CHINY
Ogrody chińskie charakteryzują się ciągłością tradycji sięgającej najdawniejszych czasów. Historia architektury ogrodów chińskich jest słynna na całym świecie. Już kilaka wieków przed naszą erą istniały w Chinach założenia ogrodowe o oryginalnej formie, ukształtowanej w ścisłym powiązaniu z naturą.
Wpływ na założenia ogrodowe w Chinach miała również taoistyczna filozofia przyrody oraz buddyjska wiara w mit Raju Amitabhy.
ROZWÓJ OGRODÓW CHIŃSKICH
Najstarsze ogrody chińskie są mało znane. Były to głównie ogrody zakładane wokół pałaców cesarskich oraz na ich wzór, również w rezydencjach książęcych.
Do IV wieku n.e największy wpływ na rozwój ogrodów chińskich miała, wcześniej wspomniana, filozofia taoistyczna . Jej odzwierciedleniem w ogrodzie było wyznaczenie szczególnej roli rzekom i górom, uważanych przez Chińczyków za dzieło natury. Stały się one dlatego, też najważniejszym i charakterystycznym w Chinach elementem w kompozycjach ogrodowych. Główną funkcją założeń ogrodowych w Chinach, było stworzenie miejsca, przy pomocy którego dążyło się do osiągnięcia doskonałości duchowej, dającej zbawienie.
W późniejszym okresie do roku 589 n. e. do kultury i sztuki chińskiej zaczęły przenikać nowe pierwiastki, głównie indyjskie wraz z buddyzmem. Z nową religią do architektury chińskiej przedostała się również pagoda. Została ona jednak nieco zmieniona.
Z buddyzmem do Chin, także dotarła koncepcja budowania klasztorów wraz z ogrodami. Miejsce ich położenia otaczał zazwyczaj piękny krajobraz.
Okres dynastii Sui i Tang (589-907 n.e.), wyróżniał się wysokim poziomem gospodarczym i kulturalnym oraz rozwojem założeń ogrodowych. Z ówczesnych źródeł wynika, że istotnym motywem, w założeniach ogrodowych były niewielkie pawilony medytacji o charakterze pustelni w otoczeniu dzikiej natury. Położone były wśród skał, nad wodą (potok, jezioro) albo na polanie z sosnami lub bambusami. Natomiast założenia przy pałacach były bogato wyposażone i miały często zwierzyńce ( te największe).
W epoce pięciu dynastii(907-960), założenia ogrodowe charakteryzowały się : zwiększeniem znaczenia kwiatów, drzew i krzewów . Kwiaty miały drugorzędną pozycję w kompozycji, natomiast ważne były jako symbole. Główną wartością roślin w ogrodzie chińskim, stanowiło łączenie jej właściwości przyrodniczych ze znaczeniem poetyckim lub symboliką.
Okres dynastii Song (960-1279) to znaczny rozwój ogrodów . Duża ich liczba znajdowała się przy rezydencjach cesarskich i dostojników państwowych.
Okres panowania dynastii Ming, charakteryzował się rozwojem geometrycznego budownictwa, wtedy powstało także Zakazane Miasto.
Lata 1644-1911 charakteryzuje dalszy rozwój ogrodów. Dopiero od połowy tego okresu widać wzmaganie tendencji do bogatszego zdobienia ogrodów. Najważniejszy ogród tego okresu to Yuan Ming Yuan.
PARKI CESARSKIE
Są jednym z pierwszych obiektów ogrodowych. Prawdopodobnie ich kształtowanie rozpoczęło się w dynastii Qin i Han .
Są to obiekty okazałe, rozległe zawierające elementy wodne, czasami o znacznej powierzchni. Szkielet, formę i kontury tego założenia ogrodowego stanowią skały. Były kształtowane według wzoru malarskiej teorii krajobrazowej, gdzie tło stanowiły drzewa wraz z zielonymi pagórkami. Na stawach formowano wyspy. Często znajdowało się tam wiele budowli ogrodowych: bram, kamiennych zakątków, figur zwierząt, mostów i murków.
