Trójpolówka-forma uprawy ziemi w okresie rozkwitu średniowiecza.

Łan-jednosta miary ziemi(17hektarów)

renta feudalna-forma zależności między posiadaczem gruntu,a tym

który dzierżawi.

gildia-organizacja kupiecka

patrycjat-najbogatsi mieszkańcy miast posiadajace włądzę i wpływy

pospólstwo-mniej zamożni

plebs-najniższa warstwa społęczna

lichwa-pożyczka na procent

hanza-związek kupieckich miast

majsterszyk-praca dyplomowa czeladnika

popocentryzm-prymat władzy papieskiej nad cesarską

inwestura-przywilej nadawania godności

symonia-sprzedaż godności kościelnej

ekskomunika-wykluczenie z łona kościoła,klątwa kościelna

Dictatus Pape-dokument papieski,wydany prze Grzegorza VII,zawierał dok

Canossa-miasto w płn.włoch,gdzie cesarz Henryk IV został upokorzony przez

papieża Grzegorza VII,1077.

Cech-zrzeszał przedstawicieli jednego zawodu.

Wilka Karta Swobód-ograniczała władzę królewską na ich rzecz,określała

prawa innych stanów,gwarancja wolności obywatelskiej.

Izba Lordów-wyższa izba parlamentu Anglii.najwyższy sąd apelacyjny

Izba Gmin-niższa izba parlamentu Anglii,sprawuje włądze ustawodawczą,

kontroluje rząd.

stany generalne-zgromadzenie przedstawicielo duchowieństwa,szlachty,

mieszczaństwa i chłopów.

senior-tytuł najstarszego księcia.

princeps-jeden z tytułów panującego,członek senatu,jako pierwszy zabierał

głos podczas obrad.

kolonizacja-tworzenie osad na terenach słabo zaludnionych.

burmistrz-stał na czele rady miejskiej

rada miejska-włądza miasta,na jej czele stał burmistrz,zajmująca się zarządem

miasta,ustawodastwem i sądownictwem.

wolnizna-zwolnienie od czynszów,świadczeń,robocizm,nadawana osadnikom na

okres kilku lub kilkudziesięciu lat.

sołtys-osoba stojąca na czele wsi lokowanej na prawie niemieckim.

wójt-przedstawiciel pana dominalnego,także władcy,wobec ludności osadzonej na

prawie niemieckim.

immunitet-prawo do nietykalności osób fiz,niekiedy i prawnych,przez organy państwowe

ze względu na swoj charakter lub stanowisko.

Lokacja na prawie niemieckim-ęłęózlozenie dokumentu lokacyjnego ktory

zlecal zalozenie wsi osobie ktora zobowiazywala sie do sprowadzenia osadnikow

Akademia krakowska-ęłęókoronowany na krola polskiego wkadyslaw lokietek 1322

rada królewska-grupa najwyższych,gdzie panujący podejmował najważniejsze decyzje.

starosta-królewski urzednik lokalny,który pełnił funkcje administracyjne,ekonomiczne oraz

sądownictwem.

zakony rycerskie-powołano je w celu obrony królestwa Jerozolimskiego,

były podporządkowane papiestwu.Na czele stał mistrz i kapituła.

monarchia stanowa-forma ustroju politycznego związane z wyodrębnieniem się

zróżnicowanych grup społecznych.

Skutki wypraw krzyżowych-niechęć do żydów,utworzenie zakonów na ziemie świętej,

zahamowanie gospodarki,wzrost autorytetu papiestwa,śmierć tysięcy osób,rozkwit ruchu

pielgrzymkowego,rozwój handlu,pogłębienie wiary w Europie.

Przyczyny wypraw krzyżowych-rywalizacja papiestwa z cesarstwem o wpływy w Europie,

ogłoszenie religii chrześcjańskiej,chęc wzbogacenie się biednego rycerstwa,napieranie

papieży do poszerzenia granic,mowa papieża Urbana II w Clermount.

Struktura państwa Krzyżaków-wielki mistrz (władza absolutna,wybierany przez kapitułę

generalną),Kapituła Generalna(włądza najwyższa), Wielki Kontur(zastępca wielkiego mistrza),

Wielki Marszałek(dowodził wojskami),Wielki Podskorbi,Wielki Szatny,Wielki Szpitalnik.

Skutki rozbicia dzielnicowego-spadek autorytetu na arenie międzynarodowej,

osłabła więź z Pomorzem,wpływ władców węgierskich w Krakowie,częstsze najazdy

na wschodzie,zagrożenie ze strony tatarów,podział polityczny.

