1. Prawo rzeczowe( podział rzeczy na ruchome i nieruchome, prawo własności)

PRAWO RZECZOWE

W świetle przepisów prawa cywilnego przedmiotami praw rzeczowych mogą być:

rzeczy, ciecze, gazy, kopaliny, zwierzęta, energia, przedsiębiorstwa oraz gospodarstwa rolne.

Ustawowa definicja rzeczy zawarta jest w art. 45 k.c. Według tego przepisu rzeczami są tylko przepisy materialne. Ogólnie można stwierdzić, że w rozumieniu polskiego prawa cywilnego rzeczami są materialne części przyrody w stanie pierwotnym lub przetworzonym, na tyle wyodrębnionym ( w sposób naturalny bądź sztuczny ), że w stosunkach społeczno-gospodarczych mogą być traktowane jako dobra samoistne.

W nauce prawa cywilnego przyjmuje się , że rzecz posiada dwie cechy główne: materialny charakter oraz wyodrębnienie z przyrody. Pierwsza z tych cech pozwala na odróżnienie rzeczy od obiektów charakterze niematerialnym np. utwory literackie, wynalazki, energia, papiery wartościowe itp. , natomiast druga- od obiektów o charakterze materialnym niebędących rzeczami ze względu na brak wyodrębnienia z przyrody np. ciecze i gazy niezamknięte w zbiornikach czy kopaliny. Dobra takie stają się rzeczami dopiero po wyodrębnieniu ich z przyrody.

Nie są rzeczami wyodrębnione z przyrody przedmioty materialne, jeżeli zostały one wyjęte z obrotu prawnego przepisami szczególnymi np. zwłoki ludzkie, tkanki, komórki itp. Nie są rzeczami również określone zbiory praw majątkowych, występujące w obrocie prawnym jako pewne całości, np. przedsiębiorstwo, gospodarstwo rolne, majątek spadkowy itp.

KLASYFIKACJA RZECZY

Na podstawie k.c. można wyróżnić dwie kategorie rzeczy: rzeczy ruchome i nieruchomości. Kodeks definiuje tylko nieruchomości. Oznacza to, że jeżeli dana rzecz nie może być zaliczona do nieruchomości, musi być traktowana jako rzecz ruchoma.

Nieruchomościami są części powierzchni ziemskiej stanowiące odrębny przedmiot własności, zwane gruntami, jak również budynki trwale z tym gruntem związane lub części takich budynków, jeżeli na mocy przepisów szczególnych stanową odrębny od gruntu przedmiot własności. Czyli mamy trzy rodzaje nieruchomości: grunty, budynki trwale z gruntem związane i części budynków związanych trwale z gruntami. Grunty zawsze są nieruchomościami, natomiast budynki i ich części są nieruchomościami tylko wtedy, gdy na mocy przepisów szczególnych stanowią odrębne przedmioty własności.

Grunty dzieli się na rolne i nierolnicze. Kodeks cywilny nie określa funkcji gruntów nierolniczych, natomiast określa funkcje gruntów rolnych- są nimi nieruchomości, które są lub mogą być wykorzystywane do prowadzenia działalności wytwórczej w zakresie produkcji roślinnej, zwierzęcej, ogrodniczej, sadowniczej i rybnej.

Własność gruntu rozciąga się także na przestrzeń nad i pod powierzchnią ziemi. Możliwość korzystania z tej przestrzeni przez właściciela gruntu nie jest jednak nieograniczona. K.c. stanowi, że własność gruntu rozciąga się na tę przestrzeń tylko w granicach określonych przez społeczno-gospodarcze przeznaczenie gruntu.

Czyli właściciel gruntu nie będzie więc mógł sprzeciwić się korzystaniu z tej przestrzeni- w granicach obowiązującego prawa- przez inne podmioty.

W polskim prawie cywilnym obowiązuje zasada zgodnie z którą, wszystko co jest związane z gruntem, należy do gruntu, a tym samym do właściciela gruntu. Czyli jak mówi art. 48 k.c. budynki i inne urządzenia trwale z gruntem związane, jak również drzewa i inne rośliny od chwili zasadzenia lub zasilenia, stanowią części składowe gruntu, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej.

Są dwa wyjątki- budynki i części budynków są odrębnymi nieruchomościami, czyli nie są częściami składowymi gruntu, jeżeli na mocy przepisów szczególnych stanowią odrębny od gruntu przedmiot własności.

Wyróżnia się dwa rodzaje budynków: budynki trwale związane z gruntem oraz budynki, które nie są trwale związane z gruntem np. garaże blaszane, kioski, kontenery, itp. – nie są to części składowe gruntu- są to rzeczy ruchome.

