Rota — dwuosobowy zespół ratowników, wchodzący w skład tego samego zastępu lub specjalistycznej grupy ratowniczej, wykonujący zadania ratownicze lub zabezpieczające, wyposażone w sprzęt ochrony osobistej.
Zastęp — pododdział liczący od trzech do sześciu ratowników, w tym dowódca wyposażony w pojazd przystosowany do realizacji zadania ratowniczego.
Sekcja — pododdział w sile dwóch zastępów, liczący od dziewięciu do dwunastu ratowników, w tym dowódca.
FAZY ROZWINIĘCIA BOJOWEGO.
Rozwinięcie bojowe dzielimy na rozwinięcie wstępne i pełne.
Rozwinięcie wstępne — obejmuje:
•rozwinięcie linii głównej,
•rozwinięcie linii zasilającej i budowę stanowiska wodnego,
•przygotowanie sprzętu do budowy stanowisk gaśniczych.
Rozwinięcie pełne (zasadnicze) — obejmuje:
•rozwinięcie linii gaśniczych
•budowę stanowisk gaśniczych.
CZYNNOŚCI FUNKCYJNYCH W ROCIE.
Przodownik roty - strażak, odpowiedzialny za wykonywanie zadań w ramach roty. Przodownikowi roty podlega służbowo pomocnik przodownika roty.
Pomocnik przodownika roty, - strażak, wykonujący czynności pomocnicze w ramach roty. Wykonuje rozkazy przodownika roty.
OZNAKOWANIE FUNKCYJNYCH W ROCIE I ZASTĘPIE.
Znaki taktyczne i prewencyjne dla straży pożarnych stanowią zbiór symboli graficznych oznaczeń i gestów, przeznaczony do sprawnego przekazywania informacji lub graficznego zobrazowania sytuacji.
Podstawę stosowania znaków graficznych stanowi Rozkaz nr 4/2000 Komendanta Głównego PSP z dnia 2 czerwca 2000r. w sprawie wprowadzenia do użytku służbowego Zbioru Znaków Taktycznych i Prewencyjnych dla Straży Pożarnych.
ZADANIA ZASTĘPÓW SPECJALNYCH.
Kompanie mogą wchodzić w skład brygad. Wyróżniamy następujące rodzaje kompanii:
•Kompanie gaśnicze,
•Kompanie specjalne
•Kompanie powodziowe
•Kompanie logistyczne
•Kompanie szkolne
Kompanie specjalne — przeznaczone do zadań o charakterze technicznym konfigurowane są w zależności od potrzeb jako:
•techniczne — do likwidowania skutków katastrof budowlanych, komunikacyjnych i infrastruktury technicznej,
•ekologiczne — do usuwania substancji niebezpiecznych, a w szczególności ropopochodnych, z powierzchni rzek i wód stojących,
•pompowania — do usuwania skutków powodzi i katastrofalnych opadów deszczu.
ZADANIA SPECJALISTYCZNYCH GRUP RATOWNICZYCH.
Specjalistyczna grupa ratownicza to pododdział ratowników posiadających
specjalistyczne przeszkolenie i uprawnienia, wyposażonych
w sprzęt umożliwiający wykonanie specjalistycznego zadania ratowniczego,
w sile uzależnionej od specyfiki danej specjalności.
Wyróżnić można grupy specjalistyczne:
•wysokościowe — wykorzystujące do działań techniki i sprzęt alpinistyczny oraz statki powietrzne,
•chemiczno — ekologiczne - wykorzystujące do działań techniki i sprzęt do usuwania skutków katastrof chemicznych i ekologicznych,
•techniczne — wykorzystujące do działań techniki i sprzęt specjalistyczny do usuwania skutków katastrof,
•wodno — nurkowe - wykorzystujące do działań techniki i sprzęt wodno — nurkowy,
•poszukiwawczo — ratownicze - wykorzystujące do działań techniki, zwierzęta i sprzęt do poszukiwania i ratowania osób zasypanych,
•ratownictwa medycznego — wspomagające działania ratownicze poprzez wykorzystanie środków transportu oraz sprzętu medycznego i leków,
•inne grupy według lokalnych potrzeb wynikających z analizy zagrożeń i zabezpieczenia operacyjnego.