Płęórzyczyny zjednosczenia polski na przełomie XIII i XIV w. :

Płęóowstanie silengo panstwa, obrona przed najezdzcami

Objawy kryzysu w kościele katolickim:symonia,zeświadczenie kleru,złe prowadzenie

się kleru,upadek intelektualny,słabość władzy papieży.

Różnice między obrządkiem łącińskim i greckim:nie wolno grac na instrumentach(gr),

język liturgii,hostia.

ęłęóSkutki traktatów w Wyszehradzie i kaliszu :

ęłęóczechy zrzekly sie korony polskiej i nakazano zwrot kujaw i ziemi dobrzyckiej

przez krzyzakow a w kaliszu zawarto pokoj z krzyzakami w sprawie zwrotu

wyzej wymienionych ziem

Oęłęósiągniecia w polityce wewnetrznej K.Wielkiego :

Złęójednoczenie panstwa, uregulowanie spraw miedzy czechami a krzyzakami

Nłęóabytki terytorialne K. wielkiego

Łłęóaczenie rusi halickiej do polski oraz ziemie mazowsza

ęłęóPrzyczyny sprowadzenia krzyzakow do polski -ęłęóKonrad Mazowiecki sprowadzil

Krzyzakow aby oni pokonali Prusow

Struktura średn.Europy-rycerstwo,duchowieńśtwo,mieszczanie chłopstwo.

ęłęóCechy prawa niemieckiego lokowanych wsi i miast :

ęłęóPowstawaly wieksze wsie, cechowala je zwarta zabudowa, wymierzone pola

ęłęóEtapy podbojów mongolskich

ęłęó1 etap.zjednoczenie plemion
2 etap. podboj chin, srodkowej Azji, wraz z Afganistanem i Rumem
3 etap walka z Rusia
4 etap uderzenie na wegry przez polske

Grzegorz VII - papież, zwoloennik reformy kościoła oraz prymatu władzy papieskiej nad świecką.

Henryk IV - król Niemiec,wystąpił przeciwko reformim Grzegorza VII,upokorzył się przed

nim w Canossie ( 1077r.)

Henryk II Plentagenet - założyciel dynastii Plentagenetów,król Anglii,próbował ograniczyć

przywileje kościoła,narzucił zwierzchnictwo Irlandii i Szkocji,walczył z królem Francji.

Jan bez Ziemi - brat i następca Ryszarda Lwie Serce.Utracił większość posiadłości we

Francji i pod naciskiem możnych wydał Wielką Karte Swobód.

Filip II August - król Francji , zwołał pierwsze Stany Generalne,nakłonił papieża do

rozwiązania zakonu Templariuszy i nakazał konfiskate ich dóbr.

Bolesław Kędzierzawy - książe Polski,syn Bolesława Krzywoustego,pokonany przez

cesarza Fryderyka,złożył mu hołd w Krzyszkowie.

Mieszko Stary - brat i następca B.Kędzierzawego,książe Wielkopolski,usuniety z ksiąstwa w

wyniku buntu odzyskał część Wielkopolski i Kraków.

Kazimierz Sprawiedliwy - syn Bolesława Krzywoustego uznał zwierzchnictwo cesarza.

Konrad Mazowiecki - książe osadził Krzyżaków.

Fryderyk I Barbarosso - cesarz walczył o władzę nad światem chrześcijańskim

uczestniczył w III wyprawie krzyżowej.

Innocenty III - Papież ogłosił krucjatę przeciw heretykom , zdominował świat

chrześcijański.

Schizma wschodnia 1054

Synad w Clermont 1095

I wyprawa krzyżowa 1097-99

Zdobycie Jerozolimy przez Krzyżowców 1099

Kontrakt w Warmacji 1122

Hołd w Krzyszkowie 1157

Zjazd w Łeczcy 1180

IV wyprawa Krzyżowa 1202-1204

Krucjata Dziecięca 1212

Wielka karta swobód 1215

Sprowadzenie krzyżaków do polski 1226

Bitwa pod Legnicą 1241

powst.angielskiego parmamentu 1265

Upadek Akki 1291

Koronacja Przemysława II 1295

Koronacja wacłąwa II na króla polski 1300 1300

zajęcie pomorza gdańskiego 1308-9

koronacja Łokietka-1320

Koronacja K.Wielkiego 1333

zjazd w Weszehradzie 1335 i 1339

pokój w Kaliszu 1343

Założenie Akademii Krawkowskiej 1364

Śmierć Kazimierza Wielkiego 1370