NEUROFIZJOLOGIA PYTANIA NA KOLOKWIUM

1. Proces kształtowania się mózgu w okresie płodowym.

• Od cewy nerwowej zaczyna się budowa całego układu nerwowego

• W siódmym miesiącu na mózgu pojawiają się uwypuklenia i fałdy zwane zakrętami i bruzdami.

• Proces kształtowania mózgu w okresie płodowym jest niewiarygodnie skomplikowany:

- w stosunkowo krótkim czasie mózg produkuje miliardy neuronów, które będą potrzebne do myślenia przez całe życie.

• Proces powstawania zachodzi od części środkowej a kończy się na zewnętrznej, natomiast neurony znajdującej się na wierzchu czyli w myślących warstwach kory mózgowej muszą przedostać się z samego centrum cewy nerwowej, przez całą masę komórek aby znaleźć się w miejscu, które wybrała dla nich ewolucja.

• Każdy neuron musi się rozwinąć w wyspecjalizowaną komórkę przystosowaną do pełnienia określonej roli.

• Neurony zaczynają wypuszczać dendryty i aksony, które połączą się z innymi neuronami.

• W tym samym czasie kiedy budowane są neurony mózg musi zaopatrywać się w miliardy komórek glejowych.

• Pod koniec procesu mózg przygotowuje się do zabijania miliardów swoich komórek nerwowych w procesie zwanym apoptozą.

2. Zalecenia dla matki w okresie ciąży.

• nie martw się życie płodowe jest jednym z niewielu momentów w życiu Twojego dziecka, kiedy nie musisz się bać o to co ono robi i czy przypadkiem nie zje pudełka kredek podczas kiedy spuścisz go z oczu.

• jeśli czujesz potrzebę rozmawiania ze swoim brzuchem oraz puszczania mu muzyki, jak najbardziej możesz to robić. Ale nie musisz się martwić natura sama się wszystkim zajmie, bo do budowy mózgu w tym okresie nie potrzeba żadnej dodatkowej stymulacji

• przyjmuj kwas foliowy ponieważ mniejsza on ryzyko wystąpienia wad w cewie nerwowej. Jest tylko jeden warunek- musisz zacząć na długo zanim nastąpi poczęcie. Niektórzy lekarze zalecają aby wszystkie kobiety w wieku rozrodczym brały witaminy dla ciężarnych i karmiących.

• unikaj alkoholu, narkotyków oraz tajemniczych herbatek. Czas przed narodzinami jest okresem krytycznym tego względu, że mózg musi zbudować zestaw neuronów, które posłużą mu przez całe życie. Choć mózg rozwijającego się płodu jest dość odporny, niektóre substancje mogą zaburzyć rozwój komórek nerwowych oraz proces ich przechodzenia przez cewę. Najbardziej znane substancje tego typu to alkohol, nielegalne używki i wiele lekarstw sprzedawanych na receptę.

3. Kształtujące się połączenia nerwowe w okresie dzieciństwa.

• Wiek dzieciństwa to wiek niewinności, odkrywania i wielkich strat w liczbie synaps.

• Mózg zabija dodatkowe neurony zanim jeszcze mały człowiek przyjdzie na świat

• Przez całe życie wzmacnia najlepsze połączenia i likwiduje najsłabsze

• W miarę jak dziecko się rozwija, każdy neuron wysyła cały gąszcz dendrytów w poszukiwaniu innych neuronów

• Po 24 miesiącach fala wzrost synaps osiąga swoją maksymalną wartość, jej owocem jest mózg o naprawdę mocnych połączeniach. Produktem ubocznym jest nieprzewidywalny emocjonalnie dwulatek. W tym momencie zaczyna się proces przycinania synaps. Często używane połączenia są wzmacniane, a te słabsze usychają. Jest to jeden z powodów dla których noworodki potrafią rozróżnić więcej dźwięków mowy niż dorośli, nastolatki, a nawet roczne bobasy.

• Mózg dziecka traci aż 100 tysięcy synaps na sekundę w szczytowym momencie swojego rozwoju.

4. Okresy krytyczne i sensytywne w rozwoju dziecka.

• Okresami krytycznymi- czyli krótkimi odcinkami czasu, podczas których musi nastąpić nabycie jakiejś szczególnej umiejętności, bo tylko wtedy będzie możliwy dalszy jej rozwój.

• Najbardziej znanym przykładem takiego okresu jest rozwój widzenia. Gdy zakryjemy kotu oko podczas trzech pierwszych miesięcy jego życia, zwierzę już nigdy nie będzie widzieć. Ten sam eksperyment przeprowadzony na dorosłym kocie nie odnosi podobnego skutku.

5. Opis zmian zachodzących w dojrzewającym mózgu

• Rozwija się druga fala synaps. Między siódmym a jedenastym rokiem życia mózg powtarza tę samą sztuczkę, którą zastosował u dwulatka. Zaczyna wytwarzać potężną liczbę dendrytów, które wyruszają na poszukiwanie nowych neuronów. Dzieje się to zanim nastąpi okres dojrzewania, ale nie ma z nim nic wspólnego. Jeśli zdarzy się tak, że dojrzewanie opóźnia się z innego powodu (złe odżywianie), to mózg nadal pracuje nad budową synaps. Kiedy dziecko zmienia się w nastolatka, po raz drugi zaczyna się proces przycinania synaps.