Gotowość bojowa -zdolność do podjęcia działań interwencyjnych w określonym czasie i o każdej porze.
Stan podwyższonej gotowości operacyjnej - oznacza szereg przedsięwzięć organizacyjnych i logistycznych mających na celu przygotowanie służb ratowniczych do przeciwstawienia się przewidywanemu niebezpieczeństwu.
STOPNIE PODWYŻSZONEJ GOTOWOŚCI OPERACYJNEJ.
Pierwszy stopień podwyższonej gotowości operacyjnej określany jest kryptonimem „111".
Wprowadzenie i odwołanie tego stopnia gotowości następuje pisemnym rozkazem:
•na obszarze powiatu — komendanta powiatowego PSP po uzyskaniu pisemnej zgody komendanta wojewódzkiego,
•na obszarze województwa — komendanta wojewódzkiego PSP po uzyskaniu pisemnej zgody komendanta głównego PSP,
•na obszarze kraju (w tym także w szkołach i jednostkach badawczo-rozwojowych) — komendanta głównego PSP.
Ratownicy muszą pozostawać w pełnej dyspozycyjności także podczas korzystania z czasu wolnego po służbie, wstrzymane jest także udzielanie urlopów. W stosunku do kierownictwa komend i dowódców JRG wprowadzone zostają całodobowe dyżury domowe.
STOPNIE PODWYŻSZONEJ GOTOWOŚCI OPERACYJNEJ.
Drugi stopień podwyższonej gotowości operacyjnej, określany kryptonimem „222".
Stopień ten wprowadzają i odwołują pisemnym rozkazem:
•na obszarze województwa lub jego części — komendant wojewódzki PSP po uzyskaniu pisemnej zgody komendanta głównego PSP,
•na obszarze kraju — komendant główny PSP.
Drugi stopień podwyższone gotowości po zrealizowaniu zadań wynikających z pierwszego stopnia („111") polega na:
•odwołaniu z urlopów strażaków niezbędnych do zapewnienia realizacji zadań,
•wzmocnieniu obsad punktów alarmowania oraz stanowisk kierowania i koordynacji ratownictwa,
•zapewnieniu ciągłości pracy komend PSP — skoszarowaniu ludzi w celu zapewnienia pełnej obsady sprzętu niezbędnego do realizacji zadań ratowniczych,
•zapewnienia całodobowego wyżywienia skoszarowanym osobom, zgodnie z obowiązującymi w tym zakresie przepisami, realizacji przedsięwzięć określonych w zestawach zadań obronnych dla PSP.
PRZEBIEG ZMIANY SŁUŻBY W JEDNOSTCE RATOWNICZO — GAŚNICZEJ.
Zmiana służby odbywa się zgodnie zarządzeniem Nr 5 Komendanta Głównego Państwowej Straży Pożarnej z dnia 21 czerwca 2006 r. w sprawie ramowego regulaminu służby w jednostkach organizacyjnych Państwowej Straży Pożarnej oraz regulaminu musztry i ceremoniału pożarniczego - wejdzie w życie 31 sierpnia 2006 r.
SPOSOBY OGŁASZANIA ALARMU BOJOWEGO.
Ogłoszenie alarmu bojowego następuje za pomocą:
•komunikatu podawanego przez głośniki,
•sygnalizacji świetlnej,
•sygnalizacji akustycznej (dzwonków, buczków).
System ogłaszania alarmu wspomagany jest przez tablicę, na której wyświetlane są numery zastępów wyjeżdżających.
ZASADY POSTĘPOWANIA PO OGŁOSZENIU ALARMU BOJOWEGO.
