Prowadząca: Danuta Szulc

Miejsce: Szkoła Podstawowa nr 3 im. Bohaterów Westerplatte w Lublińcu

Klasa: III d

Cykl tematyczny: Koledzy z innych krajów, ich życie, zabawy, sposoby porozumiewania się.

Temat dnia: Czego możemy nauczyć się od Eskimosów?

Temat zajęć: Ocena postępowania głównego bohatera opowiadania pt. „Anaruk Chłopiec z Grenlandii”. Wyodrębnianie charakterystycznych cech ludzi żyjących na dalekiej północy. Stopniowanie przymiotników. Utrwalenie pojęcia „trzy stany skupienia wody”. Właściwości lodu.

Edukacje: polonistyczna, środowiskowa, muzyczna, plastyczna, ruchowa

Cele:

• Zapoznanie uczniów z cechami osobowymi Eskimosów, poznanie ich obyczajów,

• Kształcenie umiejętności wskazywania charakterystycznych cech bohaterów, oceny ich postępowania, uzasadnienie swojego zdania,

• Kształcenie umiejętności wyodrębniania postaci głównych i drugorzędnych, doskonalenie techniki czytania,

• Rozwijanie umiejętności swobodnego, poprawnego wypowiadania się,

• Kształcenie umiejętności analizy tekstu

• Utrwalenie umiejętności stopniowania przymiotników

• Bogacenie słownictwa uczniów

• Poznanie właściwości lodu , temperatury zamarzania wody i topnienia lodu

• Poznanie wpływu temperatury na zmianę stanu skupienia wody oraz na zmianę objętości wody zamarzniętej i na topnienie lodu

• Utrwalenie rozumienia pojęcia „trzy stany skupienia wody”- stan ciekły, gazowy, stały.

• Kształcenie umiejętności przeprowadzania doświadczeń związanych z badaniem właściwości

• Kształtowanie umiejętności wnioskowania - podanie przykładów, gdzie na ziemi występuje woda w stanie stałym

• Budzenie szacunku dla kultury współżycia Eskimosów.

Cele operacyjne:

Uczeń umie i potrafi

• Płynnie odczytywać tekst

• Zawrzeć myśl w obrębie zdania

• Odróżnić zdarzenia istotne od mniej istotnych

• Zawrzeć myśl w obrębie zdania

• Przeprowadzić doświadczenie

• Stopniować przymiotniki,

• Posługiwać się atlasem i globusem

• Dostrzegać wartościowe cechy bohaterów opowiadania

Forma: zbiorowa, indywidualna zróżnicowana

Metoda: pogadanka, praca z tekstem, pokaz, doświadczenie, obserwacja, drama.

Środki dydaktyczne:

• Egzemplarze lektury dla każdego ucznia;

• Mapa, globus;

• Ilustracje wykonane przez uczniów, a przedstawiające główne zdarzenia z udziałem Anaruka;

• Kolorowe napisy;

• Ilustracje przedstawiające wygląd Eskimosów, igloo;

• Karty pracy- rozsypanka wyrazowa, uzupełnianie luk, kończenie zdań;

• Rozsypanka literowa;

• Termometr laboratoryjny;

• Słoik z wodą, kostki lodu, lejek;

• Zagadki, krzyżówki, karty pracy, rozsypanka wyrazowa.

Literatura:

• „Anaruk- chłopiec z Grenlandii”,

• „Lektura w klasach I-III” -K. Lenartowski, W. Świątek,

• „Materiały do pracy z tekstem literackim w klasach początkowych”- J. Długosz, E. Orzech

• „Gazeta z klasą! - czasopismo dla uczniów i nauczycieli klas I-III” nr 7-8 rok 1997

• „Zabawy w nauczaniu początkowym” W. Hemmerling

Przebieg zajęć:

EDUKACJA POLONISTYCZNA

1. Pogadanka utrwalająca poznane wcześniej wiadomości dotyczące lektury:

• Jaką lekturę ostatnio poznaliśmy?

• Kto jest jej autorem? Kim był?

• Gdzie dzieje się akcja opowiadania? (pokaz)

• Czego dowiedzieliśmy się o klimacie Grenlandii?

• W jakich warunkach żyli Eskimosi? ( ubiór, pożywienie, mieszkanie, zajęcia)

• Czy te warunki zmieniły się od tamtych czasów? Uczniowie dzielą się zdobytymi na ten temat wiadomości z różnych źródeł.

