Socjalizacja - to proces nabywania przez jednostkę systemu wartości, norm oraz wzorów zachowań, obowiązujących w danej zbiorowości. Socjalizacja trwa przez całe życie, lecz w największym nasileniu w okresie młodości, największą rolę na tym etapie odgrywają jego rodzice, później szkoła, kościół itd.
Socjalizacja pierwotna - na jednostkę mają znaczący wpływ inni (rodzice). Charakteryzuje się ona silnym emocjonalnym oddziaływaniem. Reguły działania przyswaja ona na zasadzie naśladownictwa
Socjalizacja wtórna - proces wzrastania jednostki do życia społecznego, wchodzi ona do kolejnych wtórnych grup społecznych (instytucje religijne, zakłady pracy, partie polityczne itd.).
Socjalizacja odwrotna to zjawisko postrzegania starszego pokolenia przez młodsze kręgi kulturowe (np. moda)
Socjalizacja dewiacyjna (kontrsocjalizacja) - kultywowanie przeciwnych reguł niż te, którym podporządkowują się wszyscy, w wyniku jednostka staje się taka, jaką społeczeństwo nie chciałoby jej widzieć.
Socjalizacja antycypująca (wyprzedzająca) - proces aspirowania do grupy społecznej, do której jednostka chciałaby należeć, naśladowanie jej członków w zakresie norm i reguł, cech zewnętrznych, sposobów zachowania
Mechanizmy socjalizacyjne:
- Rola społeczna wyznacza jej pozycję w strukturze grupy, określa uprawnienia nadane przez grupę i czynniki, jakie musi wypełnić.
- Odruch warunkowy: powstaje na bazie popędu i skojarzonego z nim bodźca. Tworzy się mechanizm, który przystosowuje je do wymagań grupy społecznej. Przebywając w danej grupie przejmujemy ich zachowanie.
- Kanalizacja: społeczeństwo determinuje sposoby zaspokajania potrzeb przez jednostkę. Występuje silny nacisk na podporządkowanie się jednostki obowiązującym już wzorom społecznego zachowania się w określonych sytuacjach związanych z zaspokajaniem potrzeb.
- Motywy i aspiracje: Motyw to czynnik popychający ludzi do działania. Przejawia się on w aktywności skierowanej na osiągnięcie jakiegoś celu. Aspiracje to spodziewany wynik podjętego działania. Angażują człowieka w realizacji określonych celów, są one na ogół odległe. Aspiracje różnią się od motywów pod względem siły, wyrażającej się w efektach wykonywania podejmowanych działań.
- Identyfikacja: jest stosunkiem jednostki wobec grupy, jest procesem prowadzącym do utożsamiania się własnych interesów człowieka z interesami i wartościami grupy i jednocześnie podporządkowanie się wymaganiom stawianym przez grupę.
- Internalizacja: to reakcja na reprezentowane przez grupę wartości, jednostka uzewnętrznia wzory, normy i wartości grupowe w sposób świadomy akceptuje je.
- Grupa odniesienia to silne więzi łączące jednostkę z grupą, która ciągle nawiązuje do grupy i jej zachowanie wynika z przynależności do grupy.
Funkcje rodziny:
- Prokreacyjna: dostarczanie nowych członków dla własnej grupy i społeczeństwa oraz zaspokajanie potrzeb biologicznych męża i żony
- Produkcyjna: zaspokajanie potrzeb ekonomicznych (praca)
- Usługowo-opiekuńcza: zapewnia wyżywienie, czystość mieszkania, odzież itp., oraz opiekę tym, którzy nie są w pełni samodzielni.
- Socjalizacyjna: rodzina przekazuje język, wzory zachowań, obyczaje, wprowadza w świat wartości moralnych i wartości kultury, kontroluje zachowania swoich członków
- Psychologiczna: zapewnia członkom: stabilizację, bezpieczeństwo, zrozumienie, uznanie, rozładowania napięć emocjonalnych
Rodzina dysfunkcyjna - Gdy rodzina nie wypełnia, którejś z funkcji
Rodzina patologiczna - Gdy rodzina przestaje wypełniać wszystkie funkcje, są to rodziny potrzebujące resocjalizacji,
Potrzeby rodzinne w/g Maslowa:
- potrzeby fizjologiczne
- bezpieczeństwa
- przynależności i miłości
- szacunku i samorealizacji
W rodzinie zaspokaja się potrzeby:
- miłości i przynależności
- uznania i szacunku
- poczucia bezpieczeństwa
Resocjalizacja - to zespół oddziaływań o charakterze pedagogiczno-psychologicznym, nakierowany na zmianę motywacji oraz tych zachowań, określanych jako przejawy nieprzystosowania społecznego, demoralizacji, przestępczości. Kształtuje ona normy społeczne i wartości, których dana osoba nie miała możliwości przyswoić wcześniej
Psychopata - osoba z zaburzeniami psychicznymi od urodzenia.