Rzeczą oznaczoną co do tożsamości jest rzecz oznaczona indywidualnie np. określony obraz konkretnego malarza. Natomiast rzeczą oznaczoną co do gatunku jest rzecz oznaczona tylko rodzajowo. Podział ten ma duże znaczenie praktyczne.

PRAWO WŁASNOŚCI

Zgodnie z Konstytucją RP każda osoba ma prawo do własności i dziedziczenia. Wywłaszczenie jest możliwe tylko na cele publiczne i za słusznym odszkodowaniem. Każde ograniczenie własności jest możliwe jedynie w drodze ustawy i tylko w takim zakresie, w jakim ustawa ta nie narusza istoty prawa własności. Natomiast sama Konstytucja RP nie definiuje terminu „ własność”. Znajdziemy ją w art. 140 k.c. który stanowi, że „ w granicach określonych przez ustawy i zasady współżycia społecznego właściciel może, z wyłączeniem innych osób, korzystać z rzeczy zgodnie ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem swego prawa, w szczególności może pobierać pożytki i inne dochody z rzeczy. W tych samych granicach może rozporządzać rzeczą.”

Uprawnienia właściciela polegają na:

• Posiadaniu rzeczy

• Używanie rzeczy

• Pobierania pożytków naturalnych i cywilnych oraz innych dochodów

• Przetwarzanie rzeczy, jej zużycie czy tez zniszczenie

2. Umowa o prace (umowa na próbę, umowa na czas określony)

Na gruncie teorii prawa pracy podstawową formą zatrudnienia jest zatrudnienie na podstawie umowy na czas nieokreślony ( tzw. umowa typowa), podczas gdy w praktyce dominują umowy terminowe (umowy atypowe).

Umowa na okres próbny

Umowa na okres próbny może poprzedzać każdy rodzaj umowy o pracę, z wyjątkiem umowy na okres próbny, i jest zawierana na okres nieprzekraczający 3 miesięcy. Celem umowy jest sprawdzenie przydatności pracownika do pracy i weryfikacja praktyczna posiadanych przez niego kwalifikacji. Sam pracownik może w tym czasie zapoznać się ze strukturą organizacyjną zakładu pracy i przekonać się, czy taki rodzaj pracy i nakładane na niego obowiązki są zgodne z jego oczekiwaniami. Niewątpliwie ten rodzaj umowy jest znacznie bardziej korzystny dla pracodawcy niż nowego pracownika, z drugiej strony to pracodawca ponosi odpowiedzialność za właściwy dobór personelu (ryzyko osobowe) i ma prawo do zbudowania zespołu pracowniczego, który gwarantuje możliwie największą efektywność przedsiębiorstwa. Ustawodawca kodeksowy zadbał jednak o to by „stan sprawdzania kwalifikacji i przydatności pracownika” nie trwał zbyt długo.

W związku z celem umowy na okres próbny czas trwania jej został ograniczony do maksymalnie 3 miesięcy i granica ta ma charakter sztywny. Nie może być przekraczana nawet w sytuacji, gdy wystąpią przerwy w świadczeniu pracy, jak np. choroba pracownika. To strony stosunku pracy będą decydowały, czy okres próbny potrwa tydzień, dwa, miesiąc, czy maksymalnie 3 miesiące. Do nich należy także decyzja, czy w ogóle ten rodzaj umowy zostanie zastosowany.

Wyjątkowo umowa na okres próbny może trwać dłużej niż 3 miesiące. Dotyczy to sytuacji, gdy umowa na okres próbny zawarta jest z kobietą w ciąży na czas przekraczający 1 miesiąc, przy czym umowa ta uległaby rozwiązaniu po upływie 3 miesiąca ciąży; wówczas z mocy prawa umowa na okres próbny ulega przedłużeniu do dnia porodu.

Dopuszczalne jest natomiast przedłużenie wcześniej ustalonego okresu próbnego, jeżeli umowa zawarta była na okres krótszy niż 3 miesiące, pod warunkiem, że odbywa się to za porozumieniem stron (np. w drodze aneksu do umowy), a łączny okres próbny tych umów nie przekracza 3 miesięcy.

