Witaminy stosowane w kosmetykach
Większość produktów kosmetycznych zawiera w swoim składzie witaminy. Czasem pewnie zastanawiacie się czy witaminy wykazują jakiekolwiek działanie?? Czy warto się kierować się przy zakupie kosmetyku zawartością witamin w nim??
Wbrew temu co się może wydawać ten składnik kosmetyku odgrywa bardzo ważną rolę. Witaminy dodawane są do kremów, toników, pomadek, błyszczyków do ust, szamponów czy lotionów do włosów. W zależności jakie witaminy są dodane do kosmetyku, wykazuje on inne działanie.
Witamina A
Witamina A występuję w trzech formach: tretinoina, retinol i estry witaminy A. Tretinoina działa najintensywniej, ale wykorzystywana jest tylko w lekach
. Stosowana jest w preparatach przeciwtrądzikowych. Powoduje także spłycenie zmarszczek i wygładzenie skóry. Retinol czyli czysta forma witaminy A, która jest bardzo nietrwała i ulega utlenieniu pod wpływem światła, tlenu i temperatury. Ponieważ ta forma witaminy A jest bardzo nietrwała, producenci szukali
rozwiązania jak przedłużyć jej trwałość w kosmetyku. Pierwszym kremem z retinolem był krem, którego opakowanie składało się z dwóch części. W jednej części zawarty był prekursor witaminy A, w drugiej enzym, który aktywował prekursor tej witaminy. Obie fazy łączyły się bezpośrednio przed nałożeniem na twarz tworząc retinol.
Obecnie dla zachowania trwałości retinolu stosuje się odpowiednie nośniki (liposomy, nanosomy i mikrosfery). Retinol działając na skórę powoduje jej rozjaśnienie, wygładzenie, spłycenie zmarszczek, ogranicza wydzielanie łoju przez gruczoły.
Retinol w kosmetykach przeznaczony jest dla osób po 30 roku życia, ponieważ jest to substancja dość silnie działająca. Z tego powodu nie jest też wskazany dla osób z wrażliwą cerą. Dla młodszych osób odpowiednie będą preparaty pochodną witaminy A np. palmitynianem.
Witamina E
Witamina młodości. Witamina E zawarta w kosmetykach inaktywuje wolne rodniki, które są odpowiedzialne za starzenie się skóry. Najlepsze efekty witamina ta daje w połączeniu z witaminą C i selenem. W kosmetykach można ją spotkać jako octan, palmitynian lub stearynian tokoferolu.
Jej efekt na skórze widać poprzez: zmniejszenie plam i przebarwień skóry, szybsze gojenie się ran.
Tokoferol ma także korzystny wpływ na włosy.
Witamina H
Jej główne działanie to przeciwłupieżowe, leczy także wypryski i stany zapalne skóry. Bardzo dobrze także regeneruje naskórek. Biotyna to główny składnik preparatów dla łamliwych i rozdwajających się paznokci. Od niedawna jest wykorzystywana także jako „broń” w walce ze zmarszczkami i plamkami starczymi. Skóra pod wpływem biotyny staje się bardziej nawilżona, a to wynika z faktu chemicznego pokrewieństwa witaminy H i mocznika. Ta ostatnia substancja wbrew temu co się może wydawać jest jednym z najlepszych składników nawilżających skórę. Warto tę nazwę zapamiętać.
Skuteczność biotyny wzrasta wraz z obecnością w kosmetyku witaminy A i E. Witaminę H spotkać można głównie w preparatach dla cery
suchej, zwiotczałej i przedwcześnie starzejącej się.
Witamina C
Jest bardzo popularna jako składnik kosmetyków. Wykazuje działanie przeciw rodnikowe czyli chroni przed uszkodzeniem komórek, bierze udział w syntezie kolagenu, chroni przed promieniowaniem słonecznym, przyspiesza gojenie się ran i zapobiega rozszerzaniu się naczyń krwionośnych.
