I. 1.Wymień główne formy wymiany gospodarczej z zagranicą.

W dotychczasowym rozwoju polityki wymiany gospodarczej z zagranicą (polityki handlowej) można wymienić dwa główne kierunki. Są to:

1. Polityka wolnego handlu (liberalizm) – państwo powstrzymuje się od ingerencji, oddziaływania na wymianę gospodarczą z zagranicą (lub działa w kierunku zapewnienia maksymalnej swobody w wymianie gospodarczej).

2. Protekcjonizm – państwo odrzuca nieskrępowane działanie sił rynkowych i podejmuje określone działania ochraniające własny rynek, czyli aktywnie oddziaływuje na wymianę gospodarczą z zagranicą (jej rozmiary, kierunek, tempo wzrostu, strukturę itd.).

Szczególnym przypadkiem protekcjonizmu jest polityka autarkii gospodarczej. Polega ona na całkowitym zerwaniu więzi ekonomicznych z zagranicą. Państwo rezygnuje z importu i eksportu towarów i usług oraz czynników wytwórczych. Mamy wtedy do czynienia z tzw. gospodarką zamkniętą. Ten typ polityki występuje bardzo rzadko. Oznacza bowiem świadomą rezygnację z korzyści, jakie daje handel zagraniczny. W praktyce- jeżeli taka polityka miała miejsce- najczęściej decydowały o niej czynniki polityczne, a nie ekonomiczne (np. Niemcy hitlerowskie, niektóre kraje socjalistyczne).

Polityka wolnego handlu (liberalizmu) oraz polityka protekcjonizmu przedstawiona skrótowo powyżej – to dwa skrajne modele polityki wymiany gospodarczej z zagranicą.

W rzeczywistości mamy do czynienia zarówno z elementami protekcjonizmu, jak i liberalizmu. W rożnych państwach i różnych okresach wzrastał udział jednych bądź drugich elementów.

2. Przedstaw dowolną teorię handlu zagranicznego.

Teorie klasyczne handlu zagranicznego:

1-teoria kosztów absolutnych(Smith,Ricardo)-podstawą handlu zagranicznego,korzyści handlu zagranicznego są bezwzględne i absolutne.Różnice w kosztach-przewaga ze względu na nakłady pracy.

2-teoria Ricardo-kosztów względnych(komperatywnych).Handel zagraniczny moze być korzystny,nawet,gdy jest przewaga nakładów pracy.Istnieją różnice,gdy kraj A ma przewagę w produkcji dwóch produktów,ale w jednym znacząca,to powinien skupic sie na tym produkcie,który ma największą przewagę.

Teorie neoklasyczne handlu zagranicznego:

1-teoria obfitości zasobów-podstawowe założenia:przesłanką rozwoju handlu zagranicznego, a za razem czynnikami determinującymi jej strukturę jest występowanie relatywnych różnic kosztów i cen.Przyczyną występowania tych różnic jest wyposażenie w czynniki wytwórcze(praca,kapitał).Wyposażenie w te dwa czynniki mówi o specjalizacji.Kraj lepiej wyposażony w pracę,powinien specjalizować się w produkcji pracochłonnej.Kraj lepiej wyposażony w kapitał,powinien specjalizować się w produkcji kapitałowej.

2-teoria kosztów alternatywnych

Współczesne teorie handlu zagranicznego:

1-teorie neoczynnikowe-nawiązują do teorii obfitości(HOS),rozszerzają tę teorię,albo uwzględniają nowe czynniki(zasoby),bądz te czynniki dotychczasowe dzielą na grupy i je szczegółowo analizują.

2-teorie neotechnologiczne-nawiązują do teorii Ricardo-szybkie zmiany w technologii.

Wymienia się:

- teoria liki technologicznej-poziom wyposażenia w technologię jest różny,odnalezienie jakiejś niszy w technologii produkcji(Posner).

- teoria cyklu życia produktu(Wernon)-faza innowacji,dojrzałości

- teoria korzyści skali wraz ze wzrostem produkcji-maleją koszty przeciętne.

3-teorie popytowo-podażowe-uwzględniają potrzeby klientów,jego gusta,bez względu na ich cenę

3. Na czym polegaja zagraniczne inwestycje bezpośrednie.

Inwestycje bezpośrednie- to podejmowanie działalności gospodarczej zagranicą (zakup lub utworzenie przedsiębiorstw, przejęcie kontroli nad już istniejącym przedsiębiorstwem).Są to lokaty w zagraniczne pap.wart. (akcje, obligacje, bony skarbowe).W przypadku inwestycji bezpośrednich,będzie to lokata w zagraniczne papiery w celu udziału w zyskach (dywidenda) lub otrzymanie odsetek.W inwestycjach bezpośrednich chodzi o udział w kierowaniu przedsiębiorstwem.Inwestycje bezpośrednie są najczęściej podejmowane przez korporacje trans narodowe. Jest to element strategii przedsiębiorstw dążących do ekspansji na rynek światowy. Wywozowi temu towarzyszy transfer technologii i technik zarządzania.

4. Omów przyczyny międzynarodowego przepływu siły roboczej.

emigracja-wyjazd z kraju

imigracja-przyjazd do kraju

W przypadku migracji zarobkowych motywem jest osiągnięcie wyższego dochodu lub znalezienie pracy. W migracjach zarobkowych pomija się migracje przygraniczne i sezonowe. Wyróżniamy migracje :

- czasowe wyjazdy w celach zarobkowych na okres dłuższy niż 1 rok;

Dla krajów pochodzenia emigrantów – jest to korzystne gdy w kraju jest bezrobocie. Niekorzyści to: emigracja kadr wysokokwalifikowanych uszczupla rodzime zasoby kapitału ludzkiego. Może to być łagodzone przez przekazy dewiz dokonywane przez emigrantów.

Kraje przyjmujące imigrantów- jeśli są to kadry kwalifikowane to jest to korzyść. Skutki ujemne to problemy społeczne. Korzyści są jednak zwykle większe niż niekorzyści.

Przyczyny mogą być ekonomiczne i pozaekonomiczne.Ekonomiczne to:poprawa bytu,podbój nowego świata,a pozaekonomiczne,to:prześladowania,poglądy polityczne,religia-wyznanie.

5.Co to jest bilans plłatniczy i jakie sa jego części składowe.
Bilans płatniczy – to zestawienie wszystkich transakcji dokonanych między rezydentami krajowymi a zagranicą. Zestawienie to dotyczy określonego czasu- zwykle 1 rok; sporządza się też bilanse kwartalny , półroczne.

Bilans płatniczy wyraża więzi gospodarcze jakie dany kraj posiada z zagranicą oraz wyraża stopień otwarcia gospodarki wobec zagranicy. W sposób istotny wpływa na politykę gospodarczą, monetarną, fiskalną, w zakresie handlu zagranicznego. Stan bilansu wpływa na poziom kursu walutowego i na politykę kursową państwa.

Części składowe bilansu płatniczego:

1.rachunek (bilans) obrotów bieżących,

2.rachunek (bilans) obrotów kapitałowych:

- zmiany stanu oficjalnych rezerw dewizowych państwa.

Rezerwy dewizowe – są to zasoby walut obcych trzymane w B.C.