dr Orlewski Współczesne koncepcje filozofii i etyki

FILOZOFICZNY SCEPTYCYZM

Sceptyk próbuje obedrzeć z przekonań np. nie jest możliwe by jakieś nasze przekonanie było wiedzą, stąd wynika że żaden człowiek niczego nie wie.

SCEPTYCYZM CZĘŚĆ PRAKTYCZNA

Pirron- odpowiada na pytanie jak w związku z tym powinniśmy żyć- tak aby być szczęśliwym. Należy powstrzymać się od wydawania jakichkolwiek sądów. Wie się stwierdzać że boli mnie brzuch, a nie że nie boli.

Sceptykom zaw..... argumenty na rzecz tw że wiedza jest niemożliwa.

1p~q przesłanka 1

2~(~q) przesłanka 2

3~p wniosek przesłanek

1.Pani Mirka ma 2 rece

2. Pani Mirka jest mózgiem naczynia

1. przesłanka- Jeśli p Mirka ma 2 ręce to nie jest prawdą, że jest mózgiem naczynia

2. przesłanka- nie jest prawdą, że p Mirka nie jest mózgiem naczynia

3. wniosek- Nie jest prawdą ,że p Mirka ma 2 ręce

1. W pW~q

2. ~W~(q)

3. 
   ~Wp

Wiedza- uzasadnione i prawdziwe przekonanie

S wie, że P tylko wtedy gdy

• p jest prawdą

• s jest przeciwny że p

• p jest uzasadnione

ARGUMENTY

Argumenty służą do Argumenty służą do uwiarygodnienia zdań

Argument- układ zdań w którym co najmniej jedno zdanie pełni rolę przesłanki, a co najmniej jedno zdanie wniosku.

Argumenty dzielą się na:

-dedukcyjne- schematem jest tautologia implikacja. Wniosek wynika logicznie z przesłanek.

-nie dedukcyjne- nie jest oparty na schemacie logicznej tautologii. Wniosek nie wynika logicznie z przesłanek.

Jeśli wniosek argumentu wynika logicznie z jego przesłanek to wniosek ten jest prawdziwy o ile te przesłanki są prawdziwe.

WARUNKI DO SPEŁNIENIA BY UZASADNIĆ ZDANIE

s uzasadnił p wtedy i tylko wtedy gdy:

• s wywnioskował p ze swojego przekonania, którym jest q

• p wynika z q

• q jest wiarygodne

WYNIKA oznacza- wynikanie logiczne oraz przesłanki czynią prawdopodobny związek

UZASADNIĆ ZDANIE

Uzasadnić zdanie to znaczy tyle co uczynić go wykazać prawdziwość zdania.

S wykazał że p jest prawdą wtedy i tylko wtedy gdy:

• s wywnioskował p ze swojego przekonania, którym jest q

• p wynika z q

• q jest wiarygodne

• q jest prawdą

• p jest prawdą

Podział sceptyka

• przekonania o świecie

• przekonanie o doświadczeniu

Wiedza o doświadczeniu- przekonanie o tym jak coś nam się jawi (wrażenie przez zmysł, jakie wywołuje rzekomo z nas rzeczy)

Przekonanie o świecie- jakie jest to coś co nam się jakoś jawi (przekonanie o rzeczach, które wywołują w nas rzekomo wrażenie)

Wiedzę o doświadczeniu uzyskujemy bez wnioskowania (bez argumentowania)

Wiedzę o świecie uzyskujemy dzięki wnioskowaniu

Wrażenia które dostarczają nam zmysły są wiarygodnym wskaźnikiem tego że rzeczy są takie jakie nam się jawią.

SCEPTYK STAROŻYTNY

Sceptyk starożytny mówi ze nasze przekonania dzielą się na:

• uzasadnione inferencyjnie (przez wnioskowanie)

• 
  nie inferencyjne (inny sposób) swą wiarygodność zawdzięczają samym sobie (przez samo uzasadnienie)

Wiarygodny wewnętrznie- sądy samo uzasadnienia (inna nazwa)

Przekonanie które nie jest wew. wiarygodne uzasadniamy wywnioskowując je z innego wiarygodnenego przekonania, które to przekonanie jest wew. wiarygodne albo samo uzyskało wiarygodność dzięki wywnioskowaniu go ostatecznie z innego zew. Wiarygodnego przekonania.