By kosmetyki z witaminą C lepiej działały na skórę wcześniej należy wykonać peeling, ponieważ ta witamina nie działa na martwe komórki naskórka i nie dociera w głąb skóry.
Należy zwrócić uwagę na to, że czysty kwas askorbinowy jest bardzo nietrwały, dlatego częściej spotkać można preparaty zawierające pochodne estrowe tej witaminy.
W tym krótkim artykule zawarłam najważniejsze i najczęściej spotykane witaminy w kosmetykach, nie oznacza to, że inne witaminy nie maja znaczenia. Jest wręcz przeciwnie. Witaminy to takie substancje, które mają szerokie spectrum działania dlatego warto zaopatrzec się w kosmetyki zawierające właśnie te substancje. Dodatkowy atut to brak uodpornienia się skóry na te substancje.
Witamina F
W pielęgnacji skóry duże znaczenie ma również tak zwana witamina F, stanowiąca mieszaninę egzogennych, nienasyconych kwasów tłuszczowych: linolowego, linolenowego i arachidonowego. Termin "witamina F" bardzo często zastępuje się określeniem niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe NNKT lub niezbędne kwasy tłuszczowe NKT. Kwasy te nie są syntetyzowane przez organizm ssaków i muszą być dostarczane z pożywieniem. Najobfitszym ich źródłem są oleje roślinne (sojowy, arachidowy, oliwkowy, makowy). Witamina F działa immunostymulująco na cały organizm człowieka. Obniża ona poziom cholesterolu i ciśnienia krwi, korzystnie wpływa na przyswajanie witamin E, A i D, przyspiesza regenerację tkanki skórnej. NNKT wraz z fosfolipidami tworzą strukturę błony komórkowej, regulując jej płynność i aktywność enzymów. Wiadomo również, że składniki witaminy F, a szczególnie najaktywniejszy z nich kwas linolowy odgrywają istotną rolę w procesach metabolicznych skóry. Skóra stanowiąca barierę ochronną organizmu odnawia nieustannie swoją strukturę, której głównymi składnikami są właśnie nienasycone kwasy tłuszczowe. Naturalne lipidy naskórka mogą ulegać zniszczeniu, np. pod wpływem słońca i wolnych rodników. Niezbędne zatem staje się ich dostarczanie, np. w postaci preparatów kosmetycznych. Witamina F jest bardzo dobrze przyswajalnym zespołem tłuszczy odbudowujących płaszcz lipidowy naskórka i normalizujących jego fizjologiczne właściwości ochronne. NNKT zastosowane miejscowo mogą być włączane w strukturę błony komórek warstwy korneocytowej. Wbudowane w strukturę fosfolipidową epidermy normalizują międzykomórkowe warstwy lipidowe i poprawiają funkcjonowanie jej bariery ochronnej. Przeciwdziała to utracie wody i hamuje procesy starzenia powierzchniowej warstwy skóry. Ze względu na swoje działanie kwasy te często określane są mianem czynnika regulującego jej gospodarkę wodno-lipidową. Łatwo zauważalnym objawem niedoboru NNKT są zaburzenia w funkcjonowaniu skóry, w wyniku których traci ona jędrność, marszczy się, wiotczeje, wykazuje objawy wczesnego starzenia się. Następstwem zaburzeń w funkcjonowaniu skóry, związanych z niedoborem NNKT może być również trądzik. Miejscowe zastosowanie witaminy F w znaczący sposób łagodzi jego objawy. Witamina F stosowana zewnętrznie, oprócz działania leczniczego, wykazuje również działanie ochronne. Tworząc cienki film na powierzchni skóry chroni ją bowiem przed szkodliwym oddziaływaniem czynników zewnętrznych. Witamina F produkowana jest w różnych formach, z których najbardziej popularną jest mieszanina triglicerydów nienasyconych kwasów tłuszczowych, wzbogacona w NKT. Użycie jej w postaci wolnych kwasów jest stosunkowo ograniczone ze względu na możliwość wystąpienia działania drażniącego. Witamina ta stosowana jest w kremach natłuszczających, które poprawiają kondycję skóry suchej nadając jej odpowiednią elastyczność. Jest ona również składnikiem szamponów przeznaczonych do włosów zniszczonych, np. farbami, preparatami do trwałej ondulacji itp. Pomadki w skład których wchodzi witamina F są bardziej trwałe, gdyż lepiej wnikają w skórę, a co za tym idzie dłużej utrzymują się na ustach. Dodaje się ją także do lakierów i zmywaczy do paznokci w celu odżywienia płytki paznokciowej. NNKT są również częstym składnikiem kremów pielęgnacyjnych dla dzieci, płynów do kąpieli czy płynnych mydeł.
