“Często dar jest niewielki, ale skutek z niego ogromny”

Seneka Młodszy

Kilka dni temu wypatrzyłem w bibliotece mojego Mistrza - Doktora Łukasza Kozyry - arcyciekawą pozycję książkową pt. “Świat roślin w tradycyjnych praktykach leczniczych wsi polskiej” autorstwa Adama Palucha. Bardzo wciągającą lekturę wchłonąłem migiem. W świetny sposób przyczyniła mi się ona do usystematyzowania wiedzy w zakresie fitoterapii - czyli leczenia roślinami. Przy okazji zrobiłem trochę notatek oraz map. Poniżej (w dalszej części posta) przedstawiam mapę dotyczącą zastosowania roślin w wybranych chorobach układu oddechowego.

Po zapoznaniu się z treścią artykułu oraz mapy - będziesz wiedział czym się wspomagać na wypadek: anginy, grypy, przeziębienia, kaszlu i innych schorzeń. Zapraszam serdecznie do lektury i zachęcam do stosowania roślin, bo są stosunkowo niedrogie i naprawdę świetnie działają!

Wierzba (Salix)

- kwiat (”bazie”, “kotki”) z palmy wielkanocnej połykano przy bólach gardła, często profilaktycznie

- zewnętrznie wierzbę stosuje się w oparzeniach - okłady z gotowanej kory w wodzie

- kąpiele w korze i okłady z liści w reumatyzmie

- rodzynek #7: istnieje powszechne przekonanie, że w wierzbie, szczególnie starej z dziuplami, w tzw. wierzbach głowiastych, siedzi “diabeł” lub “zły duch”; w związku z tym często grom w nie trafia, a więc nie należy szukać pod wierzbami schronienia podczas burzy; na Mazowszu z bojaźni przed “diabłem”, stare samotne wierzby wieśniacy często pielęgnowali, a w każdym razie nie niszczyli ich; stąd też powiedzenie: “zakochał się, jak diabeł w suchej wierzbie”

Bez czarny (Sambucus nigra)

- napar z kwiatów (rzadziej z owoców) w schorzeniach górnych dróg oddechowych - głównie kaszlu

- przeziębienia, choroby gorączkowe - jako lek napotny

- zewnętrznie do płukania gardła w anginie, zapaleniu gardła i jamy ustnej

- rodzynek #8: z dojrzałych owoców robi się konfitury i zupę zwaną “fafułą”, “borówką” lub “gzicą”

Lipa (Tilia)

- najczęściej poszukiwane są dwa gatunki lipa szerokolistna i drobnolistna

- zwalczanie chorób układu oddechowego

- napar z kwiatów pije się jako środek wykrztuśny, przy bólach gardła, katarze, astmie

- herbata z kwiatu lipy stosowana jest także przy przeziębieniach i jako środek napotny

- wskazane jest picie naparów z lipy z miodem

- rodzynek #9: z lipy wyrabiane są ule, ponieważ “pszczoły lubią zapach tego drzewa”

Malina właściwa (Rubus idaeus)

- sok z owoców lub wywar z łodyg i liści ma duże zastosowanie przy kaszlu, bólach gardła i katarze

- stosuje się malinę w anginie, grypie, przeziębieniu i jako środek napotny

Prawoślaz lekarski (Althaea officinalis)

- odwar z korzeni pije się w schorzeniach układu oddechowego, szczególnie przy kaszlu, zapaleniu gardła

Podbiał pospolity (Tussilago farfara)

- napar z liści, niekiedy kwiatów, pije się najczęściej w chorobach układu oddechowego, szczególnie w astmie i kaszlu

- świeże liście przykłada się przy zranieniach ciała

Sosna (Pinus silvestris)

- młode pędy mają przede wszystkim zastosowanie w chorobach układu oddechowego, przy kaszlu spożywa się syrop, a przy chorobach płuc pije się odwar

- przy schorzeniach skórnych robi się maść z żywicy i wosku pszczelego

Szałwia (Salvia officinalis)

- wywarem z suszonego ziela lub liści płucze się usta przy bólach zębów i dziąseł, a także w dolegliwościach ze strony górnych dróg oddechowych: angina, kaszel, ból gardła

- niekiedy do wywaru szałwii dodaje się sól kuchenną

- wewnętrznie przy nadmiernym poceniu się

Kliknij w mapę, bo wtedy zobaczysz ją dużo wyraźniej.

Legenda - cyfry przy danej roślinie leczniczej oznaczają:

1 - silne działanie lecznicze,

2 - dość silnie działanie lecznicze

3 - niewielkie działanie lecznicze.

Tymianek (Thymus vulgaris)

- słowo “tymianek” pochodzi od greckiego thymon, co oznacza “odważny” - podobno jest lekiem na nieśmiałość

- ma działanie bakterio- i grzybobójcze oraz wykrztuśne

Dziewanna (Verbascum)

- wewnętrznie napar z kwiatów w chorobach układu oddechowego, w tym także w gruźlicy płuc

Czosnek pospolity (Allium sativum)

- przy katarze i kaszlu pije się mleko, niekiedy z miodem, wraz z roztartymi ząbkami czosnku

- czosnek jest stosowany w chorobach przewodu pokarmowego np. nieżycie żołądka i jelit, wzdęciach i bólach brzucha, robaczycy

Rumianek (Matricaria chamomilla)

- często uważa się rumianek za lek uniwersalny - “na wszystkie choroby”

- kompresy, przemywania stosuje się z naparu lub odwaru przy różnych schorzeniach związanych z oczami

- napar ma zastosowanie w schorzeniach dróg oddechowych: płucze się gardło, gdy boli, przy kaszlu, a przy katarze robi się inhalacje

- napar pije się także przy podwyższonej temperaturze ciała i przemywa się nim schorzenia skóry, służy także do płukania ust przy bólach zębów i dziąseł

- kwiat rumianku jest podawany dzieciom jako środek wiatropędny

Na zakończenie będzie kilka słów Adama Palucha:

“Nie wszystko bowiem, co bierze się ze wsi, to zabobon, anachronizm. Znachorzy, szarlatani w sensie cwaniaków, bazujących na naiwności ludzkiej, wywodzą się przede wszystkim z miast i osiedli miejskich. Ci zaś, którzy stanowią (współcześnie) o lecznictwie ludowym, to nie tacy, których jedynym zajęciem jest udzielenie bliźnim pomocy, a których można nazwać lekarzami wiejskimi, lecz bezimienna rzesza ludzi posiadająca pewną wiedzę, sposoby z tego zakresu.”

Pozdrawiam zdrowo!

lek. Konrad Kokurewicz

Bibliografia

1. Adam Paluch “Świat roślin w tradycyjnych praktykach leczniczych wsi polskiej” Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 1988

2. Materiały własne