Socjopata - osoba, której dewiacyjna osobowość wynika z nieprzystosowania do życia społecznego.
System aksjonormatywny - zespół reguł, norm i wartości dotyczących przejawów życia społecznego (zwyczaj, moralność, prawo, moda)
MOS (młodzieżowy ośrodek socjologii) przeznaczone są dla uczniów z zaburzeniami emocjonalnymi, tacy, którzy nie potrafią funkcjonować w szkołach, mają problemy rodzinne i środowiskowe. Wymagają wsparcia o charakterze terapeutycznym. Osoby przyjmowane do MOS są poprzez orzeczenie poradni psychologiczno - pedagogicznej.
MOW (młodzieżowy ośrodek wychowawczy) przeznaczone są dla młodzieży charakteryzującymi się poważniejszymi zaburzeniami psychicznymi i społecznymi. Osoby przyjmowane to głównie, wobec których sądy rodzinne wydały ustawę o postępowaniu nieletnich, umieszczając je w placówkach resocjalizacyjnych.
Funkcję osób dokonujących resocjalizacji mogą pełnić zarówno, księża, pedagodzy jak i psychologowie. Sama resocjalizacja może odbywać się na terenie więzienia, w zakładach poprawczych, lecz także w szkole, rodzinie czy w zakładzie pracy.
Społeczno-kulturowe uwarunkowania zachowań samobójczych:
- struktura demograficzna i społeczna: płeć, wiek, stan cywilny, wykształcenie, status społeczno-ekonomiczny, grupy społeczne, miejsce zamieszkania
- struktura kulturowa: wzory społecznych zachowań, postawy i reakcje społeczne,
-makrostresy: bezrobocie, kryzysy gospodarcze i polityczne, katastrofy (naturalne, komunikacyjne, ekologiczne), terroryzm, konflikty zbrojne, utrata pracy, bieda, przestępczość, nieuleczalne choroby
Społeczeństwo jest katalizatorem: samobójstwo niedokonane jest po to by zostać zauważonym.
Przystosowanie jednostki do społeczeństwa: stopień poczucia przynależności, zakres kontroli społecznej
Warunki zagrażające jednostce w kontaktach ze społecznością, prowadzące do samobójstw:
- altruizm (wszystkim pomaga, nie ma czasu dla siebie)
- egoizm (myśli tylko o sobie)
- kontrola społeczna
- negatywne nastawienie do życia
Zanim dojdzie do samobójstwa dochodzi do dużej agresji lub autoagresji
Autoagresja to próba okaleczenia siebie z próbami samobójstwa.
Skala stresu to punkt krytyczny, każda zmiana działa na nas stresująca, osoby chore na depresje częściej chorują.
Zawody stresu: wojskowi, policjanci, strażacy
Dwa typy więzi społecznych(Emil Durhaim): integracja i regulacja społeczna, które w zależności od stopnia tworzą różne samobójstwa.
Samobójstwo egoistyczne pojawiają się, gdy człowiek nie jest związany z grupą.
Samobójstwa anomiczne związane są z brakiem porządku społecznego, do którego jednostka może się odnieść.
Samobójstwo altruistyczne jest wynikiem zbyt dużej integracji społecznej - człowiek przedkłada interes grupy nad swoim.
Samobójstwo fatalistyczne- pojawia się, gdy człowiek czuje brak wpływu na życie swoje i otoczenia.
Koncepcja Marvina Harveya Brennera: Stres społeczny jako czynnik: prowokujący, wyzwalający, odsłaniający, odkrywający
Dezintegracja społeczna - stan anemii jako rozpad lub znaczne osłabienie więzi społ. zmniejszenie lub brak kontroli społecznej
Samobójstwo - nazywa się każdy przypadek śmierci będący bezpośrednim lub pośrednim wynikiem działania lub zaniechania przejawionego przez ofiarę zdającą sobie sprawę ze skutków swego zachowania.
