LITERATURA PODSTAWOWA

1. „Międzynarodowe stosunki ekonomiczne”- Bożyk, Puławski, Misalak

2. „Międzynarodowe stosunki gospodarcze”- prof. Adam Budzikowski

3. „MSG”- Krugman, Ofsweld

4. „Współczesna gospodarka światowa”- prof. B. Kisiel-Łowczy

MIĘDZYNARODOWE STOSUNKI GOSPODARCZE- to jedna z dziedzin teorii ekonomii.

MSG- relacja państw, przedmiot ekonomii. Obejmuje:

-teorię (badanie praw ekonomicznych, to prawa, które wpływają na relacje państwa z pozostałymi)

-politykę (metody i środki realizacji celów postawionych…)

To, co dotyczy danego kraju to polityka zagraniczna.

Polityka międzynarodowa- dotyczy ogólnie gospodarki światowej.

Dwie podstawowe formy MSG:

1. międzynarodowa wymiana handlowa

-dotyczy przepływu towarów

-dotyczy przepływu usług

2. międzynarodowe obroty czynnikami produkcji

-międzynarodowy przepływ kapitału

-miedzynar. przepływ siły roboczej

-miedzynar. przepływ technologii

Gospodarka światowa- ukształtowany i zmieniający się system powiązań infrastrukturalnych, ekonomicznych itp.

Czynniki wpływajace na miedzynar. podział pracy:

wewnętrzne

-warunki naturalne

-poziom rozwoju społeczno-gospodarczego

-struktura gospodarcza

-postęp techniczny

-systemowe czynniki

-czynniki pozaekonomiczne

zewnętrzne

-niezależne od kraju (wynika z otoczenia)

Ewolucja:

-tradycyjny międzynar. podział pracy (XII-do II wojny światowej)

-współczesny międzynar. podział pracy (po II wojnie światowej dominacja krajów kapitalistycznych

wysokorozwiniętych i rozwijających się)

Międzynarodowy podział pracy tworzy powiązania produkcyjne:

1. międzynarodowa specjalizacja produkcji- zmniejszenie asortymentu w celu zwiększenia produkcji i efektywności

2. kooperacja międzynarodowa- produkcja podzespołów i części wyrobów gotowych przez określonego producenta dla znanego wcześniej odbiorcy

3. wspólna działalność gospodarcza- prowadzona w ramach przedsiębiorstw będących własnością inwestorów pochodzących z więcej niż jednego kraju (hotel „Mariot”)

Międzynarodowe obroty czynnikami produkcji:

1. międzynarodowe obroty kapitałowe- przemieszczenie środków finansowych i dóbr materialnych w sytuacji, gdy kraj przyjmujący kapitał jest obciążony płatnościami na rzecz kraju eksportera

a) kapitał pożyczkowy

b) kapitał produkcyjny

-zagraniczne inwestycje bezpośrednie oznaczają lokatę kapitału długookresowego poprzez uruchomienie przedsiębiorstwa za granicą od podstaw albo wykup części lub całości przeds. za granicą

-zagraniczne inwestycje portfelowe długo lub krótkookresowa lokata polega na zakupie papierów wartościowych zagranicznych firm w celu osiągnięcia zysku (np.akcje)

2. międzynarodowy przepływ siły roboczej

3. międzynarodowy przepływ technologii

przyczyny dokonywania zagranicznych inwestycji bezpośrednich:

-chęć poszerzenia rynku zbytu

-tańsza siła robocza

-ulgi podatkowe i inne formy zachęt finansowych

-wykorzystanie zagranicznych technologii

-korzyści z monopolu

-zysk polityczny

teoretyczne podstawy miedzynarodowej wymiany handlowej:

Teorie handlu zagranicznego są zbiorem uogólnień opartych na różnych założeniach. Zmierzają one do sprecyzowania odpowiedzi odnośnie struktury geograficznej i towarowej wymiany międzynarodowej, określa ukształtowanie się stosunków wymiany towarów eksportowanych do towarów importowanych (trade of trends) a przede wszystkim do określenia korzyści z handlu.

