Ocena ryzyka zawodowego operatora pilarki do kłód (traka)

Identyfikacja zagrożeń

Lp.		Zagrożenie lub czynnik niebezpieczny, szkodliwy, uciążliwy			Źródło zagrożenia				Możliwe skutki zagrożenia
1	2			3				4
1.	Pożar.			Możliwość zapalenia się łatwopalnych materiałów wykorzystywanych w pracy. Źródłem zagrożenia są szczególnie: paliwo (w przypadku pilarek z napędem spalinowym) oraz środki antyadhezyjne, zwłaszcza w przypadku zbliżania się z otwartym źródłem ognia do napełnianych zbiorników ze środkiem antyadhezyjnym lub paliwem.				Najczęściej dochodzi do poparzeń i zatrucia gazami pożarowymi. W skrajnych przypadkach skutkiem zagrożenia może być śmierć poszkodowanego.
2.			Wybuch.			Paliwo i środki antyadhezyjne.	Poparzenia I i II stopnia. W skrajnych przypadkach także śmierć poszkodowanego.
3.			Poruszające się pojazdy zagrażające potrąceniem.			Poruszające się wózki widłowe i wózki jezdniowe transportujące kłody i tarcicę. Samochody manewrujące na placu przed tartakiem.	Stłuczenia, skaleczenia, ale także ciężkie uszkodzenia ciała (złamania, zmiażdżenia, obrażenia organów wewnętrznych), skutkujące nawet śmiercią poszkodowanego.
4.			Niestabilne przedmioty (materiały – kłody i wyroby – kantówki, tarcica) zagrażające uderzeniem, przyciśnięciem.			Magazynowane i transportowane kłody, kantówka i tarcica przy użyciu wózków widłowych, zwłaszcza jeśli transport realizowany jest wózkiem z uszkodzonym chwytakiem hydraulicznym.	Stłuczenia i ciężkie urazy ciała (np. zmiażdżenia, złamania kończyn). Możliwe są obrażenia nawet ze skutkiem śmiertelnym.
5.			Powierzchnie sprzyjające upadkowi na tym samym poziomie – poślizgnięcie, upadek na tej samej płaszczyźnie.			Nierówne i śliskie (błoto, zwłaszcza błoto pośniegowe) drogi komunikacyjne na terenie tartaku. Bałagan – zwłaszcza porozrzucane odpady.	Złamania, zwichnięcia kończyn, stłuczenia ciała, naciągnięcia mięśni i niebezpieczne urazy głowy.
6.			Uderzenie o nieruchome, wystające elementy.			Elementy konstrukcyjne pilarki (traka). Wyposażenie tartaku.	Uderzenia powodujące urazy ciała (stłuczenia) – szczególnie kończyn i głowy.
7.			Kontakt z ostrymi i szorstkimi krawędziami traka oraz ostrzami pił.			Elementy konstrukcyjne pilarki (traka) – piły, zwłaszcza podczas wykonywania prac sprawdzających i konserwacyjnych.	Urazy najczęściej dłoni (zwłaszcza otarcia i zakłucia).
8.			Ostre i szorstkie powierzchnie i krawędzie kłód, tarcicy i kantówek.			Powierzchnie kłód przeznaczanych do załadunku. Krawędzie i powierzchnie desek i kantówek.	Skaleczenia, otarcia i zakłucia najczęściej dłoni.
9.			Pochwycenie przez ruchome elementy maszyn.			Ruchome elementy maszyn – rolki, piła tarczowa, piła taśmowa. Niebezpieczeństwo wzrasta w przypadku pracy maszynami bez osłon lub pracy w luźnym ubraniu, czy z wystającymi elementami ubrania.	Urazy ciała, szczególnie dłoni (najczęściej skaleczenia, zakłucia, zerwania paznokci, zmiażdżenia). Możliwa jest także amputacja urazowa palców.
10.			Używanie narzędzi ręcznych.			Wykorzystywane narzędzia ręczne – młotki, klucze, itp., zwłaszcza jeśli nie są sprawne (np. źle osadzone) lub są nieodpowiednio dobrane.	Skaleczenia, zakłucia, stłuczenia – najczęściej dłoni.
11.			Niebezpieczne napięcie w instalacji elektrycznej.			Przewody i podzespoły elektryczne będące pod napięciem. Napięcie w instalacji pilarek (traka) wynoszące 400 V. Zagrożenie jest największe w trakcie prac konserwacyjnych maszyny.	Porażenie prądem elektrycznym – ciężkie uszkodzenie ciała, poparzenia, pośrednio stłuczenia, a w skrajnych przypadkach porażenia śmiertelne.
12.			Szkodliwe czynniki chemiczne.			Stosowane w instalacji czyszczącej środki antyadhezyjne i ich opary (są łatwopalne i szkodliwe dla zdrowia). Szkodliwe dla zdrowia spaliny emitowane przez silniki wysokoprężne traki spalinowe, agregaty prądotwórcze.	Bóle i zawroty głowy, senność, zatrucie, podrażnienie układu oddechowego (nos, gardło), także oczu, skóry oraz alergie. W skrajnych przypadkach utrata przytomności. Ryzyko powstania nowotworów.
13.			Hałas.			Hałas pochodzący od pilarek (traka) może dojść do przekroczenia dopuszczalnego poziomu ciśnienia akustycznego, wynoszącego 85 dB.	Obniżenie sprawności psychofizycznej, szybsze pojawianie się stanu zmęczenia i senności (zwiększone zagrożenie wypadkami). Przy dłuższym narażeniu uszczerbek słuchu, a nawet jego utrata.
14.			Pył.			Pył powstający przy cięciu drzewa twardego (dąb, buk) – frakcja respirabilna.	Ryzyko powstania nowotworów – raka płuc.
15.			Wibracje ogólne.			Pilarka do kłód (trak). Drgania przenoszone na całe ciało jak i na zespół dłoń-ramię od pracującego urządzenia. Przy zgodnym z przeznaczeniem zastosowaniu maszyny ważone wartości skuteczne przyśpieszenia drgań przenoszonych na całe ciało i na zespół dłoń-ramię nie przekraczają wartości określonych w PN-EN 1032:2005 Drgania mechaniczne. Badania maszyn samojezdnych w celu wyznaczenia wartości emisji drgań.	Zaburzenia w funkcjonowaniu narządów wewnętrznych klatki piersiowej i jamy brzusznej oraz dolegliwości układu mięśniowo-szkieletowego.
16.			Obciążenie układu mięśniowo-szkieletowego – statyczne.			Wymuszona pozycja ciała podczas wielogodzinnej, nieprzerwanej pracy w pozycji siedzącej lub stojącej (w zależności od typu urządzenia).	Długotrwałe i nawracające dolegliwości układu mięśniowo-szkieletowego, zwyrodnienia.
17.			Obciążenie układu mięśniowo-szkieletowego – dynamiczne.			Podnoszenie, przesuwanie materiałów ciężkich, często o dużych gabarytach (kłód, kantówek).	Urazy układu szkieletowo-mięśniowego (naciągnięcia i zwichnięcia ścięgien, mięśni i stawów).
18.			Zmienne warunki atmosferyczne.			Praca pod zadaszeniem i na otwartej przestrzeni. Warunki atmosferyczne uzależnione od pory roku.	Choroby układu oddechowego, w tym najczęściej przeziębienia, zapalenia oskrzeli, płuc, zatok. Możliwe odmrożenia.
Zagrożenia biologiczne
Lp.	Zagrożenie			Źródło zagrożenia				Możliwe skutki zagrożenia
	Grupa			Droga zakażenia
19.	Wirusy grypy (typu A, B, C) Orthomyxoviridae. Gr. 2, szczepienia.			Ludzie. Drogą powietrzno-kropelkową (najczęściej kichanie).				Grypa (wysoka gorączka, bóle kostno-mięśniowe, bóle głowy, ból gardła, drapanie w gardle, suchy kaszel, katar i kichanie, podrażnienie oczu, znaczne osłabienie, dreszcze). Zapalenie płuc.