Środowisko rodzinne jako przyczyna samobójstw:
Czynniki: brak poczucia bezpieczeństwa w okresie dzieciństwa, brak oparcia w rodzinie, niemożność nawiązania kontaktu z rodzicami
Czynniki traumatyczne: utrata rodziców w wyniku ich śmierci, dom rozbity przez rozwód bądź separację, alkoholizm rodziców czy choroby psychiczne
Cztery cechy osób po próbach samobójczych (Richman):
- rozluźnienie więzi ze społeczeństwem;
- wstrzymanie kontaktów z osobami spoza kręgu rodziny;
- dominujące znaczenie słabego członka lub członków rodziny, których należy ochraniać;
- izolacja osoby w rodzinie
Trzy podstawowe czynniki składowe (Menninger):
- pragnienie zabicia siebie, które zawiera elementy masochizmu;
- pragnienie zabicia kogoś z otoczenia poprzez swoją śmierć, które zawiera elementy sadyzmu;
- pragnienie śmierci.
Dwa typy osobowości skłonnych do samobójstw:
- kształtująca się na podłożu psychopatycznym, którą cechują brak psychicznego środowiska wewnętrznego, silne skłonności do autoagresji, słabość, pobudliwość i wzmożona pobudliwość psychiczna;
- kształtująca się na podłożu nerwicowym, cechująca się podatnością na socjoterapię i psychoterapię.
Czynniki zwiększające ryzyko samobójstwa u nastolatków: zespoły depresyjne o różnym natężeniu, negatywne zaburzenia poznawcze, natrętne negatywne myśli, negatywna kontrola wewnętrzna, nadmierny samokrytycyzm, niski poziom samooceny, skłonności do wymierzania sobie kary i obwiniania się, zachowania autoagresyjne, branie używek
Objawy osoby skłonnej do samobójstwa: brak zainteresowania wykonywanymi zajęciami, coraz gorsze oceny, coraz częściej zachowuje się nieodpowiednio, wagaruje, bierze używki, wykazuje nadmierną agresję wobec innych
Czynniki zapobiegające samobójstwu:
- wzmacnianiu poczucia własnej wartości uczniów
- uczeniu wyrażania własnych emocji
- zapobieganiu tyranizowaniu i przemocy w szkole
- dostarczaniu nauczycielom i innym pracownikom informacji o placówkach, w których można uzyskać pomoc
- interwencjach skupiających się na psychoedukacji, w tym uczeniu radzenia sobie ze stresem
- wczesnym kierowaniu do specjalistów
- usuwaniu i ograniczaniu dostępu do potencjalnych środków umożliwiających popełnienie samobójstwa
- częstych rozmowach z młodzieżą,
Suicydologia - nauka zajmująca się samobójstwami oraz próbami samobójczymi, lecz również szeroko pojętą autodestruktywnością.
Głównymi zagadnieniami suicydologii: zapobieganie samobójstwom, leczenie pacjentów po próbach samobójczych, badania czynników wpływających na popełnianie samobójstw
Cechy osobowości suicydalnych: neurotyczność, psychotyczność, impulsywność, perfekcjonizm
Prostytucja - była najstarszym zawodem świata
Prostytutki - pracownice domu publicznego, nie mogły stać przy ulicach, kończyły prace nie później niż o 23, domy te były nielegalne. W latach 60/70 w rodzinach patologicznych kobiety decydowały się na ten krok ze względu pobudek ekonomicznych.
Sponsoring - to forma finansowania przeciwnej płci w zamian za usługi seksualne lub towarzyskie, dla wielu kobiet jest to korzystny styl życia, ponieważ łatwym sposobem można się dorobić nie idąc do pracy.
Street walkerzy - to ludzie wychodzący na ulicę do prostytutek i narkomanów.
Złodzieje to niekiedy osoby z dobrych rodzin, robiąc to by zaistnień w grupie
Kraje z największym odsetkiem samobójstw w 1980r:
1) ZSRR 2)Chiny 3)Półwysep Skandynawski 4) Polska 5)Australia 6)Kanada 7)USA 8)Indie
Wiek samobójstw:
(5 - 14 incydenty), (15 - 44 rośnie), (45+ maleje)
Kobiety - więcej prób samobójczych niż samobójstw
Mężczyźni - więcej samobójstw niż u kobiet, najwięcej miedzy 45 a 54 rokiem życia, ponieważ sądzą, że nic nie osiągnęli
Kraje z największym odsetkiem samobójstw w 2010r:
1)Rosja 2)Litwa 3)Ukraina
Samobójstwa w Polsce:
(2001 duży wzrost), (2004 spadek), (2004 - 2009 wzrost)
IAD - Internet Addiction Disorder
FAD - Face Book Addiction Disorder
CRA - Cyber Relational Addiction
Made by 8O8I 4