TEORIE SŁUSZNEJ CENY

1. Merkantylizm

-teorie kosztów absolutnych (A. Smith) analiza 2 krajów i 2 towarów, koszty mierzone są nakładem pracy

specjalizacja	produkcja	export	import	korzyści
Całk. specjalizacja USA w produkcji pszenicy	6 ton	6 t	6 m sukna
Całk. specjalizacja Wlk.Brytani w produkcji sukna	6 m	6 m	6 t pszenicy

-teorie kosztów względnych komparatywnych ( porównawczych D.Ricardo)

towar	Wyszczególn.	USA	WLK.BRYTANIA
pszenica sukno	1h 1h	6t 4m	1t 2m
pszenica sukno	krajowe koszty względne mierzone efektami prod. i godz. pracy	4/6=2/3 6/4=1,5	2/1=2 ½=0,5
pszenica sukno	krajowe nakłady pracy na produkcję jednostki towaru mierzone czasem pracy	10min 15min	60min 30min
pszenica sukno	krajowe relacje nakładów pracy na jedn. mierzone czasem pracy	10/15=2/3 15/10=1,5	60/30=2 30/60=0,5

przewaga komparatywna- największa z przewag. W tym przypadku USA 6-krotna, bo 6t pszenicy a Wlk. Brytania tylko 1 t.

PRZYKŁAD:

kraje towary	KRAJ A	KRAJ B
towar X (t)	15	5
towar Y(szt)	10	2

Określić koszty względne dla produktu x i y w kraju A i B, okr. kierunki specjalizacji międzynarodowej, podać ile wynosi przewaga komparatywna i jak brzmi warunek korzystnej wymiany międzynarodowej.

KOSZTY WZGLĘDNE

	kraj A	kraj B
towar X	10/15=2/3	2/5
towar Y	15/10=1,5	5/2=2,5

Kierunki specjalizacji: kraj B powinien specjalizować się w produkcji towaru X, bo koszty 2/5 są mniejsze niż w kraju A=2/3.

Przewaga komparatywna: wynosi 5, bo 10 do 2= 5.

Kraj A:

10y>15x za y musi dostać więcej x

Kraj B:

5x>2y

2. Teorie Neoklasyczne

3. Teorie Protekcjonistyczne

4. Teorie Współczesne

Główni dostawcy inwestycji portfelowych

USA, Niemcy, Japonoa,Kanada, Włochy, Francja

Najwięcej zainwestowano w:

Brazylii, Argentynie, Meksyku, Korei Pd., Chinach, Indiach, Tajlandii.

Struktura wydatków portfelowych: 80% inwestycji ulokowano w krajach rozwijających się.

Światowy przepływ bezpośrednich inwestycji zagranicznych: od lat '70 dynamiczny wprost do 2000r. W roku 2001 drastyczny spadek.

Liczba inwestorów w Polsce powyżej 1 mln $:

1993r- 193 inwestorów

2001r- 906 inwestorów

Najwięksi inwestorzy w Polsce w 2001 r.:

1.casino

2.Carrefour

3.KBC Bank

4.Tesco

Najwięksi inwestorzy w Polsce ogółem:

1.France Telekom

2.Fiat

3.Daewoo

4.HVB (bank)

5.Citybank

Najchętniej inwestują w Polsce:

1.Francja

2.USA

3.Niemcy

4.Holandia

5.włochy

Przyczyny znikomej ilości inwestycji:

-bark odwagi

-brak kwalifikacji

-ryzyko

-polskość (źle kojarzona)

Główne kierunki inwestycji Polski:

-rynki zachodnie: (tańsza siła robocza, blisko, mniejsze koszty transportu, tańsze surowce). Na Ukrainie polskie inwestycje wynoszą 90 mln $ (39% polskiego kapitału zainwestowanego w produkcję).

TRZY SYSTEMY WALUTOWE

1) System waluty złotej (1870-1914)

złoto pełniło wszystkie funkcje pieniądza, waluta narodowa miała ustalony parytet w złocie, kurs stały

2) System zmodyfikowanej waluty złotej: (druga poł. lat '20 XXw.)

-system sztabowo-złotowy - polegał na tym, że tylko określoną ilość można było zamienić na sztaby

-system dewizowo-złoty -nie wszystkie waluty były wymieniane na złoto (najpierw trzeba było wymienić na walutę wymienialną, a później na złoto).

3) Współczesny system walutowy:

-dolarowo-złoty - (1941-1971)

-wielodewizowy system walutowy - każda waluta jest wymienialna na inną walutę, a złoto można jedynie kupić.

Rynek walutowy dzielimy na

-rynek giełdowy

-rynek poza giełdowy

Transakcje walutowe są największymi na świecie, przynoszą największe zyski. Główne miejsce transakcji: Nowy Jork, Londyn, Tokio. Najbardziej dochodowe waluty to dolary, jeny, euro, funty.