Umowa na okres próbny ulega rozwiązaniu w następujących przypadkach:

1. Z upływem terminu, na jaki została zawarta

2. Z upływem okresu wypowiedzenia

3. Na mocy porozumienia stron

4. Bez wypowiedzenia przez pracodawcę lub pracownika z przyczyn określonych w KP.

zgodnie z KP okres wypowiedzenia umowy zawartej na okres próbny wynosi odpowiednio:

1. 3 dni robocze, jeżeli okres próbny nie przekracza 2 tygodni

2. 1 tydzień, jeżeli okres próbny jest dłuższy niż 2 tygodnie

3. 2 tygodnie, jeżeli okres próbny wynosi 3 miesiące

Po upływie okresu próbnego pracodawca musi zdecydować, czy chce kontynuować zatrudnienie pracownika i ewentualnie na jakiej podstawie (umowa terminowa lub bezterminowa) lub też decyduje o rezygnacji z dalszego zatrudniania pracownika, a jego decyzja nie wymaga uzasadnienia. Pracownik także ma prawo odmówić dalszej współpracy jeżeli nie jest usatysfakcjonowany warunkami pracy w danym zakładzie. Zaletą tego rodzaju umowy jest łatwość rozwiązania stosunku pracy. Z reguły następuje to z nadejściem umówionego terminu.

umowa na czas określony

Umowa na czas określony należy do najczęściej zawieranych umów w ramach stosunku pracy. Strony wybierają ten rodzaj umowy, jeżeli zamierzają współpracować przez z góry określony czas. Termin końcowy umowy o pracę powinien być oznaczony. Oznaczenie to może polegać na wskazaniu konkretnej daty, z której nadejściem umowa się rozwiąże, lub zdarzenie przyszłego i pewnego, którego zajście spowoduje rozwiązanie umowy. KP nie wyznacza granic czasowych dla tego rodzaju umowy (ani minimalnych ani maksymalnych), nie określa też sytuacji, w których powinno się zawrzeć umowę na czas określony, stąd umowy te mogą być zawierane na dowolne zaakceptowane przez strony stosunku pracy okresy. Niewyznaczenie przez ustawodawcę granicy maksymalnej obowiązywania umowy jest błędem i może prowadzić do nadużyć polegających na obejściu prawa i wykluczeniu przez pracodawcę możliwości ewentualnego zawarcia umowy na czas nieokreślony. Zbyt odległy termin rozwiązania umowy na czas określony jest zaś sprzeczny z jej celem.

Pracodawca nie narazi się na zarzut obejścia przepisów prawa w związku z wyznaczeniem odległego terminu rozwiązania umowy na czas określony, jeżeli jest to w konkretnym przypadku odpowiednio uzasadnione np. podpisał umowy zapewniające funkcjonowanie przedsiębiorstwa przez konkretny okres i nie ma pewności ze po jego upływie zakład pracy będzie sprawnie funkcjonował lub czy będzie miał potrzebę dalszego zatrudniania pracowników na danych stanowiskach.

Jeżeli chodzi o rozwiązani umowy na czas określony, to regułą jest upływ czasu na jaki została zawarta. Wypowiedzenie takiej umowy jest natomiast możliwe, ale tylko po spełnieniu następujących przesłanek:

1. Umowa na czas określony została zawarta na okres dłuższy niż 6 miesięcy

2. Strony przewidziały w treści umowy możliwość wcześniejszego rozwiązania umowy

Po spełnieniu powyższych przesłanek każda ze stron ma możliwość rozwiązania umowy za dwutygodniowym wypowiedzeniem, a dopuszczalność tego wypowiedzenia istnieje już od pierwszego dnia trwania umowy.

O ile w przypadku pierwszej przesłanki nie ma żadnego odstępstwa ( umowa musi być zawarta na okres co najmniej 6 miesięcy i 1 dnia), o tyle drugą przesłankę można dopełnić, wprowadzając klauzulę dopuszczalności wcześniejszego wypowiedzenia (aneksem do umowy) w późniejszym terminie na mocy porozumienia stron.

W sytuacjach wyjątkowych KP przewiduje możliwość wypowiedzenia każdej umowy na czas określony bez względu na to, czy trwa ona dłużej, czy krócej niż 6 miesięcy. Taka praktyka ma miejsce w przypadku:

1. Ogłoszenia upadłości lub likwidacji pracodawcy

2. Zmniejszenia stanu zatrudnienia z przyczyn leżących po stronie pracodawcy, tzw. zwolnienie grupowe

Okres wypowiedzenia w obu ww. przypadkach wynosi 2 tygodnie i jest niezależny od długości trwania umowy i stażu zakładowego pracownika.

I tak trzecia umowa zawarta z pracownikiem na czas określony przekształca się z mocy prawa w umowę na czas nieokreślony po spełnieniu przesłanek.

Zawarcie kolejnej umowy o pracę na czas określony jest równoznaczne w skutkach prawnych z zawarciem umowy o pracę na czas nieokreślony, jeżeli poprzednio strony dwukrotnie zawarły umowę o pracę na czas określony na następujące po sobie okresy, o ile przerwa między rozwiązaniem poprzedniej a nawiązaniem kolejnej umowy o pracę nie przekroczyła 1 miesiąca.

