Ochrona środowiska-ochrona komponentów przed zanieczysczeniem polega na zapobieganiu przekraczania dopuszczalnych stężeń substancji zanieszcyszczajacyh(imisja) i ograniczaniu wprowadzania do nich tych substancji(emisja) przez fabryki itd.
Emisja-dane o jakosciowej i ilosciowej charakterystyce zanieczyszczen odprowadzanych do srodowiska przez okreslone zrodlo zanieczyszczeń(wielkosc emisji do atm., gazów, scieków)
Imisja-zawartość określonych zanieczyszczeń w poszczególnych komponentach środowiska(stężenia zanieczyszczen w wodach(pow i podz), ilość i skład chemiczny odpadow, zawartosc metali ciezkich w glebach.
Emisja-ilosc i charakterystyka odpadow, Imisja-ilosc i sklad chemiczny odpadow.
Środowisko-otoczenie, w ktorym zyjemy, pracujemy, itd. - powietrze, woda, grunty, fauna flora, zasoby ludzkie oraz ich wzajemne powiązania, jak i również obszary zwykle i ochrony specjalnej.
Priorytety ekologiczne:wyczerpywanie sie zasobow naturalnych, ocieplanie klimatu, zaniecz. powietrza i wody, zanik różnorodnosci gatunkowej, ubytki w warstwie ozonowej, chemikalia.
Zapobieganie: prawodawstwo miedzynarodowe(konwencje, protokoły), prawodawstwo krajowe, światowe i krajowe ogranizacje ekologiczne, świadomość ludzka.
Ochrona powietrza UE: substancje priorytetowe:grupa I- dwutlenek siarki, dwutlenek azotu, drobny pył zawieszony Pn10, pył zawieszony, ołów, ozon. Grupa II- benzen,tlenek węgla, węglowodory aromatyczne,kadm, arsen, nikiel, rtęć.
Zanieczyszczenie biogeniczne: CH4 i NH3 , wodór i dwutlenek azotu. Fotochemiczne: O3, Nox, HNO3, CO. Wolne rodniki: H2O2, SO2. Antropogeniczne: freony, SO2, NOx, PM, CS2. Wulkaniczne: SO2, PM. Prom. Świetlne: Nox.
Smog typu londyńskiego: PM, SO2, H2SO4, paliwa: węgiel, oleje, sezon:zima, temp: <4st.C,
Nasłonecznienie: słabe, czas: wieczór, widoczność: b. Słaba.
Smog typu L.A.: HC, Nox, PAN, aldehydy, keton. Paliwa:benzyna, sezon:lato/jesień, temp:>24st.C, nasłonecznienie: wysokie, czas:dzień, widoczność: słaba(pół mili).
Standardy ochony środowiska: dobrem chronionym przez art. 182 k.k jest życie i zdrowie ludzi oraz zasoby świata roślinnego i zwierzęcego, kore mogą zostać narażone na niebiezpieczeństwo w wyniku zanieczyszczenia podstawowych komponentów środowiska.
Zasady polityki ekologicznej: zasada zrównoważonego rozwoju, zasada prewercji(BAT, RPC), zasada `zanieczyszczający płaci' - lol:D, zasady integracji polityki ekologicznej z politycznymi sektorami, zasada regionalizacji, zasada, zasada skuteczności ekologicznej i efektywnosci ekonomicznej.
Normy(ocena zanieczyszczenia): 1)standardy jakośći środowiska-wymagania, ktore muszą być spełnione w określonym czasie przez środowisko jako całość lub jego poszczególne komponenty przyrodnicze, sa ustalane aktami normatywnymi.2) standardy emisyjne: dopuszczalne wielkośći emisji. 3)indywidualne normy zanieczyszczeń określone w decyzjach administracyjnych(pozwolenia integrowane, sektorowe).