Na końcu uzasadnienie musi być przekonanie wew. wiarygodne

Inny sceptyk mówi że nie ma w/w zatem w przypadku dowolnego ludzkiego przekonania próba uzasadnienia go zakończy się regresem z nieskończoności, albo błędnym kołem albo przyjęciem dogmatycznego założenia.

W żadnym z trzech przypadków próba uzasadnienia przekonania nie powiedzie się.

Przekonanie-s jest zasadnie przekonany że p wtedy i tylko wtedy gdy:

• s musi być przekonane że p

• s przekonane ze p jest uzasadnione- podst. uzasadnienia (wiarygodności)

przekonania p jest adekwatne

• s jest przekonany zasadnie że podstawa przekonania jest adekwatna

TEORIA OSOBY odpowiadają na 3 pytania

1. Czym ja jestem fundamentalnie (esencjalnie)

2. Czym jest osoba

3. Jaka jest relacja między osobą ludzką a jej ciałem będącym biologicznym organizmem

Istota ludzka funkcjonuje z 1 strony do osób ludzkich, z drugiej do ludzkich organizmów.

Są teorie z których wynika że osoba ludzka nie jest identyczna ze swoim ciałem.

Niektórzy twierdzą że są takie rodzaje pod które dane indywiduum podpada esencjalnie. Jeśli dane indywiduum podpada esencjalnie pod rodzaj X to dane indywiduum nie mogło by istnieć nie będąc X.

Odp:

1. Esencjalnie jesteśmy osobami, ale człowiekiem tylko przygodnie (nie mogę istnieć nie traciwszy własności bycia człowiekiem)

2. Człowiekiem jestem esencjalnie ale osoba przygodnie ( od poczęcia do śmierci jesteśmy ludźmi, po narodzeniu nabieramy zdolności do samo świadomości).

Nazwy rodzajowe- (człowiek, mysz, pies.......) można podzielić na nazwy które oznaczają rodzaj albo takie do których przynależność jest określona czasowo (swój początek i koniec określony w czasie), albo takie do których przynależność jest konieczna do istnienia indywiduum danego rodzaju.

Jeśli C jest władnością esencjalnom jakiegoś X to X może istnieć bez C. Funkcja słówka „jest” służy do stwierdzenia identyczności do orzekania własności np. Marek jest wspaniałomyślny.

-stwierdzenie przynależności do zbioru jakiegoś indywiduum

-Zosia jest osobą ludzką- w tym zdaniu słówko „jest” służy do wyrażenia faktu ze Zosia jest osobą , indywiduum z konstytuowanym przez człowieka

czyli zwierzę Z gatunku homo sapiens. Miedzy Zosią a zwierz. Z ludzkiego gatunku zachodzi reakcja konstytucji

Czym ja esencjalnie jestem? Odpowiedz filozofów.

1. Esencjalnie to ja jestem duszą

2. Esencjalnie to ja jestem umysłem

3. Esencjalnie to ja jestem organizmem biologicznym uformowanym przez duszę

4. Esencjalnie to ja jestem osobą która nie jest ani duszą, ani umysłem, ani organizmem biologicznym uformowanym przez duszę.

Ad1. PLATON- uważał że każdy z nas jest duszą uwięzioną w ciele. Jesteśmy przygodnie uwięzieni w ciele.

Ad2. KARTEZJUSZ- jestem osoba myślącą która wątpi, pojmuje, twierdzi, przeczy, chce, nie chce, wyobraża sobie i czuje. Skoro ja jestem umysłem, umysł jest niematerialny, ciało materialne dlatego umysł nie może być identyczny z ciałem. Esencjalnie jesteśmy umysłami które współwystępuje razem z pewnymi ciałami. Zwierzęta nie są umysłami np. pies.

Ad3. Św. TOMASZ- uważał że nie jesteśmy esencjalnie duszami, samymi ciałami, jesteśmy organizmem biologicznym uformowanymi przez duszę - nawiązując do filozofii Arystotelesa Ja jestem osoba uformowaną przez duszę.

Wszystkie z tych stanów mają własną interpretacje faktów biologicznych które zachodzą podczas ciąży, mamy pewną wiedzę ..... przebieg ciąży i interpretacje filozoficzną.

Dusza- esencjalnie to ja jestem duszą, ożywia ciało, animuje je.

