FIZJOLOGIA-wykład-1.04.12-

Skład nabłonka plemnikotwórczego:

Plemniki powstają w nabłonku plemnikotwórczym jader w skald wchodzą dwa rodzaje Komorek:

-komórki podporowe Sertoliego -zadanie odżywianie Komorek plemnikotwórczych i plemników- u podstawy tych Komorek znajdują się komórki pierwotne a u światła znajdują się komórki dojrzałe (spermatocyty)

-komórki śródmiąższowe Leydiga-wydzielające testosteron

Gametogeneza: proces powstawania i rozwoju Komorek rozrodczych (gamet) składa się spermatogeneza i oogeneza

Spermatocytogeneza: -dochodzi do zredukowania liczby chromosomów o polowe

Spermiogeneza: - dochodzi do przekształcenia spermatydy w plemniki

Spermatogonie:

• Duże komórki kuliste

• Wyróżniamy spermatogonie a i b

• A dzielimy na Ad (ciemne) i Ap (jasne )

• Ad stanowią rezerwę dla rozplemu następnych pokoleń komórek

• Ap dzieląc się mitotycznie dają początek spermatogoniom B, z których następnie powstają spermatocyty

Spermermatocyty:

• Dzielą się mejotycznie redukując swój materiał genetyczny o polowe

• Z każdego spermatocytu powstają 4 spermatyda

• Pełny cykl spermatogenetyczny od spermatogonii do powstania plemnika trwa u człowieka 74 dni

• W procesie spermiogenezy kadza spermatyda przekształca się w plemnik

KOMÓRKI SERTOLEGO:

• To wysokie komórki sięgające od podstawy do światła nabłonka plemnikotwórczego

• Wspomagają i kontrolują proces spermatogenezy

• Pełniąc funkcje odżywcze

• Fagocytu jac odrzucona cytoplazme spermatyd

• Produkują czynniki regulujące poziom hormonów płciowych na terenie kanalika

KOMORKI LEYDIGA:

• Typowe dla układu hormonalnego, posiadają liczne ziarnistości magazynujące hormony męskie

• Produkują i wydzielają męski hormon testosteron

Budowa plemnika:

Składa się z główki i witki

Główka zawiera tzw. czapeczkę akrosomalna

Witka (ogon) składa się z 4 części szyjki, wstawki odcinka głównego witki, odcinka końcowego witki

Główka plemnika zawiera informacje genetyczna

Wstawka plemnika stanowi centrum energetyczne

Witka dzięki zawartości białek kurczliwych zapewnia ruch postępowy plemnika

Tu zdjęcie plemnika

Magazynem dla dojrzałych plemników jest najądrze

Regulacja hormonalna spermatogenezy:

• Komórki Leydiga uwalniają testosteron, który bezpośrednio stymuluje nabłonek plemnikotwórczy

• Komórki Sertolego same nie wydzielają hormonu, ale posiadają białko ABP, które ma zadanie regulacje hormonów płciowych i utrzymanie wysokiego stężenia androgenów w nabłonku kanalika

• Rozwój Komorek leydiga i wydzielania testosteronu stymuluje przysadkowy hormon luteinizujące, LH

• Na komórki sterolego oddziałuje hormon folikulotropowy FSH

Penetracja plemników poprzez kanał szyjki macicy w kierunku jajowodu:

Kanał szyjki stanowi swojego rodzaju zbiornik nasienia, ponieważ plemniki mogą w nim przetrwać ye około 72 h, zatem okres ich potencjalnej zdolności do zapłodnienia wynosi 2-4 doby

ROZROD U PŁCI ŻEŃSKIEJ:

• Cykle płciowe zaczynają występować u dziewcząt w okresie pokwitania (11-14r.ż)

• Przekwitanie (menopauza) objawia się wydłużaniem i zanikaniem cykli płciowych (45-50r.ż)

JAJNIK:

• Dzieli się na część korowa i części rdzennej

Tu zdjęcie jajnika

• W części rdzennej znajduje się siec naczyń krwionośnych, dlatego nazywa się je również częścią naczyniowa

• W części korowej jajnika występuje gęsto ułożone pęcherzyki jajnikowe oraz ciałka żółte w rożnych stadiach rozwojowych

• Każdy pęcherzyk zwiera jedna komórkę jajowa

Stadia rozwojowe pęcherzyka jajnikowego:

• Pęcherzyk pierwotny - nie zawiera jamy ma gęsto usiane organelle

• Pęcherzyk wzrastający

• Pęcherzyk dojrzewający

• Pęcherzyk dojrzały I(Graafa)

Rozwój żeńskich Komorek płciowych

• Komorka jajowa powstaje z oogonia, które pojawiaj się już pod koniec życia płodowego (w 7 miesiącu) dzieła się mejotycznie . Powstają oocyty I rzędu, których rozwój zostaje zahamowany w tym stadium do pierwszej owulacji w okresie pokwitania. Zatem dokończenie pierwszego podziału, mejotycznego zachodzi dopiero przed każda owulacja

• Wtedy oocyt I rzędu dzieli się i powstaje oocyt II rzędu, który stadium zostaje uwolniony w czasie owulacji

• Dalsze zpodzialy komórki uzależnione SA od ewentualnego zapłodnienia

• Noworodek ma w części korowej jajników w momencie narodzin około 2 mln oocytów I rzędu

