Wszechnica Uniwersytetu Jagiellońskiego - powołana do życia w 2005 roku pozawydziałowa jednostka organizacyjna Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Nawiązuje do amerykańskiej formuły "University Extensions", tj. uniwersyteckich jednostek udostępniających naukową wiedzę ekspercką w formie kształcenia ustawicznego.
Wszechnica Uniwersytetu Jagiellońskiego jest partnerem rozwojowym dla organizacji uczących się. Wykorzystuje osiągnięcia nauk stosowanych, aby dostarczać najwyższej jakości usług szkoleniowo-doradczych. Pełniąc rolę centrum doradczo-szkoleniowego, kieruje swoje usługi do pracowników organizacji - zarówno przedsiębiorstw, jak i instytucji publicznych. Są to przede wszystkim szkolenia o charakterze zamkniętym, oferowane pracodawcom zainteresowanym rozwojem swoich pracowników. Wszechnica UJ priorytetowo traktuje realizację rozbudowanych, perspektywicznych i kompleksowych projektów szkoleniowo-doradczych, które w zintegrowany sposób obejmują kluczowe obszary działania klientów oraz wymagają ich świadomego zaangażowania w proces szkoleniowy. W oparciu o współpracę z uznanymi, międzynarodowymi instytucjami edukacyjnymi działającymi w obszarze Lifelong Learning Wszechnica UJ promuje i wdraża w Polsce wartościowe, innowacyjne metodologie wspierania rozwoju osób dorosłych.
Oferta Wszechnicy UJ obejmuje miedzy innymi:
kompleksowe przygotowanie i realizacja zamkniętych projektów szkoleniowych i doradczych;
rozwój umiejętności trenerskich (Szkoła Trenerów Wszechnicy UJ);
rozwój coachów według jednej z najbardziej rozpoznawalnych na świecie metodologii (Szkoła Coachów, prowadzona przez trenerów Erickson College z Vancouver);
wydawanie popularnonaukowego, recenzowanego pisma Know How, skierowanego do specjalistów branży szkoleniowo - doradczej;
prowadzenie systemowych procesów coachingowych, wspierających rozwój pracowników.
Dlaczego warto z nami pracować
Działanie na styku nauki i biznesu zobowiązuje nas do wykraczania poza ogólnodostępne, standardowe usługi szkoleniowo - doradcze. Stworzyliśmy centrum metodologiczne, w którym powstają spójne, skuteczne i innowacyjne narzędzia rozwoju, oparte o zdobycze nauki stosowanej (np. gry i warsztaty strategiczne). Łączymy pogłębione rozumienie potrzeb rozwojowych organizacji z praktycznym zastosowaniem wszystkich proponowanych przez nas rozwiązań. Odwołujemy się do międzynarodowych standardów i autorytetów w dziedzinie szkoleń, doradztwa i coachingu dla organizacji. W swojej pracy wykorzystujemy zagraniczne metodologie i umożliwiamy naszym Klientom uczenie się ich oraz wdrażanie do firm. Kadra trenerska Wszechnicy UJ to specjaliści łączący rzetelną wiedzę z wieloletnim doświadczeniem w pracy z biznesem.
Regulamin Wszechnicy UJ dostępny na stronie internetowej.
Uniwersytet Trzeciego Wieku ( fr. Universités: du Troisieme Age)
-Cel działalności - aktywizacja ludzi starszych, a także „wykorzystanie potencjału osób starszych na rynku pracy - wiedzy, umiejętności i doświadczenia życiowego, dla rozwoju gospodarczego i społecznego kraju.”
- Osoby starsze , przeżywające swoją młodość w czasach wojny, często miało wybór nauka czy obrona Ojczyzny i przeważnie decydowało się na to drugie. Tacy ludzie mają psychologiczne braki w potrzebach samorozwoju, kształcenia się, zdobywania nowych umiejętności. Jeśli uświadomią je sobie i zechcą nadrobić, UTW dają im tę szansę.
-UTW to miejsce spotkań z podobnymi do nich osobami, które muszą stawiać czoła wielu problemom w tym jednemu, głównemu - problemowi braku akceptacji ze strony młodych.
- Po latach wychowywania dzieci i współuczestnictwie w wychowywaniu wnuków, niekiedy utracie współmałżonka i znajomych, nadmiar czasu może być bardzo szkodliwy. W takim przypadku nowa pasja staje się balsamem dla zbolałej duszy, pozwala ponownie otworzyć się na świat i zaakceptować go takim, jakim się stał się bez bliskich ludzi.