• Ciągle zachodzi mielinizacja. Proces, który rozpoczął się w dzieciństwie trwa nadal. Ostatni obszar, który zostaje mu poddany, to kora przedczołowa będąca ośrodkiem wyższego myślenia i kontrolowania impulsów. Ostateczne ukształtowanie kory przedczołowej następuje dopiero między osiemnastym a dwudziestym rokiem życia.

• Aktywność mózgu jest inna. Kiedy dorosły parzy na zdjęcia przedstawiające ludzkie twarze, rozpoznaje zawarte w nich emocje za pomocą przednich obszarów mózgu. Z kolei nastolatki robią to za pomocą ciała migdałowatego, małego tworu kierującego instynktownymi reakcjami emocjonalnymi takimi jak strach. Nastolatki reagują na ludzi bardziej instynktownie i emocjonalnie. Dorośli nie mają żadnych problemów z rozpoznawaniem twarzy podczas eksperymentu z twarzami (strach), natomiast nastolatki podają podobne odpowiedzi, ale nie zawsze trafione (zdziwienie, szok, złość)

• Zachodzą zmiany w móżdżku. Móżdżek jest zgrubieniem znajdującym się z tyłu za pniem mózgu. Odpowiada za koordynację ruchu, może również brać udział w koordynacji innych części mózgu. Fakt, że nastoletni mózg ciągle znajduje się w fazie rozwoju, może tłumaczyć nieprzewidywalne i emocjonalne zachowania dzieci w tym wieku.

6. Ewolucyjne podłoże emocjonalnej niestabilności nastolatków.

• Fakt, że nastoletni mózg ciągle znajduje się w fazie rozwoju, może tłumaczyć nieprzewidywalne i emocjonalne zachowania dzieci w tym wieku.

• Jednak jest jeszcze jedna perspektywa, z której możemy patrzeć na burzliwe zachowanie zachodzące w tym czasie. Jest nią ewolucja.

• Nasi przodkowie żyli znacznie, krócej niż my. Młode osoby nie mogły cieszyć się perspektywą życia przez kilkadziesiąt następnych lat i w związku z tym obijać się, grając godzinami w Tomb Raider. Niestety, ich rodzice rzadko trzydziestego roku życia. Z punktu widzenia mózgu okres dorastania był kluczowym czasem rozwoju i przygotowania do dorosłości.

• Grzeczne nastolatki, które nie czuły tego samego emocjonalnego napięcia i burzy hormonów popadały w choroby lub stawały się ofiarami hien, zanim nadarzyła się kolejna szansa wzięcia udziału w tworzeniu nowych pokoleń. Prawda jest więc taka, że grzeczne nastolatki wymarły, a te rozwinięte płciowo zdominowały świat. Fakt ten brzmi jak najgorszy koszmar niejednego rodzica.

7. Neurobiologiczne podłoże czynności czytania.

Podczas czytania wejście inf. następuje w pierwotnych obszarach wzrokowych, gdzie zaczynają być przetwarzane w tzw. obszarze kształtów-wyspecjalizowana klasa obiektów. Następnie inf. w płacie skroniowym leci do przodu.  Dzięki ośrodkowi Wernickiego rozumiemy co czytamy. Ośrodek  ten jest połączony z ruchowym ośrodkiem mowy. Stamtąd inf. przechodzi do k. ruchowej i przedruchowej, tam zostają wybrane odpowiednie  programy ruchowe, czego rezultatem jest przeczytany tekst.

8. Mikrozaburzenia połączeń nerwowych jako przyczyna trudności w uczeniu się czytania.

Są to zmiany w obrębie włókien nerwowych. U osób z trudnościami nauki czytania  istnieje zmniejszony związek między aktywnością różnych obszarów biorący udział podczas czytania. Problemu należy szukać w między ośrodkami  mowy w lewej półkuli mózgowej.

9. Rola neuroplastyczności i terapia zaburzeń czytania.

10. Zagadnienie dziedziczności zdolności matematycznych.

Spór wobec problemu zdolności matematycznych- czy są wrodzone czy wyuczone.

Butterworth uważa, że matematyka nie jest jedynie kwestią uzdolnień- rozwój matematyki np. Archimedes który był geniuszem matematycznym nie rozwiązał by równania kwadratowego, bo nie znał znaków +, -, =. Za argumentami Butterwortha a mogą przemawiać również testy porównujące zdolności matematyczne. Dostęp do lepszego szkolnictwa, większa waga przywiązywana do matematyki wpływały na różnice między krajami, nie bez znaczenia był również wiek(różnice 9latków były odpowiednio mniejsze, niż w przypadku dzieci 13, 14letnich)

11. Badania nad mózgiem Einsteina.

• Po śmierci wielkiego fizyka Alberta Einsteina neurobiologowie przestudiowali jego mózg w poszukiwaniu unikalnych cech, którym on zawdzięczał swój geniusz.