• W okresie pokwitania w jajnikach znajduje się od 20 000 do 400 000 oocytów

• Z tej liczby 420-480 podlega procesowi różnicowania i dojrzewania i może ulec wydaleniu w cyklach owulacyjnych w ciągu kilkudziesięciu lat akytwnosci rozrodczej kobiety

• W czasie każdego cyklu miesięcznego dojrzewa w obu jajnikach od 15 do 20 pęcherzyków i wszystkie z wyjątkiem jednego, który zostaje uwolniony zanikają

Ciałko żółte:

Po owulacji i wydaleniu komórki jajowej wraz z całym wzgórkiem jajonośnym pęcherzyk przekształca się w bogato unaczyniona strukturę -ciałko żółte

Wyróżnia się:

• Miesiączkowe

• Ciążowe

• Laktacyjne

• Jeśli nie dojdzie do zapłodnienia wtedy ciałko żolte przekształca się w ciałko białawe, które nie wykazuje żadnej aktywności hormonalnej i zanika

• Całkowity zanik ciałka białawego trwa kilka miesięcy

Jeżeli dojdzie do zapłodnienia to ciałko żółte przekształca się w ciałko ciążowe

Kluczowa rola c ciałka żółtego rozgrywa się w ciągu 4 miesięcy pierwszych ciąży do momentu powstania łożyska, głównym hormonem jest progesteron, istotna rola jest ciałka żółtego do tego stopnia gdybyśmy je usunęli dojdzie do poronienia

w drugiej połowie ciąży jego aktywność spada a po porodzie zmienia na ciałko białawe

w czasie pierwszego cyklu miesięcznego po porodzie powstaje ciałko żółte laktacyjne , które zanika dopiero po zakończeniu karmienia , ma na celu powstrzymanie zahamowanie przywrócenia cyklu miesięcznego

cykl jajnikowy:

Wyróżniamy następujące stadia:

• Krwawienie miesiączkowe ok. 4-5 dni

• Faza folikularna, czyli stadium pęcherzykowe (faza rozwoju pęcherzyka) ok. 9 dni

• Owulacja 1 dzien.

• Faza lutealna (stadium ciałka żółtego) 14 dni

Stadium lutealne jest bardziej stabilne pod względem czasu trwania od stadium pęcherzykowego

Hormonalny mechanizm owulacji:

• Gwałtowny wyrzut LH do krwi

• unieczynienie inhibitora dojrzewania oocytu i podział mejotyczny oocyty

• Wzrost stężenia FSH i PRL we krwi

• Pod wpływem FSH rozwij receptora dla LH

• LH +PRL luteinizacja Komorek ziarnistych pęcherzyka wzrost produkcji progesteronu

• Aktywacja plazminy (LH i FSH) kolagenozy i nezymow lizosomalnych -trawienie ścianki pęcherzyka

• Pękniecie dojrzałego pęcherzyka jajnikowego

Zaplemnienie:

• W czasie zaplemnienia dochodzi do zbliżenia gamet

• Może być naturalne lub sztuczne

Zapłodnienie:

• Zapłodnienie to polaczenie komórki żeńskiej oocytu II rzędu i męskiej -plemnika

• Plemniki pokonują kanał szyjki macicy dzięki ruchom witki natiomiastw edrowka przez jamę macicy i jajowody odbywa się dzięki skurczom mięsni gładkich 9ruchy robaczkowe)

• Skurcze macicy wywołane sa działaniem oksytocyny wydzielanej z przedniego Plata przysadki

• Przemieszczanie plemników do banki jajowodu trwa około 1 godziny

• Tuz po ejakulacji plemniki nie sa zdolne do zapłodnienia zdolność te utrzymują dopiero w trakcie wędrówki przez kanał rodny, zjawisko uzdatniania plemników nazywamy KAPACYTACJA

KAPACYTACJA:

• Polega na oddzieleniu akrosomu, enzymy uwolnione z czapeczki na główce plemnika śluza do penetracji osłonki przezroczystej

• Proces kapacytacji trwa około 3-6 godzin

• Kapacytacja jest procesem odwracalnym -można go znieść dodając osocze nasienia, gdyż zawiera ono glikoproteinowy czynnik

De kapa cytacyjny

BRUZDKOWANIE:

• Kolejnym po zapłodnieniu etapem rozwoju zarodka jest bruzdkowanie

• Bruzdkowanie rozpoczyna się od pierwszego podziału mitotycznego zygoty, przechodzi ona przez stadium moruli (morula to jajo płodowe składające się z 12-24 blastomerów i otoczone osłona przejrzysta) a kończy na wytworzeniu blastocysty

• Podział zygoty na dwa pierwsze blastomery zachodzi po 30 godzinach od zapłodnienia

• W stadium moruli zarodek przechodzi z jajowodu do jamy macicy, gdzie ulega zagnieżdżeniu

IMPLATACJA-zagnieżdżenie zarodka zarodek zagnieżdżony żywi się cukrem znajdującym się we krwi pochadzacej z naczyń włosowatych macicy i podwaja swoja wielkość każdego dnia

Blastocysta- zagnieżdżony zarodek składa się z:

1.wezla zarodkowego, z którego powstaje zarodek złożonego z 2 warstw -ekto(uklda nerwowy skora) , endodermy (większość narządów wewnętrznych)

Później powstaje miedzy nimi trzecia wartswa-mezoderma (kości mięsnie naczynia)

2. Trofoblastu-który przekształca się w kosmówkę a następnie łożysko

---