Wyróżnia się trzy typy parków cesarskich :
-ogród oddalony od pałacu Li gong stanowiący najczęściej letnią rezydencję
-zakazany ogród Fin Yuan znajdował się w bezpośrednim sąsiedztwie pałacu
- ogrody wewnętrznych dziedzińców na terenach pałacowych
ZAKAZANE MIASTO
Rezydencja pałacowa w Pekinie rozplanowana została na planie czworoboku. Otoczona była murem z wieżami i kanałem, z silnie zaakcentowaną osią podłużną .Wzdłuż osi biegła droga ceremonialna przechodząca przez bramę główną , a następnie przez kolejne dziedzińce oddzielone bramami wewnętrznymi, aż do ostatniego dziedzińca ze schodami do sali tronowej.
Przez bramę południową wchodziło się na teren wielkiego dziedzińca gdzie przepływała złota woda, a następnie do pawilonów i pałaców, których było ok. 800. Ogród cesarza zamykał od północy całość rezydencji. W tym założeniu ogrodowym znajdowały się liczne, symboliczne wzgórza usypane symetrycznie w stosunku do osi. Na każdym wzgórzu znajdowały się pawilony. Kameralny charakter ogrodu cesarza kontrastował z zespołem dziedzińców, pozbawionych zadrzewienia. Budowano tam również tarasy z białego marmuru z czerwonymi kolumnami i murami.
PARK BEIHAI
Park Beihai jest założeniem w którym jezioro stanowi dominantę i centrum tego układu przestrzennego. Na jeziorze znajduje się wyspa ze wzgórzem. Malowniczy charakter tego miejsca stanowią budowle usytuowane na wyspie i jej obrzeżach, woda, wzgórza, skały oraz bogata zieleń parku. Wyspę Szmaragdową akcentuje Biała Dagoba z marmuru.
Znajdują się tam także dzikie skały, groty, labirynty, zadrzewienie, które uzupełniają
budowle: świątynie, pawilony, altany i tarasy połączone z siecią dróg i schodów. Do wyspy prowadzi kamienny most i ozdobna brama. Najbardziej charakterystycznymi elementami w parku są : pawilon ze ścianą Dziewięciu Smoków, pokrytą płaskorzeźbą, zespół Pawilonów Pięciu Smoków usytuowany na północnym brzegu jeziora i duży Most Cesarski na jeziorze, znajdujący się na przeciwko głównego wejścia do parku. Park Beihai był zimową rezydencję pierwszego cesarza z dynastii Yuan.
PARK NANHAI
Równie interesujący park, którego głównym motywem była woda i wzgórza z wyspą, gdzie został wzniesiony park cesarski.
YUAN MING YUAN
Ogród cesarski, który zwany jest obecnie Starym Letnim Pałacem. Położony jest na północ od Pekinu w malowniczej okolicy. Jego budowę zapoczątkowano w XV w i kontynuowano do okresu panowania cesarz Qianlong. Początkowo była to rezydencja prywatna, później rezydencja cesarska.
Yuan Ming Yuan składa się z 3 obiektów: Starego Pałacu Letniego, Ogrodu Wiecznej Wiosny, Ogrodu 10000 wodotrysków. Nazywany jest także ogrodem tysięcy ogrodów.
Zajmuje powierzchnie ok. 200 ha . Był to teren płaski z rzeką płynącą aż po Zachodnie Wzgórza. Znany jest z wielu małych ogrodów, scenerii z których każda zawiera charakterystyczny rys. W południowej części znajduje się pałacowe wzgórze.
Ogrody zawierały w sobie zróżnicowaną strukturę , niektóre były budowane w stylu skromnym, rustykalnym inne bogato i rozrzutnie. Wiele było kształtowanych na podstawie miejsc, takich jak: rzeka Jangcy, Trzy Głębokie Promienie Księżyca i inne. W północno zachodniej części Yuan Ming Yuan znajdowała się budowla nawiązująca do francuskiego późnego baroku, a w jej otoczeniu charakterystyczne dla tej epoki bogate urządzenia wodne.