Standardy emisyjne:1 ilość metali ciężkich, które mogą byc wprowadzone z komunalnym osądem ściekowym w ciągu roku do gleby, średnio w okresie 10lat dla: Pb, Hg, Ni, Zn, Cn, Cr, dawki przy stosowaniu komunalnych odpadów sciekowych, ktore mogą być przekraczane przez instalacje wymagające pozwolenia zintegrowanego.2. standardy jakosci gleby oraz ziemi uzywanych oraz uzywanych do tego celu osadów pochodzacych z dna zbiorników powierzchniowych wod stojących lub płynących.3.standardy emisyjne z instalacji w zakresie wprowadzenia gazow lub plynow do powietrza, zroznicowane w zaleznosci od rodzaju dzialanosci, technologii lub operacji technicznej, oraz terminu oddania instalacji do eskploatacji. 4. najwyzsze dopuszczalne wartości NDW 5. najwyzsze dopuszczalne przyrosty ilosci substancji, 6. dopuszczalne masy niektorych substancji szczegolnie szkodliwych. 7. standardy emisyjne z urządzeń, 8. graniczne wielkosci emisyjne dodatkowe standardy emisyjne
Standardy imisyjne: 1)stezenie metali ciezkich w glebie,2. dopuszczalne poziomy niektorych substancji w powietrzu(benzen, NO2, NOx, SO2, Pb, O3, pył zawieszony, RM10),3. zawartość metali ciężkich w wierzchej warstwie gruntu, na ktorym komunalne osady sciekowe mogą byc stosowane, 4. standard jakosci gleby oraz ziemi(metale, zw. Nieorganiczne, weglowodory, srodki ochrony roślin itd.)5. wymagania , jakie powinny spelniac wody morskie wewnetrzne i przybrzeżne bedace srod. Zycia skorupiakow itd.
6. rajden dopisz to , bo za chuj sie nie odczytam. 7. wymagania jakie powina spelniac woda w kąpieliskach, 8, wymagania jakie powinny spelniac wody powierzchniowe sluzace do zaopatrywania ludzi w wode pitną. 9, dopuszczalne poziomy pol elektromagnetycznych w srod.10 dopuszczalne poziomy substancji zapachowych w powietrzu. 11, dopuszczalna zaw. Metali ciezkich w glebach, 12. dop. Poziom halasu w srodowisku.
PMŚ- panstwowy monitoring środowiska, powstały z ustawy dnia 20 lipca 1991 r. O inspekcji ochrony środowiska w celu zapewnienia wiarygodnych informacji o stanie środowiska. Stanowi system pomiarów, ocen i prognoz, a także gromadzenia, przetwarzania i rozpowszechniania informacji o środowisku.Obejmuje zadania wynikające z odrębnych ustaw, zobowiązan miedzynarodowych RP i potrzeb polityki ekologicznej. Jest realizowany na podstawie wieloletnich programów GIOŚ.
----ŚCIĄGA Z WODY----
WODA ma wartość użytkową dopóki rozwija się w niej życie!
Skala pH to ilościowa skala kwasowości i zasadowości roztworów wodnych związków chemicznych.
ZUW - zakład uzdatniania wody
OWO - ogólny węgiel organiczny
Filtry do filtrowania - 0,45 μm
kontaminacja - zanieczyszczenie
MPWiK - miejskie przedsiębiorstwo wodne i kanalizacyjne
PEW - przewodnictwo elektrolityczno właściwe
Eh - potencjał utleniająco redukcyjny (mV)
RZGW - Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej
Retencja - zatrzymanie wodyppm = mg / l
RDW - Regionalna Dyrektywa Wodna (w UE), a w Polsce - Prawo Wodne
ppk - przekrój pomiarowo kontrolny
koagulacja - łączenie się cząstek w większe zespoły
flokulacja - końcowy etap koagulacji (wytrącanie osadów z koloidów)
absorpcja - wnikanie (wchłanianie) jakiejś subs. przez całą objętość innej sub. (np. przez węgiel aktywny)
dekantacja - zlewanie cieczy znad osadu
aeracja - napowietrzanie zbiorników wodnych wskutek działania wiatru
ChZT - Ch (Mn) - chemiczne zapotrzebowanie tlenu metodą chromianową (nadmanganianową)
Miano Coli - najmniejsza objętość badanej wody, w której stwierdza się obecność bakterii grupy Coli
EUROWATERNET - europejska sieć monit. wód śródlądowych
EIONET - europejska sieć informacji i obserwacji środowiska
Komisja Helsińska (HELCOM) jest organem wykonawczym odpowiedzialnym za "Konwencję o ochronie środowiska morskiego obszaru Morza Bałtyckiego" - znaną jako Konwencja Helsińska, która została podpisana w 1974r. przez wszystkie kraje Morza Bałtyckiego, a w 1992r. przez nowo powstałe kraje nadbałtyckie i Unię Europejską.