- Wielu seniorów jest wciąż sprawnych, nie znosi bezczynnego siedzenia w czterech ścianach, potrzebuje pretekstu do wyjścia z domu. Jedną z form aktywizacji starszych ludzi są uniwersytety trzeciego wieku, które stwarzają możliwości ciągłego poszerzania wiedzy, pobudzają do aktywizacji społecznej w interesie jednostki i ogółu, ułatwiają nawiązywanie przyjaźni, zapewniają możliwość dbania o kondycję fizyczną.
Typy UTW
Podział ze względu na kryterium siły związku z uczelniami wyższymi:
model francuski - UTW ściśle związane z ośrodkami akademickimi, cechuje je wysoki poziom działalności dydaktycznej i naukowo-badawczej, zróżnicowane pod względem form organizacyjnych (pełna integracja z uczelnią, ścisła współpraca lub niezależność od uczelni)
model brytyjski - oparty na samokształceniu i samopomocy seniorów, bez wsparcia ze strony uczelni wyższych
Oferta programowa
wykłady, seminaria, konwersatoria
lektoraty języków obcych
sekcje lub koła zainteresowań
kluby i zespoły tematyczne
warsztaty artystyczne
zajęcia ruchowe, rekreacyjne, rehabilitacyjne
imprezy kulturalne, turystyczne i okolicznościowe
kursy, szkolenia, poradnictwo
w niektórych uniwersytetach wprowadzono zajęcia wakacyjne: wyjazdy, wczasy, rekreacja seniorów podczas lata.
Finansowanie
składki członkowskie ustalane dla danej uczelni
dofinansowanie z budżetu miasta lub regionu
różne formy sponsoringu
granty
wypracowane przez uczelnię środki
Wyjątek - uniwersytety finansowane przez państwo, np. w Hiszpanii
UTW zaspokaja potrzeby
potrzeba samokształcenia,
potrzeba poznawania środowiska,
potrzeba poszerzania wiedzy i umiejętności,
potrzeba wykonywania społecznie użytecznych działań,
potrzeba bycia uznanym za część społeczeństwa, grupy,
potrzeba wypełnienia wolnego czasu,
potrzeba utrzymywania więzi towarzyskich,
potrzeba stymulacji psychicznej i fizycznej,
także możliwość realizacji młodzieńczych marzeń, które były dotychczas nie do pogodzenia z życiem zawodowym i obowiązkami wobec rodziny.
Początki powstania UTW
Początki ruchu uniwersytetów trzeciego wieku sięgają roku 1972. W tym też czasie profesor Uniwersytetu w Tuluzie Pierre Vellas zorganizował spotkanie 40 seniorów, aby zorientować się czego oczekują od uniwersytetu.
UTW w Polsce
W wyniku współpracy i kontaktów naukowych profesor Haliny Szwarc z profesorem Pierre'em Vellasem utworzyli uniwersytet trzeciego wieku w Warszawie. Pod nazwą Studium III Wieku, 12 listopada 1975 roku, inaugurowano pierwszy rok akademicki UTW.
Cele pierwszego UTW:
włączenie osób starszych do systemu kształcenia ustawicznego
aktywizacja intelektualna, psychiczna i fizyczna słuchaczy
opracowanie metod edukacji i wdrożenie profilaktyki gerontologicznej
prowadzenie obserwacji i badań naukowych (Informator Sekcji UTW przy PTG, 1987)
Intensywny rozwój UTW przypadł na lata 1975-1979 (powstały UTW we Wrocławiu, Opolu, Szczecinie, Poznaniu, Gdańsku, Łodzi). Po kilkuletniej przerwie, po roku 1982, zaczęły znów powstawać nowe tego typu instytucje. Po 1989 roku nastąpił dalszy rozwój UTW w wyniku zmian systemowych, jak również rosnącej populacji ludzi starszych w kraju. W ostatnich kilku latach nastąpiło przyspieszenie w rozwoju ruchu UTW w Polsce.
Polska była trzecim krajem na świecie (za Francja i Belgią), w którym rozwinął się ruch UTW. Nasz pierwszy UTW zaczął funkcjonować równocześnie z pierwszym UTW w Szwajcarii, we Włoszech i Kanadzie już w roku 1975. W 1975 r. Centrum Kształcenia Podyplomowego w Warszawie rozpoczęło szkolenie w zakresie gerontologii - klinicznej, eksperymentalnej i społecznej.
Tworzenie UTW w Polsce
1976 r. we Wrocławiu
1977r w Opolu
1979 r w Poznaniu
1979 w Łodzi - z inicjatywy Heleny Kretz
1979 w Gdańsku (rozwiązany, ponownie zaczyna działać w 2004 r.)