1. Spółka jawna (zasady funkcjonowania, założenia itp.)

Spółki osobowe (w tym jawna), to ułomne osoby prawne. Te osoby mogą:
- zaciągać zobowiązania
- nabywać prawa, w tym własność nieruchomości
- nabywać inne prawa rzeczowe
- pozywać i być pozwanym

Firma spółki jawnej powinna zawierać nazwiska lub firmy (nazwy) wszystkich wspólników albo nazwisko lub firmę (nazwę) jednego albo kilku wspólników oraz dodatkowe oznaczenia „spółka jawna”. W obrocie gospodarczym przepisy prawa zezwalają na stosowanie skrótu „sp.j.”

Sp.j. może powstać na 3 sposoby. Najczęściej stosowane jest tzw. Pierwotne zawiązanie s.j. przez zawarcie umowy i rejestrację spółki. Drugi sposób to powstanie sp.j. w wyniku przekształcenia spółki cywilnej (przekształcenie kiedyś było obligatoryjne, natomiast na dzień dzisiejszy przekształcenie jest fakultatywne, dobrowolne). Najrzadziej spółki jawne powstają przez przekształcenie innej spółki handlowej.

Składniki obligatoryjne umowy spółki jawnej:

• Stworzyć firmę i siedzibę spółki

• Określenie wkładów wnoszonych przez każdego wspólnika i ich wartość

• Przedmiot działalności gospodarczej

• Czas trwania spółki, jeżeli jest oznaczony

• Po ustaleniu umowy spółki, zadaniem wspólników jest sprawne jej zarejestrowanie, gdyż to zdarzenie warunkuje legalne podjęcie działalności przez spółkę. Zasady rejestracji określa KSW oraz przepisy o ustroju i funkcjonowaniu KRS ( Krajowy Rejestr Sądowy).

• Spółkę zgłasza się do sądu rejestrowego, którym jest właściwy wg miejsca siedziby sąd gospodarczy – Wydział gospodarczy KRS sądu rejonowego.

• Zgodnie z art. 26 kodeksu spółek handlowych zgłaszanie spółki jawnej do rejestru powinno zawierać:

• Firmę, siedzibę i adres spółki

• Przedmiot działalności spółki

• Nazwiska i imiona wspólników albo nazwa firmy oraz adresy wspólników albo ich adresy do doręczeń

• Nazwiska i imiona osób, które są uprawnione do reprezentowania spółki i sposób reprezentacji

• Wniosek o wpis powinien zostać złożony co do zasady w terminie 7 dni od dnia uzasadniającego wpis. Przy rejestracji spółki takim zdarzeniem będzie zawarcie umowy. Naruszenie tego terminu nie prowadzi jednak do odmowy wpisu, a co najwyżej do wdrożenia postępowania przymuszającego w ramach którego sąd może stosować grzywny.

• Przepisy przewidują, że wniosek powinien być rozpoznany przez sąd nie później niż w terminie 14 dni od daty jego złożenia. W szczególnych sytuacjach (np. konieczność usunięcia przeszkody po dokonaniu wpisu lub rozprawy ) termin ten może ulec wydłużeniu.

• Spółka jawna powstaje z chwilą dokonania wpisu tj. wprowadzenia danych do systemu informatycznego na podstawie wcześniej wydanego postanowienia sądu. Nie jest konieczne oczekiwanie na uprawomocnienie się tego postanowienia, gdyż jest ono skuteczne i wykonalne z chwilą jego wydania przez sąd.

• Wniosek składa się z:

• Umowy spółki

• Formularz KRS – W1- wniosek o rejestrację X2

• KRS – WM – przedmiot działalności

• KRS – WK – organy podmiotów, wspólnicy uprawnieni do reprezentacji spółki

• KRS – WB wspólnicy spółki jawnej, komplementariusze spółki komandytowo – akcyjnej

• Lista wspólników

• Wzory podpisów wspólników uprawnionych do reprezentowania spółki

• Dowód stwierdzający prawo do użytkowania lokalu siedziby

i fakultatywnie(dodatkowo):

• Formularze KRS – WA, oddziały, terenowe jednostki organizacyjne

• KRS – WI „prokurenci” pełnomocnicy, nie mogą sprzedać spółki)

• Dodatkowo: formularz RG – 1 do rejestracji w bazie regon, do urzędu skarbowego nip-2, nip-d, VAT-R

• Do ZUSU – ZPA

• Ze względu na ujęcie przez pracodawcę spółki jawnej jako spółki osobowej, czyli tzw. ułomnej osoby prawnej, zawsze w pierwszej kolejności za jej zobowiązania odpowiadać będzie ona sama swoim majątkiem własnym, a dopiero w dalszej kolejności, każdy jej wspólnik,

• Podstawowa zasada w kwestii odpowiedzialności, która została wyrażona w art. 22 kodeksu handlowego mówi, że każdy wspólnik odpowiada za zobowiązania spółki bez ograniczenia całym swoim majątkiem solidarnie z pozostałymi wspólnikami oraz ze spółką z uwzględnieniem art. 31 KSH.

