Kalendarz rozwoju dziecka
MIESIĄC 4
Rozwój fizyczny:
Pod koniec czwartego miesiąca niemowlę podwaja zwykle swoją wagę urodzeniową. Czwarty miesiąc to również czas dużego postępu w rozwoju motorycznym - trzymany pionowo maluszek zaczyna stabilnie utrzymywać główkę, a położony na brzuszku unosi ją długo i pewnie. Może też w tej pozycji oprzeć się na samych dłoniach, jednocześnie prężąc nóżki - wówczas buja się na brzuszku jak kołyska. Niemowlę umie też siedzieć podparte poduszkami, a także przewracać się z boku na plecy i z pleców na bok.
Nóżki dziecka stają się coraz silniejsze. Maluch umie już je wyprostować, próbuje się nimi odpychać. Rośnie siła ramion: Twoje dziecko rozstawia je szeroko i wymachuje nimi niczym skrzydłami. Maluch pewnie sięga ręką do przedmiotu, często udaje mu się go chwycić. Wtedy przez chwilę przygląda się mu ciekawie, manipuluje nim, potrząsa i wreszcie wkłada do buzi.
Dziecko chwyta całą dłonią bez użycia kciuka, który zwykle pozostaje w środku dłoni. Nie potrafi trzymać dwóch przedmiotów na raz - gdy zaciekawi je inna zabawka, trzymana dotychczas grzechotka wypada z dłoni, a rączki wędrują ku innej atrakcji.
Maluch z upodobaniem powtarza przypadkowo odkryte czynności, np. puszcza bańki ze śliny, parska, robi miny. Nowo odkrytą umiejętnością jest radosny, głośny śmiech. Oprócz tego wydaje okrzyki od wysokich do niskich tonów, grucha, cmoka. Potrafi krzykiem dopominać się obecności mamy.
Czteromiesięczny maluch jest już bardzo sprawny. Gdy trzymasz go pionowo na ręku, nie musisz już podtrzymywać mu główki. Jeśli używasz chusty, najwyższy czas zmienić małemu obserwatorowi pozycję na bardziej pionową. Może teraz niemal siedzieć wsparty plecami o Twój brzuch i piersi lub o jedno ramię chusty i rozglądać się dookoła.
Możesz też bez obaw nosić niemowlę w nosidełku. Na pewno mu się to spodoba, zwłaszcza jeśli posadzisz je twarzą w kierunku marszu i bez wykręcania główki będzie mogło zobaczyć coś więcej niż Twój biust.
Maluch w tym czasie ma już ustalone pory karmienia. Domaga się jedzenia średnio co trzy-cztery godziny, ale potrafi też wytrzymać nieco dłużej. W nocy śpi nawet siedem godzin bez przerwy, a w dzień sypia trzy razy o stałych porach.
Rady dla rodziców:
- Często układaj malca na brzuszku, np. kładąc przed nim zabawkę. Dzięki temu będzie ćwiczył trzymanie jej w pionie i pozna świat z nowej perspektywy.
- Zawieszaj na tasiemkach kolorowe przedmioty, niech maluszek ćwiczy sięganie i chwytanie.
- Wołaj po imieniu z różnych miejsc w pokoju i czekaj na reakcję. Szukając źródła dźwięku maluch będzie doskonalił współpracę zmysłów słuchu i wzroku.
- Bawcie się w „rowerek”. Poruszaj nóżkami maleństwa jakby jeździło na rowerku, recytuj rytmiczny wierszyk lub śpiewaj: to zapewnia dobrą koordynację motoryczną, niezbędną w późniejszej nauce chodzenia.
- Do kąpieli wkładaj dziecku pływające zabawki, puszczaj bańki i lekko pryskaj na nie wodą.
Rozwój intelektualny:
Czteromiesięczne dziecko odwraca głowę by spojrzeć na osobę, która go woła. Ale umie też samo zaczepiać dorosłych wydawaniem różnych dźwięków, odpowiada uśmiechem na uśmiech. Niemowlę w tym okresie jest bardzo gadatliwe. Grucha i uśmiecha się, gdy się do niego przemawia. A już pod koniec czwartego miesiąca z ust dziecka popłyną nowe dźwięki - spółgłoski, np. „ba-ba”, „ga-ga”, „na-na”. Maluch do swojego repertuaru dodaje nowe dźwięki, lubi słuchać tych, które samo wydaje, to dla niego niezła zabawa.