Ułożenie rozsypanki literowej, będącej wprowadzeniem do tematu zajęć.( ułożenie cyfr od najmniejszej do największej i odczytanie hasła)

S 7	E 2	O 11	H 4	K 8	M 10	C 3
Y 5	W 14	I 9	S 12	C 1	Ó 13	E 6

3. CECHY ESKIMOSÓW

4. N: Co oznacza słowo cecha?

5. U: określa nam jaki ktoś lub coś jest.

6. Zapisanie tematu zajęć:

Jakimi ludźmi są Eskimosi?

N: Aby odpowiedzieć na to pytanie musimy przypomnieć sobie bohaterów opowiadania. Czy można ich podzielić? Na jakie grupy?

U: Tak na postaci główne i drugoplanowe .

N: Kto będzie należał do pierwszej grupy, a kto do drugiej?

U: Postacią główną jest Anaruk, a drugoplanową są mieszkańcy Grenlandii, czyli Eskimosi.

N: Jak wyglądał Anaruk?

U: Był Eskimosem niskiego wzrostu, miał 12 lat.

N: Czyli był jeszcze dzieckiem. Popatrzcie jednak na wasze ilustracje przedstawiające wyczyny tego małego chłopca. Spróbujcie ocenić jego postępowanie.

Co przedstawia pierwsza ilustracja? Jaki możemy jej nadać tytuł?

-Uczniowie krótko opowiadają zdarzenia przedstawione na ilustracjach przez nich wykonanych i nadają im ustnie tytuł.

7. Próba odpowiedzi na pytania:

* Jaki wobec tego był Anaruk skoro dokonał tylu wyczynów?

EDUKACJA MUZYCZNA

1.Ilustracja ruchowa do piosenki „Eskimos”

EDUKACJA POLONISTYCZNA

1. Wybór przymiotników określających chłopca spośród zgromadzonego słownictwa.

N: Przygotowałam Wam wyrazy określające chłopca. Część z nich już wymieniliście, ale sprawdźcie czy wszystkie rzeczywiście określają naszego bohatera?

U: odrzucają te, które są niewłaściwe.

* Jakim był chłopcem w stosunku do swojej rodziny, jakim był synem, jakim był bratem?

Dzielny	ANARUK
Zły	dzielny
Sprytny
Samolubny	sprytny
Troskliwy	odważny
Bojaźliwy	troskliwy
Odważny	kochający
Silny	dobry
Kochający	silny

N: Jakie to części mowy? Na jakie pytania odpowiadają? W jakim stopniu występuje pierwszy przymiotnik? Utwórz stopień wyższy np. od przymiotnika „troskliwy”, a najwyższy od przymiotnika „dobry” itd.

N: Spróbujcie uzupełnić zdania na karcie pracy posługując się zgromadzonymi przymiotnikami- Karta pracy:

Anaruk jako syn i brat był: (dobry, troskliwy, kochający)

Anaruk jako chłopiec i myśliwy był:( dzielny, sprytny, silny, odważny.)

2. Poznanie cech osobowych Eskimosów.

N: A teraz odpowiemy sobie na pytanie:

* Jakie cechy charakteryzowały postaci drugoplanowe?

* Jakimi ludźmi są Eskimosi?

W tym celu będziemy odczytywać zaznaczone w domu króciutkie fragmenty i określać cechy Eskimosów.

U: czytają , określają cechy i przypinają na tablicy:

FRAGMENTY TEKSTU	OKREŚLENIE CECH ESKIMOSI:
„(...)myśliwi lubią się popisywać swoją zręcznością”	zręczni
„(...) Eskimoskie dzieci, tak samo zresztą jak ich rodzice, nie kłócą się nigdy, ani nie biją”	żyją w zgodzie i w przyjaźni
„złodziejstwo jest tu również nieznane” „Każdemu wolno pożyczać sobie ten przedmiot, jakiego mu potrzeba nawet w czasie nieobecności właściciela”.	uczciwi
„Zmarznięty i głodny wędrowiec, który zawita do osady, będzie przyjęty jak najlepszy przyjaciel”	gościnni
„Wiele innych zalet odkryłem w tych ludziach(...) są bardzo skromni, nie przechwalają się, nie kłamią i nie obmawiają wzajemnie”	skromni nie chwalą się nie kłamią nie obmawiają
„Czasami zdarzyć się może, że myśliwi popełnili jakiś czyn krzywdzący innych, wtedy zbiera się na sąd cała osada i winowajca musi przyznać się do wszystkiego”	sprawiedliwie oceniają innych
„(...) dreszcz mnie przejmował, gdy patrzyłem jak Eskimosi łowią łososie, stojąc godzinami po kolana w lodowatej wodzie”	cierpliwi wytrwali
„Później przekonałem się, że Eskimosi są bardzo zdolni do rysunków, szczególnie łatwo zapamiętują i umieją dokładnie narysować przebytą drogę”	dokładnie orientują się w terenie
„Tughto powiedział mi szczerze, że wieloryb może się obrazić, jeśli na pierwsze polowanie zabiorą ze sobą obcego człowieka”	przesądni

3.Inscenizacja -Spotkanie Anaruka z uczniem naszej klasy. Porównanie cech Eskimosów z cechami uczniów naszej klasy- ułożenie krótkiego dialogu.