Po ogłoszeniu alarmu należy:
•przerwać wykonywane czynności,
•zabezpieczyć pracujące urządzenia i maszyny,
•najkrótszą drogą udać się do pojazdu.
ZASADY KORZYSTANIA Z ZEŚLIZGU.
Podczas korzystania z ześlizgów należy przestrzegać następujących zasad:
1.ześlizgi mogą być używane wyłącznie w czasie alarmów i szkolenia,
2.zabrania się:
a)korzystania z ześlizgów w uzbrojeniu osobistym,
b)opuszczania się po słupie z ześlizgu z obnażonymi kończynami i tułowiem,
3.następny użytkownik może opuścić się po ześlizgu dopiero wówczas, gdy
jego poprzednik odejdzie od słupa ześlizgu.
ZADANIA ZASTĘPU PO OGŁOSZENIU ALARMU.
1.Przed wyjazdem do akcji należy wykonać następujące czynności:
•sprawdzenie zamknięcia skrytek pojazdu,
•sprawdzenie wyposażenia osobistego,
•zajęcie miejsca w samochodzie,
•odebranie karty dojazdowej,
•zgłoszenie gotowości odjazdu,
2.W czasie dojazdu do miejsca akcji ratownicy zakładają i
sprawdzają sprzęt ochrony dróg oddechowych.
RODZAJE STANOWISK GAŚNICZYCH.
Rozróżnia się następujące rodzaje stanowisk:
•zewnętrzne — usytuowane poza obiektem zagrożonym.
•wewnętrzne — usytuowane wewnątrz zagrożonego obiektu.
PRZYKŁADY STAŁYCH I RUCHOMYCH STANOWISK GAŚNICZYCH.
•stanowisko ruchome — posiada zdolność manewrowania
i przemieszczania się w przestrzeni objętej pożarem (np. gaszenie z działka samochodowego).
•stanowisko stałe — nie posiada możliwości przemieszczania się.
(np. prądownik pracujący na drabinie wolnostojącej).
STANOWISKA GAŚNICZE ZE WZGLĘDU NA POŁOŻENIE.
W zależności od usytuowania prądownika w stosunku do ogniska pożaru wyróżniamy stanowiska:
•niższe— usytuowane poniżej ogniska pożaru.
•równe— usytuowane na poziomie ogniska pożaru.
•wyższe— prądownik znajduje się powyżej ogniska pożaru.
RODZAJE LINII WĘŻOWYCH.
•linia zasilająca - doprowadza wodę ze źródła do motopompy lub do samochodu pożarniczego.
•linia główna — prowadzona jest od motopompy lub samochodu pożarniczego do rozdzielacza,
•linia gaśnicza — prowadzona jest od rozdzielacza do stanowisk gaśniczych,
ZADANIA PRĄDOWNIKA.
Do podstawowych działań prądownika należy:
•prowadzenie działań gaśniczych w obronie i natarciu,
•schładzanie strefy podsufitowej,
•zabezpieczenie przejść ewakuacyjnych prądami wody,
•ochrona prądami wody ratowników pracujących w strefie wysokich temperatur lub występowania płomieni.
ZASADY BUDOWY STANOWISKA WODNEGO.
Podstawowe zasady budowy stanowiska wodnego:
•Ustawić pompy poziomo, jak najbliżej lustra wody.
•Linię ssawną zabezpieczyć linką.
•Smok ssawny powinien znajdować się ok. 15 — 30 cm poniżej lustra wody.
•W przypadku wody zanieczyszczonej smok ssawny zabezpieczyć koszem.
•Należy unikać poboru wody z miejsc o wzburzonym nurcie.