• Stwierdzono, że jeden z obszarów miał powierzchnię większą niż średnia w populacji a sam mózg charakteryzował się niezwykle wysoką proporcją komórek glejowych w stosunku do neuronów.

12. Podstawy neurobiologiczne wyższych procesów umysłowych na podstawie badań

eksperymentalnych.

13. Zmiany zachodzące w mózgu po dwudziestym roku życia.

• W młodości mamy nie tylko dużą stałą uczenia, to znaczy uczymy się szybko, lecz dysponujemy bardziej pojemną pamięcią roboczą i większą szybkością przetwarzania

• Odkryć matematycznych i fizycznych dokonywali ludzie młodzi np. teorię grup stworzył w krótkim czasie 20-letni matematyk

• Zmienne reakcje u nastolatków nie są wynikiem wadliwie działającego mózgu, ale reakcja na cały zestaw nowych stresujących sytuacji.

14. Badania zakonnic nad chorobą Alzheimera.

• Choroba Alzheimera- przetaczając się przez mózg niszczy pamięć, osobność oraz funkcje poznawcze. To ona wiąże się z powstawaniem płytek starczych zaburzających pracę neuronów. W miarę postępu choroby rozprzestrzeniają się one na cały obszar mózgu. Przypomina naturalne pogorszenie pamięci u ludzi w podeszłym wieku. Następnie choroba atakuje hipokamp strukturę odpowiedzialną za pamięć długotrwałą. Mózg dotknięty chorobą Alzheimera jest bardzo skurczony i posiada wiele ubytków.

• Jednym z najciekawszych badań nad chorobą Alzheimera był eksperyment, który polegał na śledzeniu losów 678 amerykańskich zakonnic. Wyniki badań są szczególnie wartościowe gdyż uczestniczki stanowiły dość jednolitą grupę. Żadna z nich nie brała narkotyków, tylko kilka sięgało po alkohol, a większość wiodła podobne życie. Te podobieństwa minimalizują wystąpienie czynników, które mogłyby wpłynąć na wyniki eksperymentu. Zdumiewającym odkryciem jakiego dokonano podczas eksperymentu był fakt, że na podstawie wpisów do pamiętnika można było przewidzieć wystąpienie choroby u danej zakonnicy. Pamiętniki były pisane kiedy zakonnice miały po dwadzieścia lat, czyli całe sześćdziesiąt lat wcześniej, zanim którakolwiek z nich mogła stanąć w obliczu straszliwych symptomów choroby. Te zakonnice, które pisały nieskomplikowanym stylem i prostymi zdaniami z małą dozą kreatywności, miały sześćdziesiąt później o wiele większe ryzyko zapadnięcia na chorobę Alzheimera. Te których zapiski były bardziej złożone syntaktycznie i semantycznie, miały o wiele większą szansę całkowitego uniknięcia choroby.

15. Zmiany zachodzące w mózgu u osób starzejących się na podstawie badań neurobiologicznych i neurofizjologicznych.

• Uczenie się wymaga więcej czasu- z wiekiem nasz mózg przetwarza informacje z mniejszą prędkością

• Fakty i źródła- zapamiętywanie imion i liczb

• Masa mózgu- poczynając od szóstej do siódmej dekady życia całkowita masa mózgu ulega niewielkiemu zmniejszeniu.

16. Przyczyny biologiczne starzenia się oraz zmian w mózgu.

• Mózg się kurczy- organ ten osiąga swoja szczytową wielkość w dwudziestym roku życia, a jeżeli dożyje się setki będzie on o 15% mniejszy.

• Mózg zwalnia tempo- spowalnia się czas reakcji , wolniej przypominamy sobie fakty

• Bledną wspomnienia- im starszy mózg tym trudniej przychodzi mu kojarzenie szczegółów związanych z niedawnymi wydarzeniami.

• Iloraz inteligencji i język mają się dobrze- starsi ludzie osiągają średnio te same wyniki w testach sprawdzających inteligencje i znajomość języka.

17. Budowa i funkcje pierwszorzędowej i drugorzędowej kory wzrokowej.

• Kora pierwszorzędowa- zajmująca pole 17 wg Brodmana zwana jest inaczej korą prążkowaną lub VI. Otrzymuje ona głównie wejścia z ciała kolankowatego bocznego przy czym wejścia te mają uporządkowany charakter tj. określone rejony i warstwy ciała kolankowatego wysyłają projekcję do określonych rejonów i warstw kory wzrokowej.

• Kora drugorzędowa- składa się z wielu pól w typ V2, V3 mieszczących się w polu 18 w Brodmana oraz V4 i V5 zwanego także MT oraz V5A mieszczących się mieszczących się w 19 polu Brodmana.