4.Podsumowanie zajęć :

Praca zróżnicowana( wklejanie do zeszytu kart pracy i uzupełnianie )

I POZIOM- Uzupełnij luki wyrazami znajdującymi się pod tekstem:

Eskimosi są ..........................................., ponieważ od dziecka uczą się polować.

................................. oceniają winy innych.

Nie kłócą się i nie .......................... innych.

Żyją w .............................. i w przyjaźni.

Wyrazy: sprawiedliwie, obmawiają, zgodzie, zręcznymi myśliwymi.

II POZIOM - Dokończ zdania:

Eskimosi są zręcznymi myśliwymi, ponieważ od dziecka ...............................

Nigdy się nie kłócą, ani nie biją, dlatego zawsze żyją w .............................

Nie zamykają domów, gdyż .................................... Przyjmują obcych jak przyjaciół, bo..............................

III POZIOM- Ułóż rozsypankę

Eskimosi od dziecka uczą się polować,dlatego są zręcznymi myśliwymiNie kłócą się, ani nie biją,dzięki temu żyją w zgodzie.

EDUKACJA ŚRODOWISKOWA

1.N: Nasz klasa otrzymała list od Anaruka, w którym nasz bohater zwraca się do nas z pewną prośbą, ale zanim zdradzę wam treść listu, musicie wykonać pewne zadanie.

Podział uczniów na 3 grupy

I grupa otrzymuje zagadki do rozwiązania:

a.)Bez czego nie popłyną

bez czego byłbyś brudny

Żaglówka, kajak, statek

i wiądłby każdy kwiatek.

b).Latem w niej pływamy

Życie czerpie z niej przyroda

Zimą po niej się ślizgamy

Co to jest już wiecie?

II grupa otrzymuje krzyżówkę:

1) SOPEL Zimą lśniący wisi przy okapie

2) ROSA Srebrne kropelki rano na łące, wysusza je słońce

3) MRÓZ Krople zamienia w sople

4) MGŁA Chociaż nie jest babcią, mówią na nią siwa, na „m” się zaczyna, zwykle rano bywa

III grupa otrzymuje krzyżówkę:

1) FILTR Urządzenie do oczyszczenia wody.

2) MRÓZ Krople zamienia w sople.

3) WODOSPAD Miejsce na rzece, gdzie masa wody spada z góry w dół.

Uczniowie odczytują grupami rozwiązania: WODA

PARA

LÓD

2.Utrwalenie pojęć „trzy stany skupienia wody”

N: Czy można tym rozwiązaniom nadać wspólną nazwę? Co je łączy? Czy mają coś wspólnego?

U: To są trzy stany skupienia wody.(uczniowie przyporządkowują na tablicy odpowiednie stany:

Stan ciekły - woda

Stan gazowy -para

Stan stały -lód )

N: Gdzie w przyrodzie występuje woda w stanie ciekłym?

U: W rzekach, jeziorach, kranie.

N: Co do tej pory możemy powiedzieć o stanie gazowym, czyli parze? Kiedy powstaje?

Jakie doświadczenia wykonywaliśmy , aby sprawdzić właściwości pary ?

U: Skraplanie-na szybach okien, na pokrywce garnka, przykładając lusterko nad gotującą wodę

Szybkość parowania- obserwując wodę wlaną do szklanki i rozlaną na talerzu. Woda szybciej parowała, gdy miała większą powierzchnię parowania.

N: Jaki stan skupienia może jeszcze przyjmować woda

U: Stan stały, czyli może być lodem

3. Pogadanka na temat miejsc występowania w przyrodzie wody w stanie stałym. Stworzenie sytuacji problemowej .N: Czy u nas w kraju występuje w przyrodzie woda w stanie stałym?

U: Tak, ale tylko zimą, bo jest niska temperatura.

N: A czy na świecie są takie miejsca, gdzie przez cały rok woda występuje w stanie stałym?

U: Tak na biegunach, w Grenlandii, tam, gdzie mieszkał Anaruk.

