Kwasy

Kwasy dzielimy na tlenowe i beztlenowe, a ich ogólne wzory możemy przedstawić w sposób:

H_nN_mO_z   (H_nR)  - kwasy tlenowe                                                H_nR kwasy beztlenowe

Cząsteczki kwasów zawierają jedno lub kilka ugrupowań H-O-E, a pozostałe atomy tlenu połączone są z tylko z atomem E.

 

OTRZYMYWANIE KWASÓW:

1)   reakcja tlenku kwasowego z wodą:

tlenek kwasowy + woda -- > kwas

SO₂+H₂O-->H₂SO₃

SO₃ + H₂O --> H₂SO₄

CO₂ + H₂O-->H₂CO₃

N₂O₃ + H₂O --> 2 HNO₂

N₂O₅+H₂O-->2HNO₃

 P₂O₅ + 3H₂O-->2H₃P0₄

B₂O₃ + H₂O-->2H₃BO₃

 

2)   strącanie osadów trudno rozpuszczalnych kwasów:

H₂SO₄ + Na₂SiO₃-->H₂SiO₃ + Na₂SO₄

 

WŁAŚCIWOŚCI FIZYCZNE:

Kwasy są dostępne najczęściej w postaci wodnych roztworów o różnych stężeniach. Podczas pracy z kwasami należy zachować szczególną ostrożność, ponieważ niektóre z nich są żrące i mogą spowodować oparzenia skóry. Do kwasów szczególnie niebezpiecznych należą stężone roztwory: H₂SO4, H₃PO₄, HF, HO, HBr i HI

Moc kwasów tlenowych rośnie ze wzrostem elektroujemności centralnego atomu reszty kwasowej (w grupach i okresach):

 

H₄SiO₄ < H₃PO₄ < H₂SO₄ < HClO₄       

HIO<HBRO<>

 

Rośnie też (z nielicznymi wyjątkami) ze wzrostem liczby atomów tlenu:

HClO < HClO₂ < HClO₃ < HClO₄

 

WŁAŚCIWOŚCI CHEMICZNE:

 

1)   reakcja z wodorotlenkami (zobojętniania):

kwas + wodorotlenek --> sól + H₂O

H₃PO₄ + 3 KOH-->K₃PO₄ + 3 H₂O

 

2)   reakcja z metalami (stojące przed wodorem w szeregu napięciowym):

metal + kwas --> sól + H₂O

2 Al + 6 HCl --> 2 AlCl₃ + 3 H₂ metale szlachetne i półszlachetne są roztwarzane i nie wypierają wodoru:

Cu + 2 H₂SO₄ --> CuSO₄ + SO₂ + 2 H₂O

2 Ag + 2 H₂SO₄ --> Ag₂SO₄ + SO₂ + 2 H₂O

Fe + H₂SO_4(rozc) --> FeSO₄ + H₂

2 Fe + 6 H₂SO_4(stęż) --> Fe₂(SO₄)₃ + 3 SO₂ + 6 H₂O

3 Cu + 8 HNO_3(rocz.) --> 3 Cu(NCh)2 + 2 NO + 4 H₂O

Cu + 4 HNO_3(stęż) --> Cu(NO₃)₂ + 2 NO₂ + 2 H₂O

Srebro reaguje dopiero ze stężonym kwasem azotowym:

Ag + 2 HNO₃ --> AgNOs + NO₂ + H₂O

 

Mieszanina l :3 stężonych kwasów azotowego i solnego to woda królewska

Au + 4 HCl+ HNO₃ --> HAuCl₄ + NO + 2 H₂O

                        HAuCl_{4 -}   kwas czterochlorozłotowy

Przebieg reakcji z metalami zależy od:

-     rodzaju metalu

-     stężenia kwasu

-     temperatury

 

3) reakcja z tlenkami zasadowymi:

kwas + tlenek zasadowy --> sól + 2 HCl + CaO -->CaCl₂ + H₂0

 

NAZEWNICTWO:

 

Wzór	Nazwa systematyczna	Nazwa zwyczajowa
H2SO4	Kwas siarkowy (VI)	Kwas siarkowy
H2SO3	Kwas siarkowy (IV)	Kwas siarkawy
H2SO2	Kwas siarkowy (II)	Kwas sulfoksylowy
HNO3	Kwas azotowy (V)	Kwas azotowy
HNO2	Kwas azotowy (III)	Kwas azotawy
H3PO4	Kwas fosforowy(V) lub ortofosforowy (V)	Kwas fosforowy lub ortofosforowy
H4P2O7	Kwas dwufosforowy(V) lub pirofosforowy (V)	Kwas dwufosforowy lub pirofosforowy
H2CO3	Kwas węglowy
H2SiO3	Kwas metakrzemowy	Kwas krzemowy
H4SiO4	Kwas ortokrzemowy
H2BO3	Kwas borowy lub Kwas ortoborowy
HClO	kwas chlorowy (I)	[Kwas podchlorawy]
HClO2	kwas chlorowy (III)	[Kwas chlorawy]
HClO3	kwas chlorowy (V)	Kwas chlorowy
HClO4	kwas chlorowy (VII)	[Kwas nadchlorowy]

---