• Odpowiedzialności wspólnika na wyżej wymienionych zasadach nie można modyfikować umową spółki ze skutkiem wobec osób trzecich, czyli wobec wierzycieli spółki, wspólnik nigdy nie będzie mógł skutecznie powołać się na jakiekolwiek ograniczenie albo wyłączenie jego odpowiedzialności, które zostało ujęto w umowie spółki.

• Cechy odpowiedzialności wspólnika spółki jawnej:

• Osobista i nieograniczona – czyli wspólnik odpowiada całym swoim majątkiem obecnym i przyszłym, bez jakiegokolwiek ograniczenia co do poszczególnych przedmiotów tego majątku lub co do kwoty

• Solidarna – każdy wspólnik odpowiada solidarnie z pozostałymi wspólnikami oraz ze spółką (prawo regresu)

• Po bezskuteczności egzekucji przeciwko spółce, wierzyciel może żądać wedle swojego uznania całości lub części świadczenia od wszystkich dłużników łącznie, od kilku z nich lub od każdego z osoba, a zaspokojenie wierzyciela przez jednego z dłużników zwalnia pozostałych.

• Jeżeli wierzyciel wyegzekwuje całość świadczenia od jednego ze wspólników, taki wspólnik będzie miał prawo tzw. regresu w stosunku do pozostałych – czyli będzie mógł żądać od nich zapłaty na jego rzecz odpowiedniej, przypadającej na każdego z nich, części wyegzekwowanej kwoty.

• Zgodnie z KSH każdy ze wspólników powinien partycypować w stratach spółki w tym samym stosunku bez względu na rodzaj i wartość wkładu, z tym, że umowa spółki może tą zasadę modyfikować. Możliwe jest nawet zwolnienie poszczególnych wspólników od udziału w stratach.

• Wyłączenie wspólników od udziału w stratach nie zwalnia go z odpowiedzialności za jej zobowiązania w stosunku do osób trzecich, ale ma znaczenie dla jego rozliczeń z pozostałymi wspólnikami.

  • Subsydiarna – w myśl art. 31 k.s.h. wierzyciel spółki nie może prowadzić egzekucję z majątku wspólnika w przypadku gdy egzekucja z majątku spółki okaże się bezskuteczna, co jednak nie stanowi przeszkody do wniesienia powództwa przeciwko wspólnikowi, zanim egzekucja z majątku spółki okaże się bezskuteczna.

Firma spółki jawnej

Ochrona prawa do firmy na gruncie kodeksu cywilnegoZgodnie z art. 43 ze znacznikiem 10 k.c. przedsiębiorca, którego prawo do firmy zostało zagrożone cudzym działaniem może żądać zaniechania tego działania, chyba, że nie jest ono bezprawne. W razie dokonywania naruszenia może on także żądać usunięcia jego skutków, złożenia oświadczenia lub oświadczeń w odpowiedniej treści i formie, naprawienia na zasadach ogólnych szkody majątkowej lub wydania korzyści przez osobę, która dopuściła się naruszenia.

Wybór roszczeń przysługuje poszkodowanemu przedsiębiorcy i może on poprzestać tylko na jednym bądź kilku, może też wystąpić z wszystkimi od razu

Art. 43 zn. 9 k.c., który z jednej strony wprowadza zakaz zbycia firmy ( przez analogię do nazwiska osoby fizycznej) z drugiej strony natomiast uprawnia przedsiębiorcę , aby ten upoważnił innego przedsiębiorcę do korzystania ze swojej firmy, pod warunkiem, że nie będzie to wprowadzało w błąd, co do tożsamości przedsiębiorcy. Ta konstrukcja przypomina licencję i jest często wykorzystywana w umowach franczyznowych.