N: I teraz zdradzę Wam treść listu - posłuchajcie ( nauczyciel odczytuje list)

„Koledzy i koleżanki z klasy III

Zwracam

się do Was z prośbą, abyście zbadali właściwości lodu i przesłali mi informacje o nim, ponieważ chciałbym porównać, czy lód, który występuje Was w Polsce jest taki sam, jak u nas w Grenlandii.

Pozdrawiam Was wszystkich i czekam na odpowiedź.

Anaruk

N: Mamy więc do wykonania bardzo ważne zadanie, czy chcecie pomóc Anarukowi?

4.Zapisanie tematu zajęć: Badamy właściwości lodu.

( każdy uczeń otrzymuje na ławkę kostki lodu)

N: Będziemy badać lód, obserwując go i wykonując doświadczenia.

5.Określenie właściwości lodu na podstawie obserwacji ( N: Spójrzcie zostawiłam sobie kilka kostek lodu, które wrzucam do lejka i wkładam termometr laboratoryjny. Tymczasem popatrzcie na wasze kostki)

N: Dlaczego ten stan nazywa się „stały”?( U: można go dotknąć potrzymać)

N: Co możemy powiedzieć o lodzie obserwując go, dotykając?

-Jaki jest w dotyku? U: zimny

-Jaką ma powierzchnię? U: gładką,, śliską

-Jaką ma barwę? U: bezbarwny

-Jaki ma smak? U: bez smaku

-Czy można z niego coś ulepić? U: nie, jest twardy

-Proszę nim uderzyć w ławkę U: rozkruszył się, jest kruchy

EDUKACJA MUZYCZNO-RUCHOWA

N: Co to jest śnieg? - Próba odpowiedzi

Uczniowie naśladują lepienie bałwana ze śniegu, śpiewając piosenkę „Kolorowy Śnieg”

EDUKACJA ŚRODOWISKOWA

1.Okreslanie właściwości lodu na podstawie doświadczeń

N: Czy moglibyśmy zamienić wodę w lód tutaj w klasie?

U: Nie, ponieważ jest za ciepło

N: Gdzie można tego dokonać? Jakie doświadczenie mieliście wykonać w domu?

U: Mieliśmy nalać wody do pojemnika , a następnie włożyć go do zamrażalnika. Zauważyliśmy, że woda zamieniła się w lód.

N: Jaka temperatura jest w zamrażarce?

U: Bardzo niska, poniżej 0 stopni Celsjusza

N: Zbadajmy teraz co jest lżejsze lód, czy woda?

U: uczniowie wrzucają kostki lodu do słoiczków z wodą i stwierdzają, że lód pływa po powierzchni, czyli jest lżejszy.

N: Kto wykonał w domu doświadczenie polegające na nalaniu wody do butelki i włożeniu jej do zamrażarki? Co zaobserwowaliście?

U: Butelka pękła, bo lodu było więcej niż wody. Lód zajmuje więcej miejsca niż woda.

N: Sprawdźmy co się stało z kostkami wrzuconymi do lejka i jaka jest temperatura?

U: Stwierdzają, że kostki topnieją i zamieniają się w wodę, odczytują temperaturę topnienia- 0 stopni Celsjusza

2.Podział klasy na grupy - praca indywidualna uczniów

I grupa:Na podstawie bezpośredniej obserwacji stwierdzam że lód jest ..................., ................... ..................... ..........

II grupa: Wykonując doświadczenia, dowiedziałem się, że lód ......................, .......................

EDUKACJA POLONISTYCZNA

1. Udzielimy teraz odpowiedzi na list Anaruka

( na tablicy zawieszamy arkusz papieru, na który przyczepiamy informacje czytane przez uczniów- informacje na kartkach papieru, uczniowie spośród różnych cech wybierają właściwe)

Kochany Anaruku!

* Lód, który badaliśmy jest: Bardzo zimny, Śliski, gładki, Bezbarwny, Bez smaku Kruchy, Lżejszy od wody,

Zajmuje więcej miejsca niż woda, Powstaje w temperaturze 0 stopni Celsjusza(karty pracy wklejają do zeszytu)

N: Jak myślicie dlaczego wyraz „kruchy' jest wyróżniony na czerwono?

U: Należy uważać, gdy się wchodzi na zamarznięte rzeki i jeziora, aby się nie utopić , bo lód może pęknąć.

N: Czy taka uwaga przyda się Anarukowi?

Podsumowanie i ocena aktywności uczniów. Podczas zajęć uczniowie za prawidłowe odpowiedzi otrzymywali znaczki. Liczba zdobytych znaczków decyduje o ocenie.

---