18. Badania elektrofizjologiczne Hubla i Wiesla.

• Wykazali oni, że pola recepcyjne neuronów kory wzrokowej w przeciwieństwie do neuronów siatkówki i ciała kolankowatego bocznego mają kształt prostokątny, a granica pomiędzy obszarami pobudzającymi i hamującymi przebiega po linii prostej o różnym nachyleniu. Wyjątek od tej reguły stanowią neurony tworzące w korze tzw. ,,plamki'' zaangażowane w percepcje barwy.

19. Zagadnienie ślepoty korowej.

• Upośledzenie zdolności rozpoznawania przedmiotów w wyniku uszkodzenia kory wzrokowej znajdującej się w płatach potylicznych mózgu.

20. Organizacja struktur wzrokowych mózgu.

21. Rola obszarów MT i MST w postrzeganiu percepcji ruchu.

• Neurony typu MT I MTS mają połączenia z innymi częściami mózgu związanymi z ruchami oczu. Otrzymują one informacje ze szlaku wiodącego przez poduszkę i wzgórki czworaczne górne, odgrywa istotną rolę w lokalizacji i bodzców i kontroli ruchów oczu.

22. Badania z użyciem PET okolic odpowiedzialnych za spostrzeganie ruchu.

Uszkodzenie pola MP u małp powoduje zaburzenia zdolności spostrzegania pomniejszających sił bodźców. Szczególna rola pól MT i MST - wykazano, że pacjenci z wybitnymi uszkodzeniami takich okolic tracą zdolność percepcji ruchu, przy zachowaniu zdolności percepcyjnych innych cech bodźca.

23. Drogi analizy procesu rozpoznawania ruchu.

W czasie percepcji oczy nieustannie wykonują szereg ruchów. Porusza się również człowiek oraz jego głowa, powodując przesuwanie się obiektów po siatkówce oka. Śledzenie poruszających się się obiektów z kolei powoduje, że w rzeczywistości poruszające się bodźce powstają na siatkówce nie-ruchome. Struktura która odgrywa zasadniczą rolę w tym procesie jest puszka, które otrzymując informacje zarówno o ruchach oczu, jak i głowy oraz o przesuwaniu się obiektów przed siatkkówki oczu, dokonuje skomplikowanych obliczeń i przekazuje je do obszarów MT i MST stanowiących niejako centra percepcji ruchów mózgu.

24. Zagadnienie percepcji kształtu.

• Percepcja kształtu- stanowi jeden z podstawowych elementów naszej orientacji w świecie.

• Analiza kształtu odbywa się dzięki pobudzeniu względnie niezależnego kanału, rozpoczynającego się w siatkówce w małych komórkach zwojowych typu P. Droga ta wiedzie poprzez warstwy drobnokomórkowe w ciele kolankowatym bocznym, warstwę C4β oraz warstwy 2 i 3 (obszary pomiędzy ,,plamkami'') pierwszorzędowej kory wzrokowej do ,,jasnych'' pasków w polu V2 a następnie do V4 i dolnej kory skroniowej

• Na ogół obrazy postrzegamy jako sensowne całości, a nie zbiór wielu elementów.

25. Agnozja apercepcyjna i agnozja asocjacyjna.

• Agnozja- nierozpoznawanie za pomocą zmysłu

• Agnozja apercepcyjna- trudności rozpoznawania obiektów związane z zaburzoną analizą wzrokową

• Agnozja asocjacyjna- zachowana wzrokowa reprezentacja obiektów i wyodrębnienie istotnych elementów, ale trudności w użyciu tej informacji do rozpoznania obiektów.

26. Proces stawiania hipotez - w percepcji kształtu.

Proces stawiania hipotez percepcyjnych nadających określony sens obrazowi może czasem prowadzić do spostrzegania w obrazie takich elementów, które fizycznie w nim nie istnieją. Ogólnie możemy stwierdzić, że percepcja kształtów to aktywny proces w którym na podstawie analizy aktywnie docierających informacji wzrokowych oraz posiadanej wiedzy są formułowane hipotezy dotyczące znaczenia oglądanych obrazów.

27. Zagadnienie percepcji odległości.

Podstawowy mechanizm widzenia głębi bliskich obiektów opiera się na tzw. zjawisku stereoślepowym (trzeba wyraz sprawdzić). Ponieważ oczy patrzą na otaczające przedmioty pod nieco inny kontem na siatkówkach powstają obrazy, które są względem siebie nieco przesunięte

28. Badania z wykorzystaniem PET i badania elektrofizjologiczne nad percepcją odległości.

Obszar znajdujący się na styku kory ciemieniowej i potylicznej bierze udział w lokalizacji bodźców. W jednym z eksperymentów pod względem tożsamości proszono osoby badane by porównywały do bodźca pokazywane kolejno po sobie dno (chuj wie) pod względem tożsamości obiektu, dno ich umiejscowienia. Każde z tych zadań wiązał się z aktywnością wzrokowych pół drugorzędowych ale dodatkowo zadanie z aktywowało tylna korę ciemieniową, podczas gdy zadanie pisemne korę dolną ciemieniową (?)