Majątek spółki jawnej ( do tyczy wszystkich spółek )

• Majątek spółki jawnej stanowi wszelkie mienie nabyte jako wkład lub mienie nabyte przez spółkę w czasie jej istnienia

• Natomiast pojęcie „mienie” definiuje kodeks cywilny i jest nim własność i inne prawa majątkowe

• I tak określone mienie obejmuje m.in. własność użytkowania, prawo użytkowania wieczystego, papiery wartościowe, wierzytelności pieniężne, prawa własności intelektualnej ( patenty, znaki towarowe itp. )

Wkłady:

Zgodnie z ar. 3 k.s.h. wniesienie umówionego wkładu jest obowiązkiem wspólnika każdej spółki handlowej, a wykonanie tego obowiązku służyć ma realizacji wspólnego celu wspólników, którego wyrazem jest założenie spółki.

• Pierwszym i podstawowym zdarzeniem, które wyposaża spółkę w mienie jest z reguły wniesienie przez wspólników wkładów. W wyjątkowej sytuacji może się okazać, że w spółce nie pojawi się żaden majątek. Np. jeżeli wkładem wszystkich wspólników będzie zobowiązanie do świadczenia usług lub pracy na rzecz spółki.

• Podsumowując, spółka jawna może powstać i funkcjonować nawet bez majątku, natomiast zawsze musi się pojawić zobowiązanie do wniesienia wkładów

• Wspólnik ma zabronione podwyższanie samemu swojego wkładu, chyba, że reszta wspólników się zgodzi. Związane jest to z tym, że ma to wpływ na zakres praw i obowiązków wspólnika ( np. większy zysk)

Moment przejścia przedmiotu wkładu na spółkę jawną:

• Jeżeli chodzi o własność rzeczy ruchomych, to umowa sprzedaży, zamiany, darowizny lub inna umowa zobowiązująca do przeniesienia własności rzeczy oznaczonej co do tożsamości przenosi własność na nabywcę, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej lub strony postanowiły inaczej.

• Natomiast odmienną zasadę przewiduje kodeks cywilny w stosunku do rzeczy oznaczonych co do gatunku oraz rzeczy przyszłych

• Jeżeli przedmiotem umowy zobowiązującej do przeniesienia własności są właśnie tego rodzaju rzeczy, wówczas do przeniesienia własności potrzebne jest przeniesienie posiadania rzeczy.

Szczególne zasady obrotu nieruchomościami w Polsce

• Zakaz przenoszenia własności nieruchomości pod warunkiem lub z zastrzeżeniem terminu czyli taka czynność prawna musi wywoływać skutek natychmiastowy

• Obligatoryjność formy aktu notarialnego dla umowy spółki jawnej

• Skutki prawne niedochowania formy aktu notarialnego dla umowy spółki jawnej

Udział kapitałowy wspólnika:

• Zgodnie z art. 50 k.s.h. udział kapitałowy wspólnika odpowiada wartości rzeczywiście wniesionego wkładu

• Zasady dotyczące udziału kapitałowego:

1. Wspólnik ma prawo żądać corocznie wypłacenia odsetek w wysokości 5% od swojego udziału kapitałowego, nawet gdy spółka poniosła stratę.

2. Jeżeli wskutek poniesionej przez spółkę straty udział kapitałowy został uszczuplony, to zysk przeznacza się w

pierwszej kolejności na uzupełnienie udziału wspólnika.

3. Zmniejszenie udziału kapitałowego wspólnika wymaga zgody wszystkich pozostałych wspólników.

• Zgodnie z art. 51 k.s.h każdy wspólnik ma prawo do równego udziału w zyskach spółki bez względu na rodzaj i wartość wkładu.

- wspólnik może żądać podziału i wypłaty całości zysku z końcem każdego roku obrotowego.

- z żądaniem takim wspólnik może wystąpić względem spółki i może ono być dochodzone na drodze sądowej.

- wspólnicy mogą również zdecydować o pozostawieniu zysku w spółce i przeznaczeniu go na jej potrzeby.

Udział w stratach spółki jawnej

• Zgodnie z k.s.h każdy wspólnik uczestniczy w stratach w tym samym stosunku bez względu na rodzaj i wartość wkładu.

• Jest to zasada ogólna, która może podlegać modyfikacjom na mocy postanowień umowy spółki.

• Dopuszczalne jest również całkowite zwolnienie wspólnika w udziału w stratach.

