1. Scharakteryzuj pojecie "wydatków strukturalnych".
Wydatki strukturalne - to wydatki, których źródłem finansowania mogą być środki pochodzące z budżetu Unii Europejskiej przeznaczone na politykę strukturalną.
2. co to jest wartość dodana?
Przychody ze sprzedaży produktu finalnego pomniejszone o koszty zakupu
materiałów produktów obcych.
3. Proszę omówić źródła polskiego prawa finansowego.
Konstytucja jako akt rangi najwyższej Ustawy; podstawową ustawą regulującą prawo finansowe jest ustawa o finansach publicznych; ordynacja podatkowa; o poszczególnych podatkach; prawo bankowe; prawo dewizowe; prawo celne etc.
Ustawa budżetowa Umowy międzynarodowe (ratyfikowane przez polski parlament)
Akty finansowe (indywidualne) Uchwały organów samorządowych (np. uchwały Rad Gmin, Powiatu i Sejmiku Wojewódzki) Europejskie ponadnarodowe prawo finansowe.
4. Gałęzie prawa finansowego:
- Prawo budżetowe: (państwa i jednostek samorządu terytorialnego)
- dochodów publicznych (podatkowe, celne)
- prawo wydatków publicznych
- zarządzanie długiem publicznym
- Publiczne prawo bankowe
- Gałąź mieszana
- Finanse UE i system rozliczeń krajowych z budżetem WE
5. Budowa normy prawa finansowego:
W każdej normie występują takie elementy jak:
- hipoteza - określa sytuację, w której norma ma zastosowanie
- dyspozycja - wskazuje na obowiązujący w danej sytuacji sposób zachowania się podmiotu (nakaz lub zakaz)
- sankcja - określa rodzaj negatywnych następstw w przypadku nie dostosowania się do dyspozycji
Normy mają dwustronny charakter - określają uprawnienia i obowiązki. Na ich podstawie nawiązuje się stosunek prawno-finansowy (władczy podmiot publiczny - drugi podmiot)
6. Wymień poszczególne etapy procedury budżetowej: -pytanie opisowe
1. przygotowanie projektu
2. uchwalanie
3. wykonanie
4. kontrola wykonania
5. zasada przemienności
7. omów zasadnicze cele polityki ekonomicznej:
Wzrost gospodarczy, który powinien być wysoki, stabilny oraz trwały. Stabilizacja siły nabywczej pieniądza. Maksymalizacja zatrudnienia (bezrobocie na poziomie stopy naturalnego bezrobocia). Równowaga bilansu płatniczego. Problem " kwadratury pięciokąta"- wzajemna niezgodność działań służących realizacji celów (np. Krzywa Philipsa).
8. Zakres działania powiatu (zadania specjalistyczne)?
Powiat wykonuje zadania publiczne określone ustawami o charakterze ponadgminnym np edukacja ochrona zdrowia, pomoc społeczna , sport, kultura, ochrona środowiska, przeciwdziałanie bezrobocie
9. z czego sporządzony jest budżet państwa
dochody, wydatki, planowany deficyt.
10. wymień 4 dochody bezzwrotne
odp. cło, podatki, dywidenda, opłata budżetowa
11. finanse publiczne
przez finanse publiczne należy rozumieć gromadzenie i wydatkowanie środków pieniężnych przez związki publiczno-prawne tzn. tworzenie rezerw, wydatkowanie, lokowanie
12. co to jest opłata skarbowa
Opłata skarbowa zwana także opłatą stemplową - stanowi formę ekwiwalentu za czynności organów administracji publicznej, podejmowane w indywidualnych sprawach. Czynności te obejmują dokonanie czynności urzędowych, wydanie zaświadczeń, zezwoleń oraz niektórych dokumentów.
13. co to jest podatek
przymusowe, bezzwrotne i nieodpłatne świadczenie pieniężne o charakterze powszechnym, nakładane z mocy prawa przez państwo lub inne organy władzy publicznej (np. samorządy lokalne) na osoby fizyczne i prawne.
