PROCES INWESTYCYJNY - jest to prawnie, technicznie i organizacyjnie uporządkowany ciąg działań, których celem jest wykonanie dobra trwałego.
Proces inwestycyjny w budownictwie to całokształt działalności związanej z podjęciem decyzji, przygotowaniem, realizacją, rozruchem oddaniem do eksploatacji i osiągnięciem założonej zdolności produkcyjnej lub usługowej określonego przedsięwzięcia inwestycyjno-budowlanego. Normuje on działalność obejmującą sprawy wykorzystania terenów zgodnie z ustaleniami miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, projektowanie, budowę i użytkowanie obiektów budowlanych.
Biorą w nim udział
Podmioty procesu inwestycyjno-budowlanego które dzieli się na 2 grupy: uczestników procesu budowlanego ( inwestor, inspektor nadzoru, projektant, kierownik budowy lub kierownik robót) oraz organy nadzorujące proces budowlany (organy administracji architektoniczno-budowlanej, organy nadzoru budowlanego, Państwowa Inspekcja Pracy, Państwowa Inspekcja Sanitarna, Państwowa Inspekcja Ochrony Środowiska, Państwowa Straż Pożarna, Urząd Dozoru Technicznego).
Osoby nie wymienione w prawie bud. (wykonawca, dostawca maszyn, urządzeń i wyrobów budowlanych, bank finansujący przedsięwzięcie, użytkownik)
Inwestor: do jego obowiązków należy zorganizowanie procesu budowy oraz zapewnienie: opracowania projektu budowlanego, objęcia kierownictwa budowy przez kierownika budowy, opracowania planu bezpieczeństwa i ochrony zdrowia, wykonania i odbioru robót budowlanych, w przypadkach uzasadnionych wysokim stopniem skomplikowania robót budowlanych lub warunkami gruntowymi, nadzoru nad wykonywaniem robót budowlanych przez osoby o odpowiednich kwalifikacjach zawodowych. Inwestor może ustanowić inspektora nadzoru inwestorskiego budowlanego, zobowiązać projektanta do sprawdzenia nadzoru autorskiego. Projektant: do jego obowiązków należy opracowanie projektu budowlanego, zapewnienie, w razie potrzeby, udziału w opracowaniu projektu osób posiadających uprawnienia budowlane, sporządzenie informacji dotyczącej bezpieczeństwa i ochrony zdrowia, uzyskanie wymaganych opinii, uzgodnień i sprawdzeń rozwiązań projektowych, wyjaśnienie wątpliwości dotyczących projektu i zawartych w nim rozwiązań, uzgadnianie dokumentów technicznych, sprawowanie nadzoru autorskiego na żądanie inwestora lub właściwego organu. Ma on obowiązek zapewnić sprawdzenie projektu architektoniczno-budowlanego przez osobę posiadającą uprawnienia budowlane do projektowania bez ograniczeń w odpowiedniej specjalności lub rzeczoznawcę budowlanego. Ma prawo wstępu na teren budowy i dokonywania zapisów w dzienniku budowy dotyczących jej realizacji, żądanie wpisem do dziennika budowy wstrzymania robót budowlanych (w razie: stwierdzenia możliwości powstania zagrożenia wykonywania ich niezgodnie z projektem)
