Prawo administracyjne - ćwiczenia
Prawo administracyjne:

to dział prawa obejmujący zespół norm o charakterze materialnym mocy powszechnie obowiązjuącej w znaczeniu podmiotowym,regulujących sytuację prawną podmiotów prawnie niepodporządkowanych organom administracji publicznej. Normy te oddziałowują zarówno bezpośrednio poprzez ustanowienie w nich obowiązków i uprawnień, których realizacja podlega kontroli organów administracji publicznej jak i bezpośrednio przez stosowanie norm w drodze decyzji aedministracji organu.

Polskie prawo administracyjne obejmuje:

- Prawo administracyjne ustrojowe:

określa ono strukturę oraz zasady funkcjonowania administracji publicznej

- Prawo administracji materialne:

reguluje one prawa i obowiązki państwa i obywateli

- Prawo administracji procesowe:

określa ono postępowanie administracyjne

Prawo administracyjne dotyczy:

- procesów administracyjnych administracji rządowej i samorządowej

- dotyczy określenia sposobów powołania, kompetencji działalności i odpowiedzialności organów administracji rządowej i samorządowej.

-regulacje stosnków pomiędzy organami administwawcji, a obywatelami

Źródłem prawa jest kodeks postępowania administracyjnego oraz akty wydawane przez różne organy administracji rządowej i samorządowej.

Prawo administracyjne zajmuje się wieloma dziedzinami ludzkiego życia jest ono niezwykle ważne, gdyż dzięki niemu obywatele poznają zasady funkcjonowania instytucji społecznych i ich pracowników.

Cechy administracji:

- władczy charakter

- działanie w interesie publicznym

- działanie na zasadach kierownictwa i podporzodkowania

- oparcie na prawie i działanie w jego granicach

- działanie charakteryzujące się celowością

Typy normy w prawie administrayjnym:

1. normy ustrojowe:

-określające właściwość (przypisują organowi lub jednostce organ. uprawnienia lub obowiązki;

-ustalające zadania - wskazują kierunki działań administracyjnych

- regulacje prawne formy działania wskazujące na kompetencje

-regulujÄ…ca organizacja administracji

2. normy materialne:

- merytoryczne nakazujÄ…ce/zakazujÄ…ce czegoÅ›

-blankietowe - wskazują sposób w jaki mają być podjęte czynności

- generalne - nie majÄ… indywidualnie wyznaczonego adresata

- abstrakcyjne (nie mają wyznaczonych okoliczności od, których zależy obowiązek adresata)

3.normy procedurarne :

- normy postępowania administracyjnego, określają czynności podmiotów postępowania

-normy postępowania skargowo-wnioskowego ich celem jest porwnanie urzędowej oceny stanu faktycznego wskazanego w skardze z aktualnym stanem prawnym oraz określenie sposobu załatwienia sprawy

-normy postępowania kontrolnego określają zachowanie się podmiotu uprawnionego do kontroli,

-normy postępowania sądowo administracyjnego są zdeterminowane przepisami regulującymi postępowanie przd sądem administracyjnym.

Organami państwowymi, które mają moc ustalania i kontrolowania norm prawa administracyjnego są między innymi, prezydent, rada ministrow, rada powiatu, rada gminy, sejmiki wojewódzkie, krajowe źródła prawa administracyjnego.

Źródła prawa to czynniki wpływające na treść prawa (np. wola prawodawcy)

Źródło prawa to forma przekazu norm prawnych ustanowionych lub uznanych (dokument)

Możemy mówić o źródłach prawa w znaczeniu szerokim i szczególnym.

1.Znaczenie szerokie:

Każdy fakt, który ma prawotwórczą moc np. pożyczenie właściwego organu, doktryna, ustawa.

2. Znaczenie szczególne:

np. konkretna forma przekazu

Źródła prawa powszeche obowiązującego:

1. Konstytucja - ustawa zasadnicza, najwyższe prawo RP, wszystkie pozostałe źródła prawa wewnętrznego; powszechnego muszą być z nią zgodne.

Podstawowy akt stosowania prawa powszechnie obowowiązującego. Podstawy i zakres działania organów kontroli państwowej, czy też między innymi zasady wprowadzonych stanów szczegolnych (np. stan klęski żywiołowej)

2. Ustawy:

Podstawowy akt sosowania prawa powszechnie obowiązujący. Wydaje ją sejm. Nie ograniczoność przedmiotu ustawy jej przedmiotem może być każda sprawa (oprócz tych określonych w konstytucji)

3. Ratyfikowane umowy międzynarodowe

Zawiera je rada ministrów, a podpisuje i wypowiada prezydent. Umowy, których ratyfikacja i wypowiedzenie wymaga zgody (sejmu/senatu) wyrażony w ustawie dotyczą:

-pokoju sojuszy

- wolności praw obowiązków obywatelskich określonych w konstytucji

-członkostwa polski w organizacjach międzynarodowych

4. RozporzÄ…dzenia

Są to najczęstrze źrodła prawa administracyjnego. Wydają je organy wskazane w konstytucji tj. prezydent, r. ministrów, KRRiT

5. Akty prawa miejscowego:

Tworzenie przez administracjÄ™. MajÄ… aspekt podmiotowy (obowiÄ…zuje powszechnie wydawane sÄ… na podstawie i w granicach nadanych przez ustawÄ™)

Każdy obywatel będący w urzędzie lub w sądzie może podlegać sytuacji, którą określa się jako postępowanie bądź proces administracyjny. Obywatel podlega wówczas określonym w przepisach prawnych czynnością podejmowanych przez organy administracji.

