Komunikowanie i media. Dziennikarz globalnej wiosce"

Akt komunikacji językowej.

Język jest narzędziem komunikacji, to znaczy służy porozumiewaniu się ludzi. Każda sytuacja, w której użyjemy owego narzędzia jest przykładem aktu komunikacji językowej.

Schemat aktu komunikacji wg Romana Jakobsona

Medium - przekaźnik

Przekaz bezpośredni -,,twarzą w twarz"

Przekaz pośredni (medium) - piasek, kamień, internet

Komunikowanie i media

Komunikowanie wymaga medium naturalnego (biologicznego), jakim jest mowa lub sztucznego, jak pismo, druk, telefon, radio, telewizja.

Medium to instrument przenoszenia informacji w czasie i przestrzeni.

Komunikator formułuje przekaz i przekazuje go lub zapisuje za pomocą medium, a odbiorca w innym miejscu lub czasie rekonstruuje znaczenia tak, aby interpretować przekaz.

Poziomy komunikowania

Model przekazu informacji Shannona (1948r.)

Model Lasswella (1948r.)

Co środki komunikowania robią z ludźmi?

Celem nadawcy jest zmiana postaw lub zachowań odbiorców

Rola mediów masowych

- ważny sektor życia zbiorowego (,,przemysł informacyjny')

- instrument władzy społecznej

- forum do roztrząsania spraw społecznych

- stymulują rozwój kultury

- kształtują indywidualną wyobraźnię odbiorców

Wioska globalna

- pojęcie ukłute przez Marshala McLuhana i Quentina Fiore'a (1967r.)

- w globalnej wiosce nie ma tajemnic

- w globalnej wiosce informacja dostarczana przez dziennikarzy trafia do odbiorcy masowego szybciej niż sekretna wiadomość do swego adresata, czyli na najwyższe piętra władzy

Skala dramatyzmu:

- w wiosce globalnej miarą wszechrzeczy jest miara odległości

- wiadomość dramatyczna z oddali jest tyle samo warta, co wiadomość błahsza z sąsiedztwa

Instrumenty dziennikarza

- dziennikarz opisujący globalną wioskę powinien wiedzieć wszystko o czymś i coś o wszystkim

- brak wiadomości to dobra wiadomość,

dobra wiadomość to nudna wiadomość,

zła wiadomość- to wiadomość na pierwszą stronę

Gatunki dziennikarskie (informacyjne i publicystyczne)

Depesza - najkrótsza odpowiedź na pytanie: co się stało?,,Na początku Bóg stworzył niebo i ziemię"

Reguły budowania depeszy agencyjnej:

- Tytuł musi zawierać jak najwięcej informacji. Dowcip i gra słów są tu mile widziane np.Człowiek pogryzł psa

Flash/sygnał - najkrótszy tekst informacyjny przekazywany w serwisie agencyjnym natychmiast po podaniu faktu do opinii publicznej

Informacja prasowa (ang.News) - to dokładne bezstronne sprawozdanie z ważnych faktów jakiegoś współczesnego wydarzenia, które jest interesujące dla czytelników drukującej je gazety (każde sprawozdanie jest informacją, ale nie każda informacja jest sprawozdaniem).

Informacja prasowa stanowi 70% wszystkich materiałów dziennikarskich zamieszczanych na łamach prasy.

Umiejętność pisania informacji jest potrzebna każdemu dziennikarzowi niezależnie od tego, czy pracuje w gazecie, radiu, telewizji, czy portalu internetowym.

Informacja powinna być napisana stylem jasnym, spójnym, prostym.

Pisząc informację musimy odpowiedzieć na pytania: Co? Kto? Gdzie? Kiedy? Jak? Dlaczego? W jakim celu? Z jakimi skutkami? (Kolejność pytań zależności od tego, co uznamy za najważniejsze).

Każda depesza powinna odpowiadać na pytanie: I co z tego? Cytat ożywia depeszę. Należy unikać określeń względnych.

Jak szukać ciekawego tematu?

Zrób przegląd tego, co Cię zainteresowało w ostatnich dniach w telewizji, gazecie. Zastanów się nad tym, czy masz cos do dodania, do zapytania. Przypomnij sobie, o czym ostatnio rozmawiałeś z rodziną, przyjaciółmi.

Jak napisać informację prasową?

- Szybko - i tak jest spóźniona w stosunku do radia, a zwłaszcza internetu

- Na czas (deadline) - w dziennikach zwykle wszystko jest na wczoraj, w tygodnikach na dziś, a w miesięcznikach na jutro

- Zrozumiale dla kogoś, krótko - zdania nie powinny mieć więcej niż 28-20 słów.

- Konkretnie - unikać ogólników, przejrzyście (większość czyta tylko trzy pierwsze akapity)

Budowa informacji - odwrócona piramida (lead, body, akapit końcowy)

Tytuł - powinien być krótki - w gazecie może być grą słów, w internecie powinien zawierać informację

Reportaż - opowiadanie o prawdziwych wydarzeniach napisane przez naocznego świadka lub osobie relacjonującą

Wywiad - jednoaktówka dla dwóch aktorów: pytającego i odpowiadającego

Felieton - luźna kartka, zapisana w sposób dowcipny i błyskotliwy

Esej - to gatunek wymagający namysłu, studiów, refleksji

O języku mediów

- jedną z najistotniejszych cech języka mediów w ostatnich dziesięcioleciach jest dążenie do jego wyrazistości

- informacja nie tyle powinna być przejrzysta, co podana w atrakcyjnej formie

- infortainment - skrzyżowanie informacji z rozrywką

- słowa zaklęcia

- wzrost faktycznej funkcji języka

- autotematyzm

- gatunki interakcyjne

- wzrastająca rola zapowiedzi jako nowego gatunku dziennikarskiego

- media imitują się nawzajem, tworzą rodzaj wspólnego języka