Dzięki zainteresowaniu cesarza Qianlonga ogrodami europejskimi powstał na tym terenie Ogród Harmonii zawierające różne europejskie motywy. Znajdował się tu m.in. labirynt z muru, otoczony kanałem wodnym i pawilonem w środku.
ZESPÓŁ LETNIEGO PAŁACU CESARSKIEGO
Powierzchnia tego założenia to 300 ha. Zespół ten składa się z 2 głównych części: jeziora Kunming, położonego na południu oraz Wzgórza Shou Shan- Wzgórza Długowieczności usytuowanego na północy wraz ze zespołem budowli pałacowych.
W części ogrodu ze Wzgórzami Długowieczności znajduje się wiele malowniczych dolin, strumieni, stawów z wyspami, tradycyjnych skał z grotami i pieczarami oraz zimozielonych drzew, wśród których usytuowanych wiele budowli pałacowych pojedynczo i w zespołach. Większość ich skupia się nad brzegiem jeziora. Wzdłuż brzegu jeziora znajduje się zespół budowli łączących się z krytą galerią. Doprowadza on do pawilonu w formie łodzi na wodzie. Inne ważniejsze budowle znajdujące się na terenie parku to: Świątynia Obłoków, Wieża Kwiatów, Ogród Harmonii i inne. Każda z budowli była kształtowana według historii chińskiej, z zachowaniem osiowości, geometrii i symetrii w planie.
Elementy ogrodowe zarówno naturalne jak i sztuczne tworzyły malowniczą scenerię w tym założeniu ogrodowym. Nadawano im pozór, jakby były stwarzane przez przyrodę. Doskonale to widać w ukształtowaniu brzegów jeziora. Wzdłuż nich wiodły drogi i przejścia wzbogacone mostami m.in.: Most Lotosu, Wielbłądzi Most.
ZESPOŁY ŚWIĄTYNNE, SEPULKRALNE I NATURALNE PARKI KRAJOBRAZOWE
W zespołach architektonicznych o programie oficjalnym, reprezentacyjnym akcentowano oś główną. Wzdłuż niej usytuowane są bramy, prowadzące do następujących po sobie wnętrz, które stopniują wrażenie przestrzenne.
Dopiero w ogrodach i rezydencjach letnich osiowość oraz symetria ustępują układom nieregularnym swobodnym o dużej malowniczości. Odnosi się to do dużych i małych założeniach ogrodowych.
ŚWIĄTYNIA NIEBA W PEKINIE
Ogólny układ świątyń jest podobny do rezydencji świeckich.
Świątynia Nieba została zbudowana w 1420 r. Wzdłuż osi generalnej (pół. - poł.), prowadzi droga od wejścia głównego, poprzez kwadratowy dziedziniec z Ołtarzem Nieba, do końcowego dziedzińca z Świątynią Modlitwy o Doroczny Urodzaj. Wzdłuż drogi nasadzone drzewa zimozielone. Kompleks otoczony jest parkiem.
ZESPOLY SEPULKRALNE
Rodzaj założeń przestrzenno - ogrodowych. Były sytuowane daleko od miast w malowniczych zakątkach kraju. Typowy grobowiec cesarza i dostojników dworskich zajmował duży obszar otoczony murami i zadrzewiony, z kurhanem w środku. Założenie miało układ osiowo-symetryczny, orientowany wejściem od południa. Kurhan miał formę zadrzewionego pagórka lub świętej piramidy. Wejście do świątyni poprzedzał mały dziedziniec z pawilonem wejściowym oraz długa droga duchów . Teren po obu jej stronach był obsadzony zimozielonymi drzewami. Typowymi przykładami układów sepulkralnych są zachowane grobowce Mingów.
NATURALNE PARKI KRAJOBRAZOWE
W odróżnieniu od cesarskich i prywatnych parków były to tereny o charakterze wypoczynkowym i otwartym. Nie ma kanonu ich kształtowania. Najwcześniejsze przykłady powstały za panowania dynastii Tang. Należy tutaj park krajobrazowy Krętego Strumienia. Wewnątrz takich zespołów tworzono wiele scenerii w miejscach o wielu walorach estetycznych. Budowano tutaj wiele pawilonów, świątyni, które były odwiedzane w czasach uroczystości religijnych. Były to obiekty dostępne dla wszystkich. Do dzisiaj przetrwały obiekty z dynastii Qing.
