TKANKA KOSTNA (mikroskopowa budowa kości)
Tkanka kostna - jest rodzajem tkanki łącznej, w której istocie podstawowej znajdują się sole mineralne, co nadaje jej trwałość, sztywność i wytrzymałość na odkształcenie. Tkanka kostna ma charakterystyczną organizację przestrzenną tworzącą kość. Ze względu na dużą sztywność kości odgrywają rolę ochronną dla narządów wewnętrznych oraz rolę dźwigni, do której przyczepiają się mięśnie. Tkanka kostna to potężny zapas wapnia dla organizmu.
W skład tkanki kostnej wchodzą:
komórki - osteoblasty (komórki kościotwórcze), osteoblasty (komórki kościogubne) i osteocyty
istota międzykomórkowa, składająca się z
części organicznej - OSTEOIDU stanowiącego ok. 25% masy tkanki kostnej. Osteoid tworzony jest przez włókna kolagenowe i organiczną istotę bezpostaciową.
części nieorganicznej (soli mineralnych), stanowiącej 60-70% masy tkanki kostnej.
Wyróżnia się dwa rodzaje dojrzałej tkanki kostnej:
KOŚĆ GĄBCZASTA - składa się z blaszek kostnych, tworzących zazwyczaj beleczki, których kształt i wielkość zależą od kierunków działania sił na kość. Przestrzenie między beleczkami wypełnia szpik kostny. Kość gąbczasta znajduje się w nasadach i przynasadach kości długich i wypełnia wnętrze kości płaskich. Wewnątrz beleczek, w jamkach kostnych leżą osteocyty, które łączą się z innymi komórkami za pośrednictwem wypustek cytoplazmatycznych.
KOŚĆ ZBITA - jest zbudowana z blaszek kostnych, których ułożenie zapewnia dużą wytrzymałość na działanie sił mechanicznych. Wchodzi w skład zewnętrznych warstw kości płaskich oraz znajduje się w trzonach kości długich. Podstawowy składnikiem strukturalnym i czynnościowym jest tu OSTEON, czyli system Haversa.
System Haversa - to układ 4-20 (najczęściej 6) blaszek kostnych, podobnych do rurek, które leżą jedna w drugiej. Blaszki te noszą nazwę blaszek systemowych. W środku osteonu znajduje się kanał, zwany kanałem Haversa, najczęściej zawierający naczynia krwionośne i nerw. Naczynia krwionośne różnych osteonów, łączą się ze sobą za pomocą bocznych odgałęzień, biegnących w poprzek kości w kanałach Volkmana. Na granicy przylegających do siebie blaszek kostnych znajdują się jamki kostne zawierające osteocyty. Przestrzenie tkanki kostnej zbitej znajdujące się między osteonami wypełniają blaszki kostne międzysystemowe. Kość od zewnątrz pokrywają blaszki okalające zewnętrze, a od wewnątrz blaszki okalające wewnętrzne.