Operacje na rynku finansowym:

1) arbitraż - polega na tym, że wykorzystuje się różnicę kursów walut w różnych ośrodkach geogr. na świecie w tym samym czasie

2) helging - polega na ochroni przed stratami ze względu na niekorzystny kurs walutowy

3) spekulacje - świadome podejmowanie ryzyka w celu zarobku.

MIĘDZYNARODOWY FUNDUSZ WALUTOWY

-idea stworzenia lata '30 XXw.- do stabilizacji walut oraz uregulowania zasad funkcjonowania miedzynar.rynku walutowego

-projekt utworzenia wspólnej waluty J.M. Keyns

-przeciwdziałanie pertraktacjom na MRW

-projekt statutu

-VII 1944 konferencja założycielska z udziałem 44 państw

-III 1946 pierwsza sesja

-1947 fundusz rozpoczyna działalność

System z Brittan-Woods (pierwszy miedzynar. system walutowy)

-stabilność walutowa (dopuszczalne wahania +/- 1%)

-wyznaczenia parytetu walut w złocie lub dolarach amer.

-możliwość zmiany parytetu jedynie po uzgodnieniu z funduszem

Rewizje statutu MFW

-1969 emisja specjalalnych Praw Ciągnienia (1964 SDR to 4 waluty: dolar amer., euro, jen jap., funt)

-1978 płynne kursy walut, system walutowy oparty na zasadzie popytu i podaży, zniesiono oficjalną cenę złota

-1992 fundusz może zawiesić państwo, gdy nie płaci (może zabrać prawo do głosu)

-1997 propozycja rewizji- jednorazowy podział, SDR bez związku z kwotą

CELE MFW:

1. międzynarodowa współpraca walutowa

2. popieranie (promowanie) rozwoju gospodarczego państw członkowskich

3. stabilne kursy walut, uporządkowane stosunki walutowe, unikanie deprecjacji

4. tworzenie wielostronnego systemu regulowania należności bieżących, usuwanie ograniczeń dewizowych

5. udzielanie pomocy finansowej i technicznej (głównie problemy związane z bilansem płatniczym)

Funkcje funduszu:

1) f. operacyjna - polega na udzielaniu kredytów państwom członkowskim

2) f. kontrolna - polega na kontrola funduszu, organizacji nad państwami członkowskimi.

3) f. regulacyjna - polega na stworzeniu zebrań na temat międzynarodowego rynku walutowego.

Członkostwo w MFW

-członkowie pierwotni- 44 państwa w tym Polska (uczestniczyli w założeniu, podpisali statut)

-członkowie wtórni- 184 państwa

Obowiązki państwa członkowskiego:

-informowanie na bieżąco o sytuacji gospodarczej

-zgłoszenie przynależności kraju do wybranego sys. walutowego

-gdy dzieje się coś złego w bilansie płatniczym państwo członkowskie musi przedstawić bilans strategiczny

Mechanizm podejmowania decyzji w MFW:

-głosowanie ważone: państwa dysponują różną ilością (wagą) głosów (250 podstawa), państwa mogą dokupować głosy za 100tys SDR

-w zależności od ważności uchwały decyzje podejmowane są różną większością głosów (85%-sprawy kapitału i członkowskie, statut, 70%-zawieszenie w prawach członkowskich, decyzje dot.oprocentowania, 50%+1głos inne…)

ŚRODKI FINASOWE MFW:

1. wpłaty do kap.zakładowego (kwotę) rewidowane co 5 lat . Kwoty składa się z 2 części:

25% waluta narodowa

75% waluta wymienialna lub SDR

-kwota to podstawa zasobów finansowych

-proporcjonalnie od wysokości kwoty można korzystać z pomocy MFW

-przydziały SDR proporcjonalne do kwoty

-na podstawie kwoty obliczane są głosy członków

-Stali Dyrektorzy Wykonawczy pochodzą z państw posiadających najwyższe kwoty

2. pożyczki od państw członkowskich

3. Fundusz Powierniczy- powstał ze sprzedaży rezerw złota

4. odsetki od pożyczonych kredytów przez państwa członkowskie

5. zasoby złota

KREDYTY

Dzielimy na:

-warunkowe - pod warunkiem czegoś można zaciągnąć kredyt

-bezwarunkowe - do 25% kwoty.