OGRODY PRYWATNE
Pojawiły się później niż ogrody cesarskie po raz pierwszy w dynastii Han . Szczególny rozwój nastąpił w czasach panowania dynastii Tang, Ming i Qing .
Zainteresowanie pięknem krajobrazu i poezją przyczyniło się do powstania ogrodów, w których uzupełniano tylko naturalne walory krajobrazu. Nie zmieniano ukształtowania terenu. Do ogrodów prywatnych należy ogród poety Wang Wei. Wykorzystano tutaj wspaniałe widoki położenia domu i nie wprowadzono widocznych przekształceń. Ten ogród dał początek ogrodom literackim i był wzorem dla ogrodów prywatnych.
W czasach dynastii Song zaczęto zakładać ogrody przy domach w miastach. W ogrodach prywatnych kształtowano pagórki, sztuczne góry, stawy, pawilony i liczne zadrzewienie. Wykorzystywano także wypożyczane scenerie dla powiększenia parku.
W małych ogrodach rozpowszechniona była forma sadzenia drzew w doniczkach, które za pomocą różnych zabiegów utrzymywano w miniaturowych rozmiarach, mimo ich wieku. W pojemnikach sadzono również : storczyki, piwonie i złocienie. Ustawiano je w pobliżu domostw. Takich ogrodów powstało dużo w czasach panowania dynastii Ming. Moda na ogrody panowała nieprzemijająco w dobrze rozwijających się miastach. Głównie moda taka panowała w miastach:
- Hangzhou - ogrody były znane z swych skalnych kompozycji. W czasie ich największej popularności w każdym znajdowało się : strumienie, skalne kompozycje, budynki ulokowane nad wodą. Tutaj także powstał ogród prywatny cesarz Qianlonga. Wiele ogrodów powstawało w celach gościnnych i nie znajdowały się w pobliżu domów. Do dzisiejszych czasów przetrwało ich jedynie 8 spośród 100.
- Suzhou - jego początki to V w.; jedno z najpiękniejszych miast w Chinach, słynące ze swoich ogrodów. Swoje ogrody kształtowali tu głównie bogaci kupcy i urzędnicy. Każdy z ogrodów miał swój niepowtarzalny charakter. Wprowadzano tam zminiaturyzowane góry w postaci pojedynczych skał, rzek i grot. Dopełnienie stanowiły drzewa, kwiaty i pawilony.
Należą tutaj :
Ogród Przebywania - jeden z największych ogrodów. Znajdują się tutaj wzgórza, staw z mostami i liczne pawilony oraz kolekcja roślin w donicach.
Ogród Mistrza Sieci - jeden z mniejszych ogrodów, gdzie centrum kompozycji stanowi staw
W małych ogrodach budowle były orientowane frontem na południe, i usytuowane luźno i nieregularnie w północnej części działki. Ogrody zazwyczaj sytuowano w południowej części terenu. Przykładem może być tutaj ogród Shih-tzu-lin (Lwi Lasek). Całość założenia była oddzielona murem, gankami lub dziedzińcami. We wnętrzu krzyżują się ze sobą dwa motywy: zróżnicowana rzeźba terenu i woda (stawy, kanały, strumienie o liniach brzegowych w formie zatok, półwyspów, wysp, tarasów. Uzupełniają je mostki, galerie, pawilony.
Ogrody prywatne powstawały w różny sposób w zależności gdzie się znajdowały, czy na południu, czy na północy od rzeki Jangcy.
W północnej części, w ogrodach, centralnych elementem kompozycji była woda, a wszystkie pozostałe elementy były jej podporządkowane. Główny pawilon znajdował się nad wodą . W niektórych ogrodach woda była tak ważna, że stanowiła jedyny motyw kompozycyjny np. ogród Chang-chun-yuan w Pekinie z XVIII w. Cały teren ogrodu był otoczony murem i wypełniała go woda podzielona groblami na nieregularne i niejednakowej wielkości stawy. Budowle ogrodowe mieściły się natomiast na wyspach i wąskim brzegu.
