1/13 CZYNNIKI SZKODLIWE, NIEBEZPIECZNE I UCIĄŻLIWE - A
Rodzaje czynników, na które narażony jest pracownik na stanowisku pracy:
Czynnik niebezpieczny - czynnik, którego oddziaływanie może prowadzić do urazu lub innego istotnego natychmiastowego pogorszenia stanu zdrowia człowieka bądź do zejścia śmiertelnego.
Czynnik szkodliwy - czynnik, którego oddziaływanie może prowadzić do pogorszenia stanu zdrowia człowieka.
Czynnik uciążliwy - nie stanowi zagrożenia dla życia lub zdrowia człowieka, lecz utrudnia pracę lub przyczynia się do obniżenia jego zdolności do wykonywania pracy.
2/13 CZYNNIKI SZKODLIWE, NIEBEZPIECZNE I UCIĄŻLIWE - B
Występujące w procesie pracy czynniki niebezpieczne, szkodliwe i uciążliwe można podzielić na dwie grupy:
Czynniki niebezpieczne
•zagrożenia elementami ruchomymi, luźnymi, ostrymi i wystającymi,
•zagrożenia związane z przemieszczaniem się ludzi,
•zagrożenia porażeniem prądem elektrycznym,
•zagrożenia poparzeniem,
•zagrożenia pożarem lub/i wybuchem.
Czynniki szkodliwe i uciążliwe
Czynniki fizyczne:
•hałas,
•wibracja,
•mikroklimat,
•promieniowanie optyczne, jonizujące, laserowe,
•pole elektromagnetyczne, elektrostatyczne,
•pyły przemysłowe.
3/13
CZYNNIKI SZKODLIWE, NIEBEZPIECZNE I UCIĄŻLIWE - C
Czynniki chemiczne:
•toksyczne,
•drażniące,
•uczulające,
•rakotwórcze,
•mutagenne,
•upośledzające funkcje rozrodcze.
Czynniki biologiczne
•mikroorganizmy roślinne i zwierzęce i wytwarzane przez nie toksyny i alergeny,
•makro organizmy roślinne i zwierzęce.
Czynniki psychofizyczne
•obciążenie fizyczne (statyczne i dynamiczne),
•obciążenie psychonerwowe.
4/13 MIKROKLIMAT ŚRODOWISKA PRACY.
Mikroklimat środowiska pracy - klimat charakterystyczny dla części środowiska pracy, której odrębność jest wynikiem specyfiki układu czynników ją tworzących. Do podstawowych czynników kształtujących mikroklimat środowiska należy zaliczyć:
•temperaturę powietrza,
•wilgotność,
•ruch powietrza,
•promieniowanie cieplne,
•ciśnienie atmosferyczne.
5/13 ŹRÓDŁA HAŁASU W PRACY.
Hałas - dźwięk o dowolnym charakterze akustycznym, niepożądany w danych warunkach i przez daną osobę.
Źródła hałasu:
•mechaniczne (np. hałas wywołany przez maszyny i urządzenia),
•aerodynamiczne i hydrodynamiczne (np. ruch gazów i cieczy w rurociągach, wentylatorach),
•technologiczne (np. hałas wywołany zmianą spójności materiału, jak: kruszenie, łamanie).
Sposoby ograniczania hałasu — stosowanie ochronników słuchu (słuchawki, stopery).
Zagrożenia dla człowieka spowodowane przez hałas.
•uszkodzeniu narządu słuchu,
•ujemny wpływ na układ nerwowy powodujący zmęczenie, zawroty i bóle głowy,
•obniżenie sprawności fizycznej i umysłowej,
•zwiększone ryzyko wypadków w pracy.
6/13 RODZAJE OŚWIETLENIA W MIEJSCU PRACY.
Oświetlenie występujące na stanowiskach pracy można podzielić na:
•Naturalne (dzienne) — światło dzienne padające przez świetliki dachowa lub przez okna.
•Sztuczne — światło wytworzone przez urządzenia elektryczne.