Techniki podawania środków gaśniczych:
•działanie miejscowe — podanie środków gaśniczych bezpośrednio na wybrany obiekt,
•działanie przez wypełnianie — polega na całkowitym wypełnieniu wybranej przestrzeni środkiem gaśniczym (np. gazy i piany gaśnicze),
•działanie w przedłużonym czasie — okresowe podawanie środka gaśniczego na wybrany obiekt. Celem działania może być schładzanie lub ograniczenie rozprzestrzeniania się pożaru.
SYSTEM DOWOŻENIA WODY.
Dowożenie wody - polega na dostarczaniu wody do miejsca pożaru za pomocą zbiorników samochodowych, przyczep, cystern itp.
MGBA
Zalety systemu dowożenia wody:
•możliwość korzystania równocześnie z kilku punktów poboru wody i kilku punktów jej odbioru.
•zmienna liczby zaangażowanych pojazdów stosownie do dynamiki zdarzenia,
•mniejsza liczba zaangażowanych ratowników w stosunku do systemu przetłaczania i przepompowywania wody,
•awaria jednego z samochodów ogranicza ale nie zatrzymuje dostarczania wody.
Wady systemu dowożenia wody:
•niezbędna ilość kierowców i pojazdów,
•zapewnienie dróg dojazdowych,
Ewakuacja - zorganizowane działanie zmierzające do usunięcia ze strefy zagrożonej ludzi, zwierząt i mienia.
Ratownictwo - zorganizowane działanie polegające na udzielaniu pomocy w sytuacjach bezpośredniego zagrożenia dla zdrowia i życia ludzi, zwierząt oraz mienia.
SPOSOBY EWAKUACJI POJEDYNCZYCH OSÓB Z NIŻSZYCH l WYŻSZYCH KONDYGNACJI.
Sposoby ewakuowania (ratowania) przez dwie osoby
•Transport za pomocą noszy
•Chwyt kończynowy
•Transport na stołeczku
•Chwyt huśtawkowy
•Przenoszenie na krześle
•Wyprowadzanie
Sposoby ewakuacji (ratowania) przez jedną osobę
•Chwyt kołyskowy
•Chwyt tłumokowy
•Chwyt „na barana"
•Wyprowadzanie
•Chwyt biodrowy
•Chwyt ciągniony
ZASADY PRZEBIEGU EWAKUACJI ZBIOROWEJ.
Podczas przeprowadzania ewakuacji zbiorowej ludzi z budynku należy przestrzegać m.in. następujących zasad:
1.Dokonać rozpoznania ustalając:
•ile osób znajduje się w niebezpieczeństwie,
•wiek zagrożonych i ich stan psychiczny,
•prawdopodobne miejsce pobytu ludzi,
•rodzaj i stopień zagrożenia dla ludzi,
•możliwość dotarcia i udzielenia pomocy.
2.Nawiązywać kontakt słowny z ludźmi oczekującymi pomocy.
3.Postępować w sposób stanowczy, ale taktowny.
4.Udzielić pomocy osobom, które nie mogą poruszać się o własnych siłach.
5.Grupa ludzi poruszająca się samodzielnie powinna być eskortowana przez strażaków.
6.Nie wykorzystywać do ewakuacji dźwigów i wind, jeżeli nie są one przeznaczone do tego celu.
7.W stosunku do osób ogarniętych paniką, stawiających opór i stwarzających zagrożenie dla ratownika można zastosować środki przymusu bezpośredniego.
8.Kończąc akcję należy starannie, ponownie sprawdzić wszystkie pomieszczenia.
9.Zabezpieczyć środki transportu do przewożenia ewakuowanych i ratowanych osób.
SYSTEMY EWAKUACJI MIENIA RUCHOMEGO.
Ewakuacja mienia może być organizowana w następujący sposób:
System potokowy - polega na rozstawieniu łańcucha ludzi przekazujących sobie wzajemnie ewakuowane mienie,
System brygadowy — polega na wynoszeniu elementów mienia przez wyznaczone grupy ludzi.
System indywidualnego transportu — polega na przenoszeniu przedmiotów przez pojedyncze osoby w wyznaczone miejsce.