BZT5 - 5-dobowe biochemiczne zapotrzebowanie tlenu
ChZT - Ch (Mn) - chemiczne zapotrzebowanie tlenu metodą chromianową (nadmanganianowi)
Źródła zanieczyszczenie wód:
- nieizolowane składowiska
- wypas bydła
- wydobycie surowców
- zaniemczysz. przemysłowe
- naturalne wycieki wód zasolonych
- nawozy i pestycydy
- oleje mineralne
- substancje utleniające (nadtlenek wodoru)
- metale ciężkie
- substancje redukujące
Europejska Karta Wodna - 6 maj 1968
1. Bez wody nie ma życia (jest ona bezcennym, niezastąpionym dobrem)
2. Zasoby wodne są ograniczone - dlatego muszą być utrzymywane, kontrolowane i w miarę możliwości powiększane.
3. Każde zanieczyszczenie wody jest niebezpieczne dla człowieka i innych żywych istot.
4. Dla utrzymania zasobów wodnych zasadnicze znaczenie ma szata roślinna (lasy).
5. Woda nie zna granic - należy dla całego rodzaju ludzkiego i wymaga międzynarodowego współdziałania.
6. Zasoby wodne powinny być zinwentaryzowane.
W zakresie jakości wód podlegają (po uzdatnieniu) wody słodkie przeznaczone do poboru wody pitnej. Wody powierzchniowe podzielono na 3 kategorie (A1, A2, A3) (odpowiadaja określonym metodą uzdatniania - cechy fiz, chem, biolog.)
A1 - proste uzdatnianie i dezynfekcja (szybka filtracja i dezynfekcja)
A2 - uzdatnianie fiz, chem i dezynfekcja
A3 - intensywne uzdatnianie chem i fiz,, rozszerzone uzdatnianie i dezynfekcja)
Wody podzielone są na 3 klasy (I kl - 2,4%, II kl. - 12,8%, III kl. - 24,8%, wody pozaklasowe - 60%)
Rzeku klasyfikiwoane są wg 3 wskaźników:
1. wskaźnik fiz-chem
- stan fiz wody oraz jakie substancje
- sub. org, BZT5, ChZT-Cr, ChZT-Mn
- zasolenie (chlorki siarczanów)
- zawiesiny
- związki bagienne (azot amonowy, azotynowy, ogólny, fosforany)
- zanieczyszczenie specyficzne - zw. fenolow i metale ciężkie
2. wskaźnik hydrobiologiczny - stopień rozwoju organizmów roślinnych i zwierzęcych
3. wskaźnik bakteriologiczny - zawartość organizmów bakteryjnych
System monit - ma zapewnić ocene i prezentacje eko i chem stanu wód powierzchniowych i podziemnych i zakwalifikować wody do poszczególnych klas.
