Czynniki ekonomiczne...

We wszystkich epokach, począwszy od Średniowiecza po czasu współczesne, czynnik ekonomiczny miał zawsze wpływ na życie ludzi, na kształtowanie się struktury społeczeństwa oraz na miejsce jednostki w społeczeństwie. Problem ten możemy zaobserwować we fragmencie powieści Władysława Reymonta „Chłopi”.

We fragmencie tym występuje kilka warstw społeczeństwa lipeckiego. Pierwszą warstwę czyli majętnych gospodarzy reprezentuje Boryna. Posiadał on duże gospodarstwo, w tym 30 mórg ziemi. Stan posiadania sprawiał, że miał znaczącą pozycję w społeczeństwie lipeckim. Był postacią znaną i szanowaną. Liczono się z jego zdaniem. Sprawami prywatnymi Boryny, nawet znalezieniem kandydatki na jego żonę, interesowali się wójt i jego żona. Widzimy tu więc znowu znaczny wpływ czynnika ekonomicznego na miejsce Boryny w gromadzie lipeckiej. Wójt z wójtową doradzali Borynie, aby wybrał sobie żonę, która byłaby mądra, ładna i bogata. Podjęli się nawet funkcji swatów.

Wójt poprzez swój urząd miał również duże znaczenie w społeczeństwie. Liczono się z jego zdaniem. Liczył się z nim również tak majętny gospodarz jak Boryna.

Jagna jest przedstawicielką następnej warstwy społeczeństwa we wsi Lipce. Należała ona do grupy średniozamożnych gospodarzy. Nie miała tyle ziemi co Boryna, ale 5 mórg ziemi, które miała dostać w spadku było „smacznym kąskiem” dla przyszłego męża. Borynie też to odpowiadało, ponieważ z ziemią Jagny posiadałby 35 mórg. Można z tego wywnioskować, że czynnik ekonomiczny miał też wpływ na wybór żony.

Czynnik ekonomiczny miał też wpływ na stosunki pomiędzy członkami rodziny. Widzimy to na przykładzie stosunku Boryny do swoich dzieci. Boryna był tak przywiązany do „swoich hektarów”, że za swojego życia nie chiał przepisać ziemi swoim dzieciom. Na pewno bał się, że oddanie ziemi obniży jego pozycję w społeczeństwie lipeckim. Boryna czuł się tak ważny, że nawet nie liczył się ze swoimi dziećmi, wybierając kandydatkę na żonę. Nie brak ich zdania pod uwagę.

Chłopi, którzy nie posiadali ziemi, stali najniżej w hierarchii społeczności lipeckiej. Najczęściej pracowali u bogatych gospodarzy, często mieszkając tam.

Na podstawie przytoczonych argumentów można stwierdzić, że czynnik ekonomiczny miał zasadniczy wpływ na życie i miejsce bohaterów w gromadzie lipeckiej.