Witamina K
Nowością na rynku są kremy z witaminą K. Jest to substancja przeciwkrwotoczna, warunkująca prawidłową krzepliwość krwi. Jest ona szeroko rozpowszechniona w świecie roślinnym, m in. w liściach lucerny, szpinaku, pokrzywie, kalafiorach, rdeście ptasim. Witamina K poprawia koloryt skóry z poszerzonymi i pękającymi naczynkami krwionośnymi. Rozjaśnia cerę zaczerwienioną i zniszczoną w wyniku intensywnego opalania się i przewlekłego działania słońca. Stosuje się ją także do pielęgnacji skóry osób starszych ze zmienionymi naczyniami krwionośnymi i dużą skłonnością do tworzenia się wylewów i drobnych siniaków.
Witamina B5
Najważniejszą dla kosmetyki witaminą z grupy B jest witamina B5 - kwas pantotenowy. Występuje on w postaci związanej jako koenzym A w komórkach narządów. W większych ilościach znajduje się w wątrobie, mleku, żółtkach jaj, drożdżach, otrębach ryżowych, preparatach pszczelich. Zarówno kwas jak i odpowiadający mu alkohol D-pantenol znajdują szerokie zastosowanie w preparatach do pielęgnacji skóry jak i włosów. Powodem szerokiego zastosowania pantenolu w kosmetyce są jego specyficzne właściwości. Jest on aktywny biologicznie, całkowicie nietoksyczny, nie powoduje uczuleń i podrażnień. Jego fizjologiczne i chemiczne właściwości umożliwiają użycie w kosmetykach. Jest on bowiem łatwo rozpuszczalny w wodzie i alkoholu etylowym, trwały w zakresie pH 4,5 do 7,5. Łatwo wchłania się przez naskórek. Działa aktywizująco na podziały komórek naskórka, przyspieszając gojenie i łagodząc podrażnienia, nawilża i zmiękcza naskórek. Poprawia strukturę naskórka, działa osłaniająco, stymuluje powstawanie nabłonka, działa przeciwzapalnie, poprawia i podwyższa wilgotność skóry - sucha skóra staje się gładka i elastyczna. D-pantenol stosowany w preparatach do włosów nawilża włókno włosowe, poprawia podatność włosów na czesanie, zmniejsza skłonność włosów do rozdwajania, poprawia stan uszkodzonych włosów, pogrubia je. Bardzo często bywa stosowany z fitantriolem, który wspomaga utrzymanie poziomu wilgoci we włosach, chroni włosy przed mechanicznymi uszkodzeniami, wpływa dodatnio na adsorpcję D-pantenolu i aminokwasów na włosach i nadaje matowym włosom odpowiedni połysk. Na zakończenie warto zwrócić uwagę na jeszcze jedną rzecz. Choć witaminy dostarczane w preparatach kosmetycznych w wielu wypadkach mogą skutecznie spełniać swoją rolę, to jednak celowe wydaje się wspomaganie ich działania również od wewnątrz poprzez stosowanie preparatów doustnych zawierających je w swoim składzie. Pojawia się zjawisko tzw. suplementacji. Coraz więcej mówi się na przykład o połączonym działaniu witamin A i E stosowanych zarówno wewnętrznie jak i zewnętrznie. Przy odpowiednim doborze stężeń witamin w obu preparatach istnieje możliwość uzyskania przedłużonego ich działania.