14. co to jest dług publiczny
suma nie spłaconych przez rząd lub in. związki publicznoprawne zobowiązań zarówno wobec wierzycieli krajowych, jak i zagranicznych. Zobowiązania te mogą mieć charakter krótko- (do 1 roku), średnio- (do 10-15 lat) lub długoterminowy (powyżej 15 lat).
15. podaj definicję budżetu jednostki samorządu terytorialnego
Definicja budżetu jednostki samorządu terytorialnego (na podstawie Ustawy z 26 listopada 1998 r. o finansach publicznych; art. 109 ust. 2) brzmi: jest to roczny plan:
- dochodów i wydatków oraz przychodów i rozchodów tej jednostki,
- przychodów i wydatków:
- zakładów budżetowych, gospodarstw pomocniczych jednostek budżetowych i
środków specjalnych,
- funduszy celowych jednostki samorządu terytorialnego.
Budżet jednostki samorządu terytorialnego jest uchwalany w formie uchwały budżetowej, która stanowi podstawę gospodarki finansowej jednostki samorządu terytorialnego.
16. samorząd terytorialny
jest to związek publiczno-prawny tworzony z mocy prawa. W skład tego związku wchodzi społeczność danego terenu. Członkami społeczeństwa są osoby, których nie można wykluczyć gdyż z mocy prawa do niego przynależą. Społeczność spośród siebie wybiera organy w ramach demokratycznych wyborów. Organy te podejmują decyzje i działają na rzecz tej społeczności
17. Co ustala ustawa budżetowa?
Ustawa budżetowa ustala:
- dochody budżetu państwa według ważniejszych źródeł części i działów
klasyfikacji budżetowej
- wydatki budżetu państwa
- deficyt budżetu państwa oraz źródła jego pokrycia
- limity zatrudnienia w administracji rządowej
- przychody i rozchody budżetu państwa
- zestawienie przychodów i wydatków zakładów budżetowych , gospodarstw
pomocniczych jednostek budżetowych i środków specjalnych
- plany przychodów i wydatków państwowych funduszy celowych
- zestawienie dotacji dla państwowych agencji i funduszy celowych
18. Definicja budżetu państwa?
Budżet państwa jest rocznym planem dochodów i wydatków oraz przychodów i
rozchodów:
- organów władzy państwowej , kontroli i ochrony prawa
- sądów i trybunałów
- administracji rządowej
budżet państwa jest uchwalony w formie ustawy budżetowej na okres roku kalendarzowego , zwanego dalej "rokiem budżetowym" do budżetu państwa włączone są środki pochodzące ze źródeł zagranicznych nie podlegające zwrotowi i wydatki z nich finansowane
19. Krótka charakterystyka pojęcia środki publiczne :
- dochody publiczne -daniny publiczne np podatki i inne dochody wynikające
z umów cywilnoprawnych
- przychody budżetu jednostek samorządu terytorialnego pochodzącego ze
sprzedaży papierów wartościowych , prywatyzacji majątku z otrzymanych
pożyczek i kredytów
- bezzwrotne środki ze źródeł zagranicznych oraz przychody jednostek
organizacyjnych pochodzące z ich działalności
20. Podział podatków gminnych
- wpływ. Na rachunek budżetu: Podatek od nieruchomości, rolny, leśny, od środków .transportu, od posiadania psów ,opłaty targowe i miejscowe, eksploatacyjne
- pobierane przez US i przekazywane gminom: od spadków i darowizn, czynności cywilnoprawnych, od niektóre przychody osiągane przez osoby fizyczne płacony w formie karty podatkowej
21. OPISZ KRÓTKO ZJAWISKO DENOMINACJI:
denominacja jest urzedowa zmianą wartosci nominalnej znaków pienieznych w wyniku reformy walutowej. polega na wprowadzeniu do obrotu pienieznego nowej jednostki pienieznej o innym [najczesciej wyzszym] nominale, przy jednoczesnym stopniowym lub jednorazowym wycofaniu z obiegu dotychczasowych srodków pienieznych. wymiana starych jednostek pieniężnych na nowe dokonywana jest na zasadzie pelnej lub czesciowej ekwiwalentnosci i nie powoduje z zasady zmiany proporcji ekonomicznych w kraju ani w stosunkach z zagranicą. w Polsce denominacja wprowadzana byla w drodze ustawowej, kolejno w latach: 1945 - wraz z utworzeniem NBP, nowego banku emisyjnego; 1950 - w ktorym wymieniono 100 PLZ na 1 PLN, dokonując przeliczenia cen 100 starych zł równych 3 zł; 1995 - w ktorym dokonano wymiany 10.000 PLZ na 1 nowego zł.