Korzyści Polski po wstąpieniu do MFW

1)otrzymane kredyty

2)redukcje i restrukturyzacje naszego zadłużenia

3)powrót na międzynarodowy fundusz walut

MFW liczy 180 państw. By zostać członkiem MFW trzeba spełnić wymagania statutowe i uzyskać zgodę państw mających większość głosów. Każde państwo ma 250 głosów + 1 po zapłacie 100 tys SWR ( najwięcej mają USA, Japonia, Niemcy, Francja)

Międzynarodowy rynek finansowy - tu zaciągane są pożyczki, bądź też inwestuje się wolne środki.

Rynek finansowy dzielimy ze względu na przedmiot:

1)rynek pieniężny- depozyty, pożyczki bankowe o krótkim terminie płatności ( < 1 rok)

2)rynek kapitałowy - akcje, obligacje, termin płatności > 1 rok

3)rynek terminowy - transakcje futures i opcyjnie

4) rynek kredytowy - pożyczki, kredyty

Pomioty na rynku finansowym:

1 banki centralne

2 organizacje międzynarodowe

3 instytucje

4 Międzynarodowy Bank Odbudowy i Rozwoju (potoczna nazwa to Bank Światowy)

Funkcje Banku Światowego:

Operacyjna - polega na udzielaniu i zaciąganiu kredytu, bank może udzielać gwarancji krajom członkowskim, które chcą zaciągać kredyt w innym miejscu. Polega na zarządzaniu majątkiem banku i bank może być pośrednikiem między tymi, którzy chcą kredyty i tymi, którzy chcą brać. Aby zaciągnąć kredyt trzeba być członkiem Bś ( kredyty te są normalne i można je zaciągać do wysokości swojej kwoty czyli do 100%)

Aby uzyskać kredyt trzeba się o niego ubiegać i musi to zrobić rząd, bądź instytucja mająca gwarancje rządowe, należy przygotować projekt wykorzystania pożyczki, projekt ten musi coś wnosić do gospodarki, szczegółowo jest badany kredytobiorca - czy jest zdolny do spłaty kredytu.

Rodzaje kredytu:

- kredyt na dostosowanie strukturalne- mogą być zaciągnięte przez rządy krajów członkowskich na poprawę problemów strukturalnych w gospodarce

- pożyczki celowe - udzielane jedynie ministerstwom lub przedsiębiorstwom państwowym na ściśle sprecyzowane inwestycje

- linie kredytowe - przedmiot pożyczki nie musi być ściśle określony

Środki finansowe Banku światowego

1) kapitał zakładowy

a)kapitał wpłacany - 10%

1% wpłata w SWR lub w walutach wymiennych, 9% wpłata w walucie krajowej

b) fundusz gwarancyjny - 80% zdeponowany w Bś krajów członkowskich

2) obligacje

3) odsprzedawanie swoich wierzytelności

4) spłata udzielonych pożyczek

5) odsetki od pożyczonego kapitału

Struktura pożyczek udzielanych przez Bś - najczęściej Azji i Ameryce Łacińskiej

1. emerytalne - 21,4 %

2. rolnictwo - 18,7%

3. melioracje, kanalizacje - 4,5%

4. urbanizacja - 4,4 %

5. inne

IBRW - 1945r Grupa Banku Światowego

Międzynarodowe Stowarzyszenie Rozwoju

IDA - 1960r

Międzynarodowa Korporacja Finansowa

IFC - 1956r

Wielostronna Agencja Gwarancji Inwestycji

MIGA - 1988r

Międzynarodowe Centrum Dyskusji Inwestycyjnych

ICSID - 1966r

IDA - organizacja z 1960r . Istnieje bardzo duży stopień zależności pomiędzy organizacją matką. Aby stać się jej członkiem, wcześniej trzeba stać się członkiem MBO i R. Organy tej organizacji to organy MBO i R. Org. Ta powstała w wyniku próśb krajów słabo rozwiniętych, aby udzielać pomocy na jeszcze korzystniejszych warunkach. Pożyczki b. długo terminowe od 30 do 40 lat. Z tych kredytów IDA mogą korzystać jedynie kraje słabo rozwinięte. Najwięcej pożyczek jest udzielanych w Azji, Afryce i Ameryce Płd., są przeznaczone na rolnictwo i na transport.

IFC powstała w 1956r. Aby stać się jej członkiem najpierw trzeba należeć do MBO i R. Jej zadaniem jest dokonywanie na warunkach rynkowych bezpośrednich inwestycji kapitałowych wspólnie z kapitałem prywatnych przedsiębiorstw. W ten sposób zachęca się lokalnych inwestorów do inwestycji w sektorze prywatnym. Może kupować akcje i udzielać kredytów. 1$ zainwestowany przez IFC przyciąga 6$ obcego bądź krajowego kapitału. Kapitał zdobywa z wpłat członkowskich, może zaciągać pożyczki. IFC udziela pomocy technicznej w formie usług doradczych, szkoleń, konsultacji.