Maluszek zaczyna naukę zabawy. Dotyka, obmacuje, chwyta i ogląda zawieszone nad łóżeczkiem zabawki. Sięga po nie oburącz i niepewnie, a włożoną do ręki rzecz prowadzi do ust i potrząsa nią. Często bawi się swoimi rękami. Dobry prezent dla dziecka w tym czasie to stojak z podwieszonymi grzechotkami. Maluch będzie je trącał rączkami i próbował złapać. To zabawka, która zajmie go na długie chwile.
Czteromiesięczny maluch próbuje wszystkiego: zabawek, kocyka, własnych rąk. Pozwól mu na to. Lizanie i ssanie to dla niego jeden z najważniejszych sposobów poznawania rzeczywistości. Dosłownie smakuje otaczający go świat. Niemowlę w tym okresie potrafi rozpoznać charakterystyczne zapachy, np. swoich zabawek, kosmetyków, dobrze pamięta też zapach mleka mamy.
Twoje dziecko potrafi już patrzeć na boki, w górę, w dół, wraz ze wzrostem sprawności wzrokowej idzie zainteresowanie otaczającym światem. Około czwartego miesiąca u niemowląt pojawiają się pierwsze oznaki świadomości, że rzeczy istnieją nawet wtedy, jeśli znikną z pola widzenia. Niedługo Twoje dziecko zacznie poszukiwać takich „ukrytych” skarbów. Pomoże mu w tym podstawowa wiedza o odległości i wyczucie przybliżania się przedmiotów.
Rady dla rodziców:
- Pozwól poznawać dziecku nowe zapachy, zbliżaj do twarzy różne przedmioty (cytrynę, banana), wypowiadaj ich nazwy i obserwuj reakcje dziecka.
- Nagraj wydawane przez malucha dźwięki i puszczaj mu je czasem, obserwując, z jaką uwagą przysłuchuje się własnemu głosowi.
- Pozwól dziecku bawić się przed lustrem i cieszyć własnym odbiciem, rób do lustra śmieszne miny i zachęć do tego dziecko.
- Mów do dziecka prostymi zdaniami i czekaj na „odpowiedź”.
- Noś dziecko na rękach i śpiewaj piosenki, to jeden z najlepszych sposobów na rozwijanie umysłu niemowlęcia.
Rozwój społeczny:
Świat coraz bardziej ciekawi malucha. W parku jego uwagę przyciągają kolorowe liście, w ogrodzie kwiaty, na ulicy głośne samochody. Wiele niemowląt w tym wieku ma dość spacerów w głębokim wózku. Nic dziwnego, leżąc w nim, mogą podziwiać tylko niebo. Ale na spacerówkę jest za wcześnie. Mięśnie malucha nie są jeszcze gotowe na pozycję siedzącą. By poprawić widoczność małemu pasażerowi, wystarczy podłożyć mu pod plecy małą poduszkę. Dzięki niej nie będzie leżeć zupełnie płasko. Można też położyć dziecko na brzuszku, tyłem do kierunku jazdy. Będzie zaciekawione wysoko unosić głowę, a gdy się zmęczy, po prostu zaśnie.
Maluch wyraźnie rozpoznaje już swoich i obcych. Dziecko odróżnia znany głos, znaną twarz. Na widok nieznajomych twarzy często reaguje niechęcią, a nawet strachem. W domu w otoczeniu bliskich czuje się natomiast pewnie i bezpiecznie. Często się uśmiecha, a rozbawiony głośno się śmieje.
W miarę, jak poszerza się krąg „znajomych” dziecka, zaczyna ono wyrażać swój stosunek do różnych osób. Wyraża swoje preferencje marudzeniem, płaczem lub chęcią przytulenia się do opiekunów.
Szczególnie lubi, gdy śpiewasz i tańczysz z nim w ramionach. Uwielbia też wygłupy. Tata robiący dziwne miny czy brat wyskakujący zza firanki potrafią go rozbawić tak, że aż piszczy z zachwytu. Mama naśladująca jego własne gaworzenie też jest bardzo zabawna. Mów do maluszka często i dużo, bo tak wiernego słuchacza jeszcze nie miałaś. Będzie zafascynowany słuchał wszystkiego, co masz mu do powiedzenia. To naprawdę wyjątkowa cecha.
Rady dla rodziców:
- Staraj się nie pozostawiać dziecka samego, kiedy nie śpi; dzieci w tym wieku są bardzo towarzyskie i nie lubią przebywać same, natomiast uwielbiają towarzystwo innych dzieci, zaproś więc czasem jakiegoś starszego malucha do zabawy.
- Zawsze odpowiadaj na płacz niemowlęcia. Dziecko musi czuć, że się o nie troszczysz, że nie jest samo. Płacz w tym okresie jest jedynym sposobem kontaktowania się malca ze światem.