1. Monit kontrolny - ocena ogólnego stanu wód powierz w ramach zlewni
2. Monit operacyjny - określenie tych obiektow które zostaly określone jako zagrozenie niespełnione określone dla celowe kolo oraz ocene wszelkich zmian stanu tych obiektow dla pkt źródeł zaniecz (wystarczajaca liczba pkt pomiarowych (wyznaczyć), monit parametrow wskaźnikowych, obserwacje - 12 razy na rok).-
3. Monit badawczy - wyjaśnienie problemów związanych z zaniemczy wód nie określonych w poprzednich typach monit.
Badanie jakości wód:
- monit diagnostyczny
- monit wód na zanieczyszczenie zwiaz. azotu z rolnictwa
- monit wód przeznaczonych do bytowania ryb
- monit jakości wod wykorzystywanych do zaoparzenia ludzi
- monit wód granicznych
- system EUROWATERNET
- monit substancji niebezpiecznych
|
\/
wojewodzka baza danych AQUA (krajowa baza danych, komunikaty miesięczne, ocena roczna, raport o stanie środowiska)
badanie jakości wod podziemnych
- wody zwykle
- wody mineralne
- wody na obszarach zagrozonych zaniecz
-------------------------------------------------
|
\/
wojewódzka baza danych wod podziemnych (ocena jakości wod, komunikaty półroczne, ocena roczna, raport o stanie środowiska)
Monit wód śródlądowych (uzależnione os sposobu użytkowania, charakteru zagrożenia i ochrony). Badanie i ocena (jakości wód w rzekach, stanu osadów wodnych rzek, jakości w od w jeziorach, stanów osadów wodnych jezior, jakości wód zbiorników zaporowych).
Badanie wód powierzchniowych na głownych rzekach w ramach sieci krajowej (WIOŚ koordynowane przez GIOŚ, nadzór IMGW)
Pomiar jakości wód w rzekach w sieci regionalnych i lokalnych (WIOŚ, koordynacja przez GIOŚ)
Ścieki (komunalne, przemysłowe) (bada się pod względem):
- temperatura - ˚C , odczyn - pH, barwa - mgPt/l, zawiesiny ogolne mg/l, BZT5 - mgO2/l, ChZT-Cr - mgO2/l, ChZT-Mn mgO2/l, OWO)
Eutroficzne (azot amonowy, azotanowy, ogolny)
Nieorganiczne (twardość ogólna, chlorki, siarczany, sod, potas)
Nieorganiczne niebezpieczne (arsen, bar, cynk, ołow, rteć, nikiel, kadm)
Organiczne niebezpieczne (fenole lotne, aldehyd mrowkowy, sub. ropopochodne, BaP)
Ochrona zasobów odnawialnych:
Dla wód powierzchniowych:
- ochrona przed dalsza degradacją (obecnie)
- osiagnięcie dobrego statusu jakościowego (15 lat)
- uzyskanie dobrego potencjału ekologicznego dla wód silnie zmodyfikowanych
- progresywna redukcja zanieczyszczeń substancjami szczególnie uciążliwymi dla środowiska
Dla wód gruntowych:
- ochrona przed dalszą degradacją i zanieczyszczeniem (obecnie)
- utrzymanie równowagi pomiędzy poborem a zasilaniem wód podziemnych - STATUS WÓD PODZIEMNYCH (15 lat)
- powstrzymanie wzrostu koncentracji substancji zanieczyszczających i uzyskanie odwrotnego trendu.