Na południe od rzeki Jangcy w ogrodach najważniejszym elementami były bogato zdobione budowle ogrodowe, wraz z drogami i murami z tablicami pamiątkowymi.
ELEMENTY CHARAKTERYSTYCZNE DLA OGRODÓW CHIŃSKICH
- W układzie przestrzennym największe znaczenie ma dobór elementów o określonej symbolice.
- Najbardziej oryginalnym, najważniejszym i pierwszoplanowym elementem była skała w różnej postaci (najbardziej ceniona w postaci kamieni i głazów naturalnie ukształtowanych ), nadawała charakter chińskim założeniom ogrodowym.
- Drugi najważniejszy element to woda, która w postaci rzeki symbolizowała arterie życia natury (wg filozofii taoistycznej). Miała też znaczenie praktyczne, umożliwiała rozwój roślinności. Z niektórych przekazów wynika że formy rzek i strumieni były w taki sposób kształtowane, aby nie można było widzieć ich końca- symbol nieskończoności, czy połączenia z innym światem. Znane były też elementy imitujące wodę np. suche, sztucznie kształtowane łożyska potoków, strumieni, stawów, jezior wypełnione odpowiednio rozmieszczonymi kamieniami, przegrabionymi piaskiem. Elementy naturalne i sztuczne wzbogacały plastyczny obraz ogrodu. Nieodłącznym elementem dużych płaszczyzn wodnych był lotos. Woda była także elementem nastrojowym i ożywiającym.
- Elementem dopełniającym ogrody, były drogi. Zazwyczaj kręte i wąskie, swobodnie wytyczane w taki sposób aby były z nich widoczne najpiękniejsze elementy ogrodów. Służyły one głównie do doprowadzania do miejsc kontemplacji. Najbardziej charakterystycznymi motywami były drogi prowadzące wśród skał. Często były pokrywane mozaiką z drobnych kamieni układanych w różne, zmieniające się wzory, uzyskując rodzaj kobierca.
- Znaczącą rolę odgrywały również budowle : pawilony, altany, galerie, bramy, mosty, balustrady i rzeźby. Pawilony i altany występują często i dość licznie w założeniach ogrodowych, świeckich jak i sakralnych. Forma tych elementów ogrodowych utrwaliła się jako ozdobna budowla na planie koła, wieloboku lub kwadratu, otwarta lub częściowo zamknięta, z podwiniętym dachem, bardzo lekka, przestrzenna dobrze harmonizująca się z formami przyrody.
Pawilony były ustawiane na wysokich podmurowaniach lub tarasach w formie platformy, ze schodami i zdobnymi balustradami. Były sytuowane na wzgórzach, pagórkach lub nad wodą - zawsze w miejscach ładnych i malowniczych. Większe pawilony i domy były budowane w środku ogrodu.
Galerie otwarte były stosowane jako przejścia kryte, zabezpieczające przed deszczem i słońcem. Mury stanowiły częsty motyw ogrodowy i miały różną formę . Czasami były bardzo monumentalne jak np. Ściana Dziewięciu Smoków w kompleksie ogrodów w Pekinie. Z murem często łączyły się furty prowadzące do ogrodów . Miały one rozmaite kształty. Ich tradycyjna forma ma kształt oktogonalny albo okrągły (drzwi księżyca). Inne formy przejść przypominały kształtem: wazy, urny, płatki, kwiaty, liście, instrumenty muzyczne. Stanowiły one nie tylko jako drzwi ale również ramę wycinków ogrodu.
Bardzo charakterystyczne były także bramy zwane p'ai lou, wznoszone dla akcentowania ładnego widoku lub ważnego miejsca w ogrodzie, poświęconego pamięci jakiejś osoby albo zdarzenia. Zaznaczały także wejścia do świątyni.
- Ważnym elementem były także mosty, stanowiły formę użytkową ale również ozdobną. Nawet na dziedzińcach równej powierzchni, mosty przez kanał były łukowate, lecz o łukach płaskich. Wznoszono je jako jedno- lub wielołukowe.
