

• Zakażenie przez

• Kontakt z krwią, wydzielinami chorego

• Niesterylizowany lub źle wyjałowiony sprzęt medyczny

• Zaniedbania w placówkach służby zdrowia

• Kontakty seksualne

• Zakażenie drogą okołoporodową od zakażonej HBV matki (przez łożyski rzadko w patologii łożyska)

• Mikrourazy w procedurach medycznych i niemedycznych (tatuaże, fryzjer, salony kosmetyczne)

!!! W Polsce wśród dorosłych 60% zachorowań nastąpiło na skutek zakażenia w zakładzie służby zdrowia. U dzieci 80% (np. zaniedbanie szczepień).

• Grupy ryzyka

• Pracownicy służby zdrowia (choroba zawodowa)

• Uczniowie i studenci szkół medycznych

• Przewlekle chorzy, często hospitalizowani

• Narkomani, prostytutki

• Homoseksualiści

• Rodziny osób zakażonych

• Zakażenia zawodowe

• Pracownicy ośrodków dializ

• Oddziały zabiegowe

• Oddziały transplantacji

• Oddziały pierwszej pomocy

• Stomatolodzy

• Nosiciele wśród pracowników służby zdrowia - 5% (3 - 4%)

• Stwierdzenia anty HBV wśród pracowników medycznych do 55%

• Profilaktyka

• W pierwszym roku życia - szczepienie podstawowe wg schematu 0.1.6., pierwsza dawka w pierwszej dobie życia (w ciągu 12h)

• W wieku 14 lat - szczepienie podstawowe wg schematu 0.1.6.

• Szczepienie to będzie wykonywane do czasu, gdy dzieci szczepione podstawowo w pierwszym roku życia dorosną do wieku 14 lat

• Szczepionki

• I generacja -

• II generacja -

• III generacja -

• Schematy szczepienia

• 0.1.6. miesiąc

• 0.1.2.12. miesiąc

• 0.7.21. dni i 12 miesiąc (gdy planowane zabiegi)

• Poziom ochronny przeciwciał to 10j/l

• Dawka przypominająca

• U osób niskiego ryzyka podawanie dawki przypominającej nie jest potrzebne (lub po 10, 12, 15 latach od szczepienia podstawowego)

• U osób wysokiego ryzyka, zalecane jest podanie dawki przypominającej po 5 - 8 latach od szczepienia podstawowego

• Przewiduje się szczepienie grup ryzyka

• Pracownicy służby zdrowia

• Studenci akademii medycznych

• Uczniowie średnich szkół medycznych

• Osoby ze ścisłej styczności z zakażonymi HBV

• Osoby przewlekle chore ( w tym podwójną dawką szczepionki osób dializowanych lub z zaburzeniami odporności)

• Szczepienia osób przygotowywanych do zabiegu

• Uodpornienie czynno-bierne

☺UWAGA!!! Notatki nie są kompletne, uzupełniajcie je w trakcie seminariów !

2

---