22. NA CZYM POLEGA PREFINANSOWANIE?:
[finansowanie pomostowe, przejsciowe] dotyczy projektów i programów wspolfinansowanych srodkami pochadzacymi z UE. Są to pozyczki udzielane z budzetu państwa dla jednostek sektora finansów publicznych, ktorych zwrot ma nastapic po uzyskaniu środków z UE. Mogą byc one oprocentowane lub nie (tylko dla jednostek budzetowych i agencji płatniczych). Wypłacane są za posrednictwem Banku Gospodarstwa Krajowego, ktory otwiera i prowadzi rachunek bankowy, dokonujac obslugi finansowej realizowanego projektu. pozyczki wykorzystane niezgodnie z przeznaczeniem podlegac maja zwrotowi do budzetu panstwa z odsetkami , zas przez 5 lat beneficjent dotychczasowych srodkow nie bedzie mogl otrzymac srodkow na wspolfinansowanie i prefinansowanie. ta surowa zasada ma sluzyc zdyscyplinowaniu wykorzystania srodkow z budzetu UE.
23. Co oznacza pojęcie „rezerwy celowe”?
Rezerwy celowe są tworzone na wydatki, których szczegółowy podział na pozycje klasyfikacji nie może być dokonany w okresie uchwalania budżetu. Źródłem finansowania są środki pomocowe z wyjątkiem funduszy strukturalnych w przypadkach przewidzianych ustawami na wydatki prawdopodobne, ale nie pewne.
Suma rezerw celowych nie może przekroczyć 5% wydatków budżetu (z wyjątkiem rezerw na zadania finansowane ze środków pomocowych).
Rezerwami celowymi dysponuje zasadniczo Minister Finansów w porozumieniu z właściwymi dysponentami części budżetowych, nie później niż do połowy października.
24. Przedstaw klasyfikację rodzajową wydatków JST.
Niezależnie od podziału na pozycje klasyfikacji budżetowej w uchwale budżetowej należy uwzględnić następujący podział rodzajowy wydatków:
Wydatki bieżące, w tym w szczególności:
wynagrodzenia i pochodne od wynagrodzeń
dotacje
wydatki na obsługę długu JST
wydatki z tytułu poręczeń i gwarancji udzielonych przez JST
Wydatki majątkowe
inwestycje i zakupy inwestycyjne
nabycie akcji i udziałów
wniesienie wkładów
25. Podaj zasadnicze cele polityki ekonomicznej.
Wzrost gospodarczy (wysoki, stabilny, trwały)
Stabilizacja siły nabywczej pieniądza
Maksymalizacja zatrudnienia (bezrobocie na poziomie stopy naturalnego bezrobocia)
Równowaga bilansu płatniczego
Problem „kwadratury pięciokąta” - wzajemna niezgodność działań służących realizacji celów (np. krzywa Phillipsa)
26. Podaj definicję legalną daniny publicznej.
Podatki, składki, opłaty oraz inne świadczenia pieniężne, których obowiązek ponoszenia na rzecz państwa, jednostek samorządu terytorialnego, funduszy celowych oraz innych jednostek sektora finansów publicznych wynika z odrębnych ustaw niż ustawa budżetowa.