Ekonomia Skłonność do konsumpcji

widok strony znajdź podobne pokaż powiązane

Skłonność do konsumpcji, kategoria ekonomiczna wprowadzona przez J.M. Keynesa do określenia udziału w dochodach gospodarstw domowych tej ich części, która jest przeznaczona na zaspokojenie bieżących potrzeb konsumpcyjnych (zakupy dóbr i usług konsumpcyjnych). Rozróżnia się:

1) przeciętną skłonnością do konsumpcji, zwaną też czasem stopą konsumpcji (spożycia), która jest stosunkiem części dochodów przeznaczonych, zwykle w skali roku, na konsumpcję (C) do całego dochodu (Y) osiągniętego w tym samym czasie - C/Y;

2) krańcową skłonnością do konsumpcji - ΔC/ΔY, określającą wielkość dodatkowej konsumpcji (jej przyrostu) w stosunku do dodatkowego dochodu (jego przyrostu).

Ta pierwsza jest narzędziem analizy podziału produktu społecznego i wzrostu gospodarczego, druga znajduje zastosowanie w badaniach nad popytem globalnym i równowagą na rynku dóbr i usług. Prawidłowością kształtowania się skłonności do konsumpcji jest jej obniżanie się wraz ze wzrostem dochodów społeczeństwa. Kategorią dopełniającą skłonności do konsumpcji stanowi skłonność do oszczędzania. Obie skłonności, wyrażone ułamkami, uzupełniają się do jedności, a wyrażone w procentach - do 100%.

Informacje ogólne

Popyt, ilość towaru, którą nabywcy są skłonni kupić w określonym czasie przy ustalonej cenie. Przy niezmienności innych warunków rynkowych wzrost ceny powoduje zmniejszenie wielkości popytu, a obniżka ceny wywołuje wzrost wielkości popytu.

Dla danego towaru rozróżnia się popyt indywidualny (ze strony określonego nabywcy) i popyt rynkowy (ze strony wszystkich jego nabywców). Popyt wszystkich nabywców na wszystkie towary to popyt globalny (zagregowany).

Poziom i zmiany popytu na dany towar wyznaczane są przez czynniki rynkowe - zmiany poziomu dochodów nabywców, cen innych towarów oraz oczekiwania nabywców co do zmian cen w przyszłości, a także czynniki pozarynkowe: demograficzne (takie jak liczba ludności, przyrost naturalny, struktura ludności pod względem wieku, płci, poziomu wykształcenia, rodzaju wykonywanej pracy, miejsca zamieszkania itp.), naturalne (klimatyczno-atmosferyczne, środowiskowe), preferencje nabywców (gusty, upodobania, zwyczaje, tradycje, moda), polityczne (zagrożenie wewnętrzne i zewnętrzne, wojny).

Elastyczność popytu

Stopień reakcji wielkości popytu na zmiany ceny towaru określa wskaźnik cenowej elastyczności popytu (E), będący relacją procentowej zmiany wielkości popytu do procentowej zmiany ceny. W zależności od jego poziomu wyróżnia się popyty: sztywny (E = 0), mało elastyczny (0 < E < 1), proporcjonalny (E = 1), elastyczny (E > 1) oraz doskonale elastyczny (E → ∞).

Wielkość wpływu zmian popytu, wynikającego z oddziaływania czynników pozacenowych, na zmianę ceny określa wskaźnik fleksybilności (giętkości) cen. Wzrost popytu - przy innych warunkach rynkowych niezmiennych - powoduje podwyżkę ceny, zmniejszenie popytu jest przyczyną obniżki ceny. Wpływ zmian dochodów na popyt mierzy się wskaźnikiem dochodowej elastyczności popytu, będącym relacją procentowej zmiany popytu do procentowej zmiany dochodów.

Ekonomia Rynek konsumenta

widok strony znajdź podobne pokaż powiązane

Rynek konsumenta, rynek nabywcy, określenie stosowane do rynku określonego produktu, na którym istnieje względnie trwała nadwyżka rynkowa (podaż jest większa od popytu). Konsument znajduje się wówczas w uprzywilejowanej sytuacji, ponieważ ma możliwość wyboru najlepszego produktu spośród wytwarzanych przez różnych producentów i oferowanych przez różnych sprzedawców. Sprzedawcy muszą zabiegać o pozyskanie sobie nabywców i konkurować między sobą. Rynek konsumenta jest przeciwieństwem rynku producenta.

MODEL RÓWNOWAGI KONSUMENTA

RÓWNOWAGA KONSUMENTA jest najkorzystniejszą (optymalną) sytuacją, w jakiej może znaleźć się konsument, dokonujący wyboru danych dóbr. Mówiąc o sytuacji optymalnej mamy oczywiście na myśli korzyści konsumenta - jest to więc najwyższy z możliwych poziom zadowolenia.W modelu tym zakłada się racjonalne działanie konsumenta, to znaczy dążenie do jak najlepszego wykorzystania dochodów. Punkt równowagi R konsumenta jest graficznie wyznaczany jako punkt styczności krzywej ograniczenia budżetowego i najwyższej do osiągnięcia krzywej obojętności.

Jeśli dochód rośnie, krzywa ograniczenia budżetowego przesuwa się w prawo, a punkt równowagi konsumenta znajduje się na coraz wyższej krzywej obojętności. Łącząc te punkty linią otrzymamy w końcu ścieżkę wzrostu dochodu.

Powyższe rozważanie dotyczące przechodzenia na wyższą krzywą obojętności wraz z rosnącym dochodem jest prawdziwe w przypadku dóbr normalnych. W przypadku dóbr niższego rzędu sytuacja jest już inna: wraz ze wzrostem dochodu maleje zapotrzebowanie na nie (na temat dóbr niższego rzędu - patrz w rozdziale popyt)Na poniższym rysunku mamy do czynienia z sytuacją, gdzie dobro B jest dobrem niższego rzędu, a dobro A jest dobrem normalnym.

powrót	wyślij do znajomego	drukuj
ZASADA MALEJĄCYCH PRZYCHODÓW ZASADA MALEJĄCYCH PRZYCHODÓW mówi, że od pewnego poziomu nakładów danego czynnika, będącego w modelu zmienną, jego produkcyjność krańcowa się zmniejsza (tzn. wzrost produkcji jest coraz mniejszy na kolejną jednostkę czynnika). Prawo to jest formułowane przy założeniu ceteris paribus, to jest stałych (niezmiennych) innych czynników produkcji. powrót  wyślij do znajomego  drukuj

TEORIA POPYTU

Ja już wspomnieliśmy, popyt (ang. demand) jest funkcją ceny i ilości, jaką chcą i mogą kupić konsumenci. Ekonomia wyróżnia ponadto POPYT EFEKTYWNY, to znaczy poparty zdolnością do zapłacenia za dane dobro.

Obok popytu indywidualnego znamy również popyt rynkowy (rynkową funkcję popytu), będący efektem zsumowania indywidualnych funkcji popytu wszystkich konsumentów na rynku.

PRAWO POPYTU

Podstawowe PRAWO POPYTU mówi, że gry cena dobra rośnie, spada ilość danego dobra, jaką są skłonni kupić konsumenci, przy założeniu ceteris paribus (przy pozostałych wielkościach stałych). Prawo to dotyczy zdecydowanej większości dóbr, które są dlatego nazwane DOBRAMI NORMALNYMI (nie dotyczy natomiast pozostałych dóbr: niższego rzędu i dóbr luksusowych).

WZROST I SPADEK POPYTU

Jeśli natomiast następuje zmiana położenia krzywej popytu względem układu współrzędnych, mówimy o wzroście lub o spadku popytu (przy każdej cenie). Jest to spowodowane zmianami innymi niż zmiana ceny danego dobra: np. zmianą dochodów, gustów konsumentów lub zmianą cen innych dóbr.

Każde dobro jest wrażliwe na zmianę ceny dóbr substytucyjnych oraz dóbr komplementarnych. DOBRO SUBSTYTUCYJNE to takie, które konkuruje z badanym dobrem na rynku (np. masło dla margaryny). DOBRO KOMPLEMENTARNE to takie, które dopełnia dane dobro (np. benzyna dla samochodu).

DOCHODOWA ELASTYCZNOŚĆ POPYTU

DOCHODOWA ELASTYCZNOŚĆ POPYTU (income elasticity of demand, IED) jest miarą zmian popytu w zależności od dochodu. Elastyczność tę wyliczamy ze wzoru:

		% zmiana popytu
IED	=
		% zmiana dochodu

Ujemną elastyczność dochodową popytu wykazują dobra podrzędne.

---