Kierownik budowy: jest obowiązany sporządzić lub zapewnić sporządzenie, przed rozpoczęciem budowy, planu bezpieczeństwa i ochrony zdrowia. Obowiązki protokolarne przejęcie od inwestora i zabezpieczenia terenu budowy, prowadzenie dokumentacji budowy, zapewnienie geodezyjnego wytyczenia obiektu, zorganizowanie budowy i kierowania budową obiektu, koordynowanie realizacji zadań zapobiegających, zagrożeniom bezpieczeństwa i ochrony zdrowia, koordynowanie działań zapewniających przestrzeganie zasad bezpieczeństwa i ochrony zdrowia, wprowadzanie niezbędnych zmian w informacji, oraz w planie bezpieczeństwa i ochrony zdrowia, wynikających z postępu wykonywanych prac budowlanych, podejmowanie niezbędnych działań uniemożliwiających wstęp na budowę osobom nieupoważnionym, wstrzymanie robót budowlanych w przypadku stwierdzenia możliwości powstania zagrożenia oraz bezzwłoczne zawiadomienie o tym właściwego organu, zawiadomienie inwestora o wpisie do dziennika budowy dotyczącym wstrzymania robót budowlanych z powodu wykonywania ich niezgodnie z projektem, realizacja zaleceń wpisanych do dziennika budowy, zgłaszanie inwestorowi do sprawdzenia lub odbioru wykonanych robót ulegających zakryciu bądź zanikających, zapewnienie dokonania wymaganych przepisami lub
ustalonych w trybie prób i sprawdzeń instalacji, urządzeń technicznych i przewodów kominowych przed zgłoszeniem obiektu budowlanego do odbioru, przygotowanie dokumentacji powykonawczej obiektu budowlanego, zgłoszenie obiektu budowlanego do odbioru odpowiednim wpisem do dziennika budowy oraz uczestniczenie w czynnościach odbioru i zapewnienie usunięcia stwierdzonych wad, a także przekazanie inwestorowi oświadczenia. Prawa występowania do inwestora o zmiany w rozwiązaniach projektowych, jeżeli są one uzasadnione koniecznością zwiększenia bezpieczeństwa realizacji robót budowlanych lub usprawnienia procesu budowy, ustosunkowania się w dzienniku budowy do zaleceń w nim zawartych. Inspektor Nadzoru : Obowiązki sprawowanie kontroli zgodności realizacji z projektem i pozwoleniem na budowę, sprawdzanie jakości wykonywanych robót i wbudowanych robót budowlanych, sprawdzanie i odbiór robót budowlanych ulegających zakryciu lub zanikających, uczestnictwa w próbach i odbiorach technicznych instalacji, urządzeń technicznych i przewodów kominowych, przygotowanie i udział w czynnościach odbioru gotowych obiektów budowlanych i przekazywanie ich do użytkowania, potwierdzanie wykonanych robót oraz usunięcia wad, a także, na żądanie inwestora, kontrolowanie rozliczeń budowy. Prawa wydawać kierownikowi budowy polecenia, potwierdzone wpisem do dziennika budowy, (dotyczące: usunięcia nieprawidłowości lub zagrożeń, wykonania prób lub badań, także wymagających odkrycia robót lub elementów zakrytych, przedstawienia ekspertyz dotyczących prowadzonych robót budowlanych i dowodów dopuszczenia do stosowania w budownictwie wyrobów budowlanych oraz urządzeń technicznych), żądać od kierownika budowy dokonania poprawek bądź ponownego wykonania wadliwie wykonanych robót, a także wstrzymania dalszych robót budowlanych w przypadku, gdyby ich kontynuacja mogła wywołać zagrożenie bądź spowodować niedopuszczalną niezgodność z projektem lub pozwoleniem na budowę.