29. Zaburzenia percepcji odległości.

Skoro ocena relacji przestrzennych wymaga złożonych mechanizmów uwzględniających zarówno odległość, wielkość, jak i ruch nic dziwnego, że w ten proces zaangażowane są również struktury wzrokowe wyższego rzędu oraz obszary dolnej kory ciemieniowej. Badania wykazują, że uszkodzenie płatów ciemieniowych prowadzi do zaburzeń wykonywania różnych zdań, które wymagają percepcji pi pamięci umiejscawiania obiektów.

30. Droga „co” i „gdzie”.

• Ungerlider i Mishkin doszli do wniosku, że w mózgu istnieją dwa ,,strumienie `'drogi przepływu informacji, które nazwali ,,co'' i ,,gdzie''.

• Oba strumienie rozpoczynają się w korze pierwszorzędowej, ale stopniowo ulegają ,,rozszczepieniu'' w korze drugorzędowej.

• Jeden kieruje się w dół do dolnej kory skroniowej, a drugi biegnie w górę do tylnej kory ciemieniowej.

• Strumień zajmuje się analizą samego obiektu i jego rozpoznaniem (droga ,,co'')

• Strumień grzbietowy służy do zlokalizowania bodźca czyli do ustalenia jego położenia oraz przeanalizowania przestrzennych konfiguracji pomiędzy różnymi obiektami (droga ,,gdzie'')

31. Zagadnienie percepcji barw.

• T. Young założył, że informacja o kolorach jest odbierana przez 3 typy receptorów. Wykazał, że mieszając monochromatyczne światło czerwone, zielone i niebieskie w odpowiednich proporcjach można uzyskać wrażenie dowolnej barwy.

• Wystarczy aby siatkówka zawierała trzy typy fotoreceptorów wrażliwych na te 3 kolory by możliwa była percepcja całej gammy barw.

32. Defekty genetyczne problemów z rozpoznawaniem barw.

• Upośledzenie czopków absorbujących światło czerwone i zielone- ma podłoże genetyczne.

• Wynika z nieprawidłowości barwników zawartych w czopkach wrażliwych na czerwień lub zieleń.

• Występuje częściej w populacji mężczyzn.

33. Analiza percepcji na poziomie receptorowym (G, R, B).

• Trzy typy receptorów G, R, B wrażliwe na światło zielone, czerwone, niebieskie wysyłają sygnały do komórek nerwowych siatkówki.

Dana komórka jest pobudzona przez niektóre czopki i hamowana przez inne, zależne od barwy padającego światła. W efekcie może ona zareagować bądź wzrostem aktywności, bądź też jej spadkiem.

34. Analiza percepcji barw na poziomie korowym.

Podstawowa teza dotycząca widzenia barw została sformułowana przez T.Younga,, który założył, że informacja o kolorach jest odbierana przez 3 różna typy receptorów. Wykazał on, że mieszając monochromatyczne światło czerwone, zielone i niebieskie w odpowiednich proporcjach, można uzyskać wrażenie dowolnej barwy. Wystarczy więc by siatkówka zawierała 3 typu fotoreceptorów wrażliwych na te 3 kolory, by możliwa była percepcja całej gamy barw.

Teoria Maxwella: zakłada istnienie 3 typów receptorów o różnej wrażliwości na różne barwy, których siła reakcji zmienia się wraz z intensywnością światła, pozostaje nadal aktualny.

35. Zagadnienie złudzeń optycznych i przykłady

• Złudzenia optyczne- czyli dziwne obrazy, które nie wydają się być tym czym naprawdę są. Do pewnego stopnia wszystkie złudzenia optyczne powstają dzięki pewnym słabym punktom systemu przetwarzania wrażeń wzrokowych. Należą do nich automatycznie tworzone hipotezy, które nie zawsze okazują się prawdziwe interpretacje, k które okaują się zwodnicze, próby zrekompensowania pewnych braków itd.

36. Rola sakkad w spostrzeganiu.

• Sakkady- są to szybkie, automatyczne ruchy gałek ocznych. Odgrywają one ważną rolę przy czytaniu książek, są niezbędne do dokładnego obejrzenia jakiejś sceny. Oko wykonuje średnio dwie lub trzy sakkady w ciągu sekundy, skanując pole widzenia bez naszej wiedzy, oglądają szczegóły każdego małego obszaru. Mózg składa te oddzielne obrazki razem, tworząc w ten sposób spójną i jednolitą całość.

• U pijanego człowieka sakkady stają się powolniejsze a wtedy zaczyna on spostrzegać świat tak jak widzą go oczy czyli jako wyrazistą łatkę otoczona zamazanym tłem.

37. Zniekształcenia i błędne oszacowanie rozmiarów oraz zniekształcenia trójwymiarowe.

• Wiele znanych złudzeń optycznych się na zniekształceniach.

• Deformacją kształtu mogą towarzyszyć również pomyłki dotyczące długości rozmiaru i koloru danego obiektu. Skutki błędnego działania hipotez mogą nam wiele powiedzieć na temat zasad, sztuczek i skrótów, które towarzyszą naszemu postrzeganiu wzrokowemu.

