• PLAN METODYCZNY ZAJĘĆ, ZWANY TEŻ KONSPEKTEM LUB SCENARIUSZEM LEKCJI, PRZEKSZTAŁCA TREŚĆ NAUCZANIA W SYTUACJE ZADANIOWE, SKŁANIAJĄCE UCZĄCEGO SIĘ DO WYKONANIA PRZEWIDZIANYCH CZYNNOŚCI.

• Nie wszystkie czynności, jakie powinny być wykonane, odpowiadają wymaganiom programowym i są w tym sensie ,, docelowe“.

• Sztuka planowania metodycznego polega na takim doborze czynności prostszych, ,,pośredniczących“, by ułatwić wykonanie czynności docelowych i ustrzec się przed niepowodzeniami.

zwykle zarysowują :treść nauczania, sposoby motywowania, dokładnie określają czynności uczniów, potrzebne materiały dydaktyczne oraz proces kontroli i oceny.

stanowi projekt lekcji zawierający główne jej treści i uwzględniający sposób jej przeprowadzenia.

zwykle obejmuje jasno ( operacyjnie) sformułowane cele oraz ułożone kolejno czynności uczenia się; rozpoczyna się od uaktywnienia uczniów, a kończy przemyślanym zakończeniem i zadaniem pracy domowej.

Można wyodrębnić

• dobór tematu,

• rozpoznanie wiedzy uprzedniej,

• wyszczególnienie celów,

• określenie procedur,

• ustalenie form ewaluacji zastosowanych procedur nauczania.

• WŁAŚCIWOŚCI PLANU METODYCZNEGO:

Część zajęć	Czynności uczniów		Czynności nauczyciela	Wyposażenie
		docelowe			pośredniczące
Wstępna	Nastawienie do uczenia się, uzmysłowie-nie celów lekcji	Np. przypomnienie wiedzy; odpowiadają na pytania, obserwują pokaz.	Np. zadaje pytania, przeprowdza pokaz , krótki wykład	Np. lista pytań
Główna	Przyswojenie nowej wiedzy (osiągnięcie celów lekcji)	Np. dyskutują, obserwują, wykonują ćwiczenia, rozwiązują zadania dydaktyczne	Np. kieruje dyskusją, pokazuje, pomaga w ćwiczeniach uczniowskich	Np. lista pytań, środki dydaktyczne
Końcowa	Wzmocnienie nowej wiedzy, zbudowanie struktury logicznej	Np. odpowiadają na pytania, interpretują, analizują, stosują	Np. pomaga uporządkować wiedzę, wyjaśnia, ocenia	Np. graf, tabela, zadanie

1. Czynności uczniów są zapisane wcześniej niż nauczyciela. Uczenie się przewodzi nauczaniu, a nie odwrotnie. Zadaniem nauczyciela jest zorganizowanie sytuacji uczenia się odpowiednich wiadomości i umiejętności. Sam pozostaje on jakby ,,w cieniu“, ograniczając swoje głośne wystąpienia.

2. Czynności uczniów są dwojakie:

• ,,docelowe“- równoważne wymaganiom programowym,

• ,, pośredniczące“- będące elementami czynności docelowych lub ich uproszczoną wersją; opanowanie zaplanowanych czynności pośredniczących powinno zapewnić opanowanie czynności docelowej, a więc spełnienie wymagań.

3. Czynności docelowe mogą przeplatać się w planie.

W KTÓREJ DOMINUJE SAMODZIELNA PRACA UCZNIÓW W GRUPACH.

Aby uczniowie zrozumieli zdobywane informacje i rozwinęli nabywane umiejętności, muszą mieć możliwość zaangażowania się w proces uczenia się

( rozwiązywanie problemów, prace badawcze i ćwiczenia pod kierunkiem nauczyciela).

Podstawą pomyślnego uczenia się w grupach jest staranne zaplanowanie zajęć przez nauczyciela.

PLANUJĄC codzienną pracę nauczyciel obmyśla plan lekcji, a więc przygotowuje się od strony:

• rzeczowej ( procesu bogatego w treści),

• metodycznej ( budowy, sposobów opracowania treści lekcyjnych, nabycia niezbędnych umiejętności i nawyków),

• kontaktu pedagogicznego ( porozumienia i współdziałania z uczniem).

U PODSTAW KAŻDEGO PLANOWANIA LEKCJI POWINNY POJAWIĆ SIĘ TRZY ZASADNICZE PYTANIA:

• CO?

Próbując odpowiedzieć na pytanie: ,, czego chcemy nauczyć na danej lekcji?“, należy zapoznać się dokładnie z treściami , zadaniami oraz z materiałem zawartym w podręczniku i wskazówkami programowymi

• JAK?

jeżeli wiem- co ( strona rzeczowa), wówczas zadaję sobie pytanie:,,jak można, powinno się pomagać uczniowi na lekcji, aby to, co miał zdobyć na lekcji -zdobył?“;

istotnym dopełnieniem strony metodycznej - zastanowienia się nad tym: jak i w jaki sposób powinno to zostać osiągnięte, za pomocą jakich środków dydaktycznych, poprzez jaką organizację- jest dopełnienie komunikacyjne

• DLACZEGO? PO CO?

To pytanie jest istotnym ogniwem między tymi poprzednimi pytaniami i musi występować przed pytaniem o metodę

- PRAFORMA KAŻDEGO

PLANOWANIE LEKCJI-

Planowanie zajęć dydaktycznych stanowi roboczą syntezę treści nauczania, logiczne dopełnienie wcześniej przeprowadzonej analizy.

PROCES PLANOWANIA ZAJĘĆ DYDAKTYCZNYCH MOŻE BYĆ ROZDZIELONY NA TRZY ETAPY:

1. Planowanie kierunkowe dotyczy roku szkolnego lub semestru.

Planowanie kierunkowe obejmuje cele

poznawcze, wychowawcze i materiał nauczania;

przeciwdziała materializmowi dydaktycznemu,

a zwłaszcza ,,dopisywaniu“ celów

wychowawczych do gotowych konspektów lekcji.

2. Planowanie wynikowe dotyczy działu programowego lub dużej jednostki tematycznej. Planowanie wynikowe obejmuje materiał nauczania i wymagania programowe w układzie hierarchicznym, dostosowanym do obowiązującej skali stopni szkolnych.

3. Planowanie metodyczne dotyczy pojedynczych lekcji, jest najbardziej twórczym składnikiem warsztatu dydaktycznego nauczyciela.

Planowanie metodyczne obejmuje wymagania

programowe i przebieg lekcji; podporządkowuje

zajęcia wymaganiom dydaktycznym i chroni

nauczyciela przed formalizacją toku lekcji.

PLANOWANIE METODYCZNE

Plany lekcji

Konspekt

Plan lekcji

kroki w planowaniu lekcji:

STRUKTURA LEKCJI KREATORSKIEJ

W lekcji ,,kreatorskiej“ wyróżnia się następujące etapy:

1. ZAANGAŻOWANIE

• przedstawienie przez nauczyciela problemu, który ma być rozwiązany przez grupę

• sprecyzowanie celów, poleceń,

• stworzenie ram organizacyjnych zajęć,

2. BADANIE

• analiza zadania otrzymanego przez uczniów,

• dyskutowanie, negocjowanie, ustalanie sposobów rozwiązania zadania,

3. PRZEKSZTAŁCANIE

• uporządkowanie wiedzy w twórczy sposób,

• przyjęcie ostatecznej wersji rozwiązania zadania,

• funkcjonalizacja wiedzy,

4. PREZENTACJA

• przedstawienie przez sprawozdawcę efektów pracy grupy,

• podzielenie się uwagami na temat pracy zespołu

5. REFLEKSJA

• samoocena wykonanej pracy,

• krytyczna ocena sposobu wykonania pracy

PRZEDMIOT NAUCZANIA

CO?

JAK?

Co już było?

Ciągłość myślenia

Co powinno być osiągnięte?

Dlaczego, po co powinno to być osiągnięte?

Jak i czym powinno to zostać osiągnięte?

Jak to powinno dalej przebiegać?

Rzeczowy namysł

( analiza treści)

Znalezienie istotnego obrazu działalności

( analiza dydaktyczna)

Dostęp do fazy zachowania, np. oryginalne zachowanie- praktyczne wykonanie. Jak przygotowuję uczniów do pierwszego owocnego spotkania? Jak budzę ich zainteresowania?

Zadanie domowe

Planowanie następnej godziny

Krytyczny wybór

Wyjaśnienie rzeczowej struktury

Oznaczenie wartości wychowawczych

Układ, budowa, struktura lekcji

Ćwiczenia

i powtórzenia

Szkice treści, faktów, itp.

Ustalenie celów nauczania

Podział czasu

Zasady nauczania

Formy pracy: praca z całą klasą, indywidualnie, grupowa, rozmowa w kołach,...

Gruntowne dopracowanie

Techniki nauczania

Techniki uczenia się

Środki dydaktyczne

Zabezpieczenie wyników

BUDOWA KONSPEKTU

KONSPEKT LEKCJI

1. TEMAT LEKCJI

2. ZAŁOŻONE DO ZREALIZOWANIA CELE DYDAKTYCZNE I WYCHOWAWCZE

3. PRZEBIEG LEKCJI

4. TEMAT PRACY DOMOWEJ

5. PODSUMOWANIE LEKCJI

6. WYKAZ ŚRODKÓW DYDAKTYCZNYCH

---