Rzeźby w ogrodach chińskich nie były zbyt popularne. Występowały zazwyczaj w związku kompozycyjnym z jakąś budowlą ogrodową jako rzeźby pełne lub jako płaskorzeźby (lwy, smoki, żółwie).
TWORZYWO ROŚLINNE
W ogrodach sadzono głównie drzewa i krzewy, odpowiadające symbolice ogrodowej. Najbardziej popularne były drzewa kwitnące i zimozielone.
Z dużych drzew kwitnących były sadzone: magnolie, śliwy, wiśnie, granaty, a z krzewów : peonię drzewiastą, róże chińską i jaśmin. Mury obsadzano glicynią. Z drzew zimozielonych : sosny, jałowce, cedry. Stałym składnikiem ogrodów były : bambusy oraz banany. Sadzono także wierzby. Z kwiatów wyjątkowo duże znaczenie miał lotos, popularne były także chryzantemy w donicach.
Ważnym elementem w przyrodzie Chin było kwitnienie śliw. Drzewa te były zwiastunem wiosny dlatego często wprowadzano je do ogrodów. Duże znaczenie symboliczne miał również bambus, który symbolizował trwałą przyjaźń a sosna - stałość i siłę charakteru. Innymi roślinami sadzonymi w ogrodach chińskich były: orchidea i peonia.
Szczególną pozycję wśród roślin miał lotos zarówno pod względem atrakcyjności jak i symboliki. Rozwój lotosu stanowił ilustrację rozwoju i rozkwitania umysłu ludzkiego
Japonia
Pierwsze wzmianki na temat ogrodów japońskich sięgają okresu Suiko (552 - 645 n.e.). Swój rozwój zawdzięczają imperium chińskiemu w okresach Hakuho i Nara (645-794). Istotne znaczenie miał również buddyzm, który w 685 r stał się religią panującą.
W okresie Heian (794-1192) dążono do wyzwolenia spod wpływu Chin. Dominowała kultura dworska. W architekturze wykształcił się styl zwany shinden, który obejmował budynek mieszkalny i ogród. Głównym celem było naśladowanie krajobrazu naturalnego - zmniejszony las, jeziora, rzeki. Istotnym elementem w danym okresie była również woda, twierdzono iż powinna przepływać ona pod budynkiem w celu oczyszczenia domu.
Ogrody typu shinden były szeroko rozpowszechnione do połowy okresu Kamakura (1192-1333), dla którego bardziej charakterystyczne są ogrody przestrzenne, majestatyczne, spokojne ale mniej dekoracyjne niż wcześniej. W tym okresie ogromną rolę odgrywały kamienie.
Muromachi okres, w którym nastąpił dalszy rozwój ogrodu medytacyjnego. Wyróżnić tu można dwa typy ogrodów: pagórkowate ze wzgórzem, zespołem kamieni, wyspą oraz strumieniem oraz płaskie. Przykładem ogrodu pagórkowatego może być Ginkaku-ji tzw. Srebrny Pawilon. W tym samym okresie powstał również Złoty Pawilon Kinkaku-ji koło Kioto. Jednym z elementów tego ogrodu był staw - Zwierciadło Oceanu, w którym rosły lotosy oraz znajdowały się trzy wyspy symbolizujące największe wyspy japońskie. W Złotym Pawilonie parter był otwarty natomiast w Srebrnym rolę łącznika spełniały rozsuwane drzwi. Zupełnie odmienny styl stanowi ogród płaski, którego głównymi cechami są: płaski teren, brak stawów oraz brak pagórków. Miał on za zadanie symbolizować wybrzeża lub wyspy. Jednym z przykładów ogrodu płaskiego jest Ryoan-ji w kształcie prostokąta wraz z 15 specjalnie dobranymi głazami na piasku. Dla urozmaicenia widoku piasek był zagrabiany bambusowymi grabiami. Ten typ ogrodu był przeznaczony do oglądania. Jako element współtworzący często pojawiała się sceneria zapożyczona tzw. shakkei.