Rozwiązanie i likwidacja- czyli ostatnia faza istnienia spółki jawnej

• Przyczyny rozwiązania spółki jawnej są to zdarzenia, których zaistnienie nie powoduje od razu ustania spółki. Jest to jedynie przyczyna do wdrożenia w stosunku do spółki postępowania likwidacyjnego lub innych działań, których celem będzie doprowadzenie do jej rozwiązania, które to rozwiązanie następuje dopiero z chwilą wykreślenia spółki z rejestru

Przyczyny rozwiązania spółki jawnej

1. Przyczyny przewidziane w umowie spółki. Np. upływ czasu, który umowa wskazuje jako czas trwania spółki, – realizacja celu gospodarczego, do którego spółka została powołana, –zużycie się przedmiotów wkładów, jeżeli z takim zdarzeniem umowa spółki wiązała jej rozwiązanie, Jednak zgodnie z k.s.h. spółkę jawną uważa się za przedłużoną w przypadku, gdy pomimo zaistnienia przyczyn rozwiązania przewidzianych w umowie, prowadzi ona swoją działalność za zgodą wszystkich wspólników. Dodatkowo taka zgoda wspólników nie musi zostać w żaden sposób sformalizowana (wystarczy, że zgoda wynika z okoliczności i zachowania się wspólników), czyli są to przyczyny względne.

2. Jednomyślna uchwała wszystkich wspólników w przedmiocie rozwiązania spółki. Podobnie jako poprzednia przyczyna ma ona charakter względny, Dlatego, że wspólnicy mogą kolejną uchwałą przywrócić spółkę do życia.

3. Ogłoszenie upadłości spółki. Następuje ono w trybie przepisów Prawa upadłościowego i naprawczego, jeżeli spółka stała się niewypłacalna, czyli nie wykonuje ona swoich wymagalnych zobowiązań lub gdy jej zobowiązania przekraczają wartość jej majątku, nawet gdy na bieżąco te zobowiązania wykonuje. Ogłoszenie upadłości może nastąpić na m.in. wniosek wierzyciela spółki, samej spółki lub każdego z jej wspólników.

4. Śmierć wspólnika. W takim przypadku ustawodawca przewidział, że jego śmierć prowadzić będzie do rozwiązania spółki, pozostawiając jednak furtkę dla wspólników, jeżeli pomimo tego zdarzenia będą chcieli ją utrzymać między nimi albo z udziałem spadkobiercy lub spadkobierców. Zgodnie z k.s.h. pomimo śmierci wspólnika spółka trwa nadal pomiędzy pozostałymi wspólnikami, jeżeli umowa spółki tak stanowi lub pozostali wspólnicy tak postanowią. Uzgodnienia takie powinno nastąpić niezwłocznie. W przeciwnym razie spadkobierca może domagać się przeprowadzenie likwidacji. W razie utrzymania spółki pomiędzy pozostałymi wspólnikami, spadkobiercy powinni zostać wypłacony udział kapitałowy.

5. Wypowiedzenie umowy spółki przez wspólnika. Jeżeli spółkę zawarto na czas nieokreślony, wspólnik może ją wypowiedzieć na sześć miesięcy przez zakończeniem roku obrotowego. Wypowiedzenia dokonuje się w formie pisemnego oświadczenia, które należy złożyć pozostałym wspólnikom albo wspólnikowi uprawnionemu do reprezentowania spółki. Pomimo wypowiedzenia umowy spółki przez wspólnika, spółka trwa nadal, jeżeli umowa tak stanowi lub pozostali wspólnicy tak postanowią.

6. Prawomocne orzeczenie sądu. Każdy wspólnik ma prawo żądać rozwiązania spółki przez sąd z ważnych powodów, w drodze powództwa przeciwko wszystkim pozostałym wspólnikom. Umowa spółki nie może wyłączyć ani ograniczyć tego uprawnienia. Ustawa nie podaje nawet przykładowo ważnych powodów. Z orzecznictwa i z literatury wynika, ze są to np. brak lub utrata wzajemnego zaufania, naruszenie obowiązku lojalności, niemożność osiągnięcia celu spółki. Jeżeli zapadnie, i uprawomocni się orzeczenie sądu o rozwiązaniu spółki, nie jest możliwe przeciwdziałanie takiemu skutkowi przez wspólników – konieczne jest doprowadzenie do wykreślenia spółki z rejestru.

• Zgodnie z prawem spółek handlowych, postępowaniem likwidacyjnym jest po prostu ciąg sformalizowanych czynności, które następują pomiędzy zaistnieniem przyczyny, która ma skutkować ustaniem bytu przedsiębiorcy, a samym momentem ustania spółki

• Celem czynności likwidacyjnych jest zakończenie bieżących spraw przedsiębiorcy, upłynnienie jego majątku, zaspokojenie wierzycieli, oraz rozdzielenie pozostałego majątku pomiędzy wspólników spółki

• Z art. 67, który mówi, że w przypadku zaistnienia przyczyny rozwiązania spółki należy przeprowadzić jej likwidację, chyba że wspólnicy uzgodnili inny sposób zakończenia jej działalności

Schemat likwidacji spółki

Po otwarciu likwidacji zadania z zakresu prowadzenia spraw spółki i jej reprezentacji przejmują likwidatorzy. Z mocy ustawy stają się nimi wszyscy wspólnicy, jednak dopuszczalne jest wyznaczenie do tej funkcji jedynie niektórych z nich, na mocy jednomyślnej uchwały wspólników. Likwidatorów może wyznaczyć także sąd rejestrowy z ważnych powodów, na wniosek wspólnika lub innej osoby mającej interes prawny. Likwidator może zostać odwołany tylko w drodze jednomyślnej uchwały wspólników, chyba że został wyznaczony przez sąd, wówczas sąd pozostaje wyłącznie kompetentny w tej kwestii.