Organy administracji architektoniczno-budowlanej: starosta, wojewoda, Główny Inspektor Nadzoru Budowlanego. Obowiązki nadzór i kontrola nad przestrzeganiem przepisów prawa budowlanego (a w szczególności: zgodność zagospodarowania terenu z miejscowymi planami zagospodarowania przestrzennego oraz wymaganiami ochrony środowiska, warunków bezpieczeństwa ludzi i mienia w rozwiązaniach przyjętych w projektach budowlanych oraz utrzymywania obiektów budowlanych, zgodności rozwiązań architektoniczno-budowlanych z przepisami techniczno-budowlanymi oraz zasadami wiedzy technicznej, właściwego wykonania samodzielnych funkcji technicznych w budownictwie, wprowadzenia do obrotu i stosowania wyrobów budowlanych dopuszczonych do obrotu i stosowania w budownictwie), wydawania decyzji administracyjnych w sprawach określonych ustawą
Organy nadzoru budowlanego powiatowy inspektor nadzoru budowlanego, wojewoda przy pomocy wojewódzkiego inspektora nadzoru budowlanego jako kierownika wojewódzkiego nadzoru budowlanego, wchodzącego w skład zespolonej administracji wojewódzkiej, Główny Inspektor Nadzoru Budowlanego
Państwowa Inspekcja Pracy kieruje nią Główny Inspektor Pracy przy pomocy zastępców (Główny Inspektor Pracy, okręgowi inspektorzy pracy, inspektorzy pracy, działający w ramach terytorialnej właściwości okręgowych inspektoratów pracy. Kontrola i nadzór obejmuje: kontrolę przestrzegania przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy przy projektowaniu budowy, przebudowy i modernizacji zakładów pracy oraz stanowiących ich wyposażenie maszyn i innych urządzeń technicznych oraz technologii, uczestniczenie w przejmowaniu do eksploatacji wybudowanych lub przebudowanych zakładów pracy albo ich części w zakresie ustalonym w przepisach prawa pracy, nadzór i kontrola przestrzegania przez zakłady pracy wymagań bezpieczeństwa i higieny pracy przy konstruowaniu i produkcji maszyn, urządzeń oraz narzędzi pracy, współdziałanie z organami ochrony środowiska w kontroli przestrzegania przez zakłady przepisów o przeciwdziałaniu zagrożeniom dla środowiska. Mają prawa do nakazania kierownikowi zakładu pracy ( wstrzymanie robót gdy naruszenie przepisów powoduje bezpośrednie zagrożenie życia lub zdrowia pracowników zatrudnionych przy tych robotach, skierowanie do innych robót pracowników zatrudnionych wbrew obowiązującym przepisom przy pracach wzbronionych, szkodliwych lub niebezpiecznych, jeżeli pracownicy ci nie posiadają odpowiednich kwalifikacji), zgłoszenia sprzeciwu przeciwko uruchomieniu wybudowanego lub przebudowanego zakładu pracy albo jego części, jeżeli dopuszczenie ich do eksploatacji mogłoby spowodować bezpośrednie zagrożenie życia lub zdrowia pracowników.
Państwowa Inspekcja Sanitarna podlega Ministrowi Zdrowia i Opieki Społecznej, działa poprzez Główny Inspektor Sanitarny, państwowi wojewódzcy inspektorzy sanitarni, państwowi terenowi inspektorzy sanitarni, państwowi portowi inspektorzy sanitarni. Nadzór zapobiegawczy obejmuje (opiniowanie: projektów regionalnych miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego oraz lokalizacji inwestycji, projektów norm pod względem wymagań higienicznych i zdrowotnych oraz inicjowanie wydania takich norm, projektów wytycznych w sprawach techniczno-budowlanych pod względem wymagań higienicznych i zdrowotnych, kontrola przestrzegania wymagań higienicznych i zdrowotnych w dokumentacji projektowej: budowy i przebudowy obiektów budowlanych, nowych materiałów i procesów technologicznych przed ich zastosowaniem w produkcji lub w budownictwie uczestniczenie w dopuszczaniu do użytku obiektów budowlanych oraz przejmowaniu do eksploatacji wybudowanych i przebudowanych zakładów lub ich części, inicjowanie przedsięwzięćoraz prac badawczych w dziedzinie zapobiegania negatywnym wpływom czynników i zjawisk fizycznych, chemicznych i biologicznych na zdrowie ludzi ), bieżący to kontrola przestrzegania przepisów higieny środowiska, a zwłaszcza czystości powietrza atmosferycznego, gleby, wody i innych elementów środowiska w zakresie ustalonym w odrębnych przepisach, utrzymanie należytego stanu higienicznego nieruchomości, zakładów pracy, instytucji, obiektów i urządzeń użyteczności publicznej, dróg i ulic, warunków zdrowotnych produkcji i obrotu przedmiotami użytku oraz innymi wyrobami mogącymi mieć wpływ na zdrowie ludzi. Ma prawo zgłaszania sprzeciwu przeciwko: uruchomieniu wybudowanego lub przebudowanego zakładu pracy lub innego obiektu budowlanego, wprowadzeniu nowych technologii, dopuszczeniu do obrotu materiałów stosowanych w budownictwie lub innych wyrobów mogących mieć wpływ na zdrowie ludzi, Państwowa Inspekcja Ochrony Środowiska Organy: Główny Inspektor Ochrony Środowiska, wojewódzcy inspektorzy ochrony środowiska. Zadania kontrola przestrzegania przepisów o ochronie środowiska i racjonalnym użytkowaniu zasobów przyrody, kontrola przestrzegania decyzji ustalających warunki użytkowania środowiska, udział w postępowaniu dotyczącym lokalizacji inwestycji, udział w przekazywaniu do eksploatacji obiektów, które mogą pogorszyć stan środowiska, oraz urządzeń chroniących środowisko przed zanieczyszczeniem, kontrola eksploatacji urządzeń chroniących środowisko przed zanieczyszczeniem, podejmowanie decyzji wstrzymujących działalność prowadzoną z naruszeniem wymagań związanych z ochrona środowiska lub naruszeniem warunków korzystania ze środowiska, inicjowanie działań tworzących warunki zapobiegania zagrożeniom środowiska oraz usuwania ich skutków Państwowa Straż Pożarna Zadania wykonywanie czynności kontrolno-rozpoznawczych w celu rozpoznawania zagrożeń pożarowych i innych miejscowych zagrożeń
Warunki zabudowy : Wydaje wójt, burmistrz, prezydent miasta. Określa się rodzaj inwestycji, warunki, które wynikają z ustaleń miejscowego, planu zagospodarowania przestrzennego, gdy dla danego obszaru plan taki uchwalono, warunki zabudowy i zagospodarowania terenu, które wynikają z przepisów szczegółowych, warunki obsługi w zakresie infrastruktury technicznej i komunikacyjnej, wymagania dotyczące ochrony interesów osób trzecich, linie rozgraniczające teren inwestycji, wyznaczone na mapie w stosownej skali. Dołącza się projekt budowlany wraz z opiniami, uzgodnieniami, pozwoleniami i innymi dokumentami, wymaganymi przepisami szczególnymi, dowód stwierdzający prawo dysponowania nieruchomością na cele budowlane, decyzję o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu jeżeli jest ona wymagana.
Decyzja o pozw. na budowę wydana przez odpowiedni organ, określa się tu: nazwę, rodzaj i adres całego zamierzenia budowlanego, rodzaj obiektu bądź robót budowlanych, imię i nazwisko autora projektu, jego specjalność oraz zakres i numer uprawnień budowlanych. Właściwy organ w razie potrzeby określa szczególne warunki zabezpieczenia terenu budowy i prowadzenia robót budowlanych określa szczegółowe wymagania dotyczące nadzoru na budowie nakłada obowiązek uzyskania pozwolenia na użytkowanie, jeżeli jest to uzasadnione względami bezpieczeństwa ludzi lub mienia bądź ochrony
Dokumentacja budowy pozwolenie na budowę, projekt budowlany z wszystkimi uzgodnieniami, projekt technologii i organizacji budowy, dziennik budowy, dziennik montażu (dla obiektów wykonywanych z prefabrykatów metodą montażu), księgi obmiarów, książka pracy sprzętu, dziennik BHP, plan bezpieczeństwa i ochrony zdrowia, dane osobowe zatrudnionych pracowników dotyczące zdolności do wykonywanej pracy oraz szkoleń BHP
Rozpoczęcie budowy następuje z chwilą podjęcia prac przygotowawczych na terenie budowy, którymi są: wytyczenie geodezyjne obiektów w terenie, wykonanie niwelacji terenu, zagospodarowanie terenu budowy wraz z budową, tymczasowych obiektów, wykonanie przyłączy do sieci infrastruktury technicznej na potrzeby budowy