• Oznaką trójwymiarowości jest cień. Kiedy mózg obserwuje daną scenę oczekuje, że odnajdzie w niej źródło podobnego do słońca światła, które pada z góry, a następnie wykorzystuje obszary cienia do oceny konturów i kształtów. Ludzie stosują automatyczne założenia patrząc na makijaż. Pozbawiony takich założeń obserwator( np. komputer lub kosmita) postrzega makijaż jako zwykły barwnik do twarzy. Jednak skłonny do tworzenia hipotez ludzki mózg odbiera makijaż jako zespół cieni, które sprawiają, że twarz staje się bardziej wyrazista.

• Jest jeszcze jeden szczegół wykorzystywany przez mózg do trójwymiarowego widzenia. Chodzi o to, że każde oko ma nieco inny punkt widzenia. Rozdzielenie oczu pomaga mózgowi właściwie ocenić odległość przedmiotów znajdujących się blisko, ale jest zupełnie bezużyteczne, jeśli chodzi o przedmioty znajdujące się w większej odległości. Można to łatwo sprawdzić, zakrywając jedno oko i chodząc po mieszkaniu. Możemy mieć wówczas problemy z wykonaniem bardziej precyzyjnych czynności (jak zawiązanie węzła lub pokrojenie pomidora), ale nie będziemy mieć żadnych trudności z interpretacją kształtów jako obiektów trójwymiarowych.

38. Typy ruchów człowieka.

• ruchy dowolne

-charakteryzują się celowością, czyli są skierowane do jakiegoś celu

-wyuczone

-wykonywanie ich polepsza się wraz z ćwiczeniem

• reakcje odruchowe

-charakter szybkich, stereotypowych i niezależnych od woli reakcji, których zakres zależy od siły wywołującego je bodźca

-kaszel, cofnięcie ręki od gorącego przedmiotu

• rytmiczne wzorce ruchowe

-kombinacja ruchów dowolnych i reakcji odruchowych

-rozpoczęcie i zakończenie ma charakter ruchów dowolnych, później wszystko idzie automatycznie

-chód, bieg, żucie

39. Poziomy układu ruchowego.

Istnieją 3 poziomy:

-rdzeń kręgowy

-pień mózgu

-korowe okolice ruchowe

40. Typy mięśni i skurczy mięśniowych.

Typy mięśni:

• mięśnie prążkowane, zwane szkieletowymi

-umożliwiają wykonywanie ruchów w przestrzeni i zmianę położenia poszczególnych części ciała w stosunku do siebie

• mięśnie gładkie

-znajdują się w ścianach naczyń krwionośnych i w narządach wew.

-czynność ich nie podlega naszej woli, jest regulowana przez układ wegetatywny(autonomiczny)

• serce

Typy skurczy mięśniowych:

• skurcz izotoniczny

-względnie niezmienne napięcie mięśniowe

-zmianie ulega długość mięśnia

-przeważają przy wykonywaniu ruchów

• skurcz izometryczny

-mięsień nie zmienia swojej długości

-zmienia się napięcie mięśnia

-przeważają przy pracy statycznej

41. Typy odruchów.

• odruchy bezwarunkowe

-wrodzone

-automatyczne

-niezmienne

-wykonywane bez udziału świadomości, np. cofanie ręki przy sparzeniu.

• odruchy warunkowe

-nabyte

-są nabywane w czasie życia osobniczego, w ich powstawaniu uczestniczy mózg.

-wytwarzają się na bazie odruchu bezwarunkowego, w czasie nabywania przez organizm doświadczenia

42. Struktury ośrodkowego układu nerwowego kontrolujące ruch: budowa, funkcje (kora mózgowa, móżdżek, jądra podstawne).

• Móżdżek-składa się z kory położonej na zew., która jest podzielona na 3 płaty: przedni, tylny, kłaczkowo-grudkowy oraz leżących w jego wnętrzu 3 podstawowych jąder: jądra wierzchu, jądra wstawkowego(wsunięte) oraz jądra zębatego

-funkcje: koordynacja ruchowa, równowaga, tonus (napięcie) mięśni, uczenie się zachowań motorycznych (np. jazda na rowerze), decyduje o płynności i precyzji ruchów dowolnych (współdziała z okolicą ruchową kory mózgowej)

• Jądra podstawne: jądra ogoniaste, skorupa (łupina), gałka blada składająca się z części przyśrodkowej i bocznej, jądro niskowzgórzowe oraz istota czarna (część zbita istoty czarnej, część siatkowata istoty czarnej, część boczna istoty czarnej)

-funkcje: kontrola ruchów, procesów poznawczych, emocji i uczenia się

• Kora mózgowa-jest pofałdowana i podzielona funkcjonalnie na trzy rejony: pola czuciowe, pola ruchowe, pola kojarzeniowe.