KARTA OCENY RYZYKA ZAWODOWEGO

Data …...........

Numer Karty .................................................

Sporządził zespół

Stanowisko pracy Operator pilarki do kłód (traka)

Liczba narażonych ......................

............................................................ ............................................................ ............................................................

Charakterystyka stanowiska pracy. Praca operatora polega na obsłudze maszyn przeznaczonych do piłowania wzdłużnego drewna okrągłego pilarką z ruchoma głowicą w układzie poziomym. Praca prowadzona jest w osłoniętych wiatach produkcyjnych nie ogrzewanych oraz na otwartej przestrzeni, w warunkach kształtowanych przez czynniki atmosferyczne. W normalnych warunkach pracy przy cięciu drewna mokrego i stosowaniu środków antyadhezyjnych pracownik nie stosuje specjalnego zabezpieczenia dróg oddechowych. W pozostałych przypadkach stosowane są wyciągi mechaniczne stanowiskowe lub maski ochronne przeciwpyłowe. Pracownika wyposażono w: ochronniki słuchu, hełm ochronny, okulary ochronne, kamizelkę odblaskową. Operatora wyposażono w: odzież roboczą ze ściśle dopasowanymi mankietami, rękawice robocze oraz buty z noskami. Operator ma także do dyspozycji instrukcje: bezpiecznej obsługi i konserwacji traka, transportu wewnętrznego oraz przeciwpożarową. Pracodawca zapewnia także: okresowe przeglądy konserwacyjne maszyny, podręczny sprzęt ppoż., podręczną apteczkę pierwszej pomocy, a także okresowe szkolenia bhp i regularne badania lekarskie.