Ogromny wpływ na charakter ogrodów japońskich wywarła ceremonia picia herbaty. W związku z tym powstawały specjalne pawilony umieszczane w osobno wydzielonej części założenia. Istotę ogrodu herbacianego określały 4 zasady: harmonia, szacunek, czystość i spokój. Goście przemieszczający się przez ogród podążali specjalnie wyznaczoną trasą, które miała ich przygotować do ceremonii picia herbaty. Zatem dążono aby te założenia nie rozpraszały uwagi, wprawiały w spokojny i pogodny nastrój sprzyjający rozmyślaniu, kontemplacji. Pawilony jako nieodzowny element były skromne, co prawda czasami wykonane z najlepszego drewna ale idealnie harmonizowały z ogrodem.
W XV wieku pojawiły się trzy odmiany ogrodów pagórkowatych i płaskich: Shin, Gyo i So.
W okresie Momoyama w architekturze japońskiej pojawiły się tendencje do budowania zamków i pałaców, miało to również wpływ na założenia ogrodowe, które były bardziej dekoracyjne. Aczkolwiek nadal istotne ogrody herbaciane pozostały utrzymywane w swoim skromnym charakterze, były odzwierciedleniem naturalnego krajobrazu, z którego zostały wyeliminowane elementy nieodpowiednie.
Okres Edo (1600-1868) cechuje długi okres spokoju w kraju i rozkwit kulturalny. Przy dworach książęcych zakładano olbrzymie ogrody, które zainicjowały powstanie ogrodów typu spacerowego. Najważniejszym przykładem ogrodu z tego okresu jest Katsura.
Katsura
Jest to rezydencja cesarska w południowo-zachodniej części Kioto, usytuowana na rzece Katsura. Powstała na początku XVII wieku dla księcia Toshihito, który zainspirowany powieścią o Księciu Promienistym zażyczył sobie willi na wzór tej opisanej w jednym z rozdziałów. Pomimo tego iż budowana była stadiami ponad połowę wieku wydaje się być idealnie zaplanowana. W skład rezydencji wchodzą: Stary Shoin, Średni Shoin oraz Nowy pałac,wykonane w stylu shoin, tworząc zespół pałacowy. Ogród zajmuje powierzchnie 6,6 ha. Całość otoczona jest bambusowym płotem oraz wysokim bambusowym żywopłotem. Głównym elementem ogrodu znajdującego się przed pałacem jest staw wraz z wieloma wyspami i zatokami. Wyspy są połączone mostkami, na 2 największych znajdują się pawilony. Na wyspie od strony wschodniej znajduje się pawilon herbaciany Shokin-tei (1620-1625). Przed wejściem do pawilonu znajduje się charakterystyczna zatoczka przeznaczona do mycia rąk a także zbiornik kamienny z wodą do płukania ust. Z wnętrza pawilonu i jego werandy roztaczał się malowniczy widok na Ogród Brzegowy. Na drugiej wyspie od strony zachodniej znajdował się inny mniejszy pawilon herbaciany Shokatei oraz pawilon kaplicy Onrindo poświęconej pamięci księcia Toshihito.
Elementy charakterystyczne:
kamienie ogrodowe - grupowane zazwyczaj w układy po dwa,trzy lub pięć sztuk, umiejscowienie kamieni oraz ich rodzaj uzależnione były od charakteru miejsca w ogrodzie, w związku z tym można wyróżnić kamienie pagórkowe, wodne, kaskadowe, dolinowe, wyspowe i herbaciane;
kamienie chodnikowe - kamienie płaskie, układane po kilka sztuk w sposób nieregularny, mogły występować w różnych kształtach i układach, charakteryzowały się pewną rytmicznością;
latarnie - ich obecność w ogrodach związana była z ceremonią picia herbaty
pojemniki wodne do mycia rąk czy płukania ust - usytuowane były w pobliżu pawilonu, również związane z ceremonią picia herbaty;
stawy - miały kształt nieregularny, celem była imitacja form naturalnych wód; otoczone tak, aby w jednym miejscu nie była widoczna cała powierzchnia wód, współistotnym elementem często były wyspy;
kaskady - kolejny ważny element, dopełniający układy wodne w ogrodach pagórkowatych i dużych (spacerowych)
pagórki - różnej wielkości nadawały charakter ogrodom, często wzorem do naśladowanie była japońska góra Fudżi.
