Kodeks cywilny. Komentarz

red. prof. dr hab. Krzysztof Pietrzykowski

Rok wydania: 2008

Wydawnictwo: C.H.Beck

Wydanie: 5

Komentowany przepis

Art. 413. [Gra i zakład] § 1. Kto spełnia świadczenie z gry lub zakładu, nie może żądać zwrotu, chyba że gra lub zakład były zakazane albo nierzetelne.

§ 2. Roszczeń z gry lub zakładu można dochodzić tylko wtedy, gdy gra lub zakład były prowadzone na podstawie zezwolenia właściwego organu państwowego.

1. Cechą gier i zakładów jest ich losowy charakter. Celem gry jest rozrywka lub zysk, bądź też jedno i drugie, celem zakładu jest zaś umocnienie różnicy zdań co do prawdziwości twierdzeń lub przewidywań partnerów przez przyrzeczenie stosownego świadczenia (Czachórski 1970, s. 231). Definicję gry losowej, zakładu wzajemnego, gry na automatach i gry na automatach o niskich wygranych zawiera art. 2 ustawy z 29.7.1992 r. o grach i zakładach wzajemnych (t.j. Dz.U. z 2004 r. Nr 4, poz. 27 ze zm.).

2. Z punktu widzenia przepisów o bezpodstawnym wzbogaceniu można wyróżnić trzy rodzaje gier i zakładów:

1) gry lub zakłady nierzetelne albo zakazane (zob. art. 413 § 1 in fine),

2) gry lub zakłady prowadzone na podstawie zezwolenia właściwego organu państwowego (zob. art. 413 § 2),

3) gry lub zakłady, które nie są ani nierzetelne bądź zakazane (zob. art. 413 § 1), ani prowadzone na podstawie zezwolenia właściwego organu państwowego (zob. art. 413 § 2).

3. Z art. 413 § 1 wynika a contrario, że ten, kto spełnia świadczenie z gry lub zakładu, które są zakazane lub nierzetelne, może żądać zwrotu świadczenia na zasadach ogólnych (art. 410). Należy wszakże podkreślić, że świadczenia z takich gier lub zakładów stosunkowo często mogą być uznane za niegodziwe (art. 412) i jako takie podlegać przepadkowi na rzecz Skarbu Państwa. Artykuł 128 § 1 KW określa sankcję karną dla tego, kto w celu osiągnięcia korzyści majątkowej urządza grę hazardową albo użycza do niej pomieszczenia, zgodnie zaś z art. 128 § 2 KW pieniądze i inne przedmioty służące do gry podlegają przepadkowi, choćby nie stanowiły własności sprawcy.

4. Roszczenia z gier i zakładów zarządzonych lub zatwierdzonych przez właściwy organ państwowy mogą być dochodzone na zasadach ogólnych. Takie gry i zakłady w rozumieniu art. 413 § 2 są grami lub zakładami, których urządzanie i prowadzenie jest dozwolone zgodnie z przepisami ustawy o grach i zakładach wzajemnych (zob. art. 3 tej ustawy).

5. Istnieją poza tym takie gry i zakłady, które nie są ani nierzetelne bądź zakazane (zob. art. 413 § 1), ani nie są prowadzone na podstawie zezwolenia właściwego organu państwowego (zob. art. 413 § 2). Zobowiązania z nich wynikające mają charakter zobowiązań niezupełnych (naturalnych); zob. art. 411 Nb 9. Taki charakter mają np. zobowiązania wynikające z gry w brydża w sytuacji, gdy uczestnicy gry ustalają określoną, zwykle niewielką stawkę pieniężną od punktu.

K. Pietrzykowski