1982 krakowski UTW jako międzyuczelniane studium UJ i Akademii Medycznej
1982 w Katowicach - inicjatorka Janina Szyjkowska
UTW w Rzeszowie powstał w 1983 r. z inicjatywy Genowefy Kruczek-Kowalskiej
1985 powstał UTW w Lublinie
1987 powstał drugi warszawski UTW - na Mokotowie
1989 powstaje UTW w Toruniu
1992 Zielona Góra
1992 Zakopane
1993 Gorzów Wielkopolski
1993 Koszalin
1996 Bydgoszcz
następnie w Białymstoku, Częstochowie, Olsztynie, Sandomierzu, Oświęcimiu, Bielsku-Białej, Żarach, Świebodzinie, Lesznie, Elblągu
Obecnie w Polsce działa blisko 110 Uniwersytetów Trzeciego Wieku, które łącznie zrzeszają 25 tysięcy słuchaczy. Na stronie internetowej poświęconej uniwersytetom trzeciego wieku możemy zapoznać się z ich działalnością.
Zasadnicze zadania UTW
dążenie do utrzymania indywidualnego dobrostanu psychofizycznego seniora
osiągnięcie należytej i godnej pozycji człowieka starszego w społeczeństwie
Drogą do realizacji tych zadań jest edukacja, która może spełniać wiele funkcji:
ćwiczyć umysł dla podtrzymania ogólnej sprawności organizmu
integrować środowisko osób starszych ze sobą, jak również z innymi pokoleniami
przeciwdziałać osamotnieniu
przekazywać, upowszechniać i aktualizować wiedzę
zapobiegać marginalizacji i wykluczaniu ludzi starszych
Słuchacze
uczestniczą na zasadzie dobrowolności
przeważają kobiety
mają wykształcenie formalne na średnim lub wyższym poziomie
określani jako studenci UTW
stanowią swoistą elitę osób starszych, dla których ważny jest indywidualny rozwój poprzez edukacje, mimo osiągniętego wieku
reprezentowani przez Samorządy Słuchaczy
Jeżeli chodzi o wymagania formalne, głównie wiek, wykształcenie kandydatów, czy też kryteria naboru, to jest to zależne od poszczególnych ośrodków i modeli ich funkcjonowania. Zróżnicowanie kryteriów naboru uwarunkowane jest możliwościami finansowymi oraz charakterem danego uniwersytetu. Praktykuje się rozmowy kwalifikacyjne, biorąc także pod uwagę osobiste aspiracje i zainteresowania poszczególnych kandydatów, ich aktywność, chęć działania na rzecz palcówki i oczekiwania względem niej. Wiek osób przyjmowanych jest zróżnicowany, zazwyczaj powyżej 40 lat. Wymagane wykształcenie jest również zróżnicowane - niektóre uniwersytety przyjmują osoby bez ograniczeń, inne ograniczenia te stosują
Cele
upowszechnianie inicjatyw edukacyjnych,
aktywizacja intelektualna, psychiczna, społeczna i fizyczna osób starszych,
poszerzanie wiedzy i umiejętności seniorów,
ułatwianie kontaktów z instytucjami takimi jak służba zdrowia, ośrodki kultury, ośrodkami rehabilitacyjnymi i innymi,
angażowanie słuchaczy w aktywność na rzecz otaczającego ich środowiska,
podtrzymywanie więzi społecznych i komunikacji międzyludzkiej wśród seniorów.
Wymagania, które muszą spełnić uniwersytety, aby móc określać się jako uniwersytety trzeciego wieku, które określono podczas konferencji zorganizowanej w 2004 r. przy współudziale polskich UTW, Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie, a także Polsko-Amerykańskiej Fundacji Wolności, należą do nich:
lokalizacja placówki przy uczelni wyższej (najlepiej humanistycznej) jako jej część, w ramach zawartej z uczelnią umowy, czy też ścisłej współpracy z nią, bądź bezpośredniego patronatu uczelni. Mogą to być także placówki utworzone przy filiach tychże uczelni;
wykładowcami tego typu uniwersytetów winni być wyłącznie pracownicy naukowi uczelni wyższych;
dodatkowym wymogiem formalnym ma być dogodna, pod względem komunikacji, lokalizacja, umożliwiająca dojazd pracowników naukowych danej uczelni na wykłady
Taki model uniwersytetu (wzór francuski) ma zapewnić akademicki poziom kształcenia i kładzie duży nacisk na zajęcia dydaktyczne.
Podstawy prawne UTW
UTW działa w oparciu o przepis art. 4 ust. 2 Ustawy o szkolnictwie wyższym z dnia 12 września 1990 r. (DzU Nr 65, poz. 385 z 1990 r. z późn. zm.)
UTW opracowano na podstawie Wikipedia pl