Dokumenty odniesienia: rozp. MPiPS z 26.9.1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bhp (tj. Dz.U. z 2003 r. Nr 169, poz. 1650, ze zm.), rozp. MG z 14.4.2000 r. w sprawie bhp przy obsłudze obrabiarek do drewna (Dz.U. Nr 36, poz. 409), rozp. MZ z 3.10.2004 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy związanej z występowaniem w miejscu pracy czynników chemicznych (Dz.U. z 2005 r. Nr 11, poz. 86), rozp. MZ z 5.3.2009 r. w sprawie oznakowania opakowań substancji niebezpiecznych i preparatów niebezpiecznych oraz niektórych preparatów chemicznych (Dz.U. Nr 53, poz. 439), rozp. MPiPS z 29.11.2002 r. w sprawie najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy (Dz.U. Nr 217, poz. 1833, ze zm.), rozp. MPiPS z 14.3.2000 r. w sprawie bhp przy ręcznych pracach transportowych (Dz.U. Nr 26, poz. 313, ze zm.), PN-N-18002:2000 Systemy zarządzania bezpieczeństwem i higieną pracy. Ogólne wytyczne do oceny ryzyka zawodowego, instrukcja obsługi pilarki do kłód (traka), karty charakterystyki substancji i preparatów niebezpiecznych, instrukcje zakładowe.

Lp.

Zagrożenie

Źródło zagrożenia Wyniki pomiarów

Ciężkość szkód

Prawdopodobieństwo

Oszacowanie ryzyka

Działania profilaktyczne

1

2

3

4

5

6

7

1.

Pożar.

Możliwość zapalenia się łatwopalnych materiałów wykorzystywanych w pracy. Źródłem zagrożenia są szczególnie: paliwo (w przypadku pilarek z napędem spalinowym) oraz środki antyadhezyjne, zwłaszcza w przypadku zbliżania się z otwartym źródłem ognia do napełnianych zbiorników ze środkiem antyadhezyjnym lub paliwem.

Duża

Mało prawdopodobne

Średnie – dopuszczalne

Zakaz używania otwartego ognia i palenia tytoniu. Zapewnienie podręcznego sprzętu ppoż. Stosowanie obowiązujących instrukcji (zwłaszcza dotyczących wykorzystywania materiałów łatwopalnych). Zwrócenie uwagi na zachowanie należytej ostrożności. Wyznaczenie pracownika do wykonywania działań w zakresie zwalczania pożarów i ewakuacji pracowników. Oznakowanie terenu znakami zakazującymi wchodzenie ze źródłem otwartego ognia. Dodatkowe szkolenie bhp uwzględniające szczególnie sprawy ppoż.

2.

Wybuch.

Paliwo i środki antyadhezyjne.

Duża

Mało prawdopodobne

Średnie – dopuszczalne

Zakaz używania otwartego ognia i palenia tytoniu. Zapewnienie podręcznego sprzętu ppoż. Stosowanie obowiązujących instrukcji (zwłaszcza dotyczących wykorzystywania materiałów łatwopalnych). Zwrócenie uwagi na zachowanie należytej ostrożności. Kontrola systemu wentylacji. Oznakowanie terenu znakami zakazującymi wchodzenie ze źródłem otwartego ognia.

3.

Poruszające się pojazdy zagrażające potrąceniem.

Poruszające się wózki widłowe i wózki jezdniowe transportujące kłody i tarcicę. Samochody manewrujące na placu przed tartakiem.

Åšrednia

Prawdopodobne

Średnie – dopuszczalne

Zalecenie stosowania się do instrukcji transportu wewnętrznego. Prawidłowe oznakowanie i oświetlenie dróg transportowych (oznakowanie krawędzi dróg, znaki ograniczające prędkość). Działania ograniczające pośpiech. Zalecenie zachowania należytej ostrożności. Nakaz używania kamizelek odblaskowych.

4.

Niestabilne przedmioty (materiały – kłody i wyroby – kantówki, tarcica) zagrażające uderzeniem, przyciśnięciem.