-funkcje: 1.analiza- mozg analizuje z receptora(np oka), dzięki temu jesteś świadomy, tego co widzisz, 2.działania motoryczne- wysyła impulsy do mięśni, pobudzając je do skurczu, a przez to koordynując wszystkie ruchy 3.wyższe czynności psychiczne

43. Skutki uszkodzenia piramid u małp.

-zaburzenia ruchowe

-brak izolowanych ruchów palców w tym apozycji kciuka i palca wskazującego

-trudności w rozluźnianiu uchwytu

-ruchy zginania były słabsze

44. Zagadnienie uczenia się i pamięci.

Pamięć- zdolność do kodowania, przechowywania i odtwarzania informacji

Uczenie się- polega na zdobywaniu wiedzy, a w efekcie informacji, umiejętności, kompetencji, nawyków, doświadczeń

45. Rodzaje pamięci ze względu na czas oraz dostęp świadomości do przechowywanego materiału.

• Pamięć krótkotrwała

-inaczej pamięć operacyjna

-przechowuje informacje przez kilka sekund bądź minut

-przechowuje te informacje, o których aktywnie myślimy

• Pamięć długotrwała

-inaczej deklaratywna

-stały, nieograniczony magazyn faktów i zdarzeń, które gromadzą się przez całe życie

• Pamięć proceduralna

-nauka jazdy samochodem, wiązanie butów

-trwała, nie można jej zapomnieć

46. Zagadnienie równoczesności.

Pojęcie wykrywania równoczesności wiąże się ze zdolnością układu nerwowego do zmian plastycznych. Neurony, które osiągnęły strukturalną i funkcjonalną dojrzałość, mogą przebudowywać swoje połączenia synaptyczne. Plastyczność synaptyczna jest adaptacyjną odpowiedzią neuronu na bodźce zewnętrzne, często na kilka różnych, ale sprzężonych ze sobą. Integracja informacji docierającej do układu nerwowego wskutek równoczesnego działania oddzielnych bodźców jest nazywana wyrywaniem równoczesności. Zjawisko to  w czasie rozwoju układu nerwowego umożliwia neuronom wytworzenie właściwych połączeń, w dojrzałym układzie nerwowym stanowi podstawę plastyczności synaptycznej, istotną do magazynowania informacji podczas uczenia się oraz jej utrwalania w formę pamięci długotrwałej.

47. Procesy wewnątrzkomórkowe związane z uczeniem się i zapamiętywaniem.

Trzy główne fazy:

        Wykrywanie równoczesnej aktywności na wejściach komórki nerwowej – czasowa zbieżność wystąpienia dwóch lub więcej oddzielnych sygnałów na dwóch lub więcej wejściach komórki nerwowej. Następuje wzrost poziomu wewnątrzkomórkowych wtórnych przekaźników (najczęściej jonów wapnia oraz cAMP); rozpoczyna się faza nabywania informacji, która trwa bardzo krótko.

      Powiązanie krótkotrwałego sygnału z dłużej trwającymi procesami w tym procesie pośredniczą kinazy i fosfatazy białkowe (regulują fosforylację białek); zmiany w konformacji białek synaptycznych mogą prowadzić do wzmocnienia lub osłabienia przewodnictwa synaps a wczesna faza nabywania.

        Konsolidacja informacji otrzymanej przez neuron wzbudzenie w synapsach powoduje przesłanie sygnału do jądra, co powoduje zmiany ekspresji genów, po czym informacja powinna zostać przekazana ponownie do miejsc połączeń synaptycznych, co prowadzi do zmian strukturalnych.

(Trochę bardziej po ludzku: równoczesne pobudzenie dwóch oddzielnych wejść w komórce nerwowej aktywuje układ wtórnych przekaźników odpowiedzialnych za początkową fazę nabywania informacji. Poprzez przeniesienie sygnału z wtórnych przekaźników na kinazy i fosfatazy białkowe informacja może być przechowywana przez dłuższy czas. Dla przetworzenia jej w utrwaloną formę pamięci konieczna jest konsolidacja zmian synaptycznych poprzez aktywację transkrypcji genów. Powiązanie sygnałów nie musi zachodzić w tym samym neuronie co konsolidacja informacji (pamięć krótkotrwała pojawiająca się w danym zespole neuronów może być utrwalona w zupełnie innym zespole).

48. LTP a LTD.

• LTP- długotrwałe wzmocnienie transmisji synaptycznej powodujące wzrost przewodzenia synaptycznego. Drażnienie tylko jednej drogi doprowadzającej, której włókna tworzą połączenia synaptyczne z komórkami docelowymi, prowadzi do wytworzenia homosynaptycznej formy LTP.

• LTD- długotrwałe osłabienie transmisji synaptycznej

• LTD w móżdżku jest podstawą uczenia się zadań ruchowych

49. Rodzaje amnezji i przykłady.

Dwa rodzaje amnezji:

Amnezja następcza (anterogradną)- polegającą na braku zdolności uczenia się i zapamiętywania nowych zdarzeń występujących po działaniu czynnika wywołującego zaburzenia pamięciowe

Amnezja wsteczna (retrogradną)- polegającą na braku pamięci zdarzeń, które nastąpiły przed pojawieniem się zdarzenia.

50. Zespół Korsakowa.

-choroba spowodowana uszkodzeniem mózgu (przyśrodkowe części wzgórza i ciała suteczkowate)

- późna postać alkoholizmu spowodowana niedoborem witamin B1 (tiaminy)

51. Konsolidacja śladów pamięciowych.

- proces polegający na zmianie śladów mających postać utrzymującej się przez pewien czas aktywności

52. Badania nad amnezją następczą (na małpach).

• Pierwsze próby stworzenia zwierzęcego modelu zaburzeń pamięci występujących u H.M wykazały, iż małpy po uszkodzeniach płatów skroniowych (obejmujących ciało migdałowate, hipokamp i przylegające do nich obszary korowe) miały zaburzoną zdolność wyuczonego przed operacją rozróżniania wzrokowego (tzw. Dyskryminacji)

53. Koncepcja HERA.

54. Zagadnienie synestezji.

- zjawisko polega na tym, że doświadczamy jednego ze zmysłów (np. wzroku) wywołują doświadczenia charakterystyczne dla innych zmysłów np. dla osoby z synestezją cyfra 5,

-osoba z tą postacią synestezji może twierdzić na przykład, że słowo stół jest niebieskie.

55. Krąg emocjonalny Papeza.

• Powstawanie emocji zachodzi w pętli zaczynającej się od tylnej części wzgórza, przez którą sygnały zmysłowe docierają do kory czuciowej i podwzgórza. Kora czuciowa wpływa na zakręt obręczy, który przesyła je przez korę okołowęchową do hipokampa, stąd przez jądra przegrody do ciał suteczkowatych i innych jąder podwzgórza odpowiedzialnego za reakcje fizjologiczne organizmu. Pętla wraca z ciał suteczkowatych do przedniej części wzgórza i zakrętu obręczy.
  Odczuwanie emocji miało się wiązać z integracją sygnałów z kory czuciowej z sygnałami z podwzgórza

• Zwierzęta pozbawione tej struktury straciły zdolność rozpoznawania pozytywnego jak i negatywnego znaczenia bodźców.

56. Badania nad emocjami awersyjnymi.

• Za szczególnie dogodny model do badań nad mechanizmami emocji uważa się strach

• Zarówno strach jak i lęk jest naturalną reakcja na zagrożenie. Przy czym strach jest uważny za swoiście związany z bodźcem zagrażającym (realne zagrożenie), podczas gdy lęk powstaje na bodziec nieokreślony wspomnienie niebezpieczeństwa lub wyobrażenie (zagrożenie wyimaginowane).

57. Rola ciała migdałowatego w systemie emocjonalnym.

• Ciało migdałowate, hipokamp i otaczająca je kora płata skroniowego odgrywają istotną rolę w regulacji ludzkiej agresji.

• Uszkodzenie tej struktury prowadzi do zmniejszenia reaktywności emocjonalnej jak i zaburzeń rozumienia bodźców emocjonalnych w tym sygnalizowanych przez mimikę i głos.

58. Badania nad emocjami pozytywnymi.

• Najbardziej uniwersalną strukturą jest przyśrodkowa część kory czołowej. Pełni ona istotną rolę zarówno w emocjach pozytywnych jak i negatywnych.

59. Lęk napadowy.

• Zespół lęku napadowego zwany też lękiem napadowym, zespołem paniki lub zespołem lęku panicznego - rodzaj zaburzenia lękowego, które objawia się występowaniem epizodów silnego strachu (przerażenia). Napady lęku zwykle występują niespodziewanie.

• Osoby cierpiące na zespół paniki są często przekonane, że zaraz umrą (bardzo silnie łomocze im serce, mają zaburzenia widzenia, uczucie duszenia się), sądzą zazwyczaj, że mają "atak serca

60. Rola kory przedczołowej w regulacji emocji

• Prawa- kontroluje emocje negatywne (strach). Pacjenci z uszkodzeniem lewopółkulowym demonstrują często objawy smutku, depresji i lęku.

61. Podłoże neuronalne agresji.

• Agresja- ma zarówno biologiczne jak i psychospołeczne korzenie a czynniki genetyczne i środowiskowe determinujące jej rozwój pozostają ze sobą we wzajemnych zależnościach.

• Bezpośrednie połączenia z podwzgórzem i ośrodkami realizującymi odpowiednie wzorce zachowania np. atak powoduje, że atak impulsywnej agresji może być natychmiast wykonany.

62. Historia Phineasa Gage'a.

Phineas P. Gage - metalowy drąg wbił mu się w czaszkę uszkadzając przede wszystkim przednią oczodołową część mózg. O dziwo Phineas przeżył, ale wypadek ten spowodował całkowitą zmianę jego osobowości. Ze spokojnego, dobrze ułożonego człowieka stał się nieznośnym, wulgarnym, nieodpowiedzialnym, ulegającym kaprysom, nieliczącym się z innymi. Okazało się, że nie jest w stanie realizować żadnych swoich planów.

---