-Jeśli jestem duszą to nie mogę istnieć bez duszy

• Zaczynam swoje istnienie wraz z zaistnieniem zygoty

• Zygota jest indywiduum biologicznym, esencjalnym

• Wobec tego nie jestem identyczny z zygotą

• Cechą duszy jest zdolność do świadomości która jest warunkiem.

Wspólne dla św. Tomasza i Arystotelesa

Hilmofizm- nazwa wspólnego poglądu św. Tomasza i Arystotelesa

Hylo- ciało, Morfe- dusza

-dusza ma się do ciała, jak kształt do posągu (w ciało została wlana dusza)

-dusza nie jest rzeczą, nie jest indywiduum, nie jest samodzielna, nie jest substancją (substancją jest to wszystko czego nie da się orzec o czymś innym, funkcjonowała jako podmiot tych zdań wg Arystotelesa)

-dusza jest to co sprawia że zarodek przekształca się w człowieka- nabiera cech humanizacji.

Wg Arystotelesa:

1. zygota skoro żyje ma duszę, ale taką jak rośliny tzw. dusze wegetatywną

2. tzw. dusza racjonalna tworzy się ok. 40 dni następuje uczłowieczenie zarodka. Zdolność do racjonalności.

40 (+,-) dzień ruchy płodu męskiego

90(+,-) dzień ruchy płodu żeńskiego

Wówczas dopuszczalna była aborcja do 40 lub 90 dnia w zależności od rodzaju płodu.

Należy przyjąć metafizykę Arystotelesa czyli formę gatunkową- wykształceniem indywiduum.

Nauka o bycie w bycie, nauka o dyspozycji jak etycznie postępować, jak być dobrym człowiekiem, czyli o cnotach które dają możliwość bycia szczęśliwym człowiekiem.

WSKSZESZENIE- można wskrzesić tylko duszę, ciało nie można ponieważ jest to węgiel, a co jest stworzone z węgla nie będzie istniało, a my to dusza w ciele.

KONCEPCJA KARTEZJALNA

Jestem duszą w organizmie, a mózg jest centrum świadomości, ale ciało modzelowate łączy dwie półkule. Każda z nich ma inne pole świadomości (wg Medycyny) Zjawisko podzielonej świadomości są bodźce które odbierają półkule osobno. Każda półkula jest odrębna i ma odrębne pole świadomości. Ja przestaje istnieć gdy przetniemy półkule powstają wtedy dwie odrębne dusze, taki zabieg jest skuteczny w chorobach epilepsji jest to odmiana zabójstwa. Dusza wyjściowa idzie do pierwszej półkuli a do drugiej idzie druga dusza. Mogą też być np. bliźniaki syjamskie, dusza jest nie podzielna dwie dusze ale współdziałają ze sobą dopełniają siebie.

Serie eksperymentów myślowych

1. Transplantacja ciała: A mózg bez rdzenia i B-A i B to bliźniacy, wyjmujemy mózg z ciała B, które umiera ciało A posiada świadomość ciała B

2. Transplantacja rdzenia: mózg nie jest uszkodzony

3. Transplantacja mózgu i rdzenia

4. Transplantacja jednej półkuli mózgu

5. Transplantacja jednej półkuli i rdzenia, druga połowa w tym ciele pozostaje uszkodzona przeszczepiona półkula przejmuje zdolności.

6. Wszystkie razem trojaczki ABC: A zniszczone ciało, pień, mózg zdrowy: B i c- zniszczony mózg zdrowy pień i ciało:

Przeszczepione do B i C po pół półkuli mózgu.

Kim oni są?

A był duszą ale mózg przeszczepiony i dusza ma dwa ciała, dwa centra świadomości.

KIEDY ZACZYNAMY ISTNIEĆ

Powstaje od początku powstania zygoty (zapłodnienia) ale z tej koncepcji nie wynika ze z chwilą zapłodnienia. W związku z dalszym podziałem zygoty (w ciągu 5-6 dni) np. ciąża bliźniacza, zmienia się jedno indywiduum umiera, powstają dwa nowe indywiduum, dwoje ludzi.

Czyli człowiek nie powstaje w momencie zapłodnienia (patrz wyże) bynajmniej nie każdy.