Magazynowane i transportowane kłody, kantówka i tarcica przy użyciu wózków widłowych, zwłaszcza jeśli transport realizowany jest wózkiem z uszkodzonym chwytakiem hydraulicznym.

Duża

Prawdopodobne

Duże

Zalecenie stosowania się do instrukcji magazynowania kłód drewna, tarcicy i kantówki. Stosowanie się do instrukcji bezpiecznej obsługi i konserwacji traka. Niezwłoczne zgłaszanie osobom nadzorującym stwierdzonych uszkodzeń urządzenia. Działania ograniczające pośpiech. Zalecenie zachowania należytej ostrożności.

5.

Powierzchnie sprzyjające upadkowi na tym samym poziomie – poślizgnięcie, upadek na tej samej płaszczyźnie.

Nierówne i śliskie (błoto, zwłaszcza błoto pośniegowe) drogi komunikacyjne na terenie tartaku. Bałagan – zwłaszcza porozrzucane odpady.

Åšrednia

Prawdopodobne

Średnie – dopuszczalne

Utrzymanie dróg wewnątrzzakładowych we właściwym stanie technicznym. Wyznaczenie pracowników odpowiedzialnych za ład i porządek na ciągach komunikacyjnych (jest to istotne zwłaszcza zimą, po opadach deszczu, śniegu, itp.). Dbałość o ład i porządek w miejscu wykonywania prac.

6.

Uderzenie o nieruchome, wystajÄ…ce elementy.

Elementy konstrukcyjne pilarki (traka). Wyposażenie tartaku.

Åšrednia

Mało prawdopodobne

Małe – dopuszczalne

Oznakowanie barwami odblaskowymi elementów konstrukcyjnych, o które najczęściej występują uderzenia. Działania ograniczające pośpiech. Zalecenie zachowania należytej ostrożności. Nakaz stosowania hełmów ochronnych.

7.

Kontakt z ostrymi i szorstkimi krawędziami traka oraz ostrzami pił.

Elementy konstrukcyjne pilarki (traka) – piły, zwłaszcza podczas wykonywania prac sprawdzających i konserwacyjnych.

Åšrednia

Prawdopodobne

Średnie – dopuszczalne

Stosowanie rękawic ochronnych. Działania ograniczające pośpiech. Zachowanie należytej ostrożności. Dodatkowe szkolenia z zakresu bhp.

8.

Ostre i szorstkie powierzchnie i krawędzie kłód, tarcicy i kantówek.

Powierzchnie kłód przeznaczanych do załadunku. Krawędzie i powierzchnie desek i kantówek.

Åšrednia

Prawdopodobne

Średnie – dopuszczalne

Stosowanie rękawic ochronnych. Działania ograniczające pośpiech. Zachowanie należytej ostrożności. Dodatkowe szkolenia z zakresu bhp.

9.

Pochwycenie przez ruchome elementy maszyn.

Ruchome elementy maszyn – rolki, piła tarczowa, piła taśmowa. Niebezpieczeństwo wzrasta w przypadku pracy maszynami bez osłon lub pracy w luźnym ubraniu, czy z wystającymi elementami ubrania.

Åšrednia

Prawdopodobne

Średnie – dopuszczalne

Zakaz demontowania osłon elementów ruchomych. Stosowanie się do instrukcji bezpiecznej obsługi i konserwacji urządzenia. Zakaz pracy w ubraniu z luźnymi elementami, z obandażowanymi dłońmi, itp.

10.

Używanie narzędzi ręcznych.

Wykorzystywane narzędzia ręczne – młotki, klucze, itp., zwłaszcza jeśli nie są sprawne (np. źle osadzone) lub są nieodpowiednio dobrane.

Åšrednia

Mało prawdopodobne

Małe – dopuszczalne

Stosowanie wyłącznie sprawnych narzędzi (kontrole i eliminowanie narzędzi uszkodzonych). Prawidłowy dobór narzędzi do zamierzonych zadań. Stosowanie rękawic roboczych. Działania ograniczające pośpiech.

11.

Niebezpieczne napięcie w instalacji elektrycznej.

Przewody i podzespoły elektryczne będące pod napięciem. Napięcie w instalacji pilarki (traka) wynoszące 400 V. Zagrożenie jest największe w trakcie prac konserwacyjnych maszyny. Zagrożenie potęguje złe zabezpieczenie przewodów elektrycznych zasilających maszynę.

Åšrednia

Prawdopodobne

Średnie – dopuszczalne

Okresowe przeglądy konserwacyjne maszyn przeprowadzane przez osoby upoważnione przez pracodawcę posiadające właściwe kwalifikacje. Kontrola sprawności ochron przeciwporażeniowych. Obowiązek codziennej kontroli stanu przewodów zasilających maszyny.