Główne typy przestrzenne:
ogród stawowy (rin-sen) - znany jedynie ze źródeł historycznych, najstarszy i najprostszy typ, głównym elementem staw lotosowy z wyspą
ogród pagórkowy (tsukiyama) - główną częścią składową są sztuczne wzgórza, połączone zazwyczaj ze stawem lub strumieniem. Można wyróżnić trzy odmiany: Shin - najbardziej rozwinięta, jako niezbędne elementy można tu wyróżnić zespół wzgórz oraz obszerny staw z wyspą i kaskadami; Gyo - podobnie jak odmiana shin zawiera kaskadę oraz staw aczkolwiek w mniejszym rozmiarze elementem charakterystycznym jest jedno wzgórze; So - najskromniejsza z odmian, charakterystyczna dla małych ogrodów.
ogród płaski (hira-niwa) - tworzony przy użyciu kamieni, drzew, kamiennych latarni oraz czasz wodnych, brak wzgórz. Tutaj również można wyróżnić trzy odmiany: Shin - duża ilość kamieni ogrodowych, niewielka ilość kamieni chodnikowych; Gyo - występują tu ścieżki z kamieni chodnikowych; So - najprostsza skromna odmiana małego ogrodu;
Ważnym elementem zarówno dla typu pagórkowatego jak i płaskiego jest triangulacja osnowy. Polega ona na tym, że ogród jest kształtowany w celu uzyskiwania widoku na całość, a poszczególne elementy składowe ogrodu rozmieszczone są na osnowie triangulacyjnej, wyznaczonej trzema osiami kompozycyjnymi, wychodzącymi z głównego wnętrza domu mieszkalnego na ogród.
ogród kamienny (kare-sansui) - rodzaj suchego ogrodu płaskiego, składa się z grup lub pojedynczych kamieni ułożonych na gracowanym piasku lub żwirze. Czasami występowały pojedyncze drzewa i krzewy. Ważnym elementem ogrodów kamiennych było shakkei.
ogród wodny (sen-tei) - zwykle w założeniach rezydencjonalnych XVII i XVIII wieku, urządzany tak, aby małe wody mogły być oglądane z wnętrza budynku jako obraz, w przypadku większych zbiorników pojawiały się dodatkowe elementy takie jak mostki, przystanie oraz drogi spacerowe, które umożliwiały bezpośredni kontakt z wodą;
ogród literacki (bunjin-zukuri) - istotny wpływ na kształtowanie tego typu ogrodów miały utwory literackie oraz dzieła malarskie, głównym celem było eksponowanie form naturalnych oraz tworzenie nastroju, ogrody wyróżniały się prostotą i spokojem;
ogród herbaciany (chanovu) - z tworzeniem ogrodu herbacianego wiązały się specjalne wymagania, zazwyczaj składał się z dwóch części: zewnętrznej oraz wewnętrznej. Część zewnętrzna znajdowała się w pobliżu wejścia frontowego była miejscem oczekiwania gości na zjawienie się gospodarza domu. Głównym elementem ogrodu wewnętrznego był pawilon herbaciany; wejście do tej części ogrodu było akcentowane bramą o lekkiej konstrukcji lub ewentualnie mostkiem;
ogród spacerowy - łączy w sobie różne elementy na rozległym obszarze, jedną z części składowych jest ogród herbaciany. Całość zgrana w jedną, spójną kompozycje dzięki strumieniom, stawom a także wzgórzom. Ogrody spacerowe były inspiracją dla późniejszych ogrodów publicznych.
Tworzywo roślinne:
sosna japońska
sosna koreańska
jodły
żywotniki
klon palmowy
klon japoński
wiśnia pospolita
wiśnia wczesna
wiśnia różowa
magnolie
kamelie
glicynie
jaśminy
złotlin
wawrzynek
lotosy
narcyzy
piwonie
storczyki
zawilce