MIGA powstała w 1988r. Nie jest potrzebne do uczestnictwa członkostwo w MBO i R. Org. Ma sprzyjać przepływowi kapitału z KWER do KSER, bądź pomiędzy krajami SER. Ma zmniejszać ryzyko inwestowania, udziela gwarancji od ryzyka niehandlowego, świadczy usługi doradcze na temat możliwości inwestycji w KSER. Uczestniczy w dialogu pomiędzy eksporterami i importerami kapitału. Współpracuje z agencjami ubezpieczającymi inwestycje zagraniczne.

ICSID - zajmuje się godzeniem interesów inwestorów oraz krajów przyjmujących inwestycje. Organizacja ta wydaje szereg informacji na temat międzynarodowego prawa inwestycyjnego i prawa inwest.

MIĘDZYNARODWE STOSUNKI HANDLOWE

USA inicjator po II w.śwat. MSH. Stworzono organizację wspólnie z ONZ.

Zadania organizacji handlowej:

-narzędzie kontroli podporządk. strefy handlu

-narzędzie liberyzacji handlu międzynar.

-narzędzie, które ułatwiałoby dostęp do rynków innych krajów

RADA GOSPODARCZO-SPOŁECZNA: część ONZ, w 1947 zwołała w Hawanie konferencję w sprawie handlu i zatrudnienia. Podpisano statut organizacji ITO (Międzynar.Org.Handlu). Nie wszedł ten statut w życie (sprzeczność interesów handlowych, trudna syt.gospodarcza na świecie).

Drugie spotkanie w Genewie 1947r. Uczestniczyły 23 państwa. Negocjowano na temat obniżek taryf celnych. Wyniki zapisano w postaci „Listy koncesji taryfowych” poszczególnych państw. Postawiono zawrzeć układ na temat dalszej współpracy tych 23 państw- „Układ ogólny w sprawie taryf celnych i handlu” GATT. Funkcjonował do IV 1994r. W 1995r powstał WTO (Światowa Org. Handlu).

GATT nie obejmował:

-polityki zatrudnienia

-restrykcyjnych praktyk handlowych

-umów surowcowych

Cele GATT (WTO):

-liberalizacja handlu

-forum negocjacji na temat obniżek ceł i innych barier handlowych

-stworzenie kodeksu dobrego postępowania w handlu

-dokonywanie przeglądu w handlu miedzynar.

-usuwanie przeszkód w rozwoju handlu

-rozstrzyganie sporów handlowych

-pomoc techniczna

ZASADY (Kodeks Dobrego Postępowania w Handlu)

1. KNO - klauzula najwyższego uprzywilejowania - mówi o dyskryminacji i równości traktowania partnerów (wyjątek Unia Celna, Strefa Wolnego Handlu)

2. zasada wzajemności - udzielanie sobie wzajemnie przywilejów

3. klauzula narodowa KN - jednakowo traktować usługi i towary importowane jak i rodzime

4. ochrona rynku jedynie przez taryfę celną

FUNKCJE GATT/WTO

-regulacyjna tworzenie form negocjacji, współpracy w dziedzinie handlu międzynar.

-kontrolna nadzór, kontrola czy państwa członkowskie przestrzegają statutu

-operacyjna udzielanie pomocy technicznej

Nowe aspekty WTO:

tekstylia, usługi, handlowe aspekty inwestycji, handlowe aspekty własności intelektualnej

Zalety GATT

-przyczynił się do kształtowania Międzynar. Polityki Handlowej

-zredukowano cła na większość grup towarowych

-zlikwidowanie barier poza taryfowych

-zapobiegł pretencjonizmowi (zamykanie rynku)

Wady GATT

-org. międzynarodowe, państwa często łamały zasady polityki handlowej

-nie działał GATT w kierunku likwidacji korporacji

-GATT nie zajmował się problemami krajów słabo rozwiniętych

-GATT nie zajmował się wszystkimi grupami towarowymi oraz wszystkimi barierami

Szukasz gotowej pracy ?

To pewna droga do poważnych kłopotów.

Plagiat jest przestępstwem !

Nie ryzykuj ! Nie warto !

Powierz swoje sprawy profesjonalistom.

---