Rozwiązanie spółki następuje z chwilą uprawomocnienia się postanowienia o wykreśleniu jej z rejestru. Z tą chwilą spółka traci swoją podmiotowość prawną i ustaje jej byt. Księgi i dokumenty spółki należy oddać na przechowanie wspólnikowi lub osobie trzeciej na okres nie krótszy niż pięć lat.

1. Swoboda przedsiębiorczości

Przepisy tworzące swobodę przedsiębiorczości są skierowane do państw członkowskich (P.Cz.) i wszystkich ich organów. Art. 49 nakłada na P.Cz. obowiązki zapewnienia swobody przedsiębiorczości obywatelom innych P.Cz., tzn. umożliwia im podejmowanie i prowadzenie działalności na tych samych warunkach co własnym obywatelom, a także znosi wszelkie inne ograniczenia tej działalności.

Wątpliwe natomiast do tej pory pozostało zagadnienie czy art. 49 ToFUE (Traktat o funkcjonowaniu UE) nakłada również obowiązek równego traktowania i powstrzymywania się od wprowadzania innych ograniczeń na inne podmioty prywatne. Adresatem obowiązków wynikających z art. 49 są również organizacje, które mają uprawnienie do przyjmowania postanowień regulujących w sposób zbiorowy prowadzenie działalności w określonej dziedzinie. Postanowienia nie będące częścią prawa publicznego, a które mają na celu uregulowanie w sposób zbiorowy działalności, na własny rachunek i świadczenie usług, muszą być zgodne z art. 49 i 56 ToFUE.

Obywatelom P. Cz. Korzystając z którejkolwiek ze swobód (przepływu osób, usług, kapitału) ma akcesoryjne uprawnienie do swobodnego przemieszczania się do innego P.Cz., co obejmuje uprawnienie do wyjazdu z własnego państwa, bez ograniczeń lub zezwoleń oraz wjazdu do innego P.Cz. bez konieczności uzyskiwania zezwoleń w jakiejkolwiek formie a także prawo pobytu w P.Cz. w trakcie korzystania ze swobody (prowadzenia działalności w którejkolwiek z form przewidzianych w ToFUE) i po jej zakończeniu.

Osoby fizyczne korzystają ze swobody przedsiębiorczości w dwóch formach: pierwotnej i wtórnej. Pierwotna swoboda przedsiębiorcza oznacza uprawnienie do wyjazdu z własnego państwa członkowskiego i wjazdu do innego P.Cz. w celu rozpoczęcia tam działalności na własny rachunek. Osoba fizyczna rozpoczyna działalność gospodarczą w P.Cz. przyjmującym, integrując się w ten sposób na stałe z życiem gospodarczym tego państwa, zgodnie z obowiązującymi w nim przepisami.

Wtórna swoboda przedsiębiorcza oznacza natomiast rozszerzenie działalności gospodarczej prowadzonej we własnym państwie członkowskim na inne P.Cz. również bez likwidowania dotychczasowej działalności gospodarczej w P.Cz pochodzenia.

Swoboda podejmowania działalności gospodarczej wtórna odnosi się do tworzenia agencji, oddziałów, filii obywateli jednego państwa EOG (Europejskiego obszaru gospodarczego) na terenie innego państwa EOG. Oznacza to, że obejmuje to podmioty, które już istnieją, a nie zakładają swoja działalność od podstaw.

Od zasady traktowania narodowego w szczególnych, określonych w Traktacie przypadkach państwa mogą odstąpić. Zgodnie z ToFUE wprowadzenie ograniczenia swobody przedsiębiorczej (pierwotnej i wtórnej) jest możliwe ze względu na porządek publiczny, bezpieczeństwo lub zdrowie publiczne.

Art.51 dopuszcza zawieszenie swobody, lecz nie określa kiedy zakres swobody przedsiębiorczości danej działalności w ogóle nie obejmuje (chodzi tu o notariusza). Wolny rynek nie jest w gałęzi rolnictwa.

1. firma ( dobra osobiste)