Prowizja oraz odsetki od kredytu dotyczące 2009 r. a pobrane przez bank w 2010 r.
W styczniu 2010 r. bank naliczył i pobrał odsetki oraz prowizję (wynikającą z umowy kredytowej) od salda kredytu z dnia 31 grudnia 2009 r. Czy odsetki oraz prowizję powinniśmy ująć w kosztach 2009 r. (sprawozdanie finansowe jeszcze nie zostało sporządzone), czy w kosztach 2010 r.? Jak te koszty potraktować podatkowo?
Zgodnie z zasadą memoriału, określoną w art. 6 ust. 1 ustawy o rachunkowości, w księgach rachunkowych jednostki należy ująć wszystkie osiągnięte, przypadające na jej rzecz przychody i obciążające ją koszty związane z tymi przychodami dotyczące danego roku obrotowego, niezależnie od terminu ich zapłaty.
Z powyższego przepisu wynika, że niezależnie od tego, kiedy dany koszt - np. odsetki, prowizja od kredytu - został faktycznie zapłacony, to należy go ująć w księgach rachunkowych w okresie, którego dotyczy. Jeśli więc jednostka w styczniu 2010 r. opłaciła odsetki oraz prowizję od kredytu dotyczące roku 2009, to powinna je ująć w kosztach 2009 r.
Na gruncie prawa podatkowego naliczone, lecz niezapłacone odsetki odniesione na konto kosztów finansowych nie stanowią jeszcze kosztów podatkowych. Zgodnie bowiem z art. 16 ust. 1 pkt 11 ustawy o PDOP oraz art. 23 ust. 1 pkt 32 ustawy o PDOF, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów naliczonych, lecz niezapłaconych albo umorzonych odsetek od zobowiązań, w tym również od pożyczek (kredytów). Odsetki te staną się kosztem uzyskania przychodów dopiero z chwilą ich zapłaty, a więc w styczniu 2010 r.
Z kolei naliczona na dzień bilansowy zgodnie z umową prowizja od kredytu stanowi koszt uzyskania przychodów z chwilą jej poniesienia. Prowizja ta stanowi bowiem koszt pośrednio związany z przychodem. A koszty uzyskania przychodów, inne niż koszty bezpośrednio związane z przychodami (czyli tzw. koszty pośrednie) są potrącalne w dacie ich poniesienia - na mocy art. 15 ust. 4d ustawy o PDOP oraz art. 22 ust. 5c ustawy o PDOF.
Za dzień poniesienia kosztu uzyskania przychodów uważa się dzień, na który ujęto koszt w księgach rachunkowych (zaksięgowano) na podstawie otrzymanej faktury (rachunku), albo dzień, na który ujęto koszt na podstawie innego dowodu w przypadku braku faktury (rachunku), z wyjątkiem sytuacji gdy dotyczyłoby to ujętych jako koszty rezerw albo biernych rozliczeń międzyokresowych kosztów (art. 15 ust. 4e ustawy o PDOP oraz art. 22 ust. 5d ustawy o PDOF).
Z powyższych przepisów wynika zatem, że prowizja od kredytu naliczona na dzień bilansowy stanowi koszt uzyskania przychodów pod datą jej ujęcia w księgach rachunkowych, a więc koszt 2009 r.