Dla wód przeznaczonych pod hodowle krewetek, ryb, poboru wody pitnej, rezerwatów
- uzyskanie odpowiednich standardów jakościowych dla wszystkich terenów ochrony (15 lat)
STATYSTYKI:
30.08.2003 - Duszanbe - Rok Słodkiej Wody
do 2025 2/3 populacji będzie miec deficyt słodkiej wody
do 2050 7 mld ludzi w 60 krajach (niedobór wody)
2005-2015 - Międzynarodowa Dekade Na Rzecz Wody
18 październik - światowy dzień monitorowania wody
20 październik - środkowoeuropejski dzien drzewa
22 marca - światowy dzien wody
1/4 ludności ma swobodny dostep do wody pitnej
1/3 ścieków nie jest oczyszczona
50% rzek i jezior jest zanieczyszczona
2,2 mln ludzi w krajach rozwijających się umiera z powodu trudności zaopatrzenia się w wodę
50 lat (w ciagu ostatnich) spozycie wody się podwoiło
odnawialne zasoby wód powierzchniowych (świat - 7300 m3, Europa - 4560 m3, Polska 1580m3 na mieszkanca)
Woda słona (97,6%), słodka (2,4% - w tym śnieg i lód (87%), woda płynna (13% w tym wody podziemne 95%, rzeki, jeziora 3%, woda w glebie 2%)
Długość sieci hydrograficznej - 98 tys km,
Wisła - dł dorzecza 3.945 tys km, pow - 194 424 km2
Odra - dł dorzecza 2.889 tys km, pow - 118 861 km2
Wody powierzchniowe 830 tys ha (jeziora 317 tys hm, rzeki - 509 tys ha)
ŻRÓDŁA WODY:
oceany - 1 321 mln km3 (97,24%)
lodowce - 29 mln km3 (2,14%)
Wody podziemne - 8 mln km3 (0,61%)
Słodkie jeziora - 0,125 mln km3 (0,009%)
morza śródlądowe - 0,104 mln km3 (0,008%)
woda w glebie - 0,066 mln km3 (0,005%)
atmosfera - 0,012 mln km3 (0,001%)
rzeki - 0,001 mln km3 (0,0001%)
TOTAL: 1 358 mln km3
361 mln km2 -powierzchnia oceanow (61% to woda na półkuli S, 81% - to woda na półkuli N)
415 tys km2 - Bałtyk
_________________________________________________________________________________________________________________
woda ma wartość użytkową dopóki rozwija się w niej życie
DEGRADACJA: ilościowa, jakościowa 22 marca- Światowy Dzień Wody; 18 października Światowy Dzień Monitoringu Wody ZASADY EUROPEJSKIEJ KARTY WODNEJ: a) bez wody nie ma życia; b)zasoby dobrej wody są ograniczone; c)jakość wody zawsze musi być odpowiednia d)każda zużyta woda zostaje zwrócona do naturalnego obiegu; e)szata roślinna ma znaczenie; f)zasoby wodne powinny zostać zinwentaryzowane g)plany właściwej gospodarki zasobami; h)badania, szkolenia, świadomość; i)woda jest dziedzictwem wszystkich ludzi; j)zarządzanie w ramach naturalnych zlewis, a nie granic administracyjnych k)woda niezna granic kontaminacja= zanieczyszczenie WODA: *oceany; *lodowce i obszary zamarznięte; *wody podziemne i gruntowe; *wody atmosferyczne; *cieki wodne, stawy, jeziora, obszary podmokłe; ppm= mg/dm^3= mikrogram/ ml CELE PRZEKSZTAŁCEŃ WODY: a)technologiczny; b)komunalny; c)rolniczy i leśny; d)energetyczny; ZANIECZYSZCZENIA: *naturalne- geogeniczne; *antropogeniczne(ścieki, odcieki, zan. wtórne) ZANIECZYSZCZENIA: oleje mineralne, tłuszcze, subst. utleniające, metale ciężkie, subst. redukujące (siarczki, węglowodory), fenole, barwniki TYPY zan.: biologiczne(org. chorobotwórcze, subst. fermentujące), chemiczne(toksyczne), fizyczne(wody podgrzane i radioaktywne, śmieci wielkogabarytowe) MPWiK- Miejskie Przedsiębiorstwo Wodno-Kanalizacyjne ZUW- Zakład Uzdatniania Wody MONITORING: *diagnostyczny(wstepny); *operacyjny(co miesiąc); *badawczy MONITORING ZINTEGROWANY- rejestracja i analiza krótko- i długoterminowych przemian zachodzących w systemach ekologicznych pod wpływem działalności człowieka BZT5- biochemiczne, 5-cio dobowe zapotrzebowanie na tlen MIANO COLI- najmn. obj. (mol) badanej wody lub ścieków OWO-ogóly węgiel organiczny ChZTCr- chemiczne zapotrzebowanie na tlen metodą dwuchromianową RDW- Ramowa Dyrektywa Wodna