1. rozwój zygoty jest rozwojem jednego indywiduum

2. Zygota i jej rozwój nie jest jednocześnie rozwojem indywiduum no może dać początek nowym organizmom. Człowiek jako indywiduum pojawia się nie w chwilki zygoty, która jest jednokomórkowa

PRAWO zygota zarodek

Jest okres kiedy nie jest ani zygotą ani zarodkiem

ŚMIERĆ- początek umierania to odchodzenie organizmu zachodzi śmierć mózgu, mamy zwłoki

1. organizmy biologiczne dzielą się na martwe i żywe

2. Organizm umiera- mózg staje, ciało to zwłoki, zwłoki nie mogą być podobne do organizmu

KONCEPCJA JA JESTEM ORGANIZMEM

1. Zwłoki to nowy byt, nowe indywiduum w czasoprzestrzeni, czyli w chwili gdy umiera

2. Ludzki organizm jest fazą w ciele fizycznym

3. Organizm umiera zostają zwłoki i jest to niezorganizowana część ciała

Śmierć organizmu nie jest rozumiana jako koniec organizmu, istnieje przez proces umierania.

Bliźniaczki syjamskie zrośnięte ciała, dwie głowy, dwa serca, żołądki+ trzy inne narządy pozostałe s wspólne. Są to Abigaile i Brittany Henzel

Osoba jest samoświadomym indywiduum ukonstytuowanym przez organizm biologiczny, z jakiegoś gatunku np. ludzkiego.

Człowiekiem jesteśmy przygodnie.

Możliwe jest ze osoba jest konstytuowana przez różne organizmy na różnych etapach życia. Zdolna do życia bez ucieleśnienia, jako dusza.

Jestem esencjalnie duszą, śmierć organizmu implikuje mnie samego.

TEORIA KONSTYTUCYJNA

Zależność jest asymetryczna, Osoba istnieje o ile istnieje organizm który ją konstytuuje-warunek konieczny. Organizm jest bytem biologicznym a osoba bytem psychologicznym. Ja jestem osobą, dopiero w dalszej części jestem człowiekiem. Jestem zdolny do samoświadomości, różnimy się od zwierząt które nie są zdolne do myślenia sami o sobie. Zdolność do samoswiadomosci gwarantuje nam że mamy życie wewnętrzne dokonujemy oceny swoich dotychczasowych działań (unikalne dla osób ludzkich).Śmierć osoby nie zawsze implikuje śmierć organizmu. Związane jest to z dużym rozwojem układu nerwowego. Jeśli jest uszkodzony płat czołowy a reszta mózgu zdrowa to jest osobą, ale nie będzie konstytutywnie- tracimy zdolność do samodzielności.

Osoba istnieje jeśli organizm z gatunku ludzkiego (homo sapiens sapiens) Ja konstytuuje

Organizm jest bytem biologicznym.

RELACJE KONSTYTUCJI

Jest relacja unifikująca.

Zwolenniczka tej koncepcji jest R.Baker.(„osoby i ciało” „metafizyka świata codziennego).

Wg Baker relacja ta zachodzi powszechnie we wszechświecie (np. kawałek papieru-banknot)

Relacja ta zachodzi wszędzie. Indywidualne połączyć tą relację współdzieloną własność, porzucają sobie te własności wzajemnie.

Pewne własności w indywidualnych posiadają niezależnie od faktu pozostawiają w tej relacji, a pewne własności posiadają o tyle o ile w tej relacji pozostają.

Relacja konstytucyjna zachodzi między jakimś organizmem, a osobą. W myśl tej koncepcji ja jestem esencjalnie osoba czyli jestem indywiduum zdolnym do samoświadomości i ukonstytuowania przez organizm biologiczny homo sapiens homo sapiens.

W myśl tej koncepcji jeśli umrze organizm który mnie konstytuował to wtedy ja przestanę istnieć.

Jeśli mózg płaty czołowe zostanie uszkodzony, nie będzie też mnie, tracę zdolność do samoświadomości.

Umiera organizm implikuje umiera osoba ludzka, a potem Bóg mnie odtwarza i wkłada do innego ciała.

Koncepcja ta da się zespolić z koncepcją religii chrześcijańskiej.

Wg. Baker Jesteśmy materialni, ale nie wyklucza istnienie Boga wskrzeszenia.

Koncepcja ta jest spójna, trudno ja podważyć

ZASADA KONSEKWENCJI

Zarodek jest człowiekiem zatem zarodek ma określony status moralny (tzw. prawo do życia) i dlatego pozbawienie go życia jest nagannie moralne.