12.

Szkodliwe czynniki chemiczne.

Stosowane w instalacji czyszczącej środki antyadhezyjne i ich opary (są łatwopalne i szkodliwe dla zdrowia). Szkodliwe dla zdrowia spaliny emitowane przez silniki wysokoprężne traków spalinowych, agregatów prądotwórczych). Spaliny emitowane przez środki transportu poruszające się na terenie tartaku.

Mała

Mało prawdopodobne

Małe

Obowiązek zapoznania pracownika z kartą charakterystyki substancji niebezpiecznej. Nakaz stosowania środków ochrony indywidualnej. Prawidłowa wentylacja w miejscach pracy.

13.

Hałas.

Hałas pochodzący od pilarek (traka) może dojść do przekroczenia dopuszczalnego poziomu ciśnienia akustycznego wynoszącego 85 dB.

Duże

Prawdopodobne

Duże

Stosowanie ochronników słuchu. Organizacja pracy umożliwiająca przemienność wykonywanych czynności.

14.

Pył.

Pył powstający przy cięciu drzewa twardego (dąb, buk) – frakcja respirabilna.

Åšrednia

Prawdopodobne

Średnie – dopuszczalne

Pomiary stężenia substancji szkodliwych w środowisku pracy. Przemienność wykonywania prac. Stosowanie przerw w pracy. Stosowanie wyciągów stanowiskowych wentylacji mechanicznej. Stosowanie indywidualnych środków ochrony dróg oddechowych (masek jednorazowych).

15.

Wibracje ogólne.

Pilarka do kłód (trak). Drgania przenoszone na całe ciało, jak i na zespół dłoń-ramię od pracującego urządzenia. Przy zgodnym z przeznaczeniem zastosowaniu maszyny ważone wartości skuteczne przyśpieszenia drgań przenoszonych na całe ciało i na zespół dłoń – ramię nie przekraczają wartości określonych w PN-EN 1032:2005 Drgania mechaniczne. Badania maszyn samojezdnych w celu wyznaczenia wartości emisji drgań.

Mała

Mało prawdopodobna

Małe

Posadowienie urządzenia zgodnie z dokumentacją techniczno-ruchową. Dbałość o stan techniczny maszyny, szczególnie układu amortyzującego siedzisko.

16.

Obciążenie układu mięśniowo-szkieletowego – statyczne.

Wymuszona pozycja ciała podczas wielogodzinnej, nieprzerwanej pracy w pozycji siedzącej lub stojącej (w zależności od typu urządzenia).

Åšrednia

Prawdopodobne

Średnie – dopuszczalne

Odpowiednia organizacja pracy. Stosowanie przerw w pracy.

17.

Obciążenie układu mięśniowo-szkieletowego – dynamiczne.

Podnoszenie, przesuwanie materiałów ciężkich, często o dużych gabarytach (kłód, kantówek).

Åšrednia

Prawdopodobne

Średnie – dopuszczalne

Odpowiednia organizacja pracy. W miejscach, gdzie jest to możliwe, wprowadzanie maszyn i/lub sprzętu pomocniczego.

18.

Zmienne warunki atmosferyczne.

Praca pod zadaszeniem i na otwartej przestrzeni. Warunki atmosferyczne uzależnione od pory roku.

Åšrednia

Prawdopodobne

Średnie – dopuszczalne

Używanie przydzielonych sortów ubraniowych z uwzględnieniem aktualnych warunków atmosferycznych. Zapewnienie pomieszczenia do ogrzania się. Zapewnienie pracownikom gorących lub zimnych napoi w zależności od panujących warunków atmosferycznych.

Zagrożenia biologiczne

Lp.

Zagrożenie

Źródło zagrożenia

Ciężkość szkód

Prawdopodobień stwo

Oszacowanie ryzyka

Działania profilaktyczne

Grupa ryzyka

Droga przenoszenia

Przechowywanie akt

19.

Wirusy grypy (typu A, B, C) Orthomyxoviridae.

Ludzie.

Åšrednia

Mało prawdopodobne

Średnie – dopuszczalne

Szczepienia tylko A i B.

Gr. 2, szczepienia.

Drogą powietrzno-kropelkową (najczęściej kichanie).

Nie.

Uwagi: Brak lub niestosowanie zabezpieczeń powoduje podwyższenie kategorii ryzyka, tzn. zwiększa prawdopodobieństwo zaistnienia wypadku, choroby.

Zatwierdził: