Mikroklimat, klimat (zespół elementów klimatologicznych) charakterystyczny dla małej części środowiska przyrodniczego, jak np. kępy traw, korony drzew, bardzo zmienny i nietrwały.

Mezoklimat, klimat miejscowy, klimat lokalny, klimat (zespół elementów klimatologicznych) charakterystyczny dla takich jednostek geograficznych, jak np. dolina rzeczna, wzgórze, las, miasto.

Makroklimat, klimat (zespół elementów klimatologicznych) charakterystyczny dla większych obszarów na Ziemi, np. strefy, kontynentu, kraju, regionu. Makroklimat zależy od ogólnej cyrkulacji atmosferycznej, szerokości geograficznej, odległości od mórz i oceanów oraz orografii terenu.

SKŁADNIKI KLIMATU

Klimat to typowy, powtarzający się corocznie (pory roku) przebieg stanów pogody na danym obszarze. Z kolei pogoda jest rozumiana jako stan atmosfery ziemskiej w danym miejscu i czasie. Zarówno klimat jak i pogodę charakteryzują te same parametry meteorologiczne zwane też składnikami klimatu (pogody), które nieustannie wzajemnie na siebie oddziaływują:
- usłonecznienie - to inaczej ilość promieniowania słonecznego, jaka dociera do powierzchni Ziemi; bezpośrednio wpływa na temperaturę powietrza, a pośrednio na pozostałe składniki klimatu - jest w zasadzie pierwotną przyczyną wszelkich zjawisk i procesów zachodzących w troposferze; promienie słoneczne przechodzą przez atmosferę częściowo się w niej rozpraszając, częściowo odbijając (od chmur); dochodzą też do powierzchni Ziemi, która je pochłania i odbija; powstają w ten sposób różnice temperatur, co wpływa na zmiany właściwości fizycznych powietrza (np. powietrze ciepłe jest lżejsze od zimnego), a to prowadzi do rozmaitych jego ruchów i przemian;
- ciśnienie atmosferyczne - określa stopień “zagęszczenia” powietrza w danym miejscu; obszar o wysokim ciśnieniu to baryczny wyż, a o niskim ciśnieniu to baryczny niż atmosferyczny; rozkład ciśnienia atmosferycznego decyduje o przemieszczaniu się mas powietrza (ciepłych i zimnych, suchych i wilgotnych), co wywołuje kolejne zmiany w atmosferze;
- wiatr - to przeważnie poziomy ruch powietrza względem powierzchni Ziemi, wywołany różnicą ciśnień; charakteryzuje go prędkość (siła) mierzona w m/s lub w umownej skali Beauforta oraz kierunek, z którego wieje; jest ściśle związany z rozkładem ciśnienia atmosferycznego; powietrze przemieszcza się od wyżów do niżów, jednak ruch ten nie odbywa się po najkrótszej drodze, tj. po linii prostej; działają tu różne czynniki odchylające m.in. ruch wirowy Ziemi, którego efektem jest siła Coriolisa działająca na wiatry w różny sposób na półkuli północnej i południowej - wieją one zgodnie z kierunkiem ruchu wskazówek zegara wokół wyżów na półkuli północnej i wokół niżów na półkuli południowej;

- temperatura powietrza - zależy głównie od usłonecznienia i napływu mas powietrza; przy ustalaniu typu klimatu decydujące znacznie mają średnie wieloletnie temperatury najzimniejszego i najcieplejszego miesiąca oraz średnie roczne, a także roczne i dobowe amplitudy (różnice między wartością najwyższą i najniższą);
- opady atmosferyczne - ich wielkość podawana jest w mm (sumy roczne, półroczne, miesięczne, dobowe itp.); zalicza się do nich deszcz, śnieg, grad, mżawkę, krupę śnieżną; powstają w chmurach, w których skroplona lub skrystalizowana para wodna nie może się utrzymać i spada na ziemię; chmury deszczowe tworzą się w różnych okolicznościach, m.in. na styku mas powietrza (ciepłych i zimnych), gdzie występują ciepłe i zimne fronty atmosferyczne, a także w wyniku wznoszących prądów powietrza, tzw. prądów konwekcyjnych;
- wilgotność powietrza - wyraża procentowy udział pary wodnej w powietrzu; ma wpływ na występowanie opadów oraz na zmiany temperatury - powietrze wilgotne nagrzewa i ochładza się wolniej niż suche;
- zachmurzenie - określane “na oko” jako procentowe zakrycie nieba przez chmury; w dzień ogranicza dopływ bezpośredniego promieniowania słonecznego do powierzchni Ziemi, co powoduje ochłodzenie; z kolei w nocy hamuje wypromieniowanie ciepła przez Ziemię, co skutkuje mniejszym spadkiem temperatury; poza tym chmury deszczowe przynoszą opady.

Oprócz powyższych składników w atmosferze epizodycznie pojawiają się rozmaite zjawiska meteorologiczne, np. burze, gradobicia, nawałnice, oberwania chmur, trąby powietrzne, cyklony tropikalne, zorze polarne, mgły, szron, szadź i in. Częstotliwość i nasilenie ich występowania również składają się na klimat danego obszaru.
__________

CZYNNIKI KLIMATOTWÓRCZE

To jakie wartości przyjmują składniki klimatu zależy od czynników klimatotwórczych. Najważniejsze z nich to:
- szerokość geograficzna - na obszarach o niskich szerokościach geograficznych (między zwrotnikami) występuje zwiększone usłonecznienie, co powoduje podwyższenie temperatury; z kolei w rejonie wysokich szerokości geograficznych (strefy okołobiegunowe) usłonecznienie jest małe i stąd niskie tam temperatury; jest to wynikiem różnego kąta padania promieni słonecznych - im jest on większy tym Ziemia bardziej się ogrzewa;

OŚWIETLENIE ZIEMI W CZASIE RÓWNONOCY
WIOSENNEJ (21 marca), I JESIENNEJ (23 września)

- odległość od morza (oceanu) - w sąsiedztwie mórz i oceanów powietrze jest bardziej wilgotne, co skutkuje większymi opadami, a także mniejszą zmiennością temperatur w ciągu roku; im dalej od morza tym opadów jest mniej i wzrastają roczne amplitudy temperatur;
- wysokość bezwzględna - wraz ze wzrostem wysokości na poziom morza spada temperatura; opady początkowo rosną, do wysokości występowania chmur opadowych; następnie maleją; wraz z wysokością zmienia się także rodzaj opadów (im wyżej tym zimniej i częściej pada tam śnieg);
- rzeźba terenu - wielkie łańcuchy górskie mogą stanowić barierę dla napływających mas powietrza; po stronie stoków dowietrznych występuje zdecydowanie więcej opadów;
- prądy morskie - chłodnym i ciepłym masom wody towarzyszą takie same masy powietrza; ich napływ powoduje zmiany w temperaturach i opadach (prąd ciepły ociepla wybrzeża i zwiększa opady, a prąd chłodny ochładza i zmniejsza opady);
- działalność człowieka -  w miastach notowane są podwyższone temperatury m.in. ze względu na ciepłownictwo i zwiększoną emisję zanieczyszczeń (efekt cieplarniany).
__________

KLASYFIKACJA KLIMATÓW

Istnieje wiele różnych klasyfikacji klimatów. Przy ich konstruowaniu uwzględniano niemal wszystkie składniki klimatu. Jednak najczęściej dwoma najważniejszymi czynnikami są temperatura powietrza i opady atmosferyczne. Ich roczny przebieg decyduje o występowaniu określonych pór roku, np. wiosna, lato, jesień i zima albo pora sucha i deszczowa. Są one charakterystyczne dla poszczególnych klimatów. Na poniższych przykładowych wykresach można  jednocześnie prześledzić rozkład temperatur powietrza i opadów atmosferycznych w ciągu roku.

Stosunkowo często spotykane są klasyfikacje dwustopniowe. Pierwszy stopień zakłada podział na strefy klimatyczne, przebiegające na ogół w układzie równoleżnikowym - od najzimniejszej okołobiegunowej do najcieplejszej równikowej. Drugi stopień podziału wyróżnia wewnątrz stref typy klimatu, które najczęściej zależą od opadów, np. wilgotne (morskie) i suche (lądowe). Oprócz tego wyodrębniane są też klimaty astrefowe. Ich występowanie jest niezależne od szerokości geograficznej. Zmieniają one w istotny sposób warunki klimatyczne, jakie teoretycznie powinny panować na danym obszarze. Przykładami klimatów astrefowych są odmiany górskie lub monsunowe różnych typów klimatu.

---