RÓŻNE KONCEPCJE ZA I PRZECIW W ZASADZIE KONSEKWENCJI

1. 
   Zbywanie w obronie własnego statusu moralnego np.: żołnierze - nie jest naganne ponieważ nie mordują podczas wojny, zasady moralne są zawieszone, modyfikowane.

2. Osoby- mają prawo do życia

Próg

Ludzie którzy nie są osobami

Ale wg tej koncepcji nie jest powiedziane że można ich zabić. Istotne jest aby uzyskać odpowiedzi, jeśli to zrobią to:

• jak bardzo go skrzywdzą (jakie mają zdolności psychiczne ci ludzie)

• jakie miałoby znaczenie to dla niego samego, jakby go zabili
  

EUTANAZJA

Trzy cechy które muszą zostać spełnione:

1. Polega na skróceniu ludzkiego życia

2. Występuje w instytucjonalizowanym kontekście medycznym (skracanie życia pacjentów przez lekarzy)

3. Motywem jest przekonanie ze śmierć stanowi dobro, ewentualnie mniejsze zło pacjenta, nieznośnie cierpiącego z powodu nieuleczalnej czy śmiertelnej choroby, gdyż zaoszczędza mu dalszych cierpień.

Dla entuzjastów ewolucji trzecia cecha pozwala odróżnić eutanazję od innych rodzajów zabójstw. Jest moralnie znaczący, czyli jest jednym z czynników obniżających moralną naganność eutanazji. Są pewne cechy których posiadanie zwiększa bądź minimalizuje moralną godność, bądź chwalebność naszych działań.

Dla przeciwników eutanazji jest niezgodna z prawem naturalnym (prawem do życia)

Jest niezgodna z wolą Boga (nie zgodna z prawem bożym)

Nie jest zgodna z naturą człowieka (moralnie znacząca)

Zwolennicy i przeciwnicy aborcji i eutanazji biorą pod uwagę różne kryteria oceny EUTANAZJA współczesne znaczenie- medyczne zabójstwo z litości (medycy tak tego nie interpretują.

-znaczenie etymologiczne- dobra śmierć (spokojne ,łagodne ,bezbolesne)

RODZAJE EUTANAZJI

Eutanazja dobrowolna-zabójstwo przez lekarza dokonane jest z wolą pacjenta

Eutanazja niedobrowolna- praktykowali naziści, w zakładach psychiatrycznych

Eutanazja adobrowolna- dokonywana na zwierzęciu, człowieku, który nie jest wstanie świadomie podjąć decyzji (dokonuje się ja na noworodkach, które urodziły się bez mózgu) lub pacjenci w stanie gdzie został uszkodzony płat mózgu, uniemożliwiając dalsze funkcjonowanie człowieka- bez świadomości-zaszył nieodwracalne zmiany.

Złe jest zabijanie przez lekarzy wbrew woli danej osoby (eutanazja niedobrowolna)

Złe jest też zabijanie osób niewinnych.

ABORCJA

Jeśli X jest osobą i jest niewinny ma prawo do życia wobec wszystkich, każdy inny ma obowiązek nienaruszania tego prawa. Dlatego np. aborcja jest morderstwem.

Inna teoria filozoficzna generuje wartości aborcji.

Wg Baker

• zygota to nie organizm, zygota przekształca się w zarodek, który jest organizmem biologicznym

• można mówić o organizmie kiedy powstanie mózg

• po narodzinach, indywiduum jest................. do samoświadomości

• musi być zdolne do imitowania

• musi posiadać potencjał do rozważania, zdolności, samoświadomości

(jest to 7/8 miesiąc przed porodem)

• nie jest możliwe dokładne podanie początku i końca wielu procesów które zachodzą w świecie w sposób nie arbitralny, niekonwencjonalny

• środki wczesno poronne- nie ma problemu

• 6 mż- aborcja jest zabiciem organizmu ludzkiego a nie osoby.

Kościół opowiada się za zakazem usuwania „owoców łona” nie uzasadnia żadnej koncepcji filozoficznej na ten temat

Wg.Baker- są otwarte drzwi dla w.........za i przeciw aborcji nie czyni potencji materialnej nieistotnymi w aborcji, jest osobą bierze się ocenę niestosowaniet aborcji

---