Temat: Budżet państwa.
Budżetem nazywamy zestawienie wszystkich dochodów i wydatków, niezależnie od szczebla struktury polityczno - administracyjnej państwa.
Źródła dochodów budżetowych państwa:
podatki - stanowią 90% wszystkich wpływów)
bezpośrednie pośrednie
to podatki od osiągniętych płacimy niezależnie od tego, czy
dochodów; najniższa stopa 19%, nam się podoba: VAT, akcyza (wysoki podatek:
9% - praca twórcza. 200, 300%).
cła;
opłaty skarbowe, sądowe, notarialne i inne.
Wydatki z budżetu państwa:
wydatki związane z tradycyjnymi funkcjami państwa: obrona narodowa, administracja i wymiar sprawiedliwości;
wydatki związane z realizacją celów społ.: oświata, kultura, ochrona zdrowia, świadczenia socjalne;
wydatki związane z interwencjami w gospodarce (są to subwencje, dotacje);
wydatki na obsługę zadurzenia wew. i zewn.
Wydatki i płatności transferowe - są to wydatki państwa, do których zaliczamy: emerytury, renty, stypendia itp.
Funkcje budżetu państwa:
f. fiskalna - w budżecie gromadzone są określone dochody przeznaczone na wydatki niezbędne do prowadzenia polityki fiskalnej;
f. redystrybucyjna - ma zmniejszyć rozpiętość dochodów osiąganych przez różne grupy społ. (np. poprzez progresywne opodatkowanie, zróżnicowanie podatków pośrednich);
f. stymulacyjna - polega na oddziaływaniu państwa za pomocą rozwiązań prawnych i strumieni pieniężnych na zachowanie różnych podmiotów.
Państwo oddziaływuje na procesy gospodarcze za pomocą następujących instrumentów:
dotacje - to bezzwrotna pomoc finansowa udzielona przedsiębiorstwom, instytucjom, organizacjom, w celu popierania określonej działalności (osobom prywatnym raczej się nie przyznaje);
subwencje - to bezzwrotna pomoc finansowa udzielona najczęściej przez państwo: instytucjom, organizacjom społ. i osobom prywatnym, w celu poparcia ich działalności.
W praktyce dotacja ma bardziej konkretny cel, natomiast subwencja ogólny.
Stan finansów publicznych określany jest głównie przez 3 wielkości strategiczne:
wydatki budżetowe > wpływy budżetowe -> deficyt budżetowy;
wydatki budżetowe < wpływy budżetowe -> nadwyżka budżetowa;
wydatki budżetowe = wpływy budżetowe -> równowaga budżetowa.
Przyczyny deficytu budżetowego:
nadmierne wydatki budżetowe państwa;
zbyt niskie dochody budżetowe.
Instrumenty finansowania deficytu budżetowego:
kredyty i pożyczki w bankach komercyjnych;
bony skarbowe;
obligacje skarbowe.