Decyzja Administracyjna:

Jeżeli decyzja organu administracyjna, zmienia sytuację prawną obywatela, mówimy wówczas o decyzji konstytutywnej, jeśli natomiast potwierdza sytuację prawną istniejącą dotychczas mówimy o decyzji deklaratywnej.

Każda decyzja musi zawierać:

DatÄ™ wydania,

rozstrzygnięcie sprawy

uzasadnienie

pouczenie o możliwości odwołania

podpis

zajmowane stanowisko

oznaczenie stron

wskazanie mocy prawnej na mocy której decyzja zostala podjęta

Postanowienie administracyjne:

a) akt organu administracyjnego na temat kwestii proceduralnych, które wymikły w trakcie postępowania administracyjnego np. zawieszenie postępowania sprostowanie błędów.

Każdy obywatel uczestniczący w procesie administracji z chwilą wydania decyzji lub postanowienia, które go niesatysfakcjonuje może unieść środek odwoławczy.

Środki odwoławcze:

a) zwyczajne:

-odwołanie- obowiązuje ścisły termin do jego wzniesienia wynosi 14 dni od otrzymania decyzji

- zażalenie - 7 dni od otrzymaia decyzji jest na postanowienie do organu odwoławczego

b) nadzwyczajne:

rządanie wznowienia postępowania - polega na konieczności ponownego rozpatrzenia sprawy wniesionej przez obywatela (stronę) lub z urzędu.

Warunkiem wznowienia jest pewność, że w trakcie postępowania wystąpiły pewne nieprawidłowości podczas postanownienia administracyjnego, np. pojawiły się mocne dowody.

Rządanie stwierdzenia nieważności decyzji może być podjęte jeśli wydał ją organ nieuprawniony jej wydanie nie miało podstaw prawnych lub jeżeli decyzja obciążona jest wieloma wadami.

Odwołanie od decyzji administracyjnych zajmują się odpowiednie urzędy:

-jeśli decyzję wydał samorząd terytorialny organem odwoławczym jest samorządowe kolegium odwoławcze

-jeśli decyzję wydał wojewoada organem odwoławczym jest właściwe ministerstwo

-jeśli decyzję wydała organizacja społeczna organem odwoławczym jest właściwy organ wyższy tej organizacji lub organ ją nadzorujący.

Jeśli decyzja organu nie jest zgodna z prawem można wnieść skargę do sądu administracyjnego, który może całkowicie lub częściowo uchylić decyzję. Skargę może wnieść obywatel będący stroną w sporze, prokurator, rzecznik praw obywatelskich.

Rzecznik praw dziecka:

Art 72 Konstytucji:

Stoi na straży praw dziecka określonych w konstytucji RP, a także w konwencji o prawach dziecka i innych przepisach prawa.

Rzecznika praw dziecka powołuje sejm za zgodą senatu na wniosek marszałka sejmu, marszałka senatu, grupa co najmniej 35 posłów lub co najmniej 15 senatorów.

Kadencja rzPdz trwa 5 lat licząc od dnia złożenia ślubowania przed sejmem. I co, istotne ta sama osoba nie może być rzecznikiem nie więcej niż 2 kadencje.

Rzecznik podejmuje działania:

- mając na celu zapewnienie dziecku pełnego i harmonijnego rozwoju z poszanowaniem jego godności i podmiotowości

- na rzecz ochrony praw dziecka w szczególności prawa do życia i ochrony zdrowia, do wychowania w rodzinie, do godnych warunków socjalnych i do nauki.

Szczególną troską i pomocą ma otacać dzieci niepełnosprawne.

Państwa inspekcja pracy:
- należy do organów podległych sejmowi, tworzą główny inspektorat pracy i okręgowe inspektoraty pracy oraz działający w ramach terotyrialnej właściwości okręgowych inspektoratów pracy - inspektorzy pracy.

Państwową inspekcją pracy kieruje główny inspektor pracy, który jest powoływany i odwoływany przez marszałka sejmu po zasięgnięciu opinii rady ochrony pracy.

PIP powoływana jesy do nadzoru i kontorli prawa pracy, w szczególności przepisów i zasad bezpieczeństwa i higieny pracy do jej zakresu należy np:

- kontrola przestrzegania przepisów BHP przy projektowaniu budowy

- nadzór nad zatrudnianiem młodocianych i osób niepełnosprawnych

Rzecznik praw obywatelskich:

Jako przyczyny upowszechniania się tej instytucji wymienia się poszerzenie zadań państwa w sferze spraw socjalnych i związanych z tym rozbudowę aparatów administracji; powiększenie się liczby konfliktów między obywatelami, a państwem bezradność obywatela wobec przepisów prawa.

Najwyższa Izba Kontroli:

Kontroluje działania organów administracji rządowej, NBP, państwowcy osób prawnych i innych państwowych jednostek organizacyjnych z punktu widzenia legalności, gospodarności, celowości i rzetelności.

NIK może kontrolować także działania organów samorządu terytorialnego, samorządowych osób prawnych i innych samorządowych jednostek organizacyjnych z punktu widzenia legalności, gospodarności i rzetelności.

Najwyższą Izbę Kontroli kieruje prezes NIK przez sejm bezwzględną wielkością głowsów za zgodą senatu kadencja prezesa NIK' u trwa 6 lat licząc od dnia złożenia przysięgi i co ważne ta sama osoba nie może być prezesem dłużej niż 2 kadencje.