Zagrożenia dla człowieka spowodowane przez złe oświetlenie:
•uszkodzeniu narządu wzroku,
•ujemny wpływ na układ nerwowy powodujący zmęczenie, zawroty i bóle głowy,
•obniżenie sprawności fizycznej i umysłowej,
•zwiększone ryzyko wypadków w pracy.
7/13 PRZYKŁADY ZAGROŻEŃ DLA CZŁOWIEKA SPOWODOWANE PRZEZ PRĄD ELEKTRYCZNY.
Stopień porażenia organizmu prądem elektrycznym zależy od:
•napięcia źródła prądu,
•natężenia prądu elektrycznego,
•wilgotności skóry,
•długości drogi przepływu prądu elektrycznego przez ciało,
•powierzchni styku organizmu ze źródłem napięcia i nacisku na przewodnik pod napięciem,
•temperatury otoczenia
ZAGROŻENIA SPOWODOWANE PRZEZ PRĄD ELEKTRYCZNY:
Prąd [mA] Zagrożenia dla człowieka
0,3 0,4 odczuwalny przepływ prądu w miejscu zetknięcia z elektrodą
0,7 1,2 prąd wyraźnie daje się odczuć
1,2 1,6 łaskotanie I swędzenie ręki
1,6 2,2 cierpnięcie dłoni
2,2 2,8 cierpnięcie przegubów
2,8 3,5 lekkie usztywnienie rąk
3,4 4,5 silne usztywnienie rąk, ból w przedramieniu aż do łokcia
4,0 6,0 skurcze dłoni, przedramienia, ramion
6,0 9,0 pomimo skurczu ramion I dłoni można się jeszcze uwolnić od elektrod
10,0 25,0 uwolnienie się od elektrod na skutek skurczu bardzo trudne lub
niemożliwe,
prąd nie powoduje groźnych następstw, jeśli czas nie przekroczy 15-
20 sec.
25,0-60,0 silne I bardzo bolesne skurcze mięśni rąk I klatki piersiowej, możliwość arytmii serca
60,0- 100,0 prawdopodobieństwo nierównej pracy komór I przedsionków serca konieczna natychmiastowa pomoc lekarza
powyżej 300,0 zatrzymanie pracy serca !
9/13
RODZAJE ZABEZPIECZEŃ PRZED PORAŻENIEM PRĄDEM ELEKTRYCZNYM.
Rodzaje zabezpieczeń przed porażeniem prądem elektrycznym:
•ochrona podstawowa - stosowanie materiałów dielektrycznych mających za zadanie odizolowanie od urządzeń znajdujących się pod napięciem.
•ochrona dodatkowa - polega ona na zastosowaniu, następujących środków:
-uziemienia,
-zerowania,
-sieci ochronnej,
-samoczynnego wyłączania napięcia zasilającego,
-separacji,
POJECIE NAPIĘCIA KROKOWEGO.
Napięcie krokowe - napięcie między dwoma punktami na powierzchni ziemi, odległymi od siebie o 1 m (jeden krok).
Uwaga:
W celu zabezpieczania przed porażeniem napięciem krokowym należy wykonywać
jak najdrobniejsze kroki.
11/13 PROMIENIOWANIE JONIZUJĄCE.
Źródła promieniowania jonizującego:
•naturalne — występujące w przyrodzie jako pierwiastki promieniotwórcze.
•sztuczne — izotopy promieniotwórcze nie występujące w przyrodzie w warunkach naturalnych.
Przykłady urządzeń emitujących promieniowanie:
•akceleratory,
•reaktory jądrowe,
•defektoskopy i czujniki dymu zawierające źródła izotopowe,
•aparaty rentgenowskie i urządzenia do telegammaterapii,
•materiały budowlane, uzyskane z popiołów elektrociepłowni.
Czynniki decydujące o ilości docierającego promieniowania:
•czas,
•odległość od źródła,
•osłona.
12/13 PROMIENIOWANIE ELEKTROMAGNETYCZNE.
Promieniowanie elektromagnetyczne - emisja lub przenoszenie energii w postaci fal elektromagnetycznych i przyporządkowanych im jonom.
Promieniowanie elektromagnetyczne składa się z:
•promieniowania elektrycznego stałego - powstaje w wyniku stałego źródła wysokiego napięcia np. kineskopy monitorów i telewizorów,
•promieniowania elektrycznego zmiennego - powstaje w wyniku działania prądu elektrycznego zmiennego.
•promieniowania magnetycznego stałego - powstaje na skutek działania magnesu np. ziemskie pole magnetyczne,
•promieniowania magnetycznego zmiennego - powstaje w przypadku przepływu prądu elektrycznego o małym napięciu a dużym natężeniu.
Do promieniowania elektromagnetycznego niejonizującego należy także promieniowanie podczerwone, widzialne, nadfioletowe.
13/13 PROMIENIOWANIE ELEKTROMAGNETYCZNE.
Rodzaje urządzeń emitujących promieniowanie elektromagnetyczne:
•nadajniki radiowe i telewizyjne,
•stacje bazowe telefonii komórkowej,
•telefony komórkowe,
•urządzenia elektryczne.
1/5 WYPADEK W SŁUŻBIE.
Wypadek w służbie - jest to nagłe zdarzenie wywołane przyczyną zewnętrzną, które zaszło podczas lub w związku z:
•wykonywaniem obowiązków służbowych albo poleceń przełożonych,
•wykonywaniem czynności w interesie służby, nawet bez polecenia przełożonych,
•wykonywaniem funkcji lub zadań zleconych przez działające w resorcie spraw wewnętrznych organizacje polityczne, zawodowe albo społeczne,
•ratowaniem ludzi lub ich mienia z grożącego niebezpieczeństwem albo ratowaniem mienia społecznego przez zniszczeniem lub zagarnięciem,
•udzielaniem przedstawicielowi organu państwowego pomocy przy spełnianiu przez niego czynności urzędowych,
•z udziałem w pościgu lub ujęciu osób podejrzanych o popełnienie przestępstwa albo ochroną innych obywateli przed napaścią,
•udziałem w czynach społecznych organizowanych w resorcie spraw wewnętrznych,
•z odbywaniem bezpośredniej drogi do miejsca i z miejsca wykonywania czynności o których mowa powyżej.
CHOROBY ZAWODOWE.
Choroby zawodowe - choroby powstałe w skutek znacznej eksploatacji na określoną szkodliwość w środowisku pracy, ustalone przepisami wydanymi na podstawie Kodeksu pracy.
3/5 RODZAJE I PRZYCZYNY WYPADKÓW.
Rodzaje wypadków:
Wypadek śmiertelny— wypadek, w którego wyniku nastąpiła śmierć na miejscu wypadku lub w okresie 6 miesięcy od chwili wypadku.
Wypadek ciężki — wypadek, w którego wyniku nastąpiła ciężkie uszkodzenie ciała takie jak: utrata wzroku słuchu, mowy, zdolności płodzenia lub inne uszkodzenie ciała albo rozstrój zdrowia, naruszające podstawowe funkcje organizmu, a także choroba nieuleczalna lub zagrażająca życiu, trwała choroba psychiczna, trwała całkowita lub znaczna niezdolność do pracy w zawodzie albo trwałe poważne zeszpecenie lub zniekształcenie ciała.
Wypadek lekki — inny niż śmiertelny i ciężki.
Wypadek zbiorowy — jest to wypadek, któremu w wyniku tego samego zdarzenia uległy co najmniej dwie osoby.
4/5 RODZAJE ODSZKODOWAŃ Z TYTUŁU WYPADKU W SŁUŻBIE.
Osobie poszkodowanej przysługuje:
•jednorazowe odszkodowanie w razie doznania stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu,
•renta z tytułu całkowitej lub częściowej niezdolności do pracy,
•odszkodowanie z tytułu szkody w mieniu.
Członkom rodziny poszkodowanego przysługuje:
•jednorazowe odszkodowanie z tytułu śmierci osoby poszkodowanej,
•renta rodzinna dla dzieci.
RODZAJE ODSZKODOWAŃ Z TYTUŁU CHOROBY ZAWODOWEJ.
Osobie poszkodowanej z tytułu choroby zawodowej przysługuje:
•zasiłek chorobowy,
•jednorazowe odszkodowanie,
•renta z tytułu niezdolności do pracy,
•renta rodzinna.