Stal jest to plastycznie i cieplnie obrabialny stop żelaza z węglem o zawartości do 2%.
Stal można klasyfikować uwzględniając różne kryteria podziału, a mianowicie:
- skład chemiczny, - sposób odtleniania,
- podstawowe zastosowanie, - rodzaj wyrobów,
- stopień czystości, - postać,
- sposób wytwarzania, - stan kwalifikacji.
Najczęściej operuje się klasyfikacją opierającą się na różnicach w składzie chemicznym, stopniu czystości lub zastosowaniu.
Stale zróżnicowane ze względu na zawartość pierwiastka dzielą się na:
- niestopowe,
- stopowe.
Stale niestopowe są to takie, w których stężenie każdego z pierwiastków jest mniejsze od wartości granicznych.
W stalach stopowych stężenie co najmniej jednego pierwiastka jest równe lub większe od wartości granicznej
Rodzaje stali według stopnia odtleniania:
- nieuspokojona,
- półuspokojona,
- uspokojona.
Stal nieuspokojona to taka, w której podczas krzepnięcia we wlewnicy dochodzi do reakcji węgla z rozpuszczonym tlenem, a tworzący się w tej reakcji tlenek węgla uchodzi ze stali wywołując wrzenie (gotowanie się) stali.
W stali półuspokojonej zawartość rozpuszczonego tlenu obniżono tak, aby przy jej krzepnięciu we wlewnicy dochodziło jedynie do ograniczonej reakcji węgla z tlenem.
Stal uspokojona jest to stal, w której przed odlaniem do wlewnicy zawartość rozpuszczonego tlenu obniżono tak, że w czasie jej krzepnięcia we wlewnicy nie dochodzi do reakcji z węglem, a po wykrzepnięciu we wlewnicy nie dochodzi do reakcji z węglem.
Dokonując podziału stali ze względu na podstawowe zastosowanie, można wyróżnić następujące jej rodzaje:
- konstrukcyjne,
- narzędziowe,
- o szczególnych własnościach.
Klasyfikacja stali według własności i zastosowania podaje klasy jakości stali. Stale niestopowe występują w klasach jako:
- podstawowe,
- jakościowe,
- specjalne.
Stale konstrukcyjne niestopowe z uwagi na przeznaczenie dzielą się na:
- ogólnego przeznaczenia,
- określonego zastosowania.
Własności konstrukcyjnych stali stopowych zależą od zawartości węgla i pierwiastków stopowych. Pierwiastki stopowe są dodawane w celu:
- polepszenie hartowności,
- zwiększenia twardości i odporności na ścieranie,
- przeciwdziałania kruchości odpuszczania,
- polepszenia użytkowych